A nova definición dos Graos en Humanidades e da Información e Documentación inclúe como unha das súas competencias nucleares o desenvolvemento das destrezas e competencias do alumno/a no ámbito da construción da cidadanía democrática. Unha das materias que cobren esa área de modo específico é esta denominada "Introducción á Ética".
A finalidade conceptual desta materia é introducir ao alumnado no marco teórico xeneral da filosofía moral e política a través do concepto de "Cidadanía", en primeiro lugar, mediante a análise ética, política e/ou xurídica dos valores que subxacen baixo algúns problemas sociais, principalmente os relativos á igualdade e a xustiza, e en segundo lugar, estimular ao profesional das humanidades e da información e documentación (xa que é común aos dous títulos) no compromiso coa construción da cidadanía democrática e co desenvolvemento desta. Adóptase un enfoque fundamentalmente ético e político do achegamento ao concepto de cidadanía e á súa realidade porque devandito concepto ten unha evidente raíz ética e política ao longo da historia e en especial revela este carácter nas sociedades democráticas contemporáneas.
Competencias do título
Código
Competencias / Resultados do título
A1
Coñocemento das producións culturais da Humanidade (Arte, Pensamento, Literatura e Institucións)
A6
Coñecemento do comportamento humano individual e social
A8
Coñocemento básico da realidade socio-política contemporánea
B1
Aprender a aprender.
B2
Resolver problemas de forma efectiva.
B3
Aplicar un pensamento crítico, lóxico e creativo
B6
Comportarse con ética e responsabilidade social como ciudadano e como profesional
B20
Creatividade e orixinalidade no pensamento e na práctica
B21
Sensibilidade social, senso da xustiza e da equidade e sensibilidade cara á desigualdade
B22
Sensibilidade polo medio ambiente e a súa protección.
C4
Desenvolverse para o exercicio dunha cidadanía aberta, culta, crítica, comprometida, democrática e solidaria, capaz de analizar a realidade, diagnosticar problemas, formular e implantar solucións baseadas no coñecemento e orientadas ao ben común.
C6
Valorar criticamente o coñecemento, a tecnoloxía e a información dispoñible para resolver os problemas cos que deben enfrontarse.
Resultados de aprendizaxe
Resultados de aprendizaxe
Competencias / Resultados do título
Comprender el marco teórico general de la filosofía moral y política a través del concepto de “ciudadanía”.
A1 A6 A8
B1 B2 B3 B6 B20 B21 B22
C4 C6
Analizar ética, política y/o jurídicamente los valores que subyacen bajo algunos problemas sociales, principalmente los relativos a la igualdad y la justicia.
A1 A6 A8
B1 B2 B3 B6 B20 B21 B22
C4 C6
Comprometerse con la construcción de la ciudadanía democrática y con el desarrollo de ésta.
A1 A6 A8
B1 B2 B3 B6 B20 B21 B22
C4 C6
Contidos
Temas
Subtemas
BLOQUE 1. Introducción a la Ética
1.1. Concepto de ética. Concepto de Moral.
1.2. La moral como sistema normativo. Normas morales, normas jurídicas, normas políticas y normas religiosas.
1.3. Moral y racionalidad. El relativismo normativo.
1.4. El desarrollo de la moral: filogénesis, sociogénesis y ontogénesis.
BLOQUE 2. Ciudadanía y Democracia.
2.1. De la ética a la política: aproximación al concepto de ciudadanía.
Planificación
Metodoloxías / probas
Competencias / Resultados
Horas lectivas (presenciais e virtuais)
Horas traballo autónomo
Horas totais
Actividades iniciais
A1 A6 A8 B3 B20
6
0
6
Sesión maxistral
A1 A6 A8 B1 B2 B3 B6 B20 B21 B22 C4 C6
40
20
60
Estudo de casos
A6 A8 B1 B2 B3 B20 B21 B22 C4 C6
13
13
26
Lecturas
A1 A6 A8 C6
5
10
15
Traballos tutelados
B1 B2 B3 B20 C6
10
30
40
Atención personalizada
3
0
3
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado
Metodoloxías
Metodoloxías
Descrición
Actividades iniciais
Cuestionarios previos de evaluación de conocimientos básicos sobre Ética y Filosofía Política, así como de conocimientos de Filosofía en general.
Sesión maxistral
Desarrollo en clase presencial de las unidades previa entrega a los alumnos del texto completo de estas unidades, basadas a su vez en su totalidad en publicaciones de investigación de los profesores responsables de la asignatura.
Estudo de casos
Análisis de casos reales o hipotéticos sobre los problemas éticos aplicados planteados en el programa de la asignatura.
Lecturas
Lectura y comentario de las unidades temáticas proporcionadas por el profesor, así como de la bibliografía secundaria obligatoria.
Traballos tutelados
Respuesta progresiva y tutelada de los ejercicios de control incluidos al final de cada unidad proporcionada previamente a los alumnos incluyendo el texto completo de las sesiones magistrales.
Atención personalizada
Metodoloxías
Lecturas
Traballos tutelados
Descrición
En este módulo horario, breve pero importante, se solucionarán las dificultades de comprensión de las diversas metodologías en breves entrevistas con aquellos/as alumnos/as que lo necesiten.
Avaliación
Metodoloxías
Competencias / Resultados
Descrición
Cualificación
Estudo de casos
A6 A8 B1 B2 B3 B20 B21 B22 C4 C6
Análisis de casos reales o hipotéticos sobre los problemas éticos aplicados planteados en el programa de la asignatura.
10
Actividades iniciais
A1 A6 A8 B3 B20
Cuestionarios previos de evaluación de conocimientos básicos sobre Ética y Filosofía Política, así como de conocimientos de Filosofía en general.
5
Sesión maxistral
A1 A6 A8 B1 B2 B3 B6 B20 B21 B22 C4 C6
Desarrollo en clase presencial de las unidades previa entrega a los alumnos del texto completo de estas unidades, basadas a su vez en su totalidad en publicaciones de investigación de los profesores responsables de la asignatura.
40
Lecturas
A1 A6 A8 C6
Lectura y comentario de las unidades temáticas proporcionadas por el profesor, así como de la bibliografía secundaria obligatoria.
15
Traballos tutelados
B1 B2 B3 B20 C6
Respuesta progresiva y tutelada de los ejercicios de control incluídos al final de cada unidad proporcionada previamente a los alumnos incluyendo el texto completo de las sesiones magistrales.
30
Observacións avaliación
Hay
dos modalidades de seguimiento de esta asignatura: como alumno asistente y como
alumno no-asistente.
Los alumnos asistentes deberán realizar en los plazos prefijados en
clase los cuestionarios relativos a todos y a cada uno de los temas del
programa, así como todas las actividades que los profesores programen para las clases. Estos alumnos no tendrán que realizar el examen oficial, ya que habrán sido evaluados de forma continua a lo largo del curso.
Los alumnos no-asistentes (esto es, que no acrediten al menos un 50%
por ciento de asistencias a clases) serán evaluados mediante la realización de
un examen final escrito sobre los temas del programa (2 preguntas obligatorias a desarrollar durante dos horas), para el
cual tendrán que usar la bibliografía básica (adecuadamente indicadas cada curso en Moodle) y
los textos de las clases que en todos los casos proporcionen los profesores a través de Moodle.
Fontes de información
Bibliografía básica
Los alumnos utilizarán preferentemente para la preparación de los contenidos de la asignatura y para las correspondientes pruebas las siguientes obras (en las clases se precisarán las páginas y capítulos exactos que serán de utilidad para cada punto del programa):
Tema 1.
Guisán, Esperanza: Razón y Pasión en Ética (Los dilemas de la ética contemporánea). Prólogo de J. Ferrater Mora. Barcelona, Anthropos, 1986. 362 págs.
Singer, Peter (ed.): Compendio de Ética. Madrid, Alianza Editorial, 1995. 756 págs. Puede usarse también la edición original inglesa: SINGER, P. (ED.): A Companion to Ethics. Oxford, Basil Blackwell, 1991.
Guisán, Esperanza: Introducción a la Ética. Madrid, Cátedra, 1995. 326 págs.
Hinman, Lawrence M.: Ethics (A Pluralistic Approach to Moral Theory), Second Edition. London, Harcourt Brace, 1998. A pesar de no haber traducción en este momento, es un manual excelente con soporte en Internet, Ethics Updates: http://ethics.sandiego.edu/
Temas 2, 3 y 4.
BELLAMY, R. (2008): Citizenship: A Very Short Introduction. Oxford; New York: Oxford University Press.
RUBIO CARRACEDO, J. (2009): Ética Del Siglo XXI. Barcelona: Proteus.
Bibliografía complementaria
Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente
Materias que se recomenda cursar simultaneamente
Materias que continúan o temario
Observacións
(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica
da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do
órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías