Datos Identificativos 2015/16
Asignatura (*) Rehabilitación do Espazo Sagrado Código 630467123
Titulación
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Mestrado Oficial 1º cuadrimestre
Primeiro Optativa 3
Idioma
Castelán
Modalidade docente Presencial
Prerrequisitos
Departamento Construcións Arquitectónicas
Coordinación
Fernandez Cobian, Esteban
Correo electrónico
esteban.fcobian@udc.es
Profesorado
Fernandez Cobian, Esteban
Correo electrónico
esteban.fcobian@udc.es
Web http://https://moodle.udc.es/course/view.php?id=28150&lang=es
Descrición xeral Este curso pretende introducir ó alumno na problemática do espazo sagrado.
A nosa cultura occidental fonde as suas raíces no cristianismo. En España, o 80% do patrimonio histórico é de titularidade eclesiástica, e as probabilidades de intervir neste tipo de edificios son altas.
Por eso, é importante distinguir con precisión os conceptos fundamentáis destes programas, así como os distintos enfoques dende os que se pode intervir: o teolóxico-conceptual, o litúrxico-funcional, o pedagóxico-pastoral, o xurídico-legal e, por suposto, o estrictamente arquitectónico.
Neste curso estudiase a terminoloxía específica dos espacios de culto cristiáns. Se facilita a bibliografía esencial que existe sobre o tema. E se explica a obra e o pensamento dos principáis arquitectos que traballaron o programa sacro durante o século XX, tanto mediante recorridos históricos xeráis como con casos concretos.


Competencias do título
Código Competencias / Resultados do título

Resultados de aprendizaxe
Resultados de aprendizaxe Competencias / Resultados do título
Primera AP1
AP2
AP3
AP4
AP5
AP6
BP1
BP2
BP3
BP6
BP8
CM1
CM2
CM3
CM4
CM5
CM6
CM7
CM8
CM9

Contidos
Temas Subtemas
1. A rehabilitación, o espazo e o sagrado --
2. Conceptos básicos en arquitectura relixiosa --
3. A arquitectura relixiosa: os tipos --
4. A arquitectura relixiosa do seculo XX en España --
5. Variables ambientáis na rehabilitación do espazo sagrado --
6. Intervencións contemporáneas en espazos de culto --
7. Caso de estudo 1. AIgrexa parroquial da Santa Cruz, Santa Cruz de Oleiros (A Coruña). Miguel Fisac, 1967/69 --
8. Caso de estudio 2. Variable segundo os anos --

Planificación
Metodoloxías / probas Competencias / Resultados Horas lectivas (presenciais e virtuais) Horas traballo autónomo Horas totais
Lecturas A1 A4 B1 C2 C10 0 15 15
Traballos tutelados A3 A6 B2 B6 B8 C3 C4 C5 C6 C7 C8 C9 0 28 28
Presentación oral B3 3 0 3
Sesión maxistral A2 A5 27 0 27
 
Atención personalizada 2 0 2
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Lecturas Lectura crítica dun libro ou conxunto de artigos relativos ós contidos da materia. Debate posterior co profesor.
Traballos tutelados Elaboración dun informe relativo á adaptación dunha igrexa ás directrices litúrxicas posteriores ó Concilio Vaticano II.
Documentaranse planimétrica e fotograficamente a situación anterior, as obras realizadas, os criterios conceptuais, arquitectónicos e litúrxicos utilizados, e a situación actual.
Incluirase, así mesmo, a transcrición dunha conversación sobre o tema co sacerdote ou co arquitecto responsable das obras.
O traballo presentarase en formato pdf. Ademais, achegarase todo o material utilizado en soporte dixital (rtf, jpg, pdf, etc.).
Antes de entregalo traballo compre corrixilo o menos unha vez.
Presentación oral Exposición pública do Traballo tutelado.
Sesión maxistral Exposición de temas relativos á rehabilitación do espazo sagrado no marco da arquitectura contemporánea.

Atención personalizada
Metodoloxías
Traballos tutelados
Lecturas
Descrición
Asesoramento persoal do alumno, de modo presencial ou a través do correo electrónico.

Avaliación
Metodoloxías Competencias / Resultados Descrición Cualificación
Traballos tutelados A3 A6 B2 B6 B8 C3 C4 C5 C6 C7 C8 C9 Valorarase a capacidade investigadora do alumno, así como a súa exposición pública dos resultados da súa investigación. 75
Sesión maxistral A2 A5 Para superar a materia será necesario asistir, polo menos, ao 80% das Sesións maxistrais. 5
Lecturas A1 A4 B1 C2 C10 Valorarase a comprensión do texto lido, así como a súa correcta exposición. 20
 
Observacións avaliación

A docencia e a avaliación desta asignatura adaptarase ás especiáis condicións pedagóxicas dos alumnos incluidos en programas de mobilidade.


Fontes de información
Bibliografía básica Esteban Fernández-Cobián (coord.) (2009). Arquitecturas de lo sagrado. Memoria y proyecto. A Coruña: Netbiblo
José Manuel de Aguilar (1967). Casa de oración. Madrid: Movimiento Arte Sacro
Pedro Farnés Scherer (1989). Construir y adaptar las iglesias. Orientaciones doctrinales y sugerencias prácticas sobre el espacio celebrativo, según el espíritu del Concilio Vaticano II. Barcelona: Regina
Esteban Fernández-Cobián (2005). El espacio sagrado en la arquitectura española contemporánea. Santiago de Compostela: Colegio Oficial de Arquitectos de Galicia
Jean Hani (2008). El simbolismo del templo cristiano. Palma de Mallorca: Olañeta

Para superar o apartado Lecturas, o alumno poderá ler calquera dos libros indicados nesta lista, ou ben o seguinte Dossier Bibliográfico completo, que se entregará na aula o primeiro dia do curso:

- Esteban Fernández-Cobián, «Redescubriendo el templo», Arquitectos, 163 (2002): 46-55 (resumen de El espacio sagrado en la arquitectura española contemporánea).

- José Luis Fernández del Amo Moreno, «Arquitectura de la liturgia», Alférez, 16 (1948): 4-5.

- Juan Miguel Otxotorena Elicegui, «Hormigones y candelabros. Sobre la respuesta de la arquitectura moderna al tema del espacio sacro», en: IDEM (dir.), Capilla Universitaria: concurso de ideas (Pamplona: Universidad de Navarra, 1995): 3-4.

- Secretariado Nacional de Liturgia, Directorio litúrgico-pastoral sobre ambientación y arte en el lugar de la celebración. Madrid: PPC, 1987.

Bibliografía complementaria Ernst Neufert (2007). Arte de proyectar en arquitectura. Barcelona: Gustavo Gili (p. 521-527)
(1954). Datos esenciales para el proyecto de iglesias. Revista Nacional de Arquitectura, 151/152 (p. 73-82)


Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente
Historia do Patrimonio Rehabilitado /630467102

Materias que se recomenda cursar simultaneamente
Análise e Teoría da Intervención no Patrimonio/630426101
Accións e Estratexias sobre a Arquitectura Moderna/630426103

Materias que continúan o temario

Observacións

--



(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías