Competencias del título |
Código
|
Competencias / Resultados del título
|
A2 |
Conocer la función del derecho como sistema regulador de las relaciones sociales. |
A3 |
Percibir el carácter sistemático del ordenamiento jurídico. |
A4 |
Percibir el carácter interdisciplinar de los problemas jurídicos. |
A6 |
Comprender las distintas manifestaciones del derecho en su evolución histórica y en su realidad actual. |
A8 |
Conocimientos básicos de argumentación jurídica. |
A10 |
Capacidad para interpretar y analizar críticamente el ordenamiento jurídico. |
A12 |
Manejo de oratoria jurídica (capacidad para expresarse apropiadamente en público). |
A13 |
Dominio de las nuevas tecnologías aplicadas al derecho. |
B1 |
Que los estudiantes hayan demostrado poseer y comprender conocimientos en un área de estudio que parte de la base de la educación secundaria general, y se suele encontrar a un nivel que, si bien se apoya en libros de texto avanzados, incluye también algunos aspectos que implican conocimientos procedentes de la vanguardia de su campo de estudio |
B3 |
Que los estudiantes tengan la capacidad de reunir e interpretar datos relevantes (normalmente dentro de su área de estudio) para emitir juicios que incluyan una reflexión sobre temas relevantes de índole social, científica o ética |
B6 |
Aprender a aprender. |
B8 |
Aplicar un pensamiento crítico, lógico y creativo, entendiendo, también, la importancia de la cultura emprendedora. |
B9 |
Trabajar de forma autónoma con iniciativa teniendo en cuenta la importancia del aprendizaje a lo largo de la vida. |
B10 |
Trabajar de forma colaborativa. |
B11 |
Comportarse con ética y responsabilidad social como ciudadano y como profesional. |
B12 |
Comunicarse de manera efectiva en un entorno de trabajo, demostrando capacidad de expresión tanto oral como escrita en cualquiera de las lenguas oficiales de la comunidad autónoma, así como en un idioma extranjero. |
B13 |
Capacidad para utilizar la red informática (Internet) en la obtención de información y en la comunicación de datos y, en general, capacidad para emplear las herramientas básicas de las TIC necesarias para el ejercicio de su profesión. |
C1 |
Expresarse correctamente, tanto de forma oral como escrita, en las lenguas oficiales de la comunidad autónoma. |
C3 |
Utilizar las herramientas básicas de las tecnologías de la información y las comunicaciones (TIC) necesarias para el ejercicio de su profesión y para el aprendizaje a lo largo de su vida. |
C4 |
Desarrollarse para el ejercicio de una ciudadanía abierta, culta, crítica, comprometida, democrática y solidaria, capaz de analizar la realidad, diagnosticar problemas, formular e implantar soluciones basadas en el conocimiento y orientadas al bien común. |
C6 |
Valorar críticamente el conocimiento, la tecnología y la información disponible para resolver los problemas con los que deben enfrentarse. |
Resultados de aprendizaje |
Resultados de aprendizaje |
Competencias / Resultados del título |
|
A2 A3 A4 A6 A8 A10 A12
|
B9 B1 B3
|
C1
|
|
A13
|
B6 B8 B10 B11 B12 B13
|
|
|
|
|
C3 C4 C6
|
Contenidos |
Tema |
Subtema |
“ESPAÑA EN LA CONFIGURACIÓN HISTÓRICO-JURÍDICA DE EUROPA”
ESPAÑA DURANTE LA ÚLTIMA FASE DEL IMPERIO ROMANO
Lección 1ª.- 1. El imperio de Diocleciano.- 2. El imperio de Constantino.- 3. Significación política del Dominado.- 4. La división del Imperio.- 5. Justiniano.- 6. El poder del Imperio y la Iglesia.- 7. Perfil del ordenamiento imperial.- 8. Características generales del Derecho romano postclásico.- 9. La cultura jurídica de Occidente.- 10. La cultura jurídica de Oriente.
|
Lección 1ª.- 1. O imperio de Diocleciano.- 2. O imperio de Constantino.- 3. Significación política do Dominado.- 4. A división do Imperio.- 5. Justiniano.- 6. O poder do Imperio e a Igrexa.- 7. Perfil do ordenamento imperial.- 8. Características xerais do Dereito romano postclásico.- 9. A cultura xurídica de Occidente.- 10. A cultura xurídica de Oriente.
Lección 2ª.- 1. A extensión do ius civitatis Romanorum a todos os cives do Imperio.- 2. A península ibérica dentro do Imperio de Occidente. Breve descrición das magistraturas romanas existentes en España antes da chegada dos visigodos. 3. Costumes locais e aplicación do dereito romano en España. 4. A primeira gran codificación do dereito romano: o Codex de Teodosio. |
LA PRIMERA EDAD MEDIEVAL
Lección 3ª.- 1. La irrupción de los visigodos dentro de los confínes del Imperio: los foedera.- 2. El primer Regnum visigodo (418-572).- 3. El Regnum Gothorum, Regnum Hispaniae.- 4. Los concilios de Toledo.
|
Lección 3ª.- 1. A irrupción dos visigodos dentro dos confíns do Imperio: os foedera.- 2. O primeiro Regnum visigodo (418-572).- 3. O Regnum Gothorum, Regnum Hispaniae.- 4. Os concilios de Toledo.
Lección 4ª.- 1. Cultura fundamentalmente militar nas novas institucións.- 2. Algunhas excepcións: a formación de antoloxías xurídicas que recollen principalmente canto penetrou e sobrevive en España dos escritos dos xuristas romanos e das leis romanas. O caso máis importante: o Breviarium de Alarico (506): Descricións do seu contido.- 3. A vontade dun rei transforma a natureza xurídica da obra: a antoloxía imponse como lei do regnum.- 4. Significado dos textos iguais ou similares ao Breviarium de Alarico existentes e que circulan por varias rexións de Europa.
Lección 5ª.- 1. O bispo de Roma convértese en pontifex maximus do orbe cristián.- 2. Principais trazos configuradores da estrutura da Igrexa e o desenvolvemento da actividade conciliar.- 3. Os novos materiais lexislativos para regular a vida dos católicos de España. 4. A Collectio pseudosidoriana ou Collectio Hispana.- 5. Breve perfil do priscilianismo. |
ESPAÑA DURANTE LOS SIGLOS VII-XI
Lección 6ª.- 1. El Islam en España.- 2. Los orígenes del reino astur-leonés.- 3. La despoblación del valle del Duero.- 4. La repoblación.- 5. El imperio castellano-leonés.- 6. La Marca hispánica y la repoblación de Cataluña.- 7. De los núcleos de resistencia pirenaicos a la formación y repoblación de los reinos de Navarra y Aragón.
|
Lección 6ª.- 1. O Islam en España.- 2. As orixes do reino astur-leonés.- 3. A despoboación do val do Douro.- 4. A repoboación.- 5. O imperio castelán-leonés.- 6. A Marca hispánica e a repoboación de Cataluña.- 7. Dos núcleos de resistencia pirenaicos á formación e repoboación dos reinos de Navarra e Aragón.
Lección 7ª. O sistema señorial: 1. O campo: consideracións xerais sobre o estado da sociedade civil. Predominio do campo sobre a cidade. - 2. As institucións dominantes na campiña: a) O réxime señorial. - 3. Administración de xustiza. - 4. Prestacións impostas, en especie e en diñeiro. - 5. A condición dos viláns.
Lección 8ª. O feudalismo: 1. Orixes do feudalismo. - 2. Elementos do feudo. - 3. Prestacións feudais. - 4. O desenvolvemento do instituto xurídico feudal nos reinos hispánicos.
Lección 9ª. A península ibérica dentro da historia europea: as grandes reformas monásticas e os lugares da sapientia: 1. A campiña e a cidade: a) o mosteiro. - 2. A campaña e a cidade: b) o bispado, a igrexa colexiata. - 3. A península ibérica dentro da historia europea. - 4. Os lugares da sapientia. - 5. As características da sapientia: as artes liberais (gramática, dialéctica e retórica), o dereito, a teoloxía.
Lección 10ª. Dereito musulmán e dereito cristián: 1. Dereito musulmán e Dereito cristián. - 2. A Lex Visigothorum entre o mito e a realidade. - 3. Resposta xurídica á nova situación social determinada pola autotutela e a repoboación. - 4. A lexislación como evento excepcional. |
II- La época nueva: siglos XII al XV
Lección 11ª. El poder real y el poder señorial: 1. El poder real y el poder señorial: caracterización general y especificación de su posicionamiento. - 2. Facultades de los señores en el marco de su señorío. - 3. Específica concreción de sus facultades jurisdiccionales. - 4. La administración del señorío. - 5. Encomiendas y behetrías. - 6. Los grandes señoríos.
|
Lección 11ª. O poder real e o poder señorial: 1. O poder real e o poder señorial: caracterización xeral e especificación do seu posicionamento. - 2. Facultades dos señores no marco do seu señorío. - 3. Específica concreción das súas facultades xurisdicionais. - 4. A administración do señorío. - 5. Encoméndalas e behetrías. - 6. Os grandes señoríos.
Lección 12ª. A comunidade: 1. A comunidade: caracteres e composición. - 2. Os estamentos configuradores da sociedade: a) o estado nobiliario; b) o estado eclesiástico; c) o estado das cidades. Específica referencia aos mercadores e á dimensión xurisdicional dos Consulados. - 3. Os campesiños: a) os campesiños libres; b) os vasallos de señorío; c) os homes de behetría. - 4. Outros grupos de poboación: a) xudeus; b) mudéjares; c) escravos. - 5. Principais manifestacións da conflitividade social.
Lección 13ª. Do cambio do século XI ao renacemento medieval do século XII: 1. Do cambio do século XI ao renacemento medieval do século XII. Cambios da realidade na cidade: as súas novas funcións e dimensións. As características dominantes da civilitas convértense agora nas cidadás. - 2. A especialización do traballo e a regulación de actividades artesanais: formación dos Gremios.- 3. O Ius Commune: O Corpus Iuris Civilis e o Corpus Iuris Canonici. 4. O sistema do Ius Commune.
Lección 14ª. A formación politica das Coroas. A dimensión institucional do rei: 1. A formación política das Coroas: o territorio; incorporación de territorios; formas políticas dos territorios; significación política da Coroa. - 2. O rei: dimensión institucional, capacidade para reinar e orde de sucesión. A configuración teórica do poder imperial e rexio: a) Princeps legibus solutus est; b) Quod principe placuit legis habet vigorem; c) Quod omnes tangit ab omnibus conprobari debet; d)Rex superiorem non recognoscens in regno suo est imperator. Contido do poder real.
Lección 15ª. A casa e corte, a Chancillería real, os Consellos reais: 1. O oficio. - 2. O oficial. a) Control do oficio. - 3. A Casa e Corte. - 4. A Chancillería real: a) O Chanciller Maior. b) O Chanceler da Poridad. c) Notarios Maiores. d) Os escribanos. e) Secretarios. f) Rexistradores.- 5. O Consello Real. a) O Consello Real de Castela.
Lección 16ª. As Cortes: 1. Formas de participación dalgúns sectores da comunidade no goberno do Reino. As Cortes: a) composición, b) competencias, c) actuación, d) a Deputación de Cortes. - 2. Xuntas, Unións e Irmandades.
Lección 17ª. A xustiza. 1. A xustiza: consideracións xerais. - 2. Contido da xustiza real. Principais manifestacións da xustiza rexia. - 3. As Audiencias: órganos superiores de xustiza: a) orixe; b) sede; c) competencias. - 4. A Xustiza Real Suprema: os Consellos do Rei.
Lección 18ª. As principais manifestacións da lexislación real en Castela: 1. As principais manifestacións da lexislación real como un intento de uniformar a situación xurídica da Coroa de Castela: Fernando III e o Fuero Xulgo; complexidade da política lexislativa de Alfonso X; a redacción de foros extensos como reacción dos concellos ante o Ius Commune. - 2. Foro vello e Dereito novo: os intereses políticos da nobreza, dos concellos e do rei en xogo. - 3. Consagración oficial do Ius Commune nas Cortes de Alcalá de 1348. |
III. El estado moderno: siglos XVI al XVIII
Lección 19ª. La Monarquía Universal Española: 1. Nueva situación político-institucional: a) unión personal de la corona de Castilla y de la corona de Aragón con los Reyes Católicos; b) consolidación de la autoridad real en Castilla. - 2. Incorporación territorial de Canarias y recuperación total de Andalucía: el reino de Granada. - 3. Incorporación del reino de Navarra a la corona de Castilla: problemas constitucionales. - 4. Descubrimiento de las Indias y problemas de incorporación del Nuevo Mundo a la corona de Castilla: a) donación papal de las islas y tierra firme, bulas alejandrinas (manifestación de la potestad del Papa); b) las Indias incorporadas a la corona castellana; c) justificación de la presencia castellana en Indias. - 5. Organización jurídica de las Indias. El sistema ius commune-ius proprium en los territorios incorporados: a) derecho indiano, ius proprium para las Indias; b) función del derecho castellano en su aplicación al Nuevo Mundo. - 6. Monarquía Universal española. Levantamientos contra un poder absoluto: a) las Comunidades; b) las Germanías. - 7. Unificación jurídica: Decretos de Nueva Planta.
|
Lección 19ª. A Monarquía Universal Española: 1. Nova situación político-institucional: a) unión persoal da coroa de Castela e da coroa de Aragón cos Reis Católicos; b) consolidación da autoridade real en Castela. - 2. Incorporación territorial de Canarias e recuperación total de Andalucía: o reino de Granada. - 3. Incorporación do reino de Navarra á coroa de Castela: problemas constitucionais. - 4. Descubrimento das Indias e problemas de incorporación do Novo Mundo á coroa de Castela: a) doazón papal das illas e terra firme, bulas alejandrinas (manifestación da potestade do Papa); b) as Indias incorporadas a coroa castelá; c) xustificación de presencia castelá en Indias. - 5. Organización xurídica das Indias. O sistema ius commune-ius proprium nos territorios incorporados: a) dereito indiano, ius proprium para as Indias; b) función do dereito castelán na súa aplicación ao Novo Mundo. - 6. Monarquía Universal española. Levantamentos contra un poder absoluto: a) as Comunidades; b) as Germanías. - 7. Unificación xurídica: Decretos de Nova Planta.
Lección 20ª. O territorio e a sociedade: 1. O territorio. - 2. Os súbditos. - 3. A sociedade.
Lección 21ª. O rei: 1. O rei: a) títulos, atributos e dignidade; b) capacidade para ostentar a realeza; c) poder real; d) manifestacións do poder rexio. - 2. Orde sucesoria. - 3. Delegación do poder real. - 4. O valido. 5. O oficio público. - 6. A casa do rei: organización.
Lección 22ª. O Estado: 1. O Estado moderno. - 2. Elementos determinantes da organización político-administrativa estatal. - 3. Evolución institucional do Estado. - 4. Limitacións á configuración dunha fórmula político-estatal de dimensión absoluta: a) límites doctrinales; b) límites institucionais. - 5. O Estado absoluto.
A produción lexislativa. O sistema do ius commune:
Lección 23ª. As Cortes: 1. As Cortes: consideracións xerais. - 2. O rei e as Cortes. - 3. A súa intervención no ámbito lexislativo: a) elaboración lexislativa; b) reparo de agravios. - 4. A Deputación de Cortes.
Lección 24ª. O ius commune en Europa no século XVIII: 1. O sistema do ius commune: o xénero xurídico-recompilatorio como expresión do ius proprium nacido en cada reino e a función do ius commune. - 2. Predominio do Ius Commune en Europa - con maior ou menor intensidade - ata o século XVIII sobre a base dunha tradición xurídica común. - 3. O cambio dinástico do século XVIII: tensión entre o Dereito rexio e o Ius Commune. Repercusión na estrutura académica da Universidade de Santiago de Compostela. - 4. A realidade reflectida na literatura xurídico-doctrinal de Galicia. - 5. A aplicación do ius commune en Galicia no século XVIII: a) dereito práctico e estilos da Real Audiencia de Galicia.
A administración central.
Lección 25ª. Os Consellos: 1. Os Consellos. - 2. Evolución da estrutura polisinodial. - 3. Composición dos Consellos: a) o presidente; b) o secretario; c) os conselleiros. - 4. Atribucións: a) competencias comúns dos Consellos territoriales; b) Consellos con funcións de natureza específica. - 5. Actuación do os Consellos.
Lección 26ª. As Xuntas: As Xuntas: carácter e especificación das máis sobresalientes. - 2. Os Secretarios do Despacho. - 3. A Xunta Suprema de Estado.
Organización da administración de xustiza.
Lección 27ª. Os xuíces. A xustiza real suprema. As Audiencias: 1. Introdución. - 2. Estatuto xurídico dos xuíces: a) Designación e cualidades; b) Limitacións; c) Obrigacións. - 3. Xustiza real suprema: Consellos do rei. - 4. Audiencias: institucións superiores de xustiza: a) Instalación e evolución; b) Composición; c) Audiencias de Indias; d) Audiencias da coroa aragonesa; e) Atribucións. |
Planificación |
Metodologías / pruebas |
Competencias / Resultados |
Horas lectivas (presenciales y virtuales) |
Horas trabajo autónomo |
Horas totales |
Sesión magistral |
A2 A3 A4 A6 A10 B11 C4 |
21 |
0 |
21 |
Trabajos tutelados |
A12 A13 B6 B8 B10 B12 B13 B1 B3 C1 C3 |
6 |
6 |
12 |
Prueba objetiva |
A3 A6 A10 B1 B3 C1 |
5 |
68 |
73 |
Estudio de casos |
A2 A3 A4 A6 A8 A10 B9 B1 B3 C6 |
6 |
18 |
24 |
Análisis de fuentes documentales |
A2 A3 A6 A10 B8 B3 |
10 |
0 |
10 |
|
Atención personalizada |
|
10 |
0 |
10 |
|
(*)Los datos que aparecen en la tabla de planificación són de carácter orientativo, considerando la heterogeneidad de los alumnos |
Metodologías |
Metodologías |
Descripción |
Sesión magistral |
Desarrollo de los principales puntos del Programa |
Trabajos tutelados |
Desarrollo de tutorías que complementen la actividad didáctica de las lecciones magistrales
Indicación de lecturas
Selección y realización de trabajos de referencia bibbilográfica
Desarrollo de determinadas tareas de investigación histórico-jurídica básica
|
Prueba objetiva |
Comprobación de los conocimientos conceptuales obtenidos por los alumnos |
Estudio de casos |
Análisis y estudio de los comentarios de texto histórico-jurídicos que ayudan a comprender las exposiciones teóricas
|
Análisis de fuentes documentales |
Proyección de películas temáticas sobre aspectos concretos del programa y debate sobre aspectos histórico-jurídicos que se reflejen en las proyecciones
|
Atención personalizada |
Metodologías
|
Sesión magistral |
Trabajos tutelados |
|
Descripción |
Aclaración de posibles dudas entre el alumnado
Se concertarán reuniones de seguimiento con los diferentes grupos para examinar el proceso de aprendizaje
|
|
Evaluación |
Metodologías
|
Competencias / Resultados |
Descripción
|
Calificación
|
Sesión magistral |
A2 A3 A4 A6 A10 B11 C4 |
Se valorarán las acertadas intervenciones de los alumnos en las sesiones teóricas de exposición del profesor |
5 |
Trabajos tutelados |
A12 A13 B6 B8 B10 B12 B13 B1 B3 C1 C3 |
Se evaluará tanto el trabajo realizado por el grupo en su conjunto, como individualmente por cada alumno, así como su exposición oral ante el resto de compañeros |
10 |
Prueba objetiva |
A3 A6 A10 B1 B3 C1 |
Se evaluará el correcto aprendizaje de los contenidos básicos de la materia |
70 |
Estudio de casos |
A2 A3 A4 A6 A8 A10 B9 B1 B3 C6 |
Se evaluarán los comentarios de texto realizados por los alumnos |
10 |
Análisis de fuentes documentales |
A2 A3 A6 A10 B8 B3 |
Se evaluarán las intervenciones y debates de y entre los alumnos y el profesor sobre la película proyectada |
5 |
|
Observaciones evaluación |
Para la superación de la materia será requisito imprescindible aprobar
tanto el conjunto de actividades prácticas propuestas como la prueba
objetiva escrita. El porcentaje de valoración de las actividades prácticas oscilará
entre el 30 y el 50 % de la nota final de la asignatura, en función del
número de actividades que determine cada profesor. La prueba correspondiente a
la segunda oportunidad, que tiene lugar durante el mes de julio, podrá
tener carácter oral. Los alumnos que tengan reconocida oficialmente su matrícula a tiempo parcial deberán superar la prueba escrita como los demás alumnos. En lo que se refiere a las actividades prácticas, el profesorado, analizando cada caso, facilitará su entrega por estos estudiantes.
|
Fuentes de información |
Básica
|
|
Recursos Bibliografía básica: MONTANOS FERRÍN, E., El Derecho en la Historia de España, Editorial Universitas, (Madrid, 2009). Bibliografía complementaria: BELLOMO, M. (1999) La Europa del Derecho Común Il Cigno Galileo Galilei, Roma ESCUDERO, J.A. (2003) Curso de Historia del Derecho. Fuentes e instituciones político-administrativas Madrid. 3ª edición GACTO FERNÁNDEZ, E., ALEJANDRE GARCÍA, J.A., GARCÍA MARÍN, J.M., (1997) Manual básico de historia del Derecho (Temas y antología de textos) Madrid GARCÍA-GALLO, A. (1984) Manual de Historia del Derecho español, Madrid TOMÁS y VALIENTE, F. (1987) Manual de Historia del Derecho español Recursos web: Campus Virtual: https://campusvirtual.udc.es/moodle/ . Con material complementario para el estudio de la materia. |
Complementária
|
|
|
Recomendaciones |
Asignaturas que se recomienda haber cursado previamente |
España en la configuración histórico-jurídica de Europa/612G01002 |
|
Asignaturas que se recomienda cursar simultáneamente |
Fundamentos romanísticos de la cultura jurídica occidental/612G01001 | Teoría del Derecho/612G01006 |
|
Asignaturas que continúan el temario |
|
|