Datos Identificativos 2015/16
Asignatura (*) Produción, Transporte e Almacenamento de Produtos Enerxéticos Código 730211419
Titulación
Enxeñeiro Industrial
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
1º e 2º Ciclo 2º cuadrimestre
Cuarto Optativa 4.4
Idioma
Castelán
Galego
Modalidade docente Presencial
Prerrequisitos
Departamento Enxeñaría Naval e Oceánica
Coordinación
Fernandez Feal, Maria Luisa
Correo electrónico
luisa.ffeal@udc.es
Profesorado
Fernandez Feal, Maria Luisa
Correo electrónico
luisa.ffeal@udc.es
Web
Descrición xeral Desenvolvemento dos conocimientos básicos fundamentais sobre os ciclos produtivos (dende a detección á utilización) dos combustibles e carburantes sólidos, líquidos e gasosos que permitan determinar o bo uso, manipulación e almacenamento.

Competencias do título
Código Competencias do título
A1 Aplicar os fundamentos científico-técnicos das tecnoloxías industriais.
A4 Participación en proxectos de investigación.
A6 Participación en proxectos multidisciplinares de enxeñaría industrial.
A8 Investigación, desenvolvemento e innovación en produtos, procesos e métodos industriais.
A11 Dirección xeral, dirección técnica, dirección de proxectos de I+D+I en plantas e empresas industriais.
A12 Dirección, planificación e supervisión de equipos multidisciplinares.
B1 Aprender a aprender.
B2 Resolver problemas de forma efectiva.
B3 Aplicar un pensamento crítico, lóxico e creativo.
B4 Traballar de forma autónoma con inciativa.
B5 Traballar de forma colaborativa.
B7 Comunicarse de maneira efectiva nun entorno de traballo.
B8 Actitude orientada ao traballo persoal intenso.
B9 Capacidade de integrarse en grupo de traballo.
B10 Actitude orientada á análise.
B11 Actitude creativa.
B12 Capacidade para encontrar e manexar a información.
B13 Capacidade de comunicación oral e escrita.
B16 Fixar obxectivos e tomar decisións.
B17 Analizar e descompoñer procesos.
B21 Abertos ao cambio.
B22 Vontade de mellora continua.
C1 Expresarse correctamente, tanto de forma oral coma escrita, nas linguas oficiais da comunidade autónoma.
C2 Dominar a expresión e a comprensión de forma oral e escrita dun idioma estranxeiro.
C7 Asumir como profesional e cidadán a importancia da aprendizaxe ao longo da vida.
C8 Valorar a importancia que ten a investigación, a innovación e o desenvolvemento tecnolóxico no avance socioeconómico e cultural da sociedade.

Resultados de aprendizaxe
Resultados de aprendizaxe Competencias do título
Coñecer a composición e propiedades fundamentais dos combustibles para aplicalos nas tecnoloxías industriais relacionadas coa formulación de éstes e dos sistemas nos que estes se empreguen, tanto como combustibles como carburantes. Adquirir o coñecemento sobre os conceptos fundamentais da produción dos combustibles sólidos, líquidos e gasosos, os parámetros básicos que inciden no mecanisno de transporte destes, así como sobre as operacións básicas do proceso que requiren o seu almacenamento como produtos enerxéticos que son, a nivel particular e, sobre todo, industrial. A1
A4
A6
A8
A11
A12
B1
B2
B3
B4
B5
B7
B8
B9
B10
B11
B12
B13
B16
B17
B21
B22
C1
C2
C7
C8

Contidos
Temas Subtemas
UNIDADE TEMÁTICA I. Estudo do ciclo produtivo dos combustibles sólidos.








UNIDADE TEMÁTICA II. Estudo do ciclo produtivo dos combustibles gaseosos.



UNIDADE TEMÁTICA III. Estudo do ciclo produtivo dos combustibles líquidos
CAPÍTULO 1. Carbón.
CAPÍTULO 2. Extracción del carbón.
CAPÍTULO 3. Minería subterránea.
CAPÍTULO 4. Minería de superficie.
CAPÍTULO 5. Consecuencias da actividade mineira.
CAPÍTULO 6. Preparación do carbón.
CAPÍTULO 7. Últimas etapas da preparación do carbón.
CAPÍTULO 8. Transporte e almacenamiento do carbón.

CAPÍTULO 9. Gas natural.
CAPÍTULO 10. Transporte e almacenamiento do gas natural.
CAPÍTULO 11. Gas natural licuado: producción, transporte e almacenamiento.


CAPÍTULO 12. Iacimientos petrolíferos.
CAPÍTULO 13. Perforación e extracción: I.
CAPÍTULO 14. Perforación e extracción: II
CAPÍTULO 15. Perforación e extracción: III
CAPÍTULO 16. Control da extracción.
CAPÍTULO 17. Transporte do cru de petróleo e dos produtos petrolíferos.
CAPÍTULO 18. Almacenamiento do cru de petróleo e dos produtos petrolíferos.

Planificación
Metodoloxías / probas Competencias Horas presenciais Horas non presenciais / traballo autónomo Horas totais
Sesión maxistral A1 A4 A6 A12 A11 B1 B2 B3 B4 B5 B7 B8 B10 B13 C1 C2 C7 30 21 51
Traballos tutelados A1 A4 A6 A8 A12 A11 B1 B2 B3 B4 B5 B7 B8 B9 B10 B11 B12 B13 B16 B17 B21 B22 C1 C2 C7 C8 23 26.22 49.22
Saídas de campo A8 A12 A11 B1 B3 B5 B7 B9 B10 B12 B16 B17 C7 C8 7 1.785 8.785
 
Atención personalizada 1 0 1
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Sesión maxistral Previamente ao comezo das exposicións teóricas poñerase a disposición dos alumnos a programación completa coa bibliografía básica para desenvolvela, tanto na plataforma Moodle coma en copistería.
Os temas que se consideran fundamentales,sobre todo para abordar os restantes impartiranse nas clases teóricas; previamente poñerase a disposición dos alumnos na plataforma Moodle e en copistería, o resumo destes.
Traballos tutelados Proxecto Fin de Materia formúlase como un traballo en equipo para conseguir tres obxectivos fundamentais, que son os seguintes:
* complementar os coñecementos teóricos desenvolvidos nas clases maxistrais.
* fomentar o traballo en equipo, fundamental no futuro traballo que o alumno vai desenvolver no seu futuro quefacer profesional.
* acostumar o alumno á exposición e defensa dunha tese desenvolvida por el.
Para iso formúlase en catro fases de traballo que son:
1º establecemento dos grupos de traballo.
2ª formulación xeral do proxecto.
3º deseño e desenvolvemento do proxecto.
4º exposición e defensa do proxecto ante o resto dos alumnos e a profesora da materia.

O desenvolvemento de todos eses pasos debe de ser tutelado e seguido pola
profesora en reunións periódicas que permitan apreciar o avance do traballo e o tempo dedicado a este polo alumno para a súa valorización.
Saídas de campo Realizaranse visitas programadas a instalacións industriais nas que se leven a cabo actividades relacionadas cos temas desenvolvidos na docencia teórica.

Como paso previo, expoñerase un resumo da actividade industrial que realiza a industria/s a visitar, facendo hincapie na relación cos aspectos que poidan aclarar certos puntos ou conceptos desenvolvidos nas sesións maxistrais. Así como o concernente ao traballo diaro dunha actividade industria: seguridade e hixiene, produción, relacións humanas, etc.

Atención personalizada
Metodoloxías
Sesión maxistral
Traballos tutelados
Saídas de campo
Descrición
Todas as dúbidas, tanto os referentes á materia explicada coma as xurdidas durante a resolución dos problemas formulados ou no desenvolvemento do Proxecto fin de Materia, se resolveran nas titorías (cada alumno unha hora á semana), en grupos pequenos.

Tamén poden solucionarse dúbidas a traves da plataforma Mooodle ou mediante correo electrónico.

Avaliación
Metodoloxías Competencias Descrición Cualificación
Sesión maxistral A1 A4 A6 A12 A11 B1 B2 B3 B4 B5 B7 B8 B10 B13 C1 C2 C7 Exame escrito de 10 preguntas (1 punto/ pregunta)

40% de calificación global
40
Traballos tutelados A1 A4 A6 A8 A12 A11 B1 B2 B3 B4 B5 B7 B8 B9 B10 B11 B12 B13 B16 B17 B21 B22 C1 C2 C7 C8 Presentación, exposición e defensa do proxecto fin de asignatura 40
Saídas de campo A8 A12 A11 B1 B3 B5 B7 B9 B10 B12 B16 B17 C7 C8 A asistencia a esta será obrigatoria, salvo causa xustificada. Na aula os alumnos expoñerán os coñecementos adquiridos na visita, abríndose un debate sobre eles. 20
 
Observacións avaliación
*) A asistencia ás clases presenciais (Sesións Maxistrales e Solución de Problemas) cualificarase de acordo coa porcentaxe de asistencias a estas (máx 1 punto).
*) OPCIÓN SUBSTITUTIVA: TRABALLO FIN DE MATERIA POR (Examen+ Traballo tutelado).
*) Desenvolvemento do traballo ao longo de todo o cuadrimestre en grupos reducidos (3/4 alumnos/ grupo). Implica avaliación continua do traballo (elección, visita a Instalación industrial, consulta bibliográfica, normativa, lexislación, planos, tempo dedicado, etc), así como horas de consulta en tutorias concertadas coa profesora para comprobación do desenvolvemento do traballo, tanto a nivel individual como de grupo.
**) Presentación en formato papel, CD, e PP, segundo normas preestablecer. ***) >Defensa e exposición pública do Traballo Fin de materia, en tempo limitado, nas datas sinaladas para iso (final do cuadrimestre).
-- O seu evalución final, que englobará tanto o aspecto individual como colectivo, equivalerá á suma das cualificacións que se obterían por Traballo tutelado e Sesións Maxistrales.

Fontes de información
Bibliografía básica SPEIGHT, James, G (1990). Fuel Science and Technology handbook. New York : Marcel Dekke
FFOOKS, ROGER C (1984). Gas Carriers.. London: Fairplay Publications Limited
BERGER, B. D., ANDERSON, K. E (1992). Modern Petroleum. A Basic primer of the Industry., Third Edition. Tulsa: PennWell Books
MINTEER, SHELLEY (2006). Alcoholic Fuels. Boca Raton: CRC Taylor &Francis Group
VELA, ANTONIO (1995). El gas como alternativa energética.. Madrid: Alianza Editorial, S.A.
WAUQUIER, J.-P. (2004). EL REFINO DEL PETRÓLEO. Petróleo crudo. Productos petrolíferos. esquemas de fabricación.. Madrid: Editorial Díaz de Santos
BENITO GIL, F., (1969). FUEL OIL almacenamiento, combustión y contaminación atmosférica. Madrid: Ed. Blume,
SPEIGHT, James, G (1990). Fuel Science and Technology handbook.. New York: Marcel Dekker
BORRAS BRUCART, E (1987). Gas natural. Características, distribución y aplicaciones industriales. Barcelona: ETA, S.A.
GUILLEMOT, J., (1982.). Geología del Petróleo. Madrid: Paraninfo
LORENZO BECCO, J.L. (1985). Los GLP. Madrid: Butano, S.A.
SEDIGAS (1995). Manual del Gas y sus aplicaciones., Segunda Edición. Barcelona: Sedigas
ROJEY, A., JAFFRET, C., CORNOT-GANDOLPHE, S., DURAND, B., JULLIAN, S., VALAIS, M., ( 1997). NATURAL GAS PRODUCTION PROCESSING TRANSPORT.. Paris: Éditions TECHNIP
KENNEDY, JOHN L (1993). Oil and Gas pipeline fundamentals. Penn Well:
SPEIGHT, J.G., (1998). Petroleum chemistry and refining. Washington: Taylor & Francis
SPEIGHT, J.G., ÖZÜN, BAKI., (2002). Petroleum Refining Processes.,. New York: Marcel Dekker, Inc.
CONSIDINE, D.M, (editor) (y 142 especialistas) (1986). Tecnología del Carbón. México: Marcombo
CONSIDINE, D.M, et al (1987). Tecnología del gas natural. México: Marcombo
CONSIDINE, D.M, et al. (1988). Tecnología del petróleo. México: Marcombo
LLUCH URPÍ, JOSÉ (2008). TECNOLOGÍA Y MARGEN DE REFINO DEL PETRÓLEO. Madrid: Editorial Díaz de Santos.
SPEIGHT, James, G (1994). The chemistry and technology of coal. . Marcel Dekker: New York
SPEIGHT, James, G (2007). The chemistry and technology of petroleum., fouth edition, . Boca Raton: CRC Press Taylor&Francis Group
ROYAL DUTCH/ SHELL GROUP OF COMPANIES., (1983). The petroleum handbook., 6º edición,. New York: Elsevier,
TEK, M. R (1989). Underground Storage of Natural Gas. Theory and Practice.. Kluwer Academis Publishers
También es de gran utilidad la información suministrada en las diferentes revistas científicas que existen sobre esta materia, así como la aportada por las principales compañías petrolíferas, las dedicadas a la industria del gas, las asociaciones de operadores de estaciones de servicio y gasocentros, las compañías relacionadas con el suministro o distribución de productos petrolíferos, a través de sus páginas web. Así como las especificaciones ASTM, ISO, UNE, UNE EN, correspondientes o equivalentes a las establecidas en los reglamentos o en la legislación vigente., de instalaciones receptoras de gases combustibles, el del servicio público de gases combustibles, la ley del sector de hidrocarburos, el RITE, el CTE, etc; como las ITC's que desarrollan los reglamentos correspondientes a productos petrolíferos, etc., etc En general todo lo que sea aplicable a edificación de EESS, gasocentros, parques de almacenamiento, tanto obra civil como espcecifíca de esos establecimientos, Reglamento de Instalaciones Petrolíferas. e Instrucciones Técnicas Complementarias: MI-IP01. Refinerías; MI-IP02.,Parques de almacenamiento de líquidos petrolíferos; MI-IP03.Instalaciones de almacenamiento para su consumo en la propia instalación; MI-IP04.Instalaciones para suministro a vehículos; MI-IP05: Instaladores o reparadores y empresas instaladoras o reparadoras de productos petrolíferos líquidos; MI-IP06 Procedimiento para dejar fuera de servicio un tanque de almacenamiento de productos petrolíferos líquidos. Reglamento Técnico de Distribucción y Utilización de Combustibles Gaseosos. ITC-ICG 01 a la ITC-ICG 11 RD 919/ 2006 (BOE Núm 211 4-sep-2006) Reglamento de Redes y Acometidas de Combustibles Gaseosos. IMPORTANTE:Comprobar siempre última actualizacióin y/ revisión y/o derogación o sustitución de reglamentos, Leyes, Normas, etc.
Bibliografía complementaria SPEIGHT, James, G (1990). Fuel Science and Technology handbook.. New York: Marcel Dekker
ASHCROFT, William (2011). A Petrooleum Geologist's Guide to Seismic Reflection. OXFORD: WILEY-BLACKWELL
SPEIGHT, James G. (2011). An introduction to petroleum technology, economics, and politics. John Wiley & Sons
READ, COLIN (2011). BP AND THE MACONDO SPILL. The Complete Story. LONDON: palgrave macmillan
SHENG, JAMES J. (2011). modern Chemical Enhanced Oil Recovery. Theory and Practice.. Amsterdam: Elsevier. Gulf Professional Publishing
MANNING, F.S., THOMPSON, R.E., (1991). OILFIELD PROCESSING OF PETROLEUM VOLUME ONE: NATURAL GAS. TULSA: PENNWELL BOOKS
MANNING, F.S., THOMPSON, R.E., (1995). OILFIELD PROCESSING OF PETROLEUM VOLUME TWO: CRUDE OIL. TULSA: PENNWELL BOOKS
LYONS, WILLIAM C. (2005). STANDARD HANDBOOK OF PETROLEUM. NATURAL GAS Engineering VOLUME 2.. Gulg Publishing Company: Housston
BAI, YONG., BAI, QIANG (2010). SUBSEA ENGINEERING. LONDON: ELSEVIER
SPEIGHT, James, G. , (1991). The chemistry and technology of petroleum., second edition,. New York: Marcel Dekker


Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente
Tecnoloxía de Combustibles/730211314
Enxeñaría do Gas/730211514

Materias que se recomenda cursar simultaneamente
Enxeñaría do Gas/730211514

Materias que continúan o temario
Tecnoloxía de Combustibles/730211314
Soldadura/730211409

Observacións


(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías