Datos Identificativos 2015/16
Asignatura (*) Teoría da Composición Código 630011507
Titulación
Arquitecto
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
1º e 2º Ciclo Anual
 Quinto Optativa 6
Idioma
Modalidade docente Presencial
Prerrequisitos
Departamento Composición
Coordinación
Agrasar Quiroga, Fernando
 Correo electrónico
fernando.agrasar@udc.es
Profesorado
Agrasar Quiroga, Fernando
 Correo electrónico
fernando.agrasar@udc.es
Web http://www.udc.es/dep/com/
Descrición xeral A materia de Teoría da Composición, situada no último tramo dos estudos de segundo ciclo é obrigatoria para os alumnos que teñen optado pola especialidade de Teoría e Deseño, ofrece unha aproximación analítica e crítica á arquitectura da segunda metade do século XX, coa vontade de ofrecer unha reflexión, entendida como unha ferramenta necesaria no traballo proxectual, sobre o complexo panorama interpretativo das arquitecturas máis recentes.
A partir do proceso de revisión e crítica ao movemento moderno analízanse as arquitecturas máis representativas que foron formuladas a partir dese momento de crise, renunciado a unha sistematización historiográfica, asumindo a dificultade de sistematizar unha historia da contemporaneidade, para propoñer unha visión interpretativa a partir dunha dupla visión: por unha parte a idea do “significado da construción” nas últimas décadas, e por outra, a necesaria “relación entre a arquitectura e as outras artes” como impulso e laboratorio creativo privilexiado da contemporaneidade.
Esta dupla visión vaise entrecruzando a través de aulas alternas que perseguen a asunción de contidos e de metodoloxías que foron expostas na formación do alumno e no seu traballo proxectual.

Competencias do título
Código Competencias do título
A1 PROXECTO BÁSICO ARQUITECTÓNICO E URBANO: aptitude ou capacidade para aplicar os principios básicos formais, funcionais e técnicos á concepción e deseño de edificios e de conxuntos urbanos, definindo as súas características xerais e as prestacións que se acadan.
A4 PROGRAMACIÓN FUNCIONAL: aptitude ou capacidade para elaborar programas de edificios, considerando os requisitos de clientes e usuarios, analizando os precedentes e as condicións de localización aplicando estándares e establecendo dimensións e relacións de espazos e equipos.
A9 CRÍTICA ARQUITECTÓNICA: aptitude ou capacidade para analizar morfolóxica e tipoloxicamente a arquitectura e a cidade e para explicar os precedentes formais e programáticos das solucións proxectuais.
A10 REPRESENTACIÓN ESPACIAL: aptitude ou capacidade para aplicar, tanto manual como informaticamente, os sistemas de representación gráfica, dominando os procedementos de proxección e corte, os aspectos cuantitativos e selectivos da escala e a relación entre o plano e a profundidade.
A14 IDEACIÓN GRÁFICA: aptitude ou capacidade para concibir e representar graficamente a figura, a cor, a textura e a luminosidade dos obxectos e dominar a proporción e as técnicas de debuxo, incluídas as informáticas.
A34 FUNCIÓNS PRÁCTICAS E SIMBÓLICAS: comprensión ou coñecemento dos métodos de estudo dos procesos de simbolización da ergonomía e das relacións entre o comportamento humano, o entorno natural ou artificial e os obxectos, de acordo cos requirimentos e a escala humanos.
A35 SOCIOLOXÍA RESIDENCIAL: comprensión ou coñecemento dos métodos de estudo das necesidades e demandas sociais, dos compoñentes da calidade de vida, das condicións de habitabilidade e dos programas básicos de vivenda.
A36 SOCIOLOXÍA CULTURAL: comprensión ou coñecemento das implicacións que nas funcións e responsabilidades sociais do arquitecto ten as necesidades, valores, normas de conduta e de organización e patróns espaciais e simbólicos determinados pola pertenza a unha cultura.
A37 ANÁLISE DE FORMAS: comprensión ou coñecemento das leis da percepción visual e da proporción, as teorías da forma e da imaxe, as teorías estéticas da cor e os procedementos de estudo fenomenolóxico e analítico das formas arquitectónicas e urbanas.
A38 SISTEMAS DE REPRESENTACIÓN: comprensión ou coñecemento dos sistemas de representación espacial e a súa relación cos procedementos de ideación gráfica e de expresión visual das distintas fases do deseño arquitectónico e urbanístico.
A41 BASES ARTÍSTICAS: comprensión ou coñecemento da estética e a teoría das artes e da producción pasada e presente das belas artes e as artes aplicadas susceptibles de influír nas concepcións arquitectónicas, urbanísticas e paisaxísticas.
A42 TEORÍA XERAL DA ARQUITECTURA: comprensión ou coñecemento das teorías da arquitectura pasadas e presentes, especialmente as relativas á interdependencia de formas, usos e técnicas, á estrutura formal, ao estudo dos tipos e aos métodos de composición de edificios e espazos abertos.
A43 HISTORIA XERAL DA ARQUITECTURA: comprensión ou coñecemento da historia xeral da arquitectura, tanto en si mesma como na súa relación coas artes, as técnicas, as ciencias humanas, a historia do pensamento e os fenómenos urbanos.
A44 BASES DA ARUQITECTURA OCCIDENTAL: comprensión ou coñecemento das tradicións arquitectónicas, urbanísticas e paisaxísticas da cultura occidental e dos seus fundamentos técnicos, climáticos, económicos, sociais e ideolóxicos.
A45 BASES DA ARQUITECTURA NATIVA: comprensión ou coñecemento das tradicións arquitectónicas, urbanísticas e paisaxísticas de carácter nacional, local e vernáculo e dos seus fundamentos técnicos, climáticos, económicos, sociais e ideolóxicos.
A48 SOCIOLOXÍA E HISTORIA URBANAS: comprensión ou coñecemento das relacións entre o medio físico e o medio social e as bases da teoría e a historia dos asentamentos humanos, da socioloxía, da economía urbana e da estadística como fundamentos dos estudos territoriais e urbanísticos.
B1 Aprender a aprender.
B2 Resolver problemas de forma efectiva.
B3 Aplicar un pensamento crítico, lóxico e creativo.
B4 Traballar de forma autónoma con iniciativa.
B5 Traballar de forma colaborativa.
B6 Comportarse con ética e responsabilidade social como cidadán e como profesional.
B7 Comunicarse de maneira efectiva nun entorno de traballo.
B9 Creatividade.
B10 Sensibilidade estética.
B11 Capacidade de análise e síntese.
B15 Capacidade de organización e planificación.
B17 Cultura histórica.
B18 Razoamento crítico.
B22 Traballo en colaboración con responsabilidades compartidas.
B30 Comunicación oral e escrita na lingua nativa.
B31 Coñecemento doutras culturas e costumes.
C1 Expresarse correctamente, tanto de forma oral coma escrita, nas linguas oficiais da comunidade autónoma.
C3 Utilizar as ferramentas básicas das tecnoloxías da información e as comunicacións (TIC) necesarias para o exercicio da súa profesión e para a aprendizaxe ao longo da súa vida.
C4 Desenvolverse para o exercicio dunha cidadanía aberta, culta, crítica, comprometida, democrática e solidaria, capaz de analizar a realidade, diagnosticar problemas, formular e implantar solucións baseadas no coñecemento e orientadas ao ben común.
C6 Valorar criticamente o coñecemento, a tecnoloxía e a información dispoñible para resolver os problemas cos que deben enfrontarse.
C7 Asumir como profesional e cidadán a importancia da aprendizaxe ao longo da vida.
C8 Valorar a importancia que ten a investigación, a innovación e o desenvolvemento tecnolóxico no avance socioeconómico e cultural da sociedade.

Resultados de aprendizaxe
Resultados de aprendizaxe Competencias do título
Reflexionar sobre a arquitectura da segunda metade do século XX, como ferramenta proxectual A1
A4
A9
A10
A14
A34
A35
A36
A37
A38
A41
A42
A43
A44
A45
A48
 B1
B2
B3
B4
B5
B6
B7
B9
B10
B11
B15
B17
B18
B22
B30
B31
 C1
C3
C4
C6
C7
C8

Contidos
Temas Subtemas
O primer ciadrimestre da asignatura estará referido a cuestión da técnicae a arquitectura na segunda metade do século XX. Os temas, referidos á descrición inicial, serán facilitados có inicio das clases .
O segundo cuadrimestre estará adicado a cuestión da arte como estratexia proxectual na arquitectura da contemporaneidade, de acordo co seguinte temario: 1 Respuestas arquitectónicas a la crisis de la modernidad.
- Pensamiento y obra de P & A Smithson
- Complejidad y contradicción en arquitectura. R. Venturi, 1965
Análisis de obras de: P & A Smithson.

2 La última vanguardia: La Internacional Situacionista
- La sociedad del espectáculo, G. Debord, 1968
- La internacional situacionista, ...
Análisis de obras de: Constant, Cedric Price

3 Postestructuralismo y deconstrucción
- Arquitectura y límites (I, II y III), B. Tschumi, 1980-81
- Arquitectura y el problema de la figura retórica, P. Eisenman, 1987
Análisis de obras de: Gordon Matta-Clark, Daniel Libeskind, Peter Eisenman

4 Tipología, transformación, deformación
- Sobre la tipología arquitectónica, G. C. Argan, 1963
- Tipología y el método de diseño, A. Colquhoun, 1967
- La tercera tipología, A. Vidler, 1976
Análisis de obras de: Alvaro Siza

5 Teoría urbana después de la modernidad
- Ciudad Collage, C. Rowe y F. Koetter, 1975
- Aprendiendo de Las Vegas, R. Venturi y D. Scott Brown, 1968
- Hacia la ciudad contemporánea, R. Koolhaas, 1989
- Delirious New York, R. Koolhaas, 1978
- Beyond Delirious, R.Koolhaas, 1993
Análisis de obras de: Rem Koolhaas

6 La arquitectura ética
- The Architecture of Deceit, D. Ghirardo, 1984
- The Ethical Function of Architecture, K. Harries, 1975
- Design, Ecology, Ethics, and the Making of Things, W. McDonough, 1993.
Análisis de obras de: Lacaton & Vaasal

7 Fenomenología: significado y lugar
- Existence, Space and Architecture, C. Norberg-Schulz, 1971
- Genius Loci. Towards a Pheneomenology of Architecture, C. Norberg-Schulz, 1980
- On Reading Heidegger, K. Frampton, 1974
- The Geometry of Feeling: A Look at the Phenomenology of Architecture, J. Pallasmaa, 1986
Análisis de obras de: Peter Zumthor

8 Regionalismo crítico
- Prospects for a Critical Regionalism, K. Frampton, 1983
- Why Critical Regionalism Today?, A. Tzonis y L. Lefaivre, 1990
Análisis de obras de: Tadao Ando, Lina Bo Bardi



9 Feminismo, género y cuerpo
- Architecture from Without: Body, Logic and Sex, D.I. Agrest, 1988
- Visions’ Unfolding: Architecture in the Age of Electronic Media, P. Eisenman, 1992.
Análisis de obras de: Dan Graham, Diller & Scofidio

Planificación
Metodoloxías / probas Competencias Horas presenciais Horas non presenciais / traballo autónomo Horas totais
Proba obxectiva A48 A45 A44 A43 A42 A41 A38 A37 A36 A35 A34 A14 A10 A9 A4 A1 B31 B30 B22 B18 B17 B15 B11 B10 B9 B7 B6 B5 B4 B3 B2 B1 C1 C3 C4 C6 C7 C8 3 144 147
 
Atención personalizada 3 0 3
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Proba obxectiva A Proba obxectiva pode combinar distintos tipos de preguntas: preguntas de resposta múltiple, de ordenación, de resposta breve, de discriminación, de completar e/ou de asociación. Tamén se pode construír con un só tipo dalgunha destas preguntas.

Atención personalizada
Metodoloxías
Proba obxectiva
Descrición
A asignatura está en extinción, polo que non se ofrecerá atención personalizada ao alumno, salvo as horas de tutoría asignadas e durante o desenrolo da proba.

Avaliación
Metodoloxías Competencias Descrición Cualificación
Proba obxectiva A48 A45 A44 A43 A42 A41 A38 A37 A36 A35 A34 A14 A10 A9 A4 A1 B31 B30 B22 B18 B17 B15 B11 B10 B9 B7 B6 B5 B4 B3 B2 B1 C1 C3 C4 C6 C7 C8 Exame final referido ao programa. 100
 
Observacións avaliación

Fontes de información
Bibliografía básica

A facilitar no Moodle.
Bibliografía complementaria

A facilitar vinculada ó desenrolo das clases.

Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente
Introdución a Arquitectura/630011101
Historia da Arte/630011202
Historia da Arquitectura I/630011402
Historia da Arquitectura II/630011406
Teoría da Composición/630011507

Materias que se recomenda cursar simultaneamente

Materias que continúan o temario

Observacións


(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías