Datos Identificativos 2015/16
Asignatura (*) Tecnoloxía Frigorífica Código 730211509
Titulación
Enxeñeiro Industrial
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
1º e 2º Ciclo 1º cuadrimestre
Quinto Obrigatoria 5.5
Idioma
Castelán
Galego
Modalidade docente Presencial
Prerrequisitos
Departamento Enxeñaría Naval e Oceánica
Coordinación
Fernandez Feal, Maria Luisa
Correo electrónico
luisa.ffeal@udc.es
Profesorado
Fernandez Feal, Maria Luisa
Correo electrónico
luisa.ffeal@udc.es
Web
Descrición xeral Estúdanse os conceptos fundamentais da produción de frío e do acondicionamento do aire así como as operacións básicas, equipos e accesorios que empregados neses proceso.

Competencias do título
Código Competencias do título
A1 Aplicar os fundamentos científico-técnicos das tecnoloxías industriais.
A4 Participación en proxectos de investigación.
A6 Participación en proxectos multidisciplinares de enxeñaría industrial.
A7 Proxecto e cálculo de produtos, procesos, instalacións e plantas en todos os ámbitos industriais.
A8 Investigación, desenvolvemento e innovación en produtos, procesos e métodos industriais.
A9 Elaboración, dirección e xestión de proxectos en todos os ámbitos industriais.
A10 Planificación estratéxica de sistemas de calidade, de sistemas de produción e de xestión medioambiental.
A11 Dirección xeral, dirección técnica, dirección de proxectos de I+D+I en plantas e empresas industriais.
A12 Dirección, planificación e supervisión de equipos multidisciplinares.
B1 Aprender a aprender.
B2 Resolver problemas de forma efectiva.
B3 Aplicar un pensamento crítico, lóxico e creativo.
B4 Traballar de forma autónoma con inciativa.
B5 Traballar de forma colaborativa.
B6 Comportase con ética e responsabilidade social como cidadán e como profesional.
B7 Comunicarse de maneira efectiva nun entorno de traballo.
B9 Capacidade de integrarse en grupo de traballo.
B10 Actitude orientada á análise.
B11 Actitude creativa.
B12 Capacidade para encontrar e manexar a información.
B13 Capacidade de comunicación oral e escrita.
B14 Manexo de sistemas asistidos por ordenador.
B21 Abertos ao cambio.
B22 Vontade de mellora continua.
B23 Positivos fronte a problemas.

Resultados de aprendizaxe
Resultados de aprendizaxe Competencias do título
Adquirir os coñecementos básicos sobre os conceptos fundamentais da produción de frío, do acondicionamento do aire dos locais, así como sobre os mecanismos implicados neses procesos, sobre as operacións básicas necesarias para levalos a cabo e os equipos e accesorios que deben ser empregados para desenvolvelos, a nivel particular e, sobre todo, industrial. A1
A4
A6
A7
A8
A9
A10
A11
A12
B1
B2
B3
B4
B5
B6
B7
B9
B10
B11
B12
B13
B14
B21
B22
B23

Contidos
Temas Subtemas
UNIDADE TEMÁTICA I. FUNDAMENTOS DA PRODUCCIÓN DE FRÍO
CAPÍTULO 1. A producción de frío.
CAPÍTULO 2. Análisis termodinámico dos ciclos frigoríficos.
UNIDADE TEMÁTICA II. SISTEMAS DE PRODUCCIÓN DE FRÍO. CAPÍTULO 3. Compresión mecánica simple.
CAPÍTULO 4. Compresión mecánica múltiple.
UNIDADE TEMÁTICA III. COMPOÑENTES DUN SISTEMA DE PRODUCCIÓN DE FRÍO. CAPÍTULO 5. Compresores.
CAPÍTULO 6. Dimensionamiento e rendemiento dun compresor.
CAPÍTULO 7. Evaporadores.
CAPÍTULO 8. Expansores.
CAPÍTULO 9. Condensadores.
CAPÍTULO 10. Tuberías e accesorios.
UNIDADE TEMÁTICA IV. ESTUDO DO AIRE ATMOSFÉRICO. PSICROMETRÍA. CAPÍTULO 11. Fundamentos da psicrometría.
UNIDADE TEMÁTICA V. ESTUDO DOS FLUIDOS FRIGORÍXENOS.
CAPÍTULO 12. Fluidos frigoríxenos.
CAPÍTULO 13. Fluidos frigoríxenos: sua influencia no medio ambiente.
UNIDADE TEMÁTICA VI. ESTUDO DO ACONDICIONAMIENTO DO AIRE. CAPÍTULO 14. Fundamentos de acondicionamiento do aire.
CAPÍTULO 15. Cálculo das cargas de calefacción e refrixeración dun edificio
CAPÍTULO 16. Circulación do fluido nos sistemas de aire acondicionado.
CAPÍTULO 17. Diseño de sistemas de aire acondicionado.
CAPÍTULO 18. Diseño dos conductos de aire.
CAPÍTULO 19. Sistemas de control automático do aire acondicionado.
CAPÍTULO 20. Instalacions de aire acondicionado.
Práctica 1. Circuito e Ciclo de Refrixeración Descrición e visualización sobre o diagrama P-H dun ciclo de refrixeración. Cálculo de poder frigorífico e eficiencia dun equipo de refrixeración real. Efecto do intercambiador no rendemento
Práctica 2. Bomba de Calor Estudo dunha Bomba de Calor. Cálculo do rendemento e caudal de refrixerante necesario.
Práctica 3. Recirculador de Aire - Carta de psicrometría A partir de datos experimentais medidos no recirculador de aire, calculalr sobre a carta psicrométrica do sistema Aire-Agua: Cantidad de aire a renovar; Factor by-pass; Caudal de aire; Humedad relativa; Potencia; Cantidad de agua extraída

Planificación
Metodoloxías / probas Competencias Horas presenciais Horas non presenciais / traballo autónomo Horas totais
Traballos tutelados A1 A4 A6 A7 A8 A9 A12 A10 A11 B1 B2 B3 B5 B6 B7 B9 B10 B11 B12 B13 B14 B21 B22 B23 18 12.78 30.78
Sesión maxistral A1 A7 A8 A9 A12 A10 A11 B1 B3 B4 B6 B10 B11 B12 B13 B14 B22 29 21.75 50.75
Prácticas de laboratorio A1 A4 A7 A8 B1 B2 B3 B5 B10 B12 B13 B14 B22 27.5 27.5 55
 
Atención personalizada 0.97 0 0.97
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Traballos tutelados Proxecto Fin de Materia formúlase como un traballo en equipo para conseguir tres obxectivos fundamentais, que son os seguintes:
* complementar os coñecementos teóricos desenvolvidos nas clases maxistrais.
* fomentar o traballo en equipo, fundamental no futuro traballo que o alumno vai adesarrollar no seu futuro quefacer profesional.
* acostumar o alumno á exposición e defensa dunha tese desenvolvida por el.
Para iso formúlase en catro fases de traballo que son:
1º establecemento dos grupos de traballo.
2ª formulación xeral do proxecto.
3º deseño e desenvolvemento do proxecto.
4º exposición e defensa do proxecto ante o resto dos alumnos e a profesora da materia.

O desenvolvemento de todos eses pasos debe de ser tutelado e seguido pola profesora en reunións periódicas que permitan apreciar o avance do traballo e o tempo dedicado a este polo alumno; asi como o traballo do grupo no seu conxunto.
Sesión maxistral Previamente al comienzo de las exposiciones teóricas se pondrá a la disposición de los alumnos la programación completa con la bibliografía básica para desarrollarla, tanto en la Facultad Virtual como en copistería.
Los temas que se consideran fundamentales, sobre todo para abordar los restantes, se impartirán por la profesora en las clases teóricas. Previamente a su impartición se pondrá a disposición de los alumnos en la Plataforma Moodle y en copistería, el resumen del tema.
Prácticas de laboratorio Realización de ensayos experimentales en montajes didácticos. Evaluación de: asistencia e Informe (Exposición-Resultados-Discusión de resultados-Conclusiones)

Atención personalizada
Metodoloxías
Traballos tutelados
Sesión maxistral
Prácticas de laboratorio
Descrición
Todas as dúbidas, tanto os referentes á materia explicada coma as xurdidas durante a resolución dos problemas formulados ou da interpretación das probas experimentais a posteriori, se resolveran nas titorías (cada alumno unha hora á semana), en grupos pequenos.

Tamén poden solucionarse dúbidas a traves da plataforma Moodle ou mediante correo electrónico.

Avaliación
Metodoloxías Competencias Descrición Cualificación
Traballos tutelados A1 A4 A6 A7 A8 A9 A12 A10 A11 B1 B2 B3 B5 B6 B7 B9 B10 B11 B12 B13 B14 B21 B22 B23 Presentación, exposición e defensa do proxecto fin de asignatura

40% da calificación global dos Cr teóricos.

35 % da calificación global
35
Sesión maxistral A1 A7 A8 A9 A12 A10 A11 B1 B3 B4 B6 B10 B11 B12 B13 B14 B22 Exame escrito de 10 preguntas (1 punto/ pregunta)

40% da calificación global dos Cr teóricos

25% da calificación global
25
Prácticas de laboratorio A1 A4 A7 A8 B1 B2 B3 B5 B10 B12 B13 B14 B22 Asistencia e evaluación do informe 40
 
Observacións avaliación
A asistencia ás clases de Sesiones Maxistrales cualificarase de acordo coa porcentaxe de asistencias a estas (máx 1 punto)

*) OPCIÓN SUBSTITUTIVA: TRABALLO FIN DE MATERIA POR (Examen+ Traballo tutelado).
Desenvolvemento do traballo ao longo de todo o cuadrimestre en grupos reducidos (3/4 alumnos/ grupo). Implica evalución continua do traballo (elección, visita a Instalación industrial, consulta bibliográfica, normativa, lexislación, planos, tempo dedicado, etc), así como horas de consulta en tutorias concertadas coa profesora para comprobación do desenvolvemento do traballo, tanto a nivel individual como de grupo.

-) Presentación en formato papel, CD, e PP. Defensa e exposición pública do Traballo Fin de materia, en tempo limitado, nas datas sinaladas para iso (final do cuadrimestre).

// A súa avaliación final, que englobará tanto o aspecto individual como colectivo, equivalerá á suma das cualificacións que se obterían por Traballo tutelado e Sesións Maxistrales.

Fontes de información
Bibliografía básica PIZZETTI, CARLO., (1991). Acondicionamiento del aire y refrigeración. Teoría y Cálculo de las instalaciones.. Editorial Bellisco: Madrid:
MIRANDA BARRERAS, ANGÉL LUIS (2002). Aire acondicionado.. Ediciones CEAC: Barcelona
BLESA, RAMÓN., (1994). Conocimientos fundamentales sobre climatización. Ediciones CEAC: Barcelona
MIRANDA, A.L., RUFES, P (2004). Fluidos frigoríficos. ceac: Barcelona
NAVARRO, J., CABELLO, R., TORRELLA, E (2003). Fluidos refrigerantes. Tablas y diagramas. UPV: Valencia
SÁNCHEZ Y PINEDA DE LAS INFANTAS, Mª TERESA (2001). INGENIERÍA DEL FRÍO: TEORÍA Y PRÁCTICA.. AMV EDICIONES MUNDI PRENSA
RAPIN, P.J., JACQUARD, P. (2005). INSTALACIONES FRIGORÍFICAS Tomo 1 Elementos de física aplicados a la teoría de las instalaciones frigoríficas. marcombo boixareu editores: Barcelona
RAPIN, P.J., JACQUARD, P. (2005). INSTALACIONES FRIGORÍFICAS Tomo 2 Tecnología. marcombo boixareu editores: Barcelona
TORRELLA ALCARAZ, ENRIQUE. (1996). LA PRODUCCIÓN DE FRÍO. Editorial de la UPV: Valencia
CARRIER INTERNATIONAL LIMITED., (1994). Manual de Aire Acondicionado. Marcombo: Barcelona.
CAMPSA (1992). Manual de Calefacción y A.C.S., Asistencia Técnica Nº 10., Sep. (6º edición). Lenve.
CEYSA, (2000). Manual de Instalaciones Frigoríficas.. Ediciones CEYSA: Barcelona
CHADDERTON, D. V (2000). Manual práctico del aire acondicionado. AMV Ediciones: MADRID
Miranda Barreras, Ángel Luis (2011). Manual Técnico de Refrigerantes. Marcombo
CENTRO DE ESTUDIOS DE LA ENERGÍA (1983). Manuales Técnicos y de Instrucción para Conservación de la Energía., 6. Producción de frío industrial.. Madrid: Centro de Estudios de la Energía,
CENTRO DE ESTUDIOS DE LA ENERGÍA (1983). Manuales Técnicos y de Instrucción para Conservación de la Energía., 8. Torres de refrigeración.. Madrid: Centro de Estudios de la Energía,
MIRANDA BARRERAS, ANGÉL LUIS., SAINERO SÁNCHEZ, SERGIO (2002). Métodos numéricos aplicados a la transmisión de calor. Ediciones CEAC: Barcelona
MIRANDA, A.L. (2000). NUEVA ENCICLOPEDIA DE LA CLIMATIZACIÓN. AIRE ACONDICONADO. Ediciones ceac: Barcelona
Whitman,B., Johnson, B., Tomczyk, J., Silberstein, E (2010). Tecnologia de refrigeracion y aire acondicionado. Cengage Learning Latin America
WHITMAN, W.C., JHONSON, W.M. (1999). TECNOLOGÍA DE REFRIGERACIÓN Y AIRE ACONDICIONADO Tomo 3. marcombo boixareu editores: Barcelona
DE ANDRÉS Y RODRÍGUEZ-POMATTA., JUAN ANTONIO., AROCA LASTRA, SANTIAGO. (1984). TECNOLOGÍA FRIGORÍFICA Y AIRE ACONDICIONADO.1º edición,. Madrid: UNED
VISTA SOFTWARE,
Bibliografía complementaria AMERICAN SOCIETY OF HEATING, REFRIGERATION AND AIR-CONDITIONING ENGINEERS, Inc. (1994). , 1994., 1994 ASHRAE HANBOOK. REFRIGERATION , Sys tems and Applications.. ASHRAE: Atlanta.
AMERICAN SOCIETY OF HEATING, REFRIGERATION AND AIR- CONDITIONING ENGINEERS (1995). 1995 ASHRAE HANDBOOK. HVAC Applications.. ASHRAE: Atlanta.
AMERICAN SOCIETY OF HEATING, REFRIGERATION AND AIR- CONDITIONING ENGINEERS, Inc (1996). 1996 ASHRAE HANDBOOK. HVAC Systems and Equipment.. ASHRAE: Atlanta
JUTGLAR, LLUIS (2002). Bienestar y ahorro energético en climatización.. Ediciones CEAC: Barcelona
CEYSA (2000). Conocimientos técnicos de climatización.. Ediciones CEYSA: Barcelona
COOK, NORMAN. (2001). Curso Práctico de Refrigeración y Aire Acondicionado..
INSTITUTO INTERNACIONAL DEL FRÍO (2000). El amoníaco como refrigerante., 1º edición.. Ediciones Mundi-Prensa: Madrid
AMERICAN SOCIETY OF HEATING, REFRIGERATION AND AIR-CONDITIONING ENGINEERS, ASHRAE., (1993, 1988, 1982, 1980. ). FUNDAMENTALS. EQUIPMENT. APPLICATIONS. SYSTEMS.. ASHRAE: New York.
HERNÁNDEZ GORIBAR, EDUARDO (1999). Fundamentos de Aire Acondicionado y Refrigeración.. LIMUSA NORIEGA EDITORES: México
CARRIER AIR CONDITIO NING COMPANY., (1999). Manual de Aire Acondicionado., Handbook of Air Conditioning System Design.. Marcombo: Barcelona.
Balboa Batlle, Joan (2008). MANUAL DE INSTALACIONES FRIGORÍFICAS. AMV Ediciones: MADRID
CEYSA (2000). Manual de Instalaciones Frigoríficas.. Ediciones CEYSA: Barcelona
DE ANDRÉS RODRIGUEZ-POMATTA, Mª ISABEL., (2000). Problemas Resueltos de Calor y Frío Industrial I.. UNED: Madrid:,
STOECKER, W.F., SAIZ JABARDO, J.M. (2002). REFRIGERAÇAO INDUSTRIAL.2º ED. Ed. Edgard Blücher Ltda: Sao Paulo
Wirz, Dick (2008). REFRIGERACIÓN COMERCIAL PARA TÉCNICOS DE AIRE ACONDICIONADO. AMV Ediciones: MADRID
Resulta de gran ayuda la información suministrada en las distintas revistas cientifícas que existen sobre estas materias, además de la aportada por los fabricantes de equipos de producción de frío y equipos auxiliares, y los de los equipos de acondicionamiento de aire, climatización, o las compañias que se dedican a la instalación y mantenimiento de dichos equipos, tanto a nivel industrial como doméstico, a través de sus páginas web; así como las especificaciones ASTM, ISO, UNE, UNE-EN, ASRHAE, etc, correspondientes, y la legislación española, autonómica y europea al respecto.

Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente
Inglés I/730211204
Termodinámica/730211207
Mecánica de Fluídos/730211302
Calor e Frio Industrial/730211306
Máquinas Térmicas e Hidráulicas/730211405

Materias que se recomenda cursar simultaneamente

Materias que continúan o temario

Observacións


(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías