Identifying Data 2015/16
Subject (*) Sociología política Code 615G01304
Study programme
Grao en Socioloxia
Descriptors Cycle Period Year Type Credits
Graduate 1st four-month period
Third Obligatoria 6
Language
Spanish
Galician
Teaching method Face-to-face
Prerequisites
Department Socioloxía e Ciencia Política da Administración
Coordinador
Vazquez Fernandez, Xose Gabriel
Castro Noya, Maria Luisa Fernanda
E-mail
gabriel.vazquez@udc.es
luisa.fernanda.castro.noya@udc.es
Lecturers
Castro Noya, Maria Luisa Fernanda
Vazquez Fernandez, Xose Gabriel
E-mail
luisa.fernanda.castro.noya@udc.es
gabriel.vazquez@udc.es
Web http://www.sociologia.udc.gal
General description A razón de ser desta asignatura é introducir ao alumnado nas principais cuestións que son campo de estudo da socioloxía política (análise da política no seu contexto social), considerado desde un punto de vista multidisciplinar, que se ocupa das relacións entre a sociedade, prestando especial atención a aqueles temas que en función das cambiantes circunstancias da realidade teñan maior actualidade.
O obxectivo non é só a transmisión de coñecementos senon que tamén se pretende transmitir habilidades e capacidades (de adaptación, de búsqueda de información, de sistematización de ideas, etc.) e trasladar ao alumnado unha actitude analítica, de entendemento e respeto, tanto no que se refire aos contidos científicos como ás opinións que se emitan en clase a partir da discusión de diversos temas e feitos sociais.

Study programme competencies
Code Study programme competences
A3 Introducción a la evolución de las sociedades contemporáneas y de sus movimientos sociales y políticos.
A8 Análisis de las transformaciones y evolución de las sociedades contemporáneas.
A10 Introducción a las teorías sobre el poder, la legitimidad y el Estado. Formas de organización política y su evolución histórica, con especial atención a los sistemas contemporáneos.
B3 Capacidad de análisis y síntesis.
B13 Razonamiento crítico.
B24 Habilidades para contextualizar e identificar los actores clave en cada situación.
C4 Desarrollarse para el ejercicio de una ciudadanía abierta, culta, crítica, comprometida, democrática y solidaria, capaz de analizar la realidad, diagnosticar problemas, formular e implantar soluciones basadas en el conocimiento y orientadas al bien común.

Learning aims
Learning outcomes Study programme competences
Coñecemento do desenvolvemento das sociedades a través das relacións sociais e, concretamente, das de domiñación e poder. A3
A10
B24
Comprensión do funcionamento das interaccións sociais na súa traducción á realidade política A8
A10
B24
Aplicación dos coñecementos e a súa comprensión ao estudio da realidade social e, concretamente, ao contexto político, tanto presente como pasado e futuro. A8
B3
B24
C4
Análise de situacións e contextos sociopolíticos da realidade A8
B3
B24
Síntese dos factores e procesos que conformaron, conforman e poden conformar as diferentes situacións e circunstancias sociopolíticas A8
B3
B24
C4
Avaliación dos contidos, aspectos, circunstancias, contextos, factores e procesos que se producen nas relacións sociais e dan como resultado as diferentes e múltiples situacións e escenarios sociopolíticos da realidade social. A8
B3
B13
B24
C4

Contents
Topic Sub-topic
TEMA 1: Socioloxía Política 1.1. As relacións entre sociedade e política
1.2. O ámbito da socioloxía política
1.3. Principais cuestións
1.4. Evolución dos análises sociopolíticos
1.5. A multidimensionalidade da relación sociedade-política
TEMA 2: Estado, Nación e Globalización 1.1. A formación do Estado nacional e as transformacións históricas
1.2. A nación política e a nación cultural
1.3. O Estado-Nación e os nacionalismos periféricos
1.4. Entidades supranacionais: a U.E.
1.5. Globalización e interdependencia
TEMA 3: Democracia: antes e despois 1.1. A democracia e os seus retos
1.2. A élite corporativa e o poder político
1.3. O reaxuste das ideoloxías políticas
1.4. Cidadanía: Dereitos individuais e sociais
1.5. Relación entre Estado, sociedade civil e mercado
1.6. Opinión pública e medios de comunicación
TEMA 4: O Estado de Benestar versus o Estado Neoliberal 1.1 Orixe e evolución do Estado de benestar
1.2. Conflicto e sociedade pacificada
1.3. Novas estruturas emerxentes
1.4. Muller e Estado de Benestar
1.5. Envellecemento e migracións
1.6. Os servizos sociais
TEMA 5: Comportamento Político 5.1. Factores explicativos do comportamento político
5.2. Clase social e comportamento político: pérdida de relevancia
5.3. Outras variables
5.4. Liñas de división social
5.5. Comportamento político electoral en Galicia e en España
TEMA 6:. Participación política, acción colectiva e conflicto político 6.1. As elecciones e o proceso de representación política
6.2. Factores da participación política
6.3. Vellos e novos actores
6.4. A relevancia actual dos partidos políticos
6.5. Os grupos de presión no ámbito local e global
6.6. Movimentos sociais e novas identidades
6.7. Acción colectiva e participación política
6.8. Conflictos políticos e violencia política
TEMA 7: Socialización e Cultura Política. 7.1. Concepto e procesos de socialización política
7.2. O papel da cultura política
7.3. Cultura política e cambio sociopolítico
7.4. As novas tecnoloxías da información e a opinión pública
7.5. A mediatización da vida pública
TEMA 8. Cambio Social e Cambio Político 8.1. Conflictos Norte-Sur, Terceiro-Primeiro Mundo
8.2. A loita polos recursos naturais e os límites da natureza
8.3. Conflictos étnicos e conflictos relixiosos: choque de mentalidades
8.4. Gobernanza e Globalización

Planning
Methodologies / tests Competencies Ordinary class hours Student’s personal work hours Total hours
Guest lecture / keynote speech A3 A10 15 0 15
Workbook A8 A10 B3 B13 C4 0 4 4
Directed discussion A8 B3 B13 B24 C4 7 0 7
Case study A3 A8 A10 B3 B13 B24 10 0 10
Supervised projects A8 B3 B13 C4 3 12 15
Research (Research project) A8 B3 B13 B24 C4 8 88 96
 
Personalized attention 3 0 3
 
(*)The information in the planning table is for guidance only and does not take into account the heterogeneity of the students.

Methodologies
Methodologies Description
Guest lecture / keynote speech Explicación por parte do profesor dos contidos teórico/prácticos xerais, más suliñables e necasarios para comprender a socioloxía política e para levar a cabo o traballo de investigación.
Workbook Tanto para a realización do traballo teórico práctico, como para a parte de discusión e participación en clase son necesarias unha serie de lecturas, con especial referencia ó manual básico explicitado na bibliografía da asignatura
Directed discussion Trátase de levar a cabo debates nas clases sobre temas da realidade social política, requeríndose a participación e o interés do alumnado. Tanto na fase expositiva da asignatura como na parte de traballos titorizados ou da propia investigación a levar a cabo o debate, tanto particularizado como colectivo, se plantexa como unha ferramenta pedagóxica moi útil.
Nesta parte da asignatura tamén se procura fomentar o traballo e espírito de equipo, noutras palabras, desenvolver a chamada intelixencia social; de xeito que o alumnado poda ver por sí mesmo as ventaxes de xuncir esforzos, fronte á empresa individual. Para acadar isto, así como para o conxunto da asignatura, se presenta o contido referido á parte práctica, no que tamén resulta fundamentel a discusión dirixida, tanto nas clases como nas titorías.
Polo tanto, a asistencia e participación estímanse fundamentais no plantexamento da asignatura. Un dos obxectivos principais de calquera plantexamento didáctico debería conseguir a máxima implicación posible por parte do alumnado. E uns bos indicadores da mesma son, sen dúbida, a asistencia e a participación dos alumnos no desenvolvemento das clases, no ensino e na aprendizaxe. Por un lado, unha asistencia non coercitiva, senón acadada a traveso de despertar o interese e, polo tanto, o seguimento voluntario da asignatura. Asimesmo, a participación tamén supón un valor a fomentar e acadar no desenvolvemento destas clases, que os alumnos participen, ben facendo preguntas, debatindo, pedindo máis información, nas titorías, etc. En definitiva, estamos a falar da importancia que ten o traballo participativo do alumnado nas clases.
Case study Nas sesións maxistrais se traerán a colación casos e exemplos de situacións e circunstancias sociopolíticas que sexan de interese, sobre todo desde o punto de vista didáctico. Con elo se pretende lograr o interese por parte do alumnado, así como a súa participación. Ademáis, servirán de exemplo tamén para a aportación na parte empírica do traballo por parte do alumnado.
Supervised projects Para a elaboración do traballo de investigación, establécense partes, entregas e titorías específicas, de xeito que a parte práctica da asignatura consistirá básicamente no desenvolvmento destas titorías. Todo o alumnado deberá pasar por elas, tanto para ir conformando os contidos das diferentes partes da investigación principal como para facer as entregas das diferentes partes da mesma, segundo o calendario que se determine. Ditas partes son: proxecto, marco teórico, parte empírica, análises e conclusións. Esta partes entregaranse perante correo electrónico
Research (Research project) A asignatura consiste na demostración por parte do alumnado do que sabe facer, polo que o proxecto de investigación e o seu resultado constitúen o eixo central tanto do traballo a desenvolver como da avaliación da asignatura.
Trátase da elaboración dun traballo individual ou en equipo, que se concertará co profesor, dentro dunha relación amplia de temas posibles: poderá ser de carácter xeral ou específico sobre algún aspecto concreto da realidade sociopolítica do entorno ou a nivel global.
Este traballo deberá ser teórico práctico. É dicir, na parte teórica se explicitarán aqueles contidos vistos en clase e outros recopilados polo alumnado sobre a información existente sobre o tema escollido, para dominalo e que non se den repeticións nin erros. Mentras que a parte práctica ou empírica deberá reflictar a información primaria que aporta o alumno/a sobre o tema (ben perante técnicas de recollida de información, como son as enquisas, entrevistas, grupos de discusión, etc. ou ben perante a observación, experiencias ou outras aportacións).
O traballo entregarase en arquivo adxunto perante correo electrónico.

Personalized attention
Methodologies
Supervised projects
Research (Research project)
Description
A realización dos traballos, tanto por partes como a investigación final, requiren asistencia e titorías para orientar e acordar os contidos e obxectivos. En concreto, estamos a falar da axuda na elección do traballo de investigación, asesoramento en canto a fontes de información, consellos prácticos para a obtención de información primaria, supervisión dos tempos de entrega e de realización do traballo de investigación, etc.
Asimesmo, parte do tempo das clases maxistrais se adicarán a responder ás preguntas, dúbidas e demáis cuestións do alumnado.

Assessment
Methodologies Competencies Description Qualification
Guest lecture / keynote speech A3 A10 Tanto a asistencia, como o interese e a participación en clase serán avaliadas, así como a asunción e reflexo dos contidos explicitados no traballo de investigación 10
Supervised projects A8 B3 B13 C4 De cara ao proxecto a investigación final, establécense unha serie de fases ou etapas de traballos titelados, que deberán informarse ao profesor e entregarse dacordo ao calendario establecido a este efecto.
Estas fases e/ou partes son: proxecto, marco teórico, parte empírica, análise e conclusións.
As entregas periódicas das diferentes fases e partes do traballo de investigación terán carácter obrigatorio e serán tidas en conta á hora de avaliar o seguimento e cumprimento de ditos prazos de entrega.
20
Directed discussion A8 B3 B13 B24 C4 En todo o proceso de desenvolvemento da asignatura, e sobre todo de cara a avaliar o interese e participación do alumnado, así como a súa contribución ao enriquecemento de contextos propicios de aprendizaxe, estudo e traballo. 10
Research (Research project) A8 B3 B13 B24 C4 É a proba ou contido principal da avaliación da asignatura e nel deberase reflectir os coñecementos impartidos nas sesións maxistrais, das lecturas así como da investigación propia (información primaria ou parte empírica) levada a cabo sobre o tema acordado co profesor e do que se deben facer entregas periódicas das súas diferentes partes (proxecto, marco teórico, parte empírica, análise e conclusións), tal e como se recolle no apartado dos traballos titelados. 60
 
Assessment comments
Ao ser dous Grupos, cada Profesor complementará a metodoloxía de desenvolvemento e avaliación da asignatura.

Esta asignatura está plantexada para ser cursada presencial e participativamente, xa que a súa avalidación na convocatoria ordinaria pretende ser o máis integral posible (coñecementos teóricos adquiridos, traballo práctico ou habilidade técnica, interese, actitude, etc.). De ahí que a asistencia e a participación sexan tidas en conta á hora da avaliación.

A avaliación baséase sobre todo na elaboración dun traballo teórico-práctico. Sendo a participación, o interese mostrado e a asistencia ou outros pilares da asignatura.

O traballo poderá facerse individual ou colectivamente, avaliándose o mesmo en base ao número de autores, segundo á ponderación correspondente.

Entenderase por avaliación suficiente para superar a asignatura na súa primeira convocatoria ordinaria obter un 50% entre as metodoloxías descritas.

Esta avaliación é específica para a primeira convocatoria ordinaria da asignatura, é dicir, aquela constituida por unha avaliación continua.

Para o resto de convocatorias haberá unha proba escrita ou examen, no que ademáis dos contidos teóricos se inclúe un soposto de carácter práctico.

O traballo participativo so será válido para a primeira convocatoria e a súa correspondente avaliación continua.

Para o resto de convocatorias que non sexan á primeira ordinaria, non se gardan puntuacións nin traballos ou probas anteriores.



Sources of information
Basic Sesma Landrín, Nicolás (2010). Antología de la Revista de Estudios Políticos. Madrid: Publicaciones BOE
Piketty, Thomas (2014). El capital en el siglo XXI. México: Fondo de Cultura Económica
Marx, Karl (1994). El capital: crítica de la economía política. Madrid: Siglo XXI
Campillo, Antonio (2008). El concepto de la política en la sociedad global. Barcelona: Herder
Rousseau, Jean-Jacques (1992). El contrato social. Madrid: Espasa Calpe
Machiavelli, Niccolò. (2003). El príncipe. Madrid: Espasa
Horowitz, Irving L. (1977). Fundamentos de sociología política. México: Fondo de Cultura Económica
Michels, Roberto (2006). Introcción a la sociología política. Granada : Comares
Duverger, Maurice (1990). Introducción a la política. Barcelona: Ariel
Judt, T y Snyder, T. (2012). Pensar el siglo XX. Madrid: Taurus
Benedicto, J. y Morán, Mª L. (eds.) (1995). Sociedad y Política: temas de Sociología Política. Madrid: Alianza Universidad
Dowse, Robert E. y John A. Hughes (1990). Sociología Política. Madrid: Alianza
Luhmann, Niklas (2014). Sociología Política. Madrid : Trotta
Bottomore, Tom (1982). Sociología política. Madrid: Aguilar
Arendt, Hannah (1997). ¿Qué es la política?. Barcelona: Paidós

Complementary VV.AA. (2011). Atlas de las civilizaciones. Madrid: Le Monde Diplomatic-UNED
Attali, J. (2007). Breve historia del futuro. Barcelona: Paidós
Delgado, I y López Nieto, L. (2008). Comportamiento político y Sociología Electoral. Madrid: UNED.
VV.AA. (2012). Informe sobre la democracia en España 2012. Madrid: Fundación Alternativas
Dahl, R.A. (2002). La democracia y sus críticos. Barcelona: Paidós
Touraine, A. (2009). La Mirada Social: Un marco de pensamiento distinto para el siglo XXI. Barcelona: Paidós.
Tilly, Ch. (2009). Movimientos Sociales 1769-2008. Barcelona: Crítica
Crouch, C. (2004). Posdemocracia. Madrid: Taurus.
Para máis información: - Bouza, F. (2010): Política; en Informe Galicia 2010. Santiago de Compostela. Tempos Novos. - Cárdenas Gracia, J. F. (1992): Crisis de legitimidad y democracia interna de los partidos. México, FCE. - Castells, M. (2009): Comunicación y Poder. Madrid, Alianza Universidad. - Dahl, R.A (2010): ¿Quién gobierna?. Democracia y poder en una ciudad estadounidense. Madrid, CIS-BOE. - Khanna, P. (2008): El segundo mundo: Imperios e influencia en el nuevo orden mundial. Barcelona. Paidós - Jahanbeglo, R. (2007): Elogio de la diversidad. Barcelona. Arcadia - Judt, T (2010): Algo va mal. Madrid, Taurus. - Maalouf, A. (2009): El desajuste del mundo: Cuando las civilizaciones se agotan. Madrid, Alianza Universidad. - Montero, J.R., Gunther, R. y Linz JJ.(2007): Partidos Políticos: Viejos conceptos y nuevos retos. Madrid, Editorial Trotta- Fundación Alfonso Martín Escudero. - Navarro, V. (dir.) (2009): La situación social en España/III. Madrid. Biblioteca Nueva-FLC. - Parés M. (2009): Participación y calidad democrática. Barcelona Ariel-Generalitat de Catalunya. - Rego, E. (2010): Benestar, en Informe Galicia 2010. Santiago de Compostela, Tempos Novos. - Rosanvallon, P. (2010): La legitimidad democrática. Barcelona. Paidós. - Therborn, G. (2012): El Mundo: Una guía para principiantes. Madrid. Alianza Universidad. - Vallespín, F. (2000): El futuro de la Política, Madrid, Taurus

Recommendations
Subjects that it is recommended to have taken before
Antropología social y cultural/615G01102

Subjects that are recommended to be taken simultaneously
Economía política/615G01104
Política social y servicios sociales/615G01308

Subjects that continue the syllabus

Other comments


(*)The teaching guide is the document in which the URV publishes the information about all its courses. It is a public document and cannot be modified. Only in exceptional cases can it be revised by the competent agent or duly revised so that it is in line with current legislation.