Datos Identificativos 2015/16
Asignatura (*) Educación matemática III Código 652G02024
Titulación
Grao en Educación Primaria
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Grao 1º cuadrimestre
Terceiro Obrigatoria 6
Idioma
Castelán
Galego
Inglés
Modalidade docente Presencial
Prerrequisitos
Departamento Pedagoxía e Didáctica
Coordinación
Naya Riveiro, Maria Cristina
Correo electrónico
cristina.naya@udc.es
Profesorado
Naya Riveiro, Maria Cristina
Soneira Calvo, Carlos
Torre Fernandez, Enrique de la
Correo electrónico
cristina.naya@udc.es
carlos.soneira@udc.es
enrique.torref@udc.es
Web
Descrición xeral Esta materia pretende completar a formación en Educación Matemática dun futuro mestre de Educación Primaria.
Nesta materia describiránse e analizaránse os procesos de ensino-aprendizaxe das Matemáticas na etapa de Educación Primaria, favorecendo o coñecemento de métodos, técnicas e recursos para o seu traballo na aula.
Tamén se quere mostrar o papel que representa a Matemática na sociedade actual e o papel que xoga no camiño hacia unha educación crítica, interdisciplinar e multicultural.

Competencias do título
Código Competencias do título
A38 Adquirir competencias matemáticas básicas (numéricas, cálculo, xeométricas, representacións espaciais, estimación e medida, organización e interpretación da información, etc.).
A39 Coñecer o currículo escolar de matemáticas. Analizar, razoar e comunicar propostas matemáticas.
A40 Formular e resolver problemas vinculados coa vida cotiá.
A41 Valorar a relación entre matemáticas e ciencias como un dos pilares do pensamento científico.
A42 Desenvolver e avaliar contidos do currículo mediante recursos didácticos apropiados e promover as competencias correspondentes nos estudantes.
B1 Aprender a aprender.
B2 Resolver problemas de forma efectiva.
B3 Aplicar un pensamento crítico, lóxico e creativo.
B4 Traballar de forma autónoma con iniciativa.
B5 Traballar de forma colaborativa.
B8 Capacidade para elaborar discursos coherentes e organizados loxicamente.
B9 Capacidade para expoñer as ideas elaboradas, de forma oral e na escrita.
B10 Capacidade de expresión oral e escrita en varias linguas (a lo menos nunha lingua estranxeira).
B11 Capacidade de comprensión dos distintos códigos audiovisuais e multimedia e manexo das ferramentas informáticas.
B12 Capacidade de selección, de análise, de avaliación e de utilización de distintos recursos na rede e multimedia.
B15 Capacidade para utilizar diversas fontes de información, seleccionar, analizar, sintetizar e extraer ideas importantes e xestionar a información.
B18 Compromiso ético para o exercicio das tarefas docentes.
B19 Capacidade de adaptarse a novas situacións nunha sociedade cambiante e plural.
B21 CB1 - Que os estudantes demostrasen posuír e comprender coñecementos nunha área de estudo que parte da base da educación secundaria xeneral, e se adoita encontrar a un nivel que, se ben se apoia en libros de texto avanzados, inclúe tamén algúns aspectos que implican coñecementos procedentes da vangarda do seu campo de estudo
B22 CB2 - Que os estudantes saiban aplicar os seus coñecementos ao seu traballo ou vocación dunha forma profesional e posúan as competencias que adoitan demostrarse por medio da elaboración e defensa de argumentos e a resolución de problemas dentro da súa área de estudo
B23 CB3 - Que os estudantes teñan a capacidade de reunir e interpretar datos relevantes (normalmente dentro da súa área de estudo) para emitir xuízos que inclúan unha reflexión sobre temas relevantes de índole social, científica ou ética
B24 CB4 - Que os estudantes poidan transmitir información, ideas, problemas e solucións a un público tanto especializado como non especializado
B25 CB5 - Que os estudantes desenvolvesen aquelas habilidades de aprendizaxe necesarias para emprender estudos posteriores cun alto grao de autonomía
C1 Expresarse correctamente, tanto de forma oral coma escrita, nas linguas oficiais da comunidade autónoma.
C3 Utilizar as ferramentas básicas das tecnoloxías da información e as comunicacións (TIC) necesarias para o exercicio da súa profesión e para a aprendizaxe ao longo da súa vida.
C4 Desenvolverse para o exercicio dunha cidadanía aberta, culta, crítica, comprometida, democrática e solidaria, capaz de analizar a realidade, diagnosticar problemas, formular e implantar solucións baseadas no coñecemento e orientadas ao ben común.
C6 Valorar criticamente o coñecemento, a tecnoloxía e a información dispoñible para resolver os problemas cos que deben enfrontarse.
C7 Asumir como profesional e cidadán a importancia da aprendizaxe ao longo da vida.
C8 Valorar a importancia que ten a investigación, a innovación e o desenvolvemento tecnolóxico no avance socioeconómico e cultural da sociedade.

Resultados de aprendizaxe
Resultados de aprendizaxe Competencias do título
Adquisición de conceptos matemáticos básicos. A38
B1
B2
B3
B4
B5
B8
B9
B10
B11
B12
B15
B18
B19
B21
B23
C1
C3
C4
C6
C7
C8
Coñecer o currículum escolar da etapa de Educación Primaria. A38
A39
A42
B1
B2
B3
B4
B5
B8
B9
B10
B11
B12
B15
B18
B19
B22
B25
C1
C3
C4
C6
C7
C8
Analizar e resolver problemas da vida cotiá. A39
A40
A41
B1
B2
B3
B4
B5
B8
B9
B10
B11
B12
B15
B18
B19
B21
B23
B24
C1
C3
C4
C6
C7
C8
As Matemáticas están presentes en tódalas Ciencias, favorecendo o desenrolo social e económico da Sociedade. A41
B1
B2
B3
B4
B5
B8
B9
B10
B11
B12
B15
B18
B19
B21
B22
B23
C1
C3
C4
C6
C7
C8
Coñecer os recursos e material didactico para a etapa de Educación Primaria, para o seu correcto uso nas aulas e avaliación. A42
B1
B2
B3
B4
B5
B8
B9
B10
B11
B12
B15
B18
B19
B25
C1
C3
C4
C6
C7
C8

Contidos
Temas Subtemas
A xeometría do espazo e do plano. A representación do espazo: da topoloxía á xeometría métrica.
Os obxetos xeométricos: descripción, propiedades e relacións.
O proceso de clasificar, definir e demostrar en xeometría.
O pensamento espacial na Educación Primaria. A xeometría no currículum.
Modelos de ensinanza e aprendizaxe dos obxetos xeométricos.
Os obxetos xeométricos. Os obxetos xeométricos do plano.
Os obxetos xeométricos do espazo.
Movementos e transformacións xeométricas. Os movementos planos: traslacións, rotacións e simetrías.
Semellanzas e homotecias.
A medida de magnitudes. Estimación e medida de magnitudes. Propiedades da medida.
A unidade de medida. Tipos de medida.
O sistema Métrico Decimal.
Análise didáctica da medida.
Medida de obxetos xeométricos. Medida de lonxitudes.
Medida de superficies.
Medida de volúmenes.

Planificación
Metodoloxías / probas Competencias Horas presenciais Horas non presenciais / traballo autónomo Horas totais
Prácticas de laboratorio A38 A39 A40 A41 A42 B1 B2 B3 B5 B8 B9 B10 B11 B12 B15 B18 B21 B22 B23 B24 B25 C1 C3 C4 C6 C7 C8 21 21 42
Proba mixta A38 A39 A40 B2 B3 B4 B8 B9 B23 C1 3 10.5 13.5
Foro virtual A41 B4 B11 B12 B24 C1 C4 C6 C7 0 2 2
Lecturas A41 A42 B22 B25 C6 C7 0 6 6
Presentación oral B5 B8 B9 B19 B24 C1 1 3.5 4.5
Traballos tutelados A39 A41 A42 B5 B11 B12 B19 C3 C7 C8 0 29 29
Proba de resposta múltiple B4 B19 C8 C3 0.5 8.5 9
Sesión maxistral A38 A39 B1 B25 C6 21 21 42
 
Atención personalizada 2 0 2
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Prácticas de laboratorio Traballo na aula, en grupos reducidos ou de forma individual sobre aspectos concretos dos diferentes temas, seguindo guións máis ou menos abertos, e coa axuda de materiais.
Proba mixta Proba escrita (exame) onde combinaranse preguntas abertas e pechadas. En principio referirase o exame final da materia, aínda que pode haber outras probas ó longo do curso.
Foro virtual Participación nunha rede social da materia, onde os estudantes proporán foros e participarán neles.
Lecturas Material escrito que se lle propoñerá ós estudantes para coñecer diferentes cuestións do temario.
Presentación oral Exposición na aula dos traballos realizados en equipo por cada un dos membros do grupo.
Traballos tutelados Propoñerase un traballo relacionado con algún ou algúns dos temas ou contidos da materia e empregaranse, entre outros, recursos dixitais ou software dixital. Será realizado en equipa.
Proba de resposta múltiple Test obligatorio para cada uno de los temas, que se hará al finalizar el trabajo en clase de cada uno de los temas del curso. Las fechas para su realización se comunicarán al comienzo del curso académico y se realizarán a través de la plataforma virtual
Sesión maxistral Exposición dos distintos contidos da materia por parte do profesor, buscando presentar a información, motivar o estudo e o traballo e a participación do alumnado.

Atención personalizada
Metodoloxías
Prácticas de laboratorio
Proba mixta
Presentación oral
Traballos tutelados
Descrición
A atención personalizada descríbese en torno a estas metodoloxías como momentos de traballo presencial co profesor polo que se pide unha participación obrigatoria do alumnado.
A forma e o momento no que se desenvolve indicarase en relación a cada actividade ó longo do curso mediante o plan de traballo da materia.

Avaliación
Metodoloxías Competencias Descrición Cualificación
Prácticas de laboratorio A38 A39 A40 A41 A42 B1 B2 B3 B5 B8 B9 B10 B11 B12 B15 B18 B21 B22 B23 B24 B25 C1 C3 C4 C6 C7 C8 Terase en conta a participación, o interese mostrado, a realización razoada das tarefas, ... 10
Proba mixta A38 A39 A40 B2 B3 B4 B8 B9 B23 C1 Exame: valorarase a argumentación e o rigor da resposta en cada unha das probas realizadas.
40
Foro virtual A41 B4 B11 B12 B24 C1 C4 C6 C7 Cada estudante proporá un foro de debate, ó redor dunha noticia ou evento e participará nos foros propostos por outros estudantes. 3
Presentación oral B5 B8 B9 B19 B24 C1 Valorarase a claridade, a habilidade para presentar a información e a comunicación dos resultados e as conclusións. 7
Traballos tutelados A39 A41 A42 B5 B11 B12 B19 C3 C7 C8 Valorarase o grado de consecución cumprindo as directrices docentes. 20
Proba de resposta múltiple B4 B19 C8 C3 El test de cada uno de los temas constará de 5 preguntas cada una con tres opciones de respuesta. Cada respuesta correcta valdrá dos puntos y cada respuesta incorrecta restará un punto. 20
 
Observacións avaliación

Las faltas de ortografía en los trabajos y materiales presentados reducirá
la puntuación final.

La asistencia se considera obligatoria.

Si en el examen final no se alcanza una nota de 4,0, no se hará media con
los trabajos y la nota final de la materia será la ponderada entre el examen
(80%) y la media de los test (Prueba de respuesta múltiple, 20%).

Los test de cada uno de los temas tienen la consideración de examen final
obligatorio de la materia, por lo que los estudiantes que no asistan a clase
deben realizar tanto el examen final como los test de cada tema, tanto en
los  exámenes de mayo/junio como de julio.

En la oportunidad de julio se puede realizar una de estas dos pruebas
(examen presencial y test) o ambas, a voluntad del estudiante. La nota del
examen y de los test hará media con la de los trabajos del mismo modo que en el
examen de mayo.

El estudiante que no asista al 80% de las clases, no será evaluado mediante
el sistema anterior. Será evaluado mediante un examen final (80%) y la
realización de los test de cada tema (20% la media de los 7 test),
constituyendo  esa nota conjunta la calificación final de esta materia.

Si el estudiante no asiste el 80% de las sesiones y realiza los trabajos
programados (Traballo tutelado, Presentación oral, Foro virtual), estos supondrán el 15% de la calificación final, la media de
los test otro 15% y el examen el 70%, siempre y cuando se alcance en el examen una nota mínima de 4.


Fontes de información
Bibliografía básica

ALSINA, C.  BURGUES, C. - FORTUNY, J.M. (1987) "Invitación a la didáctica de la geometría" (Síntesis:Madrid)

ALSINA, C.  BURGUES, C. - FORTUNY, J.M. (1988) "Materiales para construir la Geometría" (Síntesis:Madrid)

ALSINA, C.  PEREZ, R.  RUIZ, C.(1989) "Simetría dinámica" (Síntesis:Madrid)

BRIALES, F.J.  JIMENEZ, M. (1989) "Matemática viva" (Alhambra: Madrid)

CASTELNUOVO, EMMA (1990) Didáctica de la matemática moderna (Trillas: México)

CHAMORRO, Mª del CARMEN (coord.) (2003) Didáctica de las Matemáticas para Primaria. (Pearson: Madrid)

DEL OLMO, M.A. – MORENO, M.F. – GIL, F. (1989) “Superficie y volumen. ¿Algo más que el trabajo con fórmulas?” (Síntesis:Madrid)

DICKSON, L. BROWN, M.  GIBSON, O. (1991) "El aprendizaje de las matemáticas" (Labor / M.E.C.:Madrid)

FISHER, R. - VINCE, A. (1990) "Investigando las Matemáticas" 4 vol. (Akal:Madrid)

GERDES, Paulus (1999) “Geometry from Africa: Mathematical and Educational Explorations”. Mathematical Association of America, Washington.

GODINO, JUAN D. (2003) “Proyecto Edumat-Maestros. Matemáticas y su Didáctica para Maestros” URL: http://www.ugr.es/~jgodino/edumat-maestros/welcome.htm

N.C.T.M. (2003) "Principios y Estándares para la educación matemática" (S.A.E.M. Thales:Sevilla)

Bibliografía complementaria

ALSINA, Claudi (2005) “Geometria cotidiana. Placeres y sorpresas del diseño”. Ed. Rubes. Barcelona.

ALSINA, C.  FORTUNY, J.M. (1994) "La matemática del consumidor" (Institut Català del Consum:Barcelona)

ALSINA, C. y otros. (1996) "Enseñar matemáticas" (Graó:Barcelona)

BOLT, B. (1992) "Matemáquinas" (Labor:Barcelona)

CALVO, XELO... [et al.] (2002) La geometría de las ideas del espacio al espacio de las ideas en el aula (Graó: Barcelona)

CASADO BARRIO, MARÍA JESÚS (2002) Geometría dinámica con papel (Proyecto Sur. Colec. 2 Puntos: Granada)

CLEMENS, S.R.  O'DAFFER, P.G.  COONEY, T.J. (1989) "Geometría con aplicaciones y soluciones de problemas" (Addison?Wesley Iberoameri:Mexico)

COMAP (1999) Las matemáticas en la vida cotidiana (Addison-Wesley: Madrid)

CORBALÁN, F. (1995) "La matemática aplicada a la vida cotidiana" (Graó:Barcelona)

CHAMOSO, JOSÉ; RAWSON, WILLIAM (2003) Matemáticas en una tarde de paseo (Nivola: Madrid)

CHAMOSO, JOSÉ; RAWSON, WILLIAm (2004) Contando la geometría (Nivola: Madrid)

EMMER, Michael – MANARESI, Mirella (2002) Matematica, arte, tecnologia, cinema. Springer. Milano.

FIOL, M.L. – FORTUNY, J.M. (1990) “Proporcionalidad directa. La forma y el número” (Síntesis:Madrid)

GALLEGO LÁZARO, CARLOS... [et al.] (2005) Repensar el aprendizaje de las matemáticas: Matemáticas para convivir comprendiendo el mundo (Graó: Barcelona)

GARCIA ARENAS, J.  BERTRAN, C. (1987) "Geo­metría y experiencias" (Alhambra:­Madrid)

GERDES, P. (1991) "Cultura e o despertar do pensamento geométrico" (Instituto superior Pedagógico: Mozambique)

GIMÉNEZ, JOAQUIM; SANTOS, LEONOR; DA PONTE, JOAO PEDRO (coords.) (2004) La actividad matemática en el aula Homenaje a Pablo Abrantes (Graó: Barcelona)

GRACIA ALCAINE, F. (1995) "Imágenes" (Proyecto Sur:Granada)

GUIBERT, A.  LEBEAUME, J. ? MOUSSET, R. (1993) "Actividades geométricas para Educación Infantil y Primaria" (Narcea:Madrid)

MORA, J.A.  RODRIGO, J. (1993) "Mosaicos I y II" (Proyecto Sur:Granada)

MORA, J.A.  RODRIGO, J. (1993) "Mosaicos. Actividades" (Proyecto Sur:Granada)

VILARRASA, A.  COLOMBO, F. (1988) "Ejercicios de exploración y representación del espacio" (Graó:Barcelona)


Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente
Educación matemática I/652G02008
Educación matemática II/652G02018

Materias que se recomenda cursar simultaneamente
Resolución de problemas en matemática/652G02030

Materias que continúan o temario

Observacións


(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías