| Competencias do título |
|
Código
|
Competencias do título
|
| A13 |
Analizar e incorporar de forma crítica as cuestións máis relevantes da sociedade actual que afectan á educación familiar e escolar: impacto social e educativo das linguaxes audiovisuais e das pantallas; cambios nas relacións de xénero e interxeracionais; multiculturalidade e interculturalista; discriminación e inclusión social e desenvolvemento sustentable. |
| A15 |
Coñecer os principios básicos dun desenvolvemento e comportamento saudables. |
| A32 |
Valorar a relación persoal con cada estudante e a súa familia como factor de calidade da educación. |
| A33 |
Coñecer os fundamentos científicos, matemáticos e tecnolóxicos do currículo desta etapa así como as teorías sobre a adquisición e desenvolvemento das aprendizaxes correspondentes. |
| A36 |
Coñecer a metodoloxía científica e promover o pensamento científico e a experimentación. |
| A38 |
Coñecer os momentos máis sobresaíntes da historia das ciencias e as técnicas e a súa trascendencia. |
| A39 |
Elaborar propostas didácticas en relación coa interacción ciencia, técnica, sociedade e desenvolvemento sustentable. |
| A40 |
Promover o interese e o respecto polo medio natural, social e cultural a través de proxectos didácticos adecuados. |
| A41 |
Fomentar experiencias de iniciación ás tecnoloxías da información e a comunicación. |
| B1 |
Aprender a aprender. |
| B2 |
Resolver problemas e tomar decisións de forma efectiva. |
| B3 |
Aplicar un pensamento crítico, autocrítico, lóxico e creativo. |
| B5 |
Traballar de forma colaborativa. |
| B6 |
Comportarse con ética e responsabilidade social como cidadán e como profesional. |
| B10 |
Capacidade de análise e síntese. |
| B11 |
Capacidade de busca e manexo de información. |
| B12 |
Capacidade de organización e planificación. |
| B13 |
Capacidade para actuar de maneira sustentable na defensa do medio ambiente. |
| B16 |
Capacidade para integrarse e comunicarse con expertos noutras áreas e en contextos diferentes. |
| B17 |
Capacidade para presentar, defender e debater ideas utilizando argumentos sólidos. |
| B18 |
Capacidade para relacionarse positivamente con outras persoas. |
| B25 |
Utilización das TIC no ámbito de estudo e do contexto profesional. |
| C1 |
Expresarse correctamente, tanto de forma oral coma escrita, nas linguas oficiais da comunidade autónoma. |
| C3 |
Utilizar as ferramentas básicas das tecnoloxías da información e as comunicacións (TIC) necesarias para o exercicio da súa profesión e para a aprendizaxe ao longo da súa vida. |
| C4 |
Desenvolverse para o exercicio dunha cidadanía aberta, culta, crítica, comprometida, democrática e solidaria, capaz de analizar a realidade, diagnosticar problemas, formular e implantar solucións baseadas no coñecemento e orientadas ao ben común. |
| C6 |
Valorar criticamente o coñecemento, a tecnoloxía e a información dispoñible para resolver os problemas cos que deben enfrontarse. |
| C8 |
Valorar a importancia que ten a investigación, a innovación e o desenvolvemento tecnolóxico no avance socioeconómico e cultural da sociedade. |
| Resultados de aprendizaxe |
| Resultados de aprendizaxe |
Competencias do título |
| Coñecer os fundamentos científicos, matemáticos e tecnolóxicos do currículo desta etapa así como as teorías sobre a adquisición e desenvolvemento das aprendizaxes correspondentes. |
A33
|
B1
B2
B3
|
|
| Coñecer a metodoloxía científica e promover o pensamento científico e a experimentación. |
A36
|
|
|
| Promover o interese e o respecto polo medio natural, social e cultural a través de proxectos didácticos adecuados. |
A38
|
|
|
| Promover o interese e o respecto polo medio natural, social e cultural a través de proxectos didácticos adecuados. |
A40
|
|
|
| Capacidade para actuar de maneira sustentable na defensa do medio ambiente. |
|
B13
|
|
| Desenvolverse para o exercicio dunha cidadanía aberta, culta, crítica, comprometida, democrática e solidaria, capaz de analizar a realidade, diagnosticar problemas, formular e implantar solucións baseadas no coñecemento e orientadas ao ben común. |
|
B6
|
C4
|
| Valorar criticamente o coñecemento, a tecnoloxía e a información dispoñible para resolver os problemas cos que deben enfrontarse. |
A39
A41
|
B5
B10
B11
B12
|
C6
|
| Valorar a importancia que ten a investigación, a innovación e o desenvolvemento tecnolóxico no avance socioeconómico e cultural da sociedade. |
|
B25
|
C1
C3
C8
|
| Comportarse con ética e responsabilidade social como cidadán e como profesional. |
A32
|
B16
B17
B18
|
|
| Elaborar propostas didácticas que teñan en conta os principios do desenvolvemento sustentable |
A13
|
B13
|
C4
|
| Valorar a importancia de concienciarse e adquirir os coñecementos necesarios para actuar sustentablemente e saudablemente |
A13
A15
|
|
|
| Contidos |
| Temas |
Subtemas |
| - Educación ambiental e desenvolvemento sustentable |
. Perspectiva histórica da educación ambiental (EA). A súa repercusión nas aulas
. Principios, metodoloxía e finalidades de la educación ambiental
. Marco de referencia da EA: o medio como sistema, a complexidade ambiental, a globalización e o desenvolvemento sostible
. A educación ambiental para un desenvolvemento sostible
|
| O medio. A súa dinámica, as súas interaccións e a súa problemática |
. Compoñentes do medio natural e social e as súas interrelacións
. O medio natural e a súa dinámica. Aspectos básicos do seu estudo: ciclos, sistemas...
. Problemáticas socioambientais: efecto invernadoiro, incendios forestais, residuos, contaminación das augas, contaminación acústica, relación demografía/pobreza, conflitos bélicos etc. Causas, consecuencias e solucións alternativas
. A pegada ecolóxica
. Ciencia, tecnoloxía e sustentabilidade
|
| A educación ambiental e o currículo |
. A ambientalización do currículum. A sustentabilidade nos centros educativos
. Os obxectivos e contidos da educación ambiental e o desenvolvemento curricular
. A educación ambiental: proposta como eixe organizador de contidos
. A Axenda 21 escolar e local: instrumento para a sustentabilidade
|
| Actividades e materiais de educación ambiental para un desenvolvemento sustentable. Propostas de intervención educativa e avaliación. |
Actividades de ensino-aprendizaxe para a resolución de problemas concretos do medio. Metodoloxía investigativa
. Estratexias e recursos na educación ambiental
. Actuacións específicas: saídas, actividades prácticas (análise augas, plásticos, contaminación acústica, ...), ecoauditorías...
. Formulacións didácticas e propostas de actuación sostibles.
. Avaliación de programas e proxectos de temática socioambiental. Os indicadores de sustentabilidade |
| Planificación |
| Metodoloxías / probas |
Competencias |
Horas presenciais |
Horas non presenciais / traballo autónomo |
Horas totais |
| Prácticas de laboratorio |
A13 A36 A38 B2 B5 B12 |
2 |
2 |
4 |
| Actividades iniciais |
A33 B1 B11 C1 |
2 |
0 |
2 |
| Sesión maxistral |
A15 A40 B10 C8 |
16.5 |
0 |
16.5 |
| Traballos tutelados |
A39 B3 B16 B17 |
3.5 |
17.5 |
21 |
| Lecturas |
A32 B1 B10 B11 B12 C4 |
0 |
8 |
8 |
| Eventos científicos e/ou divulgativos |
A13 A41 B1 |
4 |
1 |
5 |
| Saídas de campo |
A36 B6 B16 B18 |
3 |
2 |
5 |
| Proba mixta |
A39 B2 B10 B13 C1 |
2 |
25 |
27 |
| Solución de problemas |
B2 B17 B25 C3 C6 |
4 |
12 |
16 |
| Presentación oral |
A41 B3 B11 B12 |
2 |
4 |
6 |
| |
| Atención personalizada |
|
2 |
0 |
2 |
| |
| *Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado |
| Metodoloxías |
|
Metodoloxías |
Descrición |
| Prácticas de laboratorio |
Esta metodoloxía permite que se aprenda efectivamente a través da realización de actividades de carácter práctico: traballo por grupos de actividades de análisis de aguas, de plásticos... |
| Actividades iniciais |
Preténdese obter información acerca dos coñecementos do alumnado, así como presentar os obxectivos que se van a tratar: Cuestionario KPSI |
| Sesión maxistral |
Esposición oral con apoyo de material audiovisual y plantexando cuestions para que participe o alumnado e facilitar a aprendizaxe |
| Traballos tutelados |
Metodoloxía que pretende a aprendizaxe autónomo dos estudantes a nivel individual e grupal de modo que o grupo actúe como "comunidade que construe o seu propio coñecemento": material estimular para facer unha ecoauditoría da Facultade |
| Lecturas |
Lecturas orligatorias e voluntarias de libros e textos de temática socioambiental |
| Eventos científicos e/ou divulgativos |
Asistencia a seminarios, xornadas...que se realicen na Facultade ou noutras instituciones para completar a formación |
| Saídas de campo |
Actividades externas ao entorno universitario relacionadas coa problemática socioambiental: visitas a plantas de tratamiento de residuos, parques eólicos... |
| Proba mixta |
Probas con preguntas abertas de semidesarrollo, combinadas con preguntas de resposta breve |
| Solución de problemas |
Resolución de problemáticas socioambientales para que se elabore un plan de actuación a partir dos coñecementos traballados |
| Presentación oral |
Exposición oral dos traballos realizados individualmente ou por grupo, plantexando preguntas, aclaracions...sobre a tarefa levada a cabo. |
| Atención personalizada |
|
Metodoloxías
|
| Traballos tutelados |
| Solución de problemas |
|
| Descrición |
| Asistencia a tutorías para dar a documentación, explicar o traballo a realizar e aclarar dubidas e para a contextualización dos problemas socioambientales propostos para elaborar adecuadamente o plan de actuación ambiental. Asi mesmo se indicaran as pautas para a exposición dos traballos realizados. |
|
| Avaliación |
|
Metodoloxías
|
Competencias |
Descrición
|
Cualificación
|
| Traballos tutelados |
A39 B3 B16 B17 |
A metodoloxía de estas actividades consistirá nun traballo por grupos, que se desenvolverá do seguinte xeito:
-Procura e consulta de fontes de información (bibliográfica, internet, secretaría, reprografía etc.)
-Elaborar, expor e debater un informe que inclúa as conclusións que se derivan da análise da situación ambiental analizada. |
15 |
| Eventos científicos e/ou divulgativos |
A13 A41 B1 |
Resumen e reflexión da temática traballada ou relacionada coa solución de problemas e a súa presentación. |
5 |
| Proba mixta |
A39 B2 B10 B13 C1 |
Preguntas sobre o marco teórico da asignatura, mínimo 3 puntos. |
60 |
| Solución de problemas |
B2 B17 B25 C3 C6 |
Plan de actuación ambiental:
-Procura e consulta de fontes de información (bibliográfica, internet, secretaría, reprografía etc.)
-Completar e organizar os datos nunha ficha que se entregará para tal fin;
-Elaborar, expor e debater un informe que inclúa as conclusións que se derivan da análise da situación ambiental analizada e establecer propostas de actuación sustentables. |
15 |
| Presentación oral |
A41 B3 B11 B12 |
Claridade na exposición, linguaxe correcto, dominio da materia, medios utilizados... |
5 |
| |
|
Observacións avaliación |
A asistencia é obligatoria e o alumnado non presencial deberá facer un exame final do marco teórico da materia. |
| Fontes de información |
|
Bibliografía básica
|
|
|
Álvarez, P. y Vega,
P. (2009). Actitudes ambientales y conductas sostenibles. Implicaciones
para la Educación
Ambiental. Revista de Psicodidáctica, 14 (2), pp. 245-260. Aznar-Minguet,
P. and Ull, M. A. (2009) “La formación de competencias básicas para el
desarrollo sostenible: El papel de la Universidad”. Revista de
Educación, Special issue, 219–237. Broswimmer, C. (2006). Ecocidio. Editorial Lateoli.
Brown, L.et al. Informe Worldwatch Institute (2015). Publicación anual. GAIA/bakeaz.
Broswinner, F.(2005). Ecocidio. Pamplona: Laetoli.
Cembranos, F., Herrero,Y. Y Pascual, M. (Coords.) (2007). Educación y ecología. Editorial Polpular. Madrid.
Colom, A. 2000. Desarrollo sostenible y educación para el desarrollo. Octaedro. Barcelona.
Flannery, T. (2005). La amenaza del cambio climático. Historia y futuro. Taurus. Madrid. García Mira, R. y Vega Marcote, P. (2009). Sostenibilidad, valores y cultura ambiental. En R. García Mira y P. Vega Marcote (Directores), Sostenibilidad, valores y cultura ambiental (pp.17-27). Madrid: Ediciones Pirámide
Giordan A. e Souchon C. 1995. La Educación Ambiental: guía práctica. Díada. Sevilla.
Gómez,J. e Mansergas,J. 2003. Taller de Medio Ambiente. Madrid: Editorial CCS.
Jiménez Herrero, L.M. 2001. Desarrollo sostenible y economía ecológica. Síntesis. Madrid.
Juanbeltz Martínez, J.I. (coord.) 2002. Materiales didácticos para la Educación AmbientalPraxis. Madrid. Klein, N. (2015). Esto lo cambia todo. el capitalismo contra el clima. Barcelona: Paidós
Kramer, F. 2003. Educación Ambiental para el desarrollo sostenible. Catarata. Madrid.
Meadows, D., Randers, J. e Meadows, D.(2006). Los límites del crecimiento 30 años después. Barcelona: Galaxia Gutenberg. Mogensen, F., Mayer, M., Breiting,
S. e Varga, A. (2009). Educación para el
desarrollo sostenible. Tendencias, divergencias y criterios de calidad.
Barcelona: Editorial Graó. Morin, E. (2006). La mente bien ordenada. Barcelona: Seix Barral. Murga Menoyo, Mª A. (2013). Desarrollo Sostenible.
Problemáticas, agentes y estrategias. Madrid: McGrawHill.
Navarro, V. (2006). “Las causas del subdesarrollo”. En Guerra, A. e Tezanos, J.F. Las
políticas de la Tierra. (175-185). Madrid: Editorial Sistema.
Novo, M. (2006). El desarrollo sostenible. Su dimensión ambiental y educativa. Pearson educación. Madrid.
Novo, M. (2009). La Educación
Ambiental: Una genuina para el desarrollo sostenible Revista de Educación,
Special issue, 219–237.
Papiol, A. Y Vinyets, J. (2003).¿Otro consumo es posible?.Ediciones la tempestad. Barcelona.
Stiglitz, J. (2002). El malestar en la globalización. Taurus. Madrid.
Sureda, J. e Calvo, A. 1998. La red Internet y la Educación Ambiental. Di7. Baleares.
The earth works group. (2006): 50 cosas sencillas que tú puedes hacer para salvar la Tierra. Naturart, S.A. Editado por BLUME. Vega,
P., Freitas, M., Álvarez, P. e Fleuri, R. (2009). Educación Ambiental e
Intercultural para la sostenibilidad: fundamentos y praxis. Utopía y Praxis Latinoamericana. Año 14.
nº 44 (Enero-Marzo). 25-38. Vega Marcote, P. y Álvarez,
P. (2011). La Agenda 21 y la Huella Ecológica
como instrumentos para lograr una Universidad Sostenible. Enseñanza de las Ciencias, 29 (2), 207-220. Vega, P. y Álvarez, P. (2012). Training of
teachers in spain
towards sustainability. Implementation and analysis of
"ecometodología". European
Journal of Teacher Education 35(4). pp. 494-510. VVAA, La sostenibilidad un compromiso de la escuela,
Barcelona, 2006, Graó VVAA, Cuadernos de pedagogía. Monográfico sobre
educación ambiental para la sostenibilidad, Madrid, 2011, VVAA, Revista de educación, Monográfico sobre educar
para el desarrollo sostenible, 2009 Vilches, A. e Gil, D. 2003. Construyamos un futuro sostenible. Madrid: Cambridge.
Wackernagel, M. et al. (1999). “Nacional Natural Capital Accounting with the Ecological Footprint Concept”. Ecological Economics, 29. (páxs. 375-390).
www.climantica.org
www.crimenesdelucindo.org
www.eco-sitio.com.ar
www.frenaelcambioclimatico.org
www.mma.es
www.mycarbonfootprint.eu
NOTA: Esta bibliografía será completada ao longo do curso con materiais audiovisuais e informáticos, textos específicos, monografías e artigos para os distintos temas. |
|
|
Bibliografía complementaria
|
|
|
| Recomendacións |
| Materias que se recomenda ter cursado previamente |
|
| Materias que se recomenda cursar simultaneamente |
|
| Materias que continúan o temario |
|
| Observacións |
|
Se recomienda los envíos de los trabajos telemáticamente y si no es posible, no utilizar plásticos, elegir la impresión a doble cara, emplear papel reciclado y evitar imprimir borradores. |
|