Datos Identificativos 2015/16
Asignatura (*) Temas e liñas de investigación en Literatura Hispanoamericana Código 613484017
Titulación
Mestrado Universitario en Literatura, Cultura e Diversidade
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Mestrado Oficial 2º cuadrimestre
Primeiro Optativa 3
Idioma
Castelán
Galego
Modalidade docente Presencial
Prerrequisitos
Departamento Filoloxía Española e Latina
Coordinación
Valcarcel Lopez, Maria Eva
Pena Sueiro, Nieves
Correo electrónico
eva.valcarcel@udc.es
nieves.pena.sueiro@udc.es
Profesorado
Pena Sueiro, Nieves
Valcarcel Lopez, Maria Eva
Correo electrónico
nieves.pena.sueiro@udc.es
eva.valcarcel@udc.es
Web
Descrición xeral Estudo avanzado orientado o coñecemento de obras significativas da literatura hispanoamericana desde unha perspectiva de análisis crítico de textos e contextos. Estudio crítico dun tema ou línea de investigación específicos relacionados ca literatura hispanoamericana. Análisis de perspectivas de ulterior investigación sobre o tema.

Competencias do título
Código Competencias / Resultados do título
A1 Coñecer as principais correntes teóricas que integraron e integran a reflexión sobre a literatura e a cultura, así como os seus antecedentes.
A2 Comprender os procesos históricos dos estudos literarios e culturais e os seus cambios de paradigma.
A3 Ser capaz de desenvolver un enfoque orixinal e creativo na investigación avanzada no ámbito dos estudos literarios e culturais.
A4 Analizar e interpretar textos, aplicando diferentes modelos teóricos e xenéricos.
A5 Aplicar as técnicas de análise cultural respectando os fundamentos ideolóxicos presentes en contextos diversos.
A6 Integrar os estudos literarios nun contexto cultural máis extenso que transcenda os límites dunha soa lingua e / ou nación, atendendo á diversidade cultural.
A7 Ampliar o concepto de literatura, a través da súa relación coas TICS, os medios de comunicación, o cinema, as artes, no marco da diversidade cultural.
A8 Aplicar unha perspectiva comparatista de carácter transnacional e plurilingüístico aos estudos literarios, artísticos e culturais.
B1 Traballar de maneira interdisciplinar en entornos diversos.
B2 Demostrar un compromiso ético contra as desigualdades.
B3 Promover o entendemento intercultural desde a comprensión da diversidade.
B4 Desenvolver habilidades cognitivas avanzadas (capacidade de síntese, análise e pensamento crítico) relacionadas co desenvolvemento e a creación dun perfil investigador.
B5 Integrar coñecementos de campos de estudo diversos.
B6 Aplicar coñecementos e habilidades na resolución de problemas en entornos novos ou non familiares en contextos interdisciplinares.
B7 Adquirir a capacidade de concebir e deseñar proxectos de investigación con rigor académico.
B8 Desenvolver habilidades de xestión da información para propósitos académicos e de investigación.
B9 Adquirir capacidade de organizar o traballo, planificar e xestionar o tempo e resolver problemas de forma efectiva.
C1 Expresarse correctamente, tanto de forma oral coma escrita, nas linguas oficiais da comunidade autónoma.
C2 Dominar a expresión e a comprensión de forma oral e escrita dun idioma estranxeiro.
C3 Utilizar as ferramentas básicas das tecnoloxías da información e as comunicacións (TIC) necesarias para o exercicio da súa profesión e para a aprendizaxe ao longo da súa vida.
C4 Desenvolverse para o exercicio dunha cidadanía aberta, culta, crítica, comprometida, democrática e solidaria, capaz de analizar a realidade, diagnosticar problemas, formular e implantar solucións baseadas no coñecemento e orientadas ao ben común.
C5 Entender a importancia da cultura emprendedora e coñecer os medios ao alcance das persoas emprendedoras.
C8 Valorar a importancia que ten a investigación, a innovación e o desenvolvemento tecnolóxico no avance socioeconómico e cultural da sociedade.

Resultados de aprendizaxe
Resultados de aprendizaxe Competencias / Resultados do título
A asignatura propón unha revisión do pensamiento cultural no século XX, partindo do seu fundamento filosófico. Ensinaráse a valorar o pensamiento e o exercicio vanguardista en conxunto, así como a interdisciplinaridade as suas posibilidades como ferramenta dune coñecemento global do fenómeno vangardista. Ensinaráse a valorar a universalidade da arte e do pensamento. AM2
AM3
AM4
AM5
AM6
AM7
AM8
BM1
BM2
BM3
BM4
BM5
BM6
BM7
BM8
BM9
CM1
CM2
CM3
CM4
CM5
CM8
O alumno debe saber interpretar modelos culturais e saber as razóns polas que se desenvolven ou fracasan. AM1

Contidos
Temas Subtemas
1. As vangardas históricas. Introducción.


2. Os manifestos artísticos

3. A vangarda hispanoamericana. Crítica e documentos.

4. A literatura de vangarda en Hispanoamérica. Exemplos prácticos.
Principios teóricos e filosóficos.
Interdisciplinaridade e internacionalidade.

Poética dos manifestos

A recepción do futurismo en América
O estridentismo mexicano
O ultraísmo arxentino
O creacionismo chileno
O surrealismo en Hispanoamérica

Planificación
Metodoloxías / probas Competencias / Resultados Horas lectivas (presenciais e virtuais) Horas traballo autónomo Horas totais
Obradoiro A3 A4 A5 B4 B5 B6 B7 B8 B9 C1 C2 C3 C4 C5 C8 9 20 29
Traballos tutelados A1 A6 A8 B1 B2 B3 2 20 22
Proba mixta A1 A2 2 0 2
Actividades iniciais A7 B4 1 0 1
Sesión maxistral A3 A5 A6 6 14 20
 
Atención personalizada 1 0 1
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Obradoiro o obradorio proporciona un acercamento práctico a disciplina,o que implica valorar textos e contextos, e alenta a discusión, análise e recreación de modelos teóricos. Realizaranse comentarios, exercicios de autoformación, reconstrucción de modelos teóricos e contextuales, discusión sobre exemplos propostos.
Traballos tutelados Evaluaranse os traballos propostos os alumnos para realizar de maneira individual e/ ou en grupo, neles revisaranse para a sua perfecta comprensión os contidos do programa ensaiados nos obradoiros. A superación dos traballos e imprescindible para a superación da materia.
Proba mixta Proba de evaluación na que que se exixirá demostrar un coñecemento teórico e

práctico dos contidos do programa.
Actividades iniciais As actividades iniciais permiten entender a motivación e a cohesión do grupo e posibilitan adecuar as metodoloxías as características específicas do grupo de alumnos.
Sesión maxistral A sesión maxistral proporciona unha explicación dos contenidos do programa que máis tarde se desenrrolarán de modo práctico nos obradoiros e nos traballos tutelados.
A sesión maxistral inclúe o análísis do contexto histórico e teórico de cada un dos temas nos que se divide o programa.

Atención personalizada
Metodoloxías
Traballos tutelados
Descrición
A explicación metodolóxica e teórica dos traballos tutelados implica unha atención personalizada dedicada o tipo de traballo que debe realizar o alumno e para acordar o modo de aproximación a investigación proposta, para comprobar as hipótesis presentadas e a sua viabilidade e para explicar as diferentes posibilidades de asedio a análise elexida.

Avaliación
Metodoloxías Competencias / Resultados Descrición Cualificación
Traballos tutelados A1 A6 A8 B1 B2 B3 Exixirase o alumno que escriba un ensaio orixinal sobre un asunto relacionado ca vangarda, podendo tratarse de unha ou varias obras literarias ou plásticas ou de uno ou varios fragmentos de exposición teórica no mesmo ámbito histórico e críitico. A puntuación será do 60 por cento do total. 60
Proba mixta A1 A2 Exixirase o alumno que conteste adecuadamente o comentario razoado que se lle propoña e, se fora o caso, a un tema de desenrrolo teórico.
La puntuación será un 40 por cento do total.
40
 
Observacións avaliación

          Non se poderá aspirar a ser calificado con éxito se non se asiste regularmente as clases e non se participa activamente nas  actividades do obradoiro propostas na aula.Para superar a disciplina será necesario obter unha nota mínima de 5 no  traballo tutelado e na  proba mixta. Terase  en conta a situación especial dos alumnos con dispensa académica ou con adicación parcial, poderáse articular un sistema de evaluación específico.

Os alumnos que non superen a asignatura na primeria oportunidade poderán  facelo na segunda, na data que determinará a Facultade, e serán evaluados cos mesmos instrumentos que na primeria oportunidade.


Fontes de información
Bibliografía básica BENJAMIN,W. (1986). Obras Completas I. Madrid, Abada
VIDELA DE RIVERO, G., (1990). Direcciones del vanguardismo hispanoamericano. Mendoza, UN Cuyo
BRIHUEGA et al. ( 1996). Historia de las ideas estéticas contemporáneas. Madrid, Visor
YURKIEVICH, Saúl (1996). La movediza modernidad. Madrid, Taurus
MONDRIAN, P. (1983.). La nueva imagen de la pintura. Murcia, COA
SWARTZ,J. (1991). Las vanguardias hispanoamericanas. Madrid, Cátedra
PAZ, O. (1974). Los hijos del limo. Barcelona, Seix Barral
GLEIZES, A.,METZINGER,J. (1986). Sobre el cubismo. Murcia, COA
BURGER,P. ( 1978). Teoría de la vanguardia. Barcelona, Península

Aportaráse a documentación precisa para a materia  ó inicio do curso e por parte da profesora, dado que estaremos a traballar con textos descatalogados ou inaccesibles. Tamén se proporcionarán os fragmentos que se utilizarán dos textos críticos que a continuación se relacionan.

Bibliografía complementaria


Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente

Materias que se recomenda cursar simultaneamente

Materias que continúan o temario

Observacións


(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías