Datos Identificativos 2015/16
Asignatura (*) Construcciones Tradicionales Gallegas Código 670001331
Titulación
Arquitecto Técnico en Execución de Obras
Descriptores Ciclo Periodo Curso Tipo Créditos
1º y 2º Ciclo Anual
Tercero Optativa 6
Idioma
Castellano
Gallego
Modalidad docente Presencial
Prerrequisitos
Departamento Construcións Arquitectónicas
Coordinador/a
Correo electrónico
Profesorado
Correo electrónico
Web
Descripción general

Competencias del título
Código Competencias / Resultados del título
A4 Conocer las técnicas y procesos de restauración, rehabilitación, acondicionamiento, patología, mantenimiento y conservación de los edificios en general y en particular aquellos específicos del patrimonio cultural constituido por la arquitectura popular e histórica gallega.
B3 Capacidad para la búsqueda, análisis, selección, utilización y gestión de la información.
B6 Capacidad para la toma de decisiones.
B11 Reconocimiento y apreciación de la diversidad y la multiculturalidad.
B16 Capacidad de aplicar los conocimientos en la práctica.
B30 Sensibilidad hacia temas relacionados con la protección, conservación y puesta en valor del patrimonio cultural y arquitectónico.
C1 Expresarse correctamente, tanto de forma oral como escrita, en las lenguas oficiales de la comunidad autónoma.
C8 Valorar la importancia que tiene la investigación, la innovación y el desarrollo tecnológico en el avance socioeconómico y cultural de la sociedad.

Resultados de aprendizaje
Resultados de aprendizaje Competencias / Resultados del título
Coñecer as técnicas e procesos de restauración, rehabilitación, acondicionamento, patoloxía, mantemento e conservación dos edificios en xeral e en particular aqueles específicos do patrimonio cultural constituído pola arquitectura popular e histórica galega. A4
B3
B6
B11
B16
B30
C1
C8

Contenidos
Tema Subtema
1. INTRODUCCIÓN. Tema. 1.- Introducción. Conceptos básicos. Bibliografía básica. Sinais de identidade das construccións tradicionais. As construccións tradicionais galegas como parte integrante da cultura popular en Galicia.

Tema. 2.- Condicionamentos das construccións tradicionais. A tecnoloxía e os materiais. O clima, o marco socio-cultural e o económico.

Tema. 3.- O medio físico. Xeoloxía (as rochas), Topografía (formas e relevos principais do terreo, orientación), Solos (textura), Hidroloxía (correntes fluviais), Clima. O medio humano. A poboación.
2. ORDENACION DO TERRITORIO. Tema. 4.- Organización do espacio. Transformación do territorio pola acción do home. Os asentamentos. Tipos de asentamentos (Niemayer, Bohuier, Fariña Toxo). A aldea, o lugar, a parroquia, os municipios, a comarca. As cidades.

Tema. 5.- A paisaxe agrícola. Formas de organización dos terreos de cultivos (socalcos, campos pechados, agras, campos abertos). Deslinde de fincas (sebes vivas, cómaros, valos de pedra). Rede viaria.

Tema. 6.- O hábitat. Concentración e dispersión. A distribución da poboación. Os asentamentos rurais.
3. A CONSTRUCCION E OS SEUS ELEMENTOS. Tema. 7.- Os materiais. A pedra: os xistos, pizarra, gneis e o granito. A madeira: o carballo e o castaño. Zonas de utilización. Outros materiais.

Tema. 8.- As cubertas. Estructura susténtante da madeira. Materiais de cubrición: vexetais, pedra, tella.Outros elementos definitorios da cuberta: aleiros, capiado, remates de pedra ou cerámica, chimeneas. Volumetría.

Tema. 9.- Os cimentos. Os muros. Aparellos: de cachotes, de cantería, de perpiaño. O pallabarro. Os
vanos: portas, fiestras e bufarros. Revestimentos. Decoración. Ferraxes. Espacios exteriores da vivenda. As escaleiras. O patín, o corredor e a solaina.

Tema. 10.- A distribución interior. A vivenda de planta rectangular terrea e os seus espacios. A vivenda de dúas plantas con acceso exterior e interior e os seus espacios. O sobrado: a súa orixe. A lareira. O forno. As cortes, a sala e os dormitorios. Outras dependencias.

Tema. 11.- Evolución histórica das construccións tradicionais. As vivendas dos castros, as "villas"
romanas, a vivenda de planta rectangular, a casa-vivenda no Idade Media e na Idade Moderna. A vivenda nos séculos XIX e XX.
4. MORFOLOXIA DA VIVENDA. Tema. 12.- A casa. Concepto de casa no medio rural galego. A casa-vivenda. Funcións: centro de explotación agraria-unidade de producción. Tipoloxías da casa. As construccións adxectivas ou complementarias.

Tema. 13.- A casa redonda: a palloza. Area primitiva e actual de extensión. Orixes. Tipoloxías. Elementos constructivos. Forma e tamaño. Dependencias. Estado actual. A casa-vivenda da montaña. Area de extensión. tipos: de planta terrea e de dous andares. Características constructivas, funcionais e espaciais.

Tema. 14.- A casa-vivenda da Terra Cha. Zona de emprazamento. tipos. Características constructivas, funcionais e espaciais. A casa-vivenda das "agras". Comarcas en que se sitúa. Tipos. Características constructivas, funcionais e espaciais.

Tema. 15.- A casa-vivenda da zona meridional. Ámbito xeográfico que abrangue. Tipos. Características constructivas, funcionais e espaciais. A casa-vivenda do litoral. Zonas nas que se asenta. Tipos: "casa do pincho", casa con patín e casa con soportais. Características constructivas, funcionais e espaciais.

Tema. 16.- Casas tradicionais que se apartan do concepto de populares: a casa grande e os pazos.
5. AS CONSTRUCCIONS ADXECTIVAS. Tema. 17.- Construccións adxectivas de almacenamento. O hórreo: orixe, distintas denominacións. Elementos constructivos: soleira, soportes (pes, cepas, celeiro), tornarratos, cámara e cuberta. Elementos decorativos. Tipoloxías segundo Ignacio Martínez (por características morfolóxicas e por distribución xeográfica). Agrupacións de hórreos. Situación actual. O palleiro e os alpendres.

Tema. 18.- Construccións adxectivas de transformación. Os muíños (orixe e emprazamento). Características constructivas e espaciais. Funcionamento. Tipoloxías atendendo á forza motriz: de auga (de río e de mare) e de vento. Situación actual. Os fornos e a eira.

Tema. 19.- Outras construccións adxectivas: as adegas, para transformación e almacenamento de viño, as cortes e cortellos, os curros, pombais, alvarizas e outras, para habitación de animais, as fontes e pozos, para suministro de auga. Outras construccións adxectivas.
6. O ARQUITECTO TECNICO E AS CONSTRUCCIONS TRADICIONAIS. Tema. 20.- O Arquitecto Técnico diante das construccións tradicionais. Crise e cambio na Galicia rural. Sensibilización actual cara as construccións dese medio. A rehabilitación, e a restauración. Lexislación e estímulos oficiais na actualidade.

Planificación
Metodologías / pruebas Competencias / Resultados Horas lectivas (presenciales y virtuales) Horas trabajo autónomo Horas totales
 
Atención personalizada 0 0 0
 
(*)Los datos que aparecen en la tabla de planificación són de carácter orientativo, considerando la heterogeneidad de los alumnos

Metodologías
Metodologías Descripción

Atención personalizada
Metodologías
Descripción
Tutorias do Profesor no horário aprobado e publicado ao respecto.

Os alumnos que realicen de forma individual, presenten satisfatóriamente e aproben as practicas propostas en clase superarán a asignatura coa nota media que corresponda da sua corrección, segundo o cumplimento dos seguintes criterios:

- Controlo de asistencia e seguimento presencial das clases. Será imprescindibel a asistencia mínimo do 75% ás clases presenciais.

- Participación, realización e discusión de exemplos e práticas de clase.

- Presentación de traballos propostos, coa e obtención de aprobado.

Prevé-se a realización dun exame final para os alumnos que non superen por curso a asignatura, ou para os que queiran elevar a nota.

É condición necesária ter realizadas, entregadas e aprobadas as práticas que correspondan para poder apresentar-se ao exame.

O profesor estará a disposición dos alumnos nos horários de tutorias designados ao respecto para calquera consulta, tutoria ou axuda que poda necesitar o alumnado.

Revisión de exame durante a semana posterior á entrega de calificacións, para aqueles alumnos que o soliciten.

Evaluación
Metodologías Competencias / Resultados Descripción Calificación
 
Observaciones evaluación

Fuentes de información
Básica LLANO CABADO, Pedro de (1996). Arquitectura popular en Galicia Razón e construción. Santiago
CAAMAÑO SUÁREZ, Manuel (2003). As construcións da arquitectura popular. Patrimonio etnográfico de Galicia. Santiago

Complementária TORRES BÚA, Manuel (2007). A arquitectura en Galiza. Aproximación á realidade arquitectónica xeral da Galiza dende a Prehistoria ata os nosos días. V igo
BAS LÓPEZ, Begoña (1984). As construcións populares: un tema de etnografía en Galicia”, en Cuaderno do Seminario de Sargadelos, nº 44. Sada (A Coruña)
CÓIAS, Vítor (2007). Reabilitaçâo Estructural de Edificios Antigos. Ed. Argumentum-GECORPA (Grémio das Empresas de Conservaçao e Restauro do Patrimonio Arquitectónico . Lisboa


Recomendaciones
Asignaturas que se recomienda haber cursado previamente

Asignaturas que se recomienda cursar simultáneamente
Construcción IV y V/670001311
Historia de la Construcción/670001318
Restauración y Reutilización de Edificios/670001329
Patoloxía da Construcción/670001332

Asignaturas que continúan el temario
Materiales de Construcción I/670001116
Dibujo Arquitectónico/670001114
Construcción I/670001117
Materiales de Construcción II y Ensayos/670001211
Estructuras Arquitectónicas I y II/670001212
Construcción II y III/670001213
Dibujo de Detalles Arquitectónicos/670001215
Construcción IV y V/670001311

Otros comentarios


(*) La Guía Docente es el documento donde se visualiza la propuesta académica de la UDC. Este documento es público y no se puede modificar, salvo cosas excepcionales bajo la revisión del órgano competente de acuerdo a la normativa vigente que establece el proceso de elaboración de guías