Datos Identificativos 2015/16
Asignatura (*) Jardinería y Paisaje Código 630011609
Titulación
Arquitecto
Descriptores Ciclo Periodo Curso Tipo Créditos
1º y 2º Ciclo Anual
Cuarto-Quinto Optativa 6
Idioma
Castellano
Gallego
Inglés
Modalidad docente Presencial
Prerrequisitos
Departamento Proxectos Arquitectónicos e Urbanismo
Coordinador/a
Correo electrónico
Profesorado
Gonzalez-Cebrian Tello, Jose Juan
Correo electrónico
j.gonzalez-cebrian@udc.es
Web
Descripción general Paisaxe non é igual a natureza. O concepto de paisaxe implica a elaboración dun esquema mental fortemente influenciado pola suma aditiva de experiencias culturais. A natureza é unha entidade en si mesma, mentres que a paisaxe precisa ser interpretada ou experimentada. A través do coñecemento das relacións que se establecen entre o paisaxe e a experiencia, así como do axentes causantes de esas relacións será posible abordar unha interpretación dos paisaxes existentes e a súa reformulación creativa. A materia trata de introducir ao alumno no entendemento dos elementos que compoñen a paisaxe e as relacións que establecen entre eles. O obxectivo é dotar ao alumno das ferramentas necesarias para poder integrar estudios, e criterios paisaxísticos nos seus proxectos de arquitectura e urbanismo. O foco da materia está na paisaxe resultante das intervencións do ser humano dentro do seu hábitat. Hábitat entendido como o medio ambiente no que o humano se desenvolve,vive, traballa e do que extrae recursos. Unha parte fundamental da materia tratará as relacións entre a paisaxe e a preservación dese hábitat; o hábitat sostible.

Competencias del título
Código Competencias del título
A1 PROYECTO BÁSICO ARQUITECTÓNICO Y URBANO: aptitud o capacidad para aplicar los principios básicos formales, funcionales y técnicos a la concepción y diseño de edificios y de conjuntos urbanos, definiendo sus características generales y las prestaciones que se consiguen.
A7 SUPRESIÓN DE BARRERAS: aptitud o capacidad para diseñar y ejecutar edificios y espacios urbanos aptos para las personas con diferentes capacidades físicas o para adaptar con este fin los ya existentes.
A12 PROYECTO DE ACONDICIONAMIENTO AMBIENTAL: aptitud o capacidad para concebir, diseñar, calcular, integrar en edificios urbanos y ejecutar soluciones e acondicionamiento ambiental, incluyendo el aislamiento térmico y acústico, el control climático, el rendimiento energético y la iluminación natural, así como para asesorar técnicamente sobre estos aspectos.
A18 PLANEAMIENTO URBANO: aptitud o capacidad para redactar y gestionar planes de ordenación territorial y metropolitana, planes estratégicos, planes de viabilidad y planes urbanísticos de ámbito municipal, de actuaciones en áreas urbanas y de carácter especial.
A19 ADECUACIÓN MEDIOAMBIENTAL: aptitud o capacidad para realizar estudios medioambientales y paisajísticos, y definir medidas de protección frente al impacto ambiental.
A20 PROYECTO DE ESPACIOS LIBRES: aptitud o capacidad para redactar y ejecutar trazados urbanos y proyectos de urbanización y de jardinería, así como los de obra civil y complementaria asociada a ellos.
A29 ANÁLISIS TÉCNICO DE PROYECTOS: aptitud o capacidad para elaborar estudios de viabilidad y ejercer la supervisión, control y coordinación de proyectos integrados de edificación y de conjuntos y espacios urbanos.
A37 ANÁLISIS DE FORMAS: comprensión o conocimiento de las leyes de la percepción visual y de la proporción, las teorías de la forma y de la imagen, las teorías estéticas del color y los procedimientos de estudio fenomenológico y analítico de las formas arquitectónicas y urbanas.
A38 SISTEMAS DE REPRESENTACIÓN: comprensión o conocimiento de los sistemas de representación espacial y su relación con los procedimientos de ideación gráfica y de expresión visual de las distintas fases del diseño arquitectónico y urbanístico.
A41 BASES ARTÍSTICAS: comprensión o conocimiento de la estética y la teoría de las artes y de la producción pasada y presente de las bellas artes y las artes aplicadas susceptibles de influir en las concepciones arquitectónicas, urbanísticas y paisajísticas.
A42 TEORÍA GENERAL DE LA ARQUITECTURA: comprensión o conocimiento de las teorías de la arquitectura pasadas y presentes, especialmente las relativas a la interdependencia de formas, usos y técnicas, a la estructura formal, al estudio de los tipos y a los métodos de composición de edificios y espacios abiertos.
A47 ECOLOGÍA Y SOSTENIBILIDAD: comprensión o conocimiento de la responsabilidad del arquitecto respecto a los principios básicos de ecología, de sostenibilidad y de conservación de los recursos y del medio ambiente en la edificación, el urbanismo y el paisaje.
A48 SOCIOLOGÍA E HISTORIA URBANAS: comprensión o conocimiento de las relaciones entre el medio físico y el medio social y las bases de la teoría y la historia de los asentamientos humanos, de la sociología, de la economía urbana y de la estadística como fundamentos de los estudio territoriales y urbanísticos.
A49 CIENCIAS DEL MEDIO FÍSICO: comprensión o conocimiento de las bases de climatología, geomorfología, geología, hidrología y edafología precisas para abordar los estudios territoriales, urbanísticos y paisajísticos.
A50 MORFOLOGÍA Y REPRESENTACIÓN DEL TERRENO: comprensión o conocimiento de las bases de topografía, hipsometría y cartografía y de las técnicas de modificación del terreno precisas para realizar estudios y proyectos de carácter territorial, urbanístico y paisajístico y para practicar deslindes y parcelaciones.
A51 BASES DE JARDINERÍA: comprensión o conocimiento de las bases de botánica, horticultura, floricultura y silvicultura y las técnicas de hidraúlica precisas para realizar estudios y proyectos de jardín, de paisaje y de urbanización.
A54 BASES DE FÍSICA AMBIENTAL: comprensión o conocimiento de los principios de termodinámica, acústica y óptica necesarios para proporcionar a los edificios y espacios urbanos condiciones pasivas de habitabilidad, aislamiento y protección.
B1 Aprender a aprender.
B3 Aplicar un pensamiento crítico, lógico y creativo.
B4 Trabajar de forma autónoma con iniciativa.
B5 Trabajar de forma colaborativa.
B6 Comportarse con ética y responsabilidad social como ciudadano y como profesional.
B7 Comunicarse de manera efectiva en un entorno de trabajo.
B8 Visión espacial.
B9 Creatividad.
B10 Sensibilidad estética.
B11 Capacidad de análisis y síntesis.
B13 Imaginación.
B14 Habilidad gráfica general.
B17 Cultura histórica.
B18 Razonamiento crítico.
B19 Trabajo en un equipo de carácter interdisciplinar.
B20 Sensibilidad hacia temas medioambientales.
B23 Capacidad de gestión de la información.
B31 Conocimiento de otras culturas y costumbres.
C1 Expresarse correctamente, tanto de forma oral como escrita, en las lenguas oficiales de la comunidad autónoma.
C3 Utilizar las herramientas básicas de las tecnologías de la información y las comunicaciones (TIC) necesarias para el ejercicio de su profesión y para el aprendizaje a lo largo de su vida.
C6 Valorar críticamente el conocimiento, la tecnología y la información disponible para resolver los problemas con los que deben enfrentarse.
C7 Asumir como profesional y ciudadano la importancia del aprendizaje a lo largo de la vida.
C8 Valorar la importancia que tiene la investigación, la innovación y el desarrollo tecnológico en el avance socioeconómico y cultural de la sociedad.

Resultados de aprendizaje
Resultados de aprendizaje Competencias del título
Análise e estudio do medio físico A49
B5
B11
B14
B19
B20
B23
C3
C6
Representación da paisaxe, elementos e composición A19
A20
A38
A50
B4
B8
B9
B10
B11
B13
B14
C6
C7
Coñecemento dos principios da ecoloxía urbana A47
A49
B3
B9
B11
B20
C1
Valoración do impacto ámbiental do proxecto arquitectónico e urbano A12
A19
A29
A54
B1
B5
B6
B7
B11
B20
C1
C3
Aplicación de criterios ambientáis no deseño de espacios abertos, rúas, prazas, parques ou xardíns A1
A7
A18
A19
A20
A51
B1
B5
B9
B10
B13
B14
B20
Desenrolo da capacidade de observación crítica e construtiva en relación ao medioa ambente urbano A37
A41
A42
A47
A48
A49
B1
B4
B6
B9
B11
B17
B18
B31
C1
C7
C8

Contenidos
Tema Subtema
Introdución
Introdución ao curso
O debuxo coma ferramenta
Metodoloxía do deseño experimental/investigación do deseño
Paisaxe e hábitat sostenible
Habitar a paisaxe A análise do medio físico
Climatoloxía urbana
Clima, microclima e confort
Ecoloxía urbana
Ferramentas de avaliación ambiental
Ferramentas de deseño Deseño microclimático
Obradoiro de soleamiento - Ecotect
Obradoiro de modelos de microclima urbano – Envi-met
Arquitectura da Paisaxe Análise da Paisaxe
Elementos da Paisaxe Natural
Elementos da Paisaxe Urbana
Paisaxe coma proxecto A estrutura do espazo público:rúa,praza,parque,xardín
A vexetación. Especies e plantacións
O proxecto do verde urbano
Rexeneración ambiental
Paisaxe, forma e enerxía
As Paisaxes do Home I A paisaxe do home ata o século XX
A paisaxe moderna e contemporánea
As Paisaxes do Home II Paisaxe-urbanismo
Paisaxes culturais
Paisaxe da infraestrutura
Paisaxes produtivos

Planificación
Metodologías / pruebas Competéncias Horas presenciales Horas no presenciales / trabajo autónomo Horas totales
Prueba objetiva 0 150 150
 
Atención personalizada 0 0 0
 
(*)Los datos que aparecen en la tabla de planificación són de carácter orientativo, considerando la heterogeneidad de los alumnos

Metodologías
Metodologías Descripción
Prueba objetiva Examen de coñecemento dos contidos teóricos e prácticos da materia.

Atención personalizada
Metodologías
Descripción
Os traballos da materia realizaranse segundo as orientacións do profesor. Os seminarios e obradoiros desenvolveranse na aula onde o profesor estará dispoñible para respostar as dúbidas que xurdan. O seguimento dos traballos tutelados realizaráse nas sesións de corrección ou nas horas de titorías. As cuestións ou dúbidas comúns poderán resolverse a través do moodle

Evaluación
Metodologías Competéncias Descripción Calificación
Prueba objetiva A proba obxectiva consitirá nun examen para avaliar os coñecementos teóricos e prácticos do alumno na materia. Os contidos corresponderánse cos dos anos anteriores, descritos no apartado "Contidos" e recollidos na bibliografía seleccionada. 100
 
Observaciones evaluación

A partires do curso 2014/2015 non existirá docencia nesta materia. Os seguintes criterios de avaliación, son os que corresponderon ao curso 2013/2014, que se incluen a modo de información:

O modo máis doado e desexable de superar a materia é por curso. Para elo e necesario asistir as clases e obradoiros e acadar a calidade mínima nos traballos segundo os criterios de avaliación enumerados anteriormente.
As prácticas semanais serán recollidas e avaliadas durante o curso, logo serán devoltas ao alumno para incluíla no portafolio final. Se o desexa, o alumno poderá modificar o exercicio co fin de mellorar a nota,. As prácticas ás que o alumno non asistira non serán avaliadas, aínda que sexan incluídas no portafolio. Para aprobar por curso, non se poderá faltar a máis do 10% das prácticas.

O traballo tutelado, que poderá estar integrado en exercicios doutras materias, será corrixido nas sesións de presentación oral e obradoiros de proxecto. O resultado final incluirase no portafolio do alumno a partir do cal será avaliado, sen prexuízo de que existan outras entregas parciais para un mellor seguimento.
Os alumnos que seguiran o curso e non acadaran o nivel mínimo esixido no seu portafolio final, poderán volver a entregalos o día do exame de xuño coas correccións e melloras pertinentes. Neste caso non será necesario que realicen o exame e serán avaliados novamente polo portafolio.
Os alumnos que non sigan o curso poderán presentarse aos exames finais sempre e cando entreguen un portafolio no que se inclúa o 100% das prácticas do curso. Neste caso non se avaliará o traballo tutelado. O exame final abarcará os temas introducidos no curso, pero en maior profundidade, considerando a bibliografía referida como de fonte de información necesaria para superar a proba. Os alumnos que non sigan o curso tan so poderán optar a un aprobado.
É moi recomendable, polo tanto, seguir o curso.


Fuentes de información
Básica

Bibliografía básica

[B] Disponible en la biblioteca de la UDC

Introdución

Corner, J. (1992) Representation and Landscape. Capítulo en Swaffield, S. (2002 ed.) Theory in Landscape Architecture. University of Pennsylvania Press

Knowles, R.L. (1974) Energy and Form. An Ecological Approach to Urban Growth. MIT Press

McGrath, B. (2008) Digital Modelling for Urban Design. Wiley [B]

Mertens, E. (2010) Visualizing Landscape Architecture. Birkhäuser [B]

Reid, G.W. (2002) Landscape Graphics. Plan, section and Perspective Drawing of Landscape Spaces. Watson Guptill. New York [B]

Steenbergen, C. (2008) Composing Landscapes. Analysis, Typology and Experiments for design. Birkhäuser

Waterman, T. (2009) Principios Básicos de la Arquitectura del Paisaje. Capítulo 4. Representaciones. Nerea Académica [B]

Habitar a paisaxe

Brown, G.Z. (1985) Sun, Wind, and Light. Architectural Design Strategies. Wiley [B]

Claver Farias, I. (1984) Guía Para la Elaboración de Estudios del Medio Físico. CEOTMA [B]

Givoni, B. (1998). Climate Considerations in Building and Urban Design. Van Nostrand Reinhold. [B]

Herzog, T. (ed. 1996). Solar Energy in Architecture and Planning. Prestel, Berlin. [B]

Littlefair, P. et al (2000). Environmental site Layout Planning: solar access, microclimate and passive cooling in urban areas. Building Research Establishment, BR 380. [B]

Roaf, S. et al (2005). Adapting Buildings and Cities for Climate Change. Architectural Press.

Rogers, R. (1997). Cities for a Small Planet. Faber & Faber, London

Smith, P.F. (2006). Architecture in a Climate of Change. Architectural Press.

Szokolay, S. (2003). Introduction to Architectural Science. The basis of sustainable design. Architectural Press.

Thomas, R. (Ed. 2003). Sustainable Urban Design. An environmental approach. Spon Press

Ferramentas de deseño

Baker, N. Steemers, K. (2000) Energy and environment in architecture a technical design guide. E & FN Spon [B]

Bruse, M. (v.2009)

Envi-met 3.

1 Manual

Givoni, B. (1998). Climate Considerations in Building and Urban Design. Van Nostrand Reinhold. [B]

López de Asiaín, J. (1997) Espacios abiertos en la expo 92. Sevilla ETSA [B]

López de Asiaín, J. (2001) Arquitectura, ciudad, medio ambiente. Sevilla: Universidad de Sevilla [B]

Szokolay, S. (1996). Solar Geometry. PLEA Note 1. PLEA International / University of Queensland.

Arquitectura da Paisaxe

Bell, S. (1999) Landscape: Patttern, Perception and Process. London E.& Spon [B]

Forman, R.T.T. (1999) Land mosaics. The ecology of landscapes and regions. Cambridge University Press [B]

Laurie, M. (1995) Introducción a la Arquitectura del Paisaje Barcelona G.G. [B]

Lynch, K. (1966) La Imagen de la Ciudad Ed. Infinito 1966 [B]

Simonds, J.O. (1961) Landscape Architecture New York McGraw Hill 1961 [B]

Simonds, J. O. (1978) Earthscape. A Manual of Environmental Planning. McGrawHill [B]

Steenbergen, C. (2008) Composing Landscapes. Analysis, Typology and Experiments for design. Birkhäuser

Waterman, T. (2009) Principios Básicos de la Arquitectura del Paisaje. Nerea Académica [B]

Weilacher, U. (2008) Syntax of landscape. The landscape architecture of Peter Latz and Partners. Brikhauser [B]

Paisaxe coma proxecto

Ábalos, I. (2008) Atlas pintoresco.Vol. 1: el observatorio. Gustavo Gili [B]

Bell, P.A. Greene, T.C. Fisher, J.D. Baum, A. (2001) Environmental Psychology. Harcourt [B]

Celik, Z. Favro, D. Ingersotl, R. (1994) Streets. Critical perspectives on Public Space. University of California Press [B]

Galí-Izard, T. (2005) Los mismos paisajes ideas e interpretaciones. Gustavo Gili [B]

Kirschenmann, J.C. (1984) Vivienda y Espacio Público. Rehabilitación Urbana y Crecimiento de la Ciudad. Gustavo Gili [B]

Lynch, K. (1980) La Planificación del Sitio Barcelona G.G. 1980 [B]

Marshall, S. (2005) Street Patterns. Spon Press [B]

McHarg, I. (1972) Design with Nature New York Doubleday & Company 1972 [B]

Moughtin, C. (1992) Urban Design. Street and Square. Butterworth Architecture [B]

Navés Viñas, F. (1992) El Arbol en la Jardineria y el Paisajismo Barcelona Omega 1992 [B]

Nielsen, B. Dam, T. Thompson, L. (2007) European Landscape architecture:best practice in detailing. Rouletdge [B]

Pozueta Echavarri, J. dir. (2009) La Ciudad Paseable. CEDEX [B]

Prinz, D. (1983) Planificación y configuración Urbana Barcelona G.G. 1983 [B]

Salvador Palomo, P.J. (2003) La Planificación Verde en las Ciudades. Gustavo Gili [B]

Tillman Lyle, J. (1985) Design for Human Ecosystems. Landscape, Land Use and Natural Resources. Van Nostrand Reinhold Co.

As Paisaxes do Home

Ábalos, I. (2008) Atlas pintoresco.Vol. 2: los viajes. Gustavo Gili [B]

Ábalos, I. (2009) Naturaleza y artificio: el ideal pintoresco en la arquitectura y paisajismo contemporáneos. Gustavo Gili [B]

Álvarez, D. (2007) El Jardín en la arquitectura del siglo XX. Editorial Reverté [B]

Constant, C. (1994) The woodland cemetery toward a spiritual landscape, Erik Gunnar Asplund and Sigurd Lewerentz, 1915-1961. Byggförlget[B]

Corner, J. ed. (1999) Recovering Landscape. Essays in Contemporary Landscape Architecture. Princeton University Press [B]

Jellicoe G. y S. (1995) El Paisaje del Hombre Barcelona G.G. [B]

Krier, R. (2003) Town Spaces. Contemporary Interpretations in Traditional Urbanims. Birkhäuser

Montero, M. I. (2001) Burle Marx el paisaje lírico. GG [B]

Shannon, K. Smets, M. (2010) The Landscape of Contemporary Infrastructure. Nai Publishers

Steenbergen, C. Reh, W. (2001) Arquitectura y Paisaje. La proyectación de los grandes jardines europeos. Gustavo Gili [B]

Vaccarino, R. (2000) Roberto Burle Marx. Landscapes Reflected. Princeton Architectural Press [B]

Viljoen, A. ed. (2005) CPLUS Continuous Productive Urban Landscapes. Designing Urban Agriculture for Sustainable Cities. Architectural Press

Complementária

Bibliografía complementaria

[B] Disponible en la biblioteca de la UDC

Introdución

Álvarez, S. (1991) Architecture and Urban Space Proceedings of the Ninth International PLEA Conference, Seville Spain September 24-27, 1991. Klwer Academic Publishers [B]

Knaack, U. Klein, T. Bilow, M. (2008) Imagine deflateables. Delft University of Technology [B]

Spuybroek, L. (2009 ed.) Research&Design: the architecture of variation. Thames & Hudson [B]

Staub, U. Geiser, R. (2008) Explorations in architecture: teaching, design research. Birkhauser [B]

Reas, C. Fry, B. (2007) Processing: a programming handbook for visual desingers and artists.MIT Press [B]

Terzidis, K. (2006) Algorithmic Architecture. Elsevier [B]

Nota: Otras actas de PLEA se pueden descargar online http://www.arct.cam.ac.uk/PLEA/home.aspx

Habitar a paisaxe

Energy Research Group et al (Eds. 1999) A Green Vitruvius. Principles and Practice of Sustainable Architectural Design. James & James Ltd. London. [B]

García-Germán, J. ed. (2010) De lo mecánico a lo termodinámico : por una definición energética de la arquitectura y del territorio. Gustavo Gili

Girardet, H. (1992) The Gaia Atlas of Cities: new directions for sustainable urban living. Gaia Books.

Jenks, M. and N. Dempsey (2005). Future Forms and Design for Sustainable Cities. Architectural Press.

Oke, T.R. (1987). Boundary Layer Climates. Chapters 7 & 8 only. Methuen & Co., London

Yannas, S. (2000) Toward More Sustainable Cities. Solar Energy JournalVol. 70 No. 3 pp281-294,Elsevier Science Limited.

Ferramentas de deseño

Chatzidimitriou, A. and S. Yannas (2004). Microclimatic Studies of Urban Open Spaces in Northern Greece. Proc. PLEA 2004, Eindhoven, Vol. 1 pp83-88.

Yannas, S. (2000). Solar Control. EnDesigning for Summer Comfort. EC Altener Programme. Environment & Energy Studies Programme, AA Graduate School, London

Arquitectura da Paisaxe

Swaffield, S. (2002 ed.) Theory in Landscape Architecture. University of Pennsylvania Press

Magalef, R. (1998) Ecología. Ediciones Omega [B]

Paisaxe coma proxecto

Anderson, S. (1978) On Streets. MIT Press

Jacobs, A.B. (1993) Great Streets. MIT Press [B]

Marshall, S. (2005) Street Patterns. Spon Press [B]

As Paisaxes do Home

Dorothée, I. (1993) The modernist garden in France. Yale University (2008) Cusveller,S. Dijk,O. Schipper, K. ed. (2000) Remaking NL City, Landscape, Infrastructure. Amsterdam : S@M [B]

Levy, Leah (1998) Kathryn Gustafson. Sculpting the land. Spacemakers Press [B]

Lim, C.J. Liu, E. (2010) Smartcities+Eco-warriors. Routledge

Molinari, L. ed. (2000) West 8. Skira [B]


Recomendaciones
Asignaturas que se recomienda haber cursado previamente

Asignaturas que se recomienda cursar simultáneamente
Proyectos IV/630011401
Planeamiento Urbanístico II/630011508

Asignaturas que continúan el temario
Urbanística I/630011205
Urbanística II/630011305
Dibujo III/630011309

Otros comentarios


(*) La Guía Docente es el documento donde se visualiza la propuesta académica de la UDC. Este documento es público y no se puede modificar, salvo cosas excepcionales bajo la revisión del órgano competente de acuerdo a la normativa vigente que establece el proceso de elaboración de guías