Datos Identificativos 2015/16
Asignatura (*) Metodoloxía do ensino das linguas e literaturas galega e castelá en educación secundaria Código 652608822
Titulación
6 Mestrado Universitario en profesorado de Educación Secundaria: Lingua e Literatura Galega e Lingua e Literatura Castelá
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Mestrado Oficial Anual
Primeiro Obrigatoria 4
Idioma
Castelán
Galego
Modalidade docente Presencial
Prerrequisitos
Departamento Filoloxía Española e Latina
Galego-Portugués, Francés e Lingüística
Coordinación
Tato Garcia, Cleofe
Correo electrónico
cleofe.tato@udc.es
Profesorado
Tato Fontaiña, Laura
Tato Garcia, Cleofe
Correo electrónico
laura.tato@udc.es
cleofe.tato@udc.es
Web
Descrición xeral Aprendizaxe e ensino da Lingua e Literatura Galega e Castelá: Metodoloxía das Linguas e as Literaturas Galega e Castelá na Educación Secundaria

Competencias do título
Código Competencias do título
A1 Coñecer as características dos estudantes, os seus contextos sociais e motivacións.
A2 Comprender o desenvolvemento da personalidade destes estudantes e as posibles disfuncións que afectan á aprendizaxe.
A7 Coñecer e aplicar recursos e estratexias de información, titoría e orientación académica e profesional.
A15 Coñecer o valor formativo e cultural das materias correspondentes á especialización.
A16 Coñecer os contidos que se cursan nos respectivos ensinos.
A19 Coñecer os desenvolvementos teórico-prácticos do ensino e a aprendizaxe das materias correspondentes.
A21 Adquirir criterios de selección e elaboración de materiais educativos.
A22 Fomentar un clima que facilite a aprendizaxe e poña en valor as achegas dos estudantes.
A23 Integrar a formación en comunicación audiovisual e multimedia no proceso de ensino-aprendizaxe.
A25 Coñecer e aplicar propostas docentes innovadoras no ámbito da especialización cursada.
A26 Analizar críticamente o desempeño da docencia, das boas prácticas e da orientación utilizando indicadores de calidade.
C1 Expresarse correctamente, tanto de forma oral coma escrita, nas linguas oficiais da comunidade autónoma.
C3 Utilizar as ferramentas básicas das tecnoloxías da información e as comunicacións (TIC) necesarias para o exercicio da súa profesión e para a aprendizaxe ao longo da súa vida.
C4 Desenvolverse para o exercicio dunha cidadanía aberta, culta, crítica, comprometida, democrática e solidaria, capaz de analizar a realidade, diagnosticar problemas, formular e implantar solucións baseadas no coñecemento e orientadas ao ben común.
C5 Entender a importancia da cultura emprendedora e coñecer os medios ao alcance das persoas emprendedoras.
C6 Valorar criticamente o coñecemento, a tecnoloxía e a información dispoñible para resolver os problemas cos que deben enfrontarse.
C7 Asumir como profesional e cidadán a importancia da aprendizaxe ao longo da vida.
C8 Valorar a importancia que ten a investigación, a innovación e o desenvolvemento tecnolóxico no avance socioeconómico e cultural da sociedade.

Resultados de aprendizaxe
Resultados de aprendizaxe Competencias do título
Comprender a capacidade formativa e cultural das materias de lingua e literatura AP1
AP15
AP16
AP19
CM8
Coñecer os contidos das materias de lingua e literatura e procurar a súa adaptación aos estudantes AP1
AP2
AP15
AP16
AP19
CM6
CM7
Aprender a seleccionar e elaborar materiais educativos atendendo a todos os recursos que permiten as novas tecnoloxías AP7
AP21
AP23
AP25
CM3
Asumir as boas prácticas na docencia e aprender a expresarse correctamente tanto oralmente como por escrito. AP19
AP22
AP26
CM1
CM4
CM5

Contidos
Temas Subtemas
1. Competencias básicas nas áreas de Lingua e Literatura Galega e Castelá no Ensino Secundario
1.1. O currículum na ESO e no Bacharelato



2. As fontes de información 2.1. Fontes tradicionais (libro de texto, enciclopedias, dicionarios, prensa…)
2.2. Fontes electrónicas
2.3. Selección, ordenación e tratamento da información: metodoloxías didácticas

3. Métodos para o ensino da lingua oral e escrita na ESO e no Bacharelato 3.1. A competencia lingüística
3.2. O texto e os seus tipos
3.3. As novas tecnoloxías e a súa aplicación ao ensino da lingua
3.4. A comprensión do texto.
4. Métodos para o ensino da literatura na ESO e no Bacharelato 4.1. A competencia literaria.
4.2. O carácter ancilar da Literatura na ES0
4.3. A animación á lectura: do papel aos novos formatos


5. Libros de texto. 5.1. Métodos, ferramentas...

Planificación
Metodoloxías / probas Competencias Horas presenciais Horas non presenciais / traballo autónomo Horas totais
Sesión maxistral A1 A2 A16 A15 A26 C3 C4 C6 C8 12 20 32
Proba mixta A22 C1 C5 C6 C7 2 10 12
Actividades iniciais A1 A15 C3 1 0 1
Lecturas A16 A15 A21 A19 C1 C4 C6 C7 0 10 10
Obradoiro A7 A21 A23 A25 A19 C1 C3 C7 14 28 42
 
Atención personalizada 3 0 3
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Sesión maxistral A modo de introducións ou visións sintéticas dirixidas a todo o grupo, ofreceranse algunhas sesións en que o profesor se valerá do método expositivo
Proba mixta Proba de carácter teórico-práctico na que o estudante ten que demostrar por escrito, de xeito completo e coherente, os coñecementos adquiridos e ser quen de aplicalos nos supostos que se propoñan (exercicios breves sobre algún texto, reflexión dalgún aspecto concreto...). Valorarase a capacidade de razoamento (argumentar, relacionar, etc.) e o espírito crítico.
Actividades iniciais Na primeira sesión levaranse a cabo distintas actividades para coñecer as competencias, intereses e motivacións do alumnado. Preténdese obter información relevante que permita articular unha docencia que favoreza a aprendizaxe eficaz e significativa.
Lecturas As profesoras proporcionarán ao alumnado materiais de lectura que servirán de base tanto para traballar nos obradoiros como para aplicar na proba mixta.
Obradoiro Coa finalidade de aprofundar no estudo de distintas cuestións relacionadas co ámbito da materia, combinaranse diversas metodoloxías e probas (exercicios de resumo, solución de problemas, prácticas guiadas, discusións, etc.), nalgúns casos facendo previamente as lecturas que o profesor/a establezca.


Atención personalizada
Metodoloxías
Lecturas
Obradoiro
Proba mixta
Descrición
Calquera dúbida de carácter individual será atendida en horario de titoría, tanto se ten que ver coas actividades no obradoiro, como coa proba mixta ou as lecturas

Avaliación
Metodoloxías Competencias Descrición Cualificación
Obradoiro A7 A21 A23 A25 A19 C1 C3 C7 Valorarase a particpación do/ a estudante nas diferentes actividades levadas a cabo na aula, tanto escritas como orais. É necesaria a asistencia ás aulas 40
Proba mixta A22 C1 C5 C6 C7 O estudante demostrará os coñecementos e as competencias que adquiriu na aula, tanto nas sesións maxistrais como nos obradoiros e nas lecturas. Valorarase a claridade expositiva e a expresión, que deberá axustarse ao nivel dun estudante de mestrado. É imprescindible chegar a un 4.

60
 
Observacións avaliación

Na segunda oportunidade o estudante será avaliado cos mesmos instrumentos que na primeira e dará conta do aprendido no obradoiro o mesmo día en que se realiza a proba oficial. O alumno que non acuda á proba mixta será calificado como "Non Presentado".

Aqueles que conten con dispensa académica ou que non podan asistir deban poñerse en contacto coas profesores ao comezo do curso.


Fontes de información
Bibliografía básica (). .
GARCÍA NEGRO, P. e X. X. COSTA CASAS (1998). O ensino da língua: por un cámbio de rumo. A Coruña: ASPG
ALLER GARCÍA, C. (1998). Animación a la lectura I. Sevilla: Quercus
ALLER GARCÍA, C. (1998). Animación a la lectura II: juegos y actividades para después de leer. Sevilla: Quercus
LOMAS, C. (1999). Cómo enseñar a hacer cosas con las palabras. Teoría y práctica de la educación lingüística. Madrid: Paidós
KOHAN, S. A. (1977). Corregir relatos. La herramienta del escritor. Barcelona: Grafein
SANMARTÍN REI, G. (coord.) (2009). Criterios para o uso da lingua. A Coruña: UDC
LÓPEZ, A. e E. ENCABO (1994). Didáctica de la literatura. Barcelona: Octaedro
GARCÍA-RIVERA, G. (1995). Didáctica de la Literatura en la Enseñanza Primaria y Secundaria. Madrid: Akal
LOMAS, C. e OSORO, A. (1994). El enfoque comunicativo de la enseñanza de la lengua. Barcelona: Paidós
CASSANY, D. et alii (1994). Enseñar lengua. Barcelona: Graó
BORDONS, G. e A. DÍAZ – PLAJA (coords.) (2006). Enseñar literatura en secundaria. Barcelona: Graó
AELG (Asociación de Escritores en Lingua Galega) (). Espazos didácticos [dispoñíbel en http://www.aelg.org/DidacticSpace/GetCourses.do]..
GONZÁLEZ FERNÁNDEZ, A. (2004). Estrategias de comprensión lectora. Madrid: Síntesis
FREIXEIRO MATO, X. R. (2006). Gramática da lingua galega. I, Fonética e Fonoloxía; II, Morfosintaxe; III, Semántica; IV, Gramática do Texto. Vigo: A Nosa Terra
VV.AA (2005). Hablar en clase. Barcelona: Graó
FONTICH VICENS, X. (2006). Hablar y escribir para aprender gramática. Barcelona: ICE-ORSORI
GARCÍA SÁNCHEZ, J. N. e J. M. MARBÁN (2002). Instrucción estratégica en la composición escrita. Barcelona: Ariel
NÚÑEZ DELGADO, P. e ROMERO LÓPEZ, A. (2003). Investigación en didáctica de la lengua e innovación curricular. Granada: P. U. de Granada
LARA, T. et alii. (2009). La competencia digital en el área de Lengua. Barcelona: Octaedro
LOMAS, C. (coord.) (1996). La educación lingüística y literaria en la enseñanza secundaria. Madrid: ICE-ORSORI
BJÖRK, L. e BLOMSTAND, I. (2000). La escritura en la enseñanza secundaria. Barcelona: Grao
SÁNCHEZ MIGUEL, E. (2010). La lectura en el aula: qué se hace, qué se debe hacer y qué se puede hacer. Barcelona: Graó
RUIZ BIKANDU, U. (coord.) (2011). Lengua castellana y literatura. Investigación, innovación y buenas prácticas. Barcelona: Graó
FERNÁNDEZ PAZ, A. et alii (2004). Lingua e literatura: educación secundaria obrigatoria. Vigo: Xerais
MARTÍN VEGAS, R.A. (2009). Manual de didáctica de la lengua y la literatura. Madrid: Síntesis
BRIZ, A. et alii (2008). Saber hablar. Madrid: Aguilar
CAMPS, A. e F. ZAYAS (coords.) (2006). Secuencias didácticas para aprender gramática. Madrid: Aguilar
SANMARTÍN REI, G. (coord.) (2007). Sobre a calidade da nosa lingua. A Coruña: UDC
KOHAN, S. A. (2006). Taller de lectura: el método. Barcelona: Alba

A bibliografía ten carácter orientativo; as profesoras poderán facilitar a referencia doutros textos na aula.

Bibliografía complementaria


 


Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente

Materias que se recomenda cursar simultaneamente

Materias que continúan o temario

Observacións

 



(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías