Identifying Data 2016/17
Subject (*) Constitutional organization of the State Code 612G01009
Study programme
Grao en Dereito
Descriptors Cycle Period Year Type Credits
Graduate 2nd four-month period
 First Obligatoria 6
Language
Spanish
Teaching method Face-to-face
Prerequisites
Department Dereito Público
Coordinador
Portero Molina, Jose Antonio
 E-mail
j.a.portero@udc.es
Lecturers
Aba Catoira, Ana Maria
Portero Molina, Jose Antonio
Ruiperez y Alamillo, Javier
 E-mail
ana.abac@udc.es
j.a.portero@udc.es
javier.ruiperez@udc.es
Web
General description O estudo da materia "organización constitucional" ten o obxectivo de continuar facilitando ao futuro graduado en Dereito a formación necesaria para se desenvolver no ámbito xurídico da organización estatal. Coñecidos no primeiro cuatrimestre os contidos fundamentais da noción de Estado Constitucional, democrático, liberal e social de Dereito, a Constitución española de 1978 e a súa natureza, a súa función como fonte do Dereito así como a parte dogmática (dereitos fundamentais) da mesma, compre agora analisar a estrutura territorial do Estado español, estudando a forma de Estado –politicamente descentralizado- que se organiza en tres instancias territoriais fundamentais: a organización política central, as Comunidades Autónomas e os entes locais, as relacións entre estas –con especial referencia aos litixios constitucionais de defensa da autonomía de cada unha delas-, ofrecendo unha visión de conxunto da dinámica propia dos modelos descentralizados ou federais.
Asemade, neste curso estudase o conxunto de órganos constitucionais que plasman a división horizontal de poderes establecida na Constitución española, isto é, as Cortes Xerais (Poder Lexislativo), o Goberno da Nación e a Administración Pública (Poder Executivo) e os xulgados e Tribunais e o Consello Xeral do Poder Xudicial (Poder Xudicial) e o Tribunal Constitucional.

Study programme competencies
Code Study programme competences
A1 Coñecemento das principais institucións xurídicas.
A2 Coñecer a función do Dereito como sistema regulador das relacións sociais.
A3 Percepción do carácter sistemático do ordenamento xurídico.
A5 Coñecemento dos principios e valores constitucionais.
A7 Coñecemento das estruturas xurídico-políticas de ámbito nacional e internacional.
A8 Coñecementos básicos de argumentación xurídica.
A9 Capacidade para o manexo de fontes xurídicas (legais, xurisprudenciais e doutrinais).
A10 Capacidade de interpretar e analizar críticamente o ordenamento xurídico.
A11 Capacidade de comprender e de redactar documentos xurídicos.
B2 Que os estudantes saiban aplicar os seus coñecementos ao seu traballo ou vocación dunha forma profesional e posúan as competencias que adoitan demostrarse por medio da elaboración e defensa de argumentos e a resolución de problemas dentro da súa área de estudo
B3 Que os estudantes teñan a capacidade de reunir e interpretar datos relevantes (normalmente dentro da súa área de estudo) para emitir xuízos que inclúan unha reflexión sobre temas relevantes de índole social, científica ou ética
B7 Resolver problemas de forma efectiva, valorando a importancia que ten a investigación, a innovación e o desenvolvemento tecnolóxico no avance socioeconómico e cultural da sociedade.
B8 Aplicar un pensamento crítico, lóxico e creativo, entendendo, tamén, a importancia da cultura emprendedora.
B10 Traballar de forma colaborativa.
B11 Comportarse con ética e responsabilidade social como cidadán e como profesional.
B13 Capacidade para utilizar a rede informática (internet) na obtención de información e na comunicación de datos e, en xeral, capacidade para empregar as ferramentas básicas das TIC necesarias para o exercicio da súa profesión.
C4 Desenvolverse para o exercicio dunha cidadanía aberta, culta, crítica, comprometida, democrática e solidaria, capaz de analizar a realidade, diagnosticar problemas, formular e implantar solucións baseadas no coñecemento e orientadas ao ben común.
C6 Valorar criticamente o coñecemento, a tecnoloxía e a información dispoñible para resolver os problemas cos que deben enfrontarse.
C7 Asumir como profesional e cidadán a importancia da aprendizaxe ao longo da vida.

Learning aims
Learning outcomes Study programme competences
Coñecemento das estruturas xurídico-políticas de ámbito nacional e internacional A1
A7
 B8
B11
B2
B3
 C6
C7
Coñecer a función do Dereito como sistema regulador das relacións sociais. A2
A5
Coñecemento dos principios e valores constitucionais. A5
Percepción do carácter sistemático do ordenamento xurídico. A3
Coñecementos básicos de argumentación xurídica. A8
Capacidade de interpretar e analizar críticamente o ordenamento xurídico. A10
Capacidade de comprender e de redactar documentos xurídicos A11
Capacidade para o manexo de fontes xurídicas (legais, xurisprudenciais e doutrinais). A9
Resolver problemas de forma efectiva, valorando a importancia que ten a investigación, a innovación e o desenvolvemento tecnolóxico no avance socioeconómico e cultural da sociedade. B7
Traballar de forma colaborativa B10
Capacidade para utilizar a rede informática (internet) na obtención de información e na comunicación de datos e, en xeral, capacidade para empregar as ferramentas básicas das TIC necesarias para o exercicio da súa profesión. B13
Desenvolverse para o exercicio dunha cidadanía aberta, culta, crítica, comprometida, democrática e solidaria, capaz de analizar a realidade, diagnosticar problemas, formular e implantar solucións baseadas no coñecemento e orientadas ao ben común. C4

Contents
Topic Sub-topic
TEMA 1: A DIVISIÓN DE PODERES NUN ESTADO DE DEREITO.

1) Formulación e significado actual.

TEMA 2: A COROA.

1) A forma política do Estado: a monarquía parlamentaria. 2) A figura e posición do Rei como Xefe do Estado. Estatuto persoal: inviolabilidade e irresponsabilidade. 3) Importancia que outorga a Constitución española á institución monárquica. Legitimación da monarquía. 4) A sucesión na Coroa. A figura da Princesa herdeira. A Regencia. 5) As facultades e funcións do Rei. 6) O referendo dos actos do Rei.

TEMA 3: O PODER LEXISLATIVO. CORTES XERAIS I.

1) A orixe histórica do Parlamento e a súa organización: sistemas monocamerales e bicamerales. 2) O bicameralismo imperfecto. Sistemas electorais. A composición das Cámaras parlamentarias en España: Congreso dos Deputados e Senado.

TEMA 4: A PARTICIPACIÓN POLÍTICA E O ACCESO A CARGOS PÚBLICOS.

1) Introdución. 2) A participación política. 2a) Soberanía nacional e soberanía popular. 2b) A democracia representativa. 2c) Titular ou suxeito da participación representativa. 2d) Contido do dereito. 3) O dereito de sufraxio activo e pasivo. 4) O dereito de acceso a funcións e cargos públicos. 5) As formas de participación directa dos cidadáns. 5a) Iniciativa lexislativa popular. 5b) Referendo: concepto e tipos.

TEMA 5: Os PARTIDOS POLÍTICOS.

1) A constitucionalización dos partidos políticos. 2) Concepto e natureza dos partidos. 3) Funcións dos partidos políticos na Constitución. 4) A articulación xurídica dos partidos. A Lei de partidos (L.Ou. 6/2002, de 27 de xuño)

TEMA 6: O PODER LEXISLATIVO. CORTES XERAIS II.

1) A organización interna do Parlamento. 2) O estatuto xurídico dos parlamentarios. 2a) O mandato parlamentario. 2b) Incompatibilidades. 2c) Prerrogativas dos parlamentarios: inviolabilidade, inmunidade e foro especial.

TEMA 7: O PODER LEXISLATIVO. CORTES XERAIS III.

1) Funcións do Parlamento: 1a) A función representativa: o Parlamento como órgano de representación política. 1b) A función financeira e orzamentaria. 1c) A función de impulso e dirección política. 1d) A función de control: as relacións entre o Parlamento e o Goberno: a) Preguntas, interpelacións e comparecencias. b) Comisións parlamentarias de investigación. c) A cuestión de confianza. d) A moción de censura. e) A disolución das Cámaras. 2) Os órganos auxiliares do Parlamento: Tribunal de Contas e Defensor do Pobo.

TEMA 8: O PODER EXECUTIVO. O GOBERNO E A ADMINISTRACIÓN.

1) Composición do Goberno. 2) A Presidencia do Goberno e o procedemento de investidura. 3) As funcións do Goberno. 4) O estatuto xurídico dos membros do Goberno. 5) O Goberno e a Administración Pública: principios organizativos e de funcionamento.

TEMA 9: O PODER XUDICIAL I.

1) O significado constitucional da función xudicial. 2) Os principios organizativos e de funcionamento do Poder Xudicial. 3) A estrutura do Poder Xudicial e a posición constitucional do Tribunal Supremo. 4) O estatuto xurídico dos xuíces. 4a) A independencia e a inamovilidad xudicial. 4b) Prohibicións e incompatibilidades.

TEMA 10: O PODER XUDICIAL II.

1) O Consello Xeral do Poder Xudicial. 1a) Composición, estrutura e funcionamento. 1b) Funcións. 2) A participación dos cidadáns na Administración de Xustiza: O Tribunal do Xurado. 3) O Ministerio Fiscal como órgano independente.

TEMA 11: A XURISDICIÓN CONSTITUCIONAL. O TRIBUNAL CONSTITUCIONAL ESPAÑOL I.

1) A xurisdición constitucional. Antecedentes históricos. 2) O Tribunal Constitucional español: Natureza. 3) Composición e organización do Tribunal Constitucional español.

TEMA 12: O TRIBUNAL CONSTITUCIONAL.
FUNCIÓNS (art. 161 CE).

1) O control de constitucionalidade das normas. 1a) Os modelos ou sistemas de control de constitucionalidade (americano-difuso vs. europeo-concentrado). 1b) O recurso de inconstitucionalidade. 1c) A cuestión de inconstitucionalidade. 2) A garantía dos dereitos fundamentais e liberdades públicas (arts. 14-29 30.2 CE). 3) Os conflitos territoriais. 3a) Conflitos entre o Estado e as Comunidades Autónomas (positivos ou negativos). 3b) Conflitos das Comunidades autónomas entre si (positivos ou negativos). 3c) Conflitos en defensa da autonomía local. 4) Os conflitos entre órganos constitucionais do Estado. 5) O control preventivo dos tratados internacionais.

TEMA 13: A ORGANIZACIÓN TERRITORIAL DO ESTADO.

1) A indefinición do modelo de Estado: O Estado das Autonomías. 2) A autonomía de nacionalidades e rexións: O artigo 2 CE. 3) O proceso de formación das Comunidades Autónomas. O principio dispositivo como criterio constitucional para a distribución territorial do poder. 4) As Comunidades Autónomas: organización interna e competencias. A distribución de competencias entre o Estado e as Comunidades Autónomas. 5) Os entes territoriais. 6) Algunhas reflexións sobre as reformas estatutarias.

Planning
Methodologies / tests Competencies Ordinary class hours Student’s personal work hours Total hours
Introductory activities A1 A2 A3 A5 A7 A8 A9 A10 A11 B7 B8 B10 B11 B13 B2 B3 C4 C6 C7 1 1 2
Guest lecture / keynote speech A1 A2 A3 A5 A7 A8 19 38 57
Seminar B7 B8 B10 11 22 33
Case study B7 B8 B10 B2 B3 10 10 20
Document analysis A9 A10 A11 3 6 9
Directed discussion A11 B7 B2 B3 3 3 6
Workbook A1 A2 A3 A5 A7 3 0 3
Objective test B2 B3 1 0 1
Speaking test B7 B8 B3 1 0 1
Supervised projects A11 A9 B7 B3 7 7 14
 
Personalized attention 4 0 4
 
(*)The information in the planning table is for guidance only and does not take into account the heterogeneity of the students.

Methodologies
Methodologies Description
Introductory activities El primer día de clase, cada uno de los profesores responsables de los diferentes grupos procederá a explicar a sus alumnos/as la estructura de la guía docente personalizada, así como las materias concretas objeto de estudio, la distribución aproximada del cronograma y las fuentes documentales más útiles para seguir el curso académico.
Guest lecture / keynote speech Las sesiones magistrales constituirán la base teórica que facilite los conocimientos esenciales al alumno sobre la materia
Seminar Los seminarios son sesiones de trabajo con un perfil teórico-práctico especializadas en un tema concreto.
Case study Estudio de casos prácticos, análisis de textos jurídicos o de jurisprudencia que los docentes planteen a los alumnos/as. Esta actividad podrá ser presencial o no presencial.
Document analysis Estudiar o comentar documentos jurídicos, documentos doctrinales o jurisprudencia del Tribunal Constitucional, Tribunal Europeo de Derechos Humanos, etc...
Directed discussion Esta actividad será realizada de modo presencial y consistirá en la puesta en común de opiniones sobre una materia, o bien, en la resolución común de problemas actuales que estén directamente relacionados con el objeto de estudio
Workbook Lecturas en sesiones presenciales o no presenciales
Objective test Examen final y, en su caso, examen parcial (si así lo establece el profesor encargado de ese grupo).

Durante la primera semana lectiva del cuatrimestre, el profesor responsable del grupo también pondrá de manifiesto los mecanismos concretos de evaluación que serán empleados durante el cuatrimestre.
Speaking test Posibilidad de prueba final o parcial oral (se establecerá por cada profesor)
Supervised projects Los profesores de las diferentes materias integradas en el Módulo podrán sugerir el desarrollo de trabajos individuales o por grupos sobre un tema concreto.

Dichos trabajos podrán influir positivamente, en su caso, en la evaluación global del cuatrimestre.

Personalized attention
Methodologies
Case study
Supervised projects
Description
A atención personalizada ao estudante non estará vinculada a só unha metodoloxía, senón que será constante. Neste sentido, tanto o contido das clases teóricas, como o estudo persoal do alumno, coma calquera das actividades que integran o curso contarán coa posibilidade dunha tutorización por parte do docente, co fin de que o estudante poida formular as súas dúbidas e dificultades e que o docente poida axustar as súas metodoloxías ás especificidades da persoa concreta.

Assessment
Methodologies Competencies Description Qualification
Guest lecture / keynote speech A1 A2 A3 A5 A7 A8 Sesión maxistral 0
Introductory activities A1 A2 A3 A5 A7 A8 A9 A10 A11 B7 B8 B10 B11 B13 B2 B3 C4 C6 C7 Actividades iniciais 0
Seminar B7 B8 B10 Seminario 0
Case study B7 B8 B10 B2 B3 Estudo de casos 0
Document analysis A9 A10 A11 Lecturas / Estudio de Casos / Discusión dirigida / Trabajos prácticos individuales o colectivos 20
Directed discussion A11 B7 B2 B3 Discusión dirixida 0
Workbook A1 A2 A3 A5 A7 Lecturas 0
Objective test B2 B3 Prueba objetiva: oral, escrita o tipo test 80
Speaking test B7 B8 B3 Proba oral 0
Supervised projects A11 A9 B7 B3 Traballos tutelados 0
 
Assessment comments


Sources of information
Basic
  • José Antonio Portero Molina, Constitución y jurisprudencia constitucional, Tirant lo Blanch, Valencia, 2005.
  • Balaguer Callejón, Francisco (Coordinador), Manual de Derecho Constitucional, Tecnos, Madrid, 2005. Volumen I y II.
  • Alzaga Villaamil, Derecho Político Español según la Constitución de 1978 (2 vols),CERA, Madrid, 2007 y 2008
Complementary

· José Antonio Portero Molina, “Contribución al debate sobre la reforma del Senado”, Revista de Estudios Políticos, n.º 87 (1995), págs. 81-105.

· Javier Ruipérez, La protección constitucional de la autonomía, Tecnos, Madrid, 1993

. Javier Ruipérez, Constitución y Autodeterminación, Tecnos, Madrid, 1995

. Javier Ruipérez, El constitucionalismo democrático en los tiempos de la globalización, UNAM, México, 2005

· Santiago Roura Gómez, Federalismo y Justicia Constitucional. El Tribunal Constitucional y las Comunidades Autónomas, Biblioteca Nueva, Madrid, 2003

Santiago Roura y Javier Tajadura (Dir.), La reforma constitucional, Bilioteca Nueva, Madrid, 2005.

· Sonia Garcìa Vàzquez, La controvertida reforma de la Ley Orgànica del Tribunal Constitucional, Andavira, A Coruña, 2009.

· Francisco Tomás y Valiente, El reparto competencial en la jurisprudencia del Tribunal Constitucional, Tecnos, Madrid, 1998.

Recommendations
Subjects that it is recommended to have taken before
Constitution and Judicial Power/612G01014
European Union Law/612G01021
Regional Public Law/612G01030

Subjects that are recommended to be taken simultaneously
Oral and written communication/612G01004

Subjects that continue the syllabus
Constitutional law: sources of law and fundamental rights/612G01003

Other comments



(*)The teaching guide is the document in which the URV publishes the information about all its courses. It is a public document and cannot be modified. Only in exceptional cases can it be revised by the competent agent or duly revised so that it is in line with current legislation.