Datos Identificativos 2015/16
Asignatura (*) Construcións Tradicionais Galegas Código 670001331
Titulación
Arquitecto Técnico en Execución de Obras
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
1º e 2º Ciclo Anual
Terceiro Optativa 6
Idioma
Castelán
Galego
Modalidade docente Presencial
Prerrequisitos
Departamento Construcións Arquitectónicas
Coordinación
Correo electrónico
Profesorado
Correo electrónico
Web
Descrición xeral

Competencias do título
Código Competencias do título
A4 Coñecer as técnicas e procesos de restauración, rehabilitación, acondicionamento, patoloxía, mantemento e conservación dos edificios en xeral e en particular aqueles específicos do patrimonio cultural constituído pola arquitectura popular e histórica galega.
B3 Capacidade para a procura, análise, selección, utilización e xestión da información.
B6 Capacidade para a toma de decisións.
B11 Recoñecemento e apreciación da diversidade e a multiculturalidade.
B16 Capacidade de aplicar os coñecementos na práctica.
B30 Sensibilidade cara a temas relacionados coa protección, conservación e posta en valor do patrimonio cultural e arquitectónico.
C1 Expresarse correctamente, tanto de forma oral coma escrita, nas linguas oficiais da comunidade autónoma.
C8 Valorar a importancia que ten a investigación, a innovación e o desenvolvemento tecnolóxico no avance socioeconómico e cultural da sociedade.

Resultados de aprendizaxe
Resultados de aprendizaxe Competencias do título
Coñecer as técnicas e procesos de restauración, rehabilitación, acondicionamento, patoloxía, mantemento e conservación dos edificios en xeral e en particular aqueles específicos do patrimonio cultural constituído pola arquitectura popular e histórica galega. A4
B3
B6
B11
B16
B30
C1
C8

Contidos
Temas Subtemas
1. INTRODUCCIÓN. Tema. 1.- Introducción. Conceptos básicos. Bibliografía básica. Sinais de identidade das construccións tradicionais. As construccións tradicionais galegas como parte integrante da cultura popular en Galicia.

Tema. 2.- Condicionamentos das construccións tradicionais. A tecnoloxía e os materiais. O clima, o marco socio-cultural e o económico.

Tema. 3.- O medio físico. Xeoloxía (as rochas), Topografía (formas e relevos principais do terreo, orientación), Solos (textura), Hidroloxía (correntes fluviais), Clima. O medio humano. A poboación.
2. ORDENACION DO TERRITORIO. Tema. 4.- Organización do espacio. Transformación do territorio pola acción do home. Os asentamentos. Tipos de asentamentos (Niemayer, Bohuier, Fariña Toxo). A aldea, o lugar, a parroquia, os municipios, a comarca. As cidades.

Tema. 5.- A paisaxe agrícola. Formas de organización dos terreos de cultivos (socalcos, campos pechados, agras, campos abertos). Deslinde de fincas (sebes vivas, cómaros, valos de pedra). Rede viaria.

Tema. 6.- O hábitat. Concentración e dispersión. A distribución da poboación. Os asentamentos rurais.
3. A CONSTRUCCION E OS SEUS ELEMENTOS. Tema. 7.- Os materiais. A pedra: os xistos, pizarra, gneis e o granito. A madeira: o carballo e o castaño. Zonas de utilización. Outros materiais.

Tema. 8.- As cubertas. Estructura susténtante da madeira. Materiais de cubrición: vexetais, pedra, tella.Outros elementos definitorios da cuberta: aleiros, capiado, remates de pedra ou cerámica, chimeneas. Volumetría.

Tema. 9.- Os cimentos. Os muros. Aparellos: de cachotes, de cantería, de perpiaño. O pallabarro. Os
vanos: portas, fiestras e bufarros. Revestimentos. Decoración. Ferraxes. Espacios exteriores da vivenda. As escaleiras. O patín, o corredor e a solaina.

Tema. 10.- A distribución interior. A vivenda de planta rectangular terrea e os seus espacios. A vivenda de dúas plantas con acceso exterior e interior e os seus espacios. O sobrado: a súa orixe. A lareira. O forno. As cortes, a sala e os dormitorios. Outras dependencias.

Tema. 11.- Evolución histórica das construccións tradicionais. As vivendas dos castros, as "villas"
romanas, a vivenda de planta rectangular, a casa-vivenda no Idade Media e na Idade Moderna. A vivenda nos séculos XIX e XX.
4. MORFOLOXIA DA VIVENDA. Tema. 12.- A casa. Concepto de casa no medio rural galego. A casa-vivenda. Funcións: centro de explotación agraria-unidade de producción. Tipoloxías da casa. As construccións adxectivas ou complementarias.

Tema. 13.- A casa redonda: a palloza. Area primitiva e actual de extensión. Orixes. Tipoloxías. Elementos constructivos. Forma e tamaño. Dependencias. Estado actual. A casa-vivenda da montaña. Area de extensión. tipos: de planta terrea e de dous andares. Características constructivas, funcionais e espaciais.

Tema. 14.- A casa-vivenda da Terra Cha. Zona de emprazamento. tipos. Características constructivas, funcionais e espaciais. A casa-vivenda das "agras". Comarcas en que se sitúa. Tipos. Características constructivas, funcionais e espaciais.

Tema. 15.- A casa-vivenda da zona meridional. Ámbito xeográfico que abrangue. Tipos. Características constructivas, funcionais e espaciais. A casa-vivenda do litoral. Zonas nas que se asenta. Tipos: "casa do pincho", casa con patín e casa con soportais. Características constructivas, funcionais e espaciais.

Tema. 16.- Casas tradicionais que se apartan do concepto de populares: a casa grande e os pazos.
5. AS CONSTRUCCIONS ADXECTIVAS. Tema. 17.- Construccións adxectivas de almacenamento. O hórreo: orixe, distintas denominacións. Elementos constructivos: soleira, soportes (pes, cepas, celeiro), tornarratos, cámara e cuberta. Elementos decorativos. Tipoloxías segundo Ignacio Martínez (por características morfolóxicas e por distribución xeográfica). Agrupacións de hórreos. Situación actual. O palleiro e os alpendres.

Tema. 18.- Construccións adxectivas de transformación. Os muíños (orixe e emprazamento). Características constructivas e espaciais. Funcionamento. Tipoloxías atendendo á forza motriz: de auga (de río e de mare) e de vento. Situación actual. Os fornos e a eira.

Tema. 19.- Outras construccións adxectivas: as adegas, para transformación e almacenamento de viño, as cortes e cortellos, os curros, pombais, alvarizas e outras, para habitación de animais, as fontes e pozos, para suministro de auga. Outras construccións adxectivas.
6. O ARQUITECTO TECNICO E AS CONSTRUCCIONS TRADICIONAIS. Tema. 20.- O Arquitecto Técnico diante das construccións tradicionais. Crise e cambio na Galicia rural. Sensibilización actual cara as construccións dese medio. A rehabilitación, e a restauración. Lexislación e estímulos oficiais na actualidade.

Planificación
Metodoloxías / probas Competencias Horas presenciais Horas non presenciais / traballo autónomo Horas totais
 
Atención personalizada 0 0 0
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición

Atención personalizada
Metodoloxías
Descrición
Tutorias do Profesor no horário aprobado e publicado ao respecto.

Os alumnos que realicen de forma individual, presenten satisfatóriamente e aproben as practicas propostas en clase superarán a asignatura coa nota media que corresponda da sua corrección, segundo o cumplimento dos seguintes criterios:

- Controlo de asistencia e seguimento presencial das clases. Será imprescindibel a asistencia mínimo do 75% ás clases presenciais.

- Participación, realización e discusión de exemplos e práticas de clase.

- Presentación de traballos propostos, coa e obtención de aprobado.

Prevé-se a realización dun exame final para os alumnos que non superen por curso a asignatura, ou para os que queiran elevar a nota.

É condición necesária ter realizadas, entregadas e aprobadas as práticas que correspondan para poder apresentar-se ao exame.

O profesor estará a disposición dos alumnos nos horários de tutorias designados ao respecto para calquera consulta, tutoria ou axuda que poda necesitar o alumnado.

Revisión de exame durante a semana posterior á entrega de calificacións, para aqueles alumnos que o soliciten.

Avaliación
Metodoloxías Competencias Descrición Cualificación
 
Observacións avaliación

Fontes de información
Bibliografía básica LLANO CABADO, Pedro de (1996). Arquitectura popular en Galicia Razón e construción. Santiago
CAAMAÑO SUÁREZ, Manuel (2003). As construcións da arquitectura popular. Patrimonio etnográfico de Galicia. Santiago

Bibliografía complementaria TORRES BÚA, Manuel (2007). A arquitectura en Galiza. Aproximación á realidade arquitectónica xeral da Galiza dende a Prehistoria ata os nosos días. V igo
BAS LÓPEZ, Begoña (1984). As construcións populares: un tema de etnografía en Galicia”, en Cuaderno do Seminario de Sargadelos, nº 44. Sada (A Coruña)
CÓIAS, Vítor (2007). Reabilitaçâo Estructural de Edificios Antigos. Ed. Argumentum-GECORPA (Grémio das Empresas de Conservaçao e Restauro do Patrimonio Arquitectónico . Lisboa


Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente

Materias que se recomenda cursar simultaneamente
Construción IV e V/670001311
Historia da Construción/670001318
Restauración e Reutilización de Edificios/670001329
Patoloxía da Construcción/670001332

Materias que continúan o temario
Materiais de Construción I/670001116
Debuxo Arquitectónico/670001114
Construción I/670001117
Materiais de Construción II e Ensaios/670001211
Estruturas Arquitectónicas I e II/670001212
Construción II e III/670001213
Debuxo de Detalles Arquitectónicos/670001215
Construción IV e V/670001311

Observacións


(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías