Identifying Data 2016/17
Subject (*) Philosophy of Law Code 612G01026
Study programme
Grao en Dereito
Descriptors Cycle Period Year Type Credits
Graduate 2nd four-month period
Third Obligatoria 6
Language
Spanish
Galician
Teaching method Face-to-face
Prerequisites
Department Dereito Público Especial
Coordinador
Pereira Saez, Maria Carolina
E-mail
c.pereira.saez@udc.es
Lecturers
Ballesteros Soriano, Alfonso
Crego Blanco, Jorge
Martínez Doallo, Noelia
Pereira Saez, Maria Carolina
Rivas Pala, Pedro
Seoane Rodriguez, Jose Antonio
E-mail
alfonso.ballesteros@udc.es
jorge.crego@udc.es
noelia.doallo@udc.es
c.pereira.saez@udc.es
pedro.rivas@udc.es
jose.antonio.seoane@udc.es
Web
General description La materia intenta proporcionar una comprensión global de los fundamentos históricos, políticos y científicos del paradigma dominante en el pensamiento jurídico contemporáneo, así como una comprensión más profunda del fundamento de muchas de las nociones, instituciones, procesos y estructuras centrales estudiados a lo largo de la carrera, unificando y sintetizando mentalmente esos conocimientos; en este sentido, aspira a efectuar un trabajo de síntesis y de profundización histórica y conceptual. Además, se pretende introducir a los estudiantes en el conocimiento y la comprensión de las transformaciones que afectan al Derecho actual y que obligan a revisar el paradigma dominante constituido por el positivismo jurídico.
Por otra parte, se intenta mediante esta materia poner a disposición de los estudiantes algunos instrumentos para la crítica de la visión del Derecho recibida de modo implícito a través del aprendizaje de las diferentes materias de la carrera, es decir, del paradigma dominante.

Study programme competencies
Code Study programme competences
A2 Coñecer a función do Dereito como sistema regulador das relacións sociais.
A3 Percepción do carácter sistemático do ordenamento xurídico.
A4 Percepción do carácter interdisciplinar dos problemas xurídicos.
A5 Coñecemento dos principios e valores constitucionais.
A6 Comprensión das distintas manifestacións do dereito na súa evolución histórica e na súa realidade actual.
A8 Coñecementos básicos de argumentación xurídica.
A10 Capacidade de interpretar e analizar críticamente o ordenamento xurídico.
A11 Capacidade de comprender e de redactar documentos xurídicos.
A12 Manexo da oratoria xurídica. (Capacidade de expresarse apropiadamente en público).
A14 Capacidade de elaboración de normas.
B1 Que os estudantes demostrasen posuír e comprender coñecementos nunha área de estudo que parte da base da educación secundaria xeral, e adóitase atopar a un nivel que, aínda que se apoia en libros de texto avanzados, inclúe tamén algúns aspectos que implican coñecementos procedentes da vangarda do seu campo de estudo
B2 Que os estudantes saiban aplicar os seus coñecementos ao seu traballo ou vocación dunha forma profesional e posúan as competencias que adoitan demostrarse por medio da elaboración e defensa de argumentos e a resolución de problemas dentro da súa área de estudo
B3 Que os estudantes teñan a capacidade de reunir e interpretar datos relevantes (normalmente dentro da súa área de estudo) para emitir xuízos que inclúan unha reflexión sobre temas relevantes de índole social, científica ou ética
B5 Que os estudantes desenvolvesen aquelas habilidades de aprendizaxe necesarias para emprender estudos posteriores cun alto grao de autonomía
B6 Aprender a aprender.
B8 Aplicar un pensamento crítico, lóxico e creativo, entendendo, tamén, a importancia da cultura emprendedora.
B9 Traballar de forma autónoma con iniciativa tendo en conta a importancia da aprendizaxe ao longo de toda a vida.
B11 Comportarse con ética e responsabilidade social como cidadán e como profesional.
C1 Expresarse correctamente, tanto de forma oral coma escrita, nas linguas oficiais da comunidade autónoma.
C4 Desenvolverse para o exercicio dunha cidadanía aberta, culta, crítica, comprometida, democrática e solidaria, capaz de analizar a realidade, diagnosticar problemas, formular e implantar solucións baseadas no coñecemento e orientadas ao ben común.
C6 Valorar criticamente o coñecemento, a tecnoloxía e a información dispoñible para resolver os problemas cos que deben enfrontarse.
C7 Asumir como profesional e cidadán a importancia da aprendizaxe ao longo da vida.
C8 Valorar a importancia que ten a investigación, a innovación e o desenvolvemento tecnolóxico no avance socioeconómico e cultural da sociedade.

Learning aims
Learning outcomes Study programme competences
Adquirir una visión global del Derecho moderno y de las profundas transformaciones experimentadas por los sistemas jurídicos contemporáneos. A2
A3
A4
A6
A10
A12
B9
B1
B2
B3
B5
C4
C6
C7
Desarrollar instrumentos conceptuales y metodológicos para la crítica de la visión global del Derecho recibida de modo implícito a lo largo de toda la carrera. A2
A5
A6
A8
A11
A14
B6
B8
B11
B1
B2
B3
C4
C6
C8
Desarrollar y evaluar con sentido crítico y de modo creativo la capacidad de argumentación jurídica A4
A8
A10
A11
A12
B8
C1
C4
C6
Conocer los diferentes debates actuales sobre problemas relacionados con la justicia en la organización de la sociedad, y desarrollar críticamente una posición personal en relación con ellos. A2
A4
A6
A8
A10
A12
B6
B8
B11
B2
C1
C4
C6
C7
C8

Contents
Topic Sub-topic
1. A Filosofía do Dereito como comprensión e como crítica do Dereito contemporáneo. 1. O mundo, os mundos e as nosas ideas acerca do mundo.
2. A Filosofía como realidade cultural e histórica.
3. Pensar o propio tempo, tarefa da Filosofía do Dereito.
4. Por onde comezar? O problema do punto de partida. O paradigma dominante como punto de partida
2. Modernidade xurídica e positivismo xurídico. 1. Xénese e evolución do paradigma do positivismo xurídico.
2. A bases teóricas e ideolóxicas do Estado moderno.
3. As transformaciones do Dereito a partires da codificación.
4. A aspiración de facer do Derecho unha ciencia: a ciencia xurídica nos séculos XIX e XX.
3. As deficiencias do paradigma positivista. 1. As dificuldades do positivismo para explicar a práctica xurídica e para proporcionar instrumentos que permitan operar nela.
2. A unilateralidade do concepto positivista de Dereito.
3. O carácter ideolóxico do cientificismo e a índole necesariamente valorativa da ciencia xurídica.
4. A evolución dos sistemas xurídicos occidentais desde a segunda metade do século XX. 1. Constitucionalización dos sistemas xurídicos e neo-constitucionalismo.
2. Superación do marco do Estado e da ecuación Estado-Dereito.
5. Os intentos de superación ou revisión actual do positivismo xurídico. 1. As teorías da argumentación. Aportacións e dificuldades.
2. As teorías críticas. Aportacións e dificuldades.
6. Bases para a construción dunha filosofía xurídica capaz de dar conta do Dereito actual. 1. Unha perspectiva hermenéutica fundada ontoloxicamente.
2. O Dereito como forma de coexistencia.
3. Os paradigmas contemporáneos sobre a xustiza.
7. Algunhas cuestións particulares sobre xustiza e dereitos. 1. Os fundamentos do debate sobre a xustiza: utilitarismo, libertarismo, ética da virtude e kantismo.
2. Mercado e moral.
3. A ética socialdemócrata contemporánea (Rawls).
4. Os argumentos a favor e en contra da discriminación positiva. Políticas de xénero.
5. A cuestión dos méritos.
6. Virtude cidadá e as esixencias e límites da lealdade o que nos debemos uns a outros.
7. Xustiza e ben común.

Planning
Methodologies / tests Competencies Ordinary class hours Student’s personal work hours Total hours
Guest lecture / keynote speech A2 A3 A4 A5 A6 B6 B3 C4 C6 21 42 63
Workbook A2 A4 A5 A6 A10 B8 B1 B2 B5 C7 14 14 28
Seminar A3 A4 A5 A8 A10 A11 A12 A14 B8 B11 B2 B3 B5 C1 C4 C8 14 28 42
Long answer / essay questions A2 A3 A5 A6 A8 A10 B8 B9 B2 B3 C1 C6 3 6 9
 
Personalized attention 8 0 8
 
(*)The information in the planning table is for guidance only and does not take into account the heterogeneity of the students.

Methodologies
Methodologies Description
Guest lecture / keynote speech Tendrán un carácter introductorio a los principales temas de la materia, o bien de recapitulación.
Esta metodología se relaciona con las competencias A4, A6, A8 y A14.
Workbook El desarrollo del pensamiento crítico y del aprendizaje autónomo aconsejan que el estudio esté basado en una reflexión directa de las/os estudiantes a partir de la lectura de textos clásicos y contemporáneos, así como textos normativos -legislativos y jurisprudenciales-, referidos a parte de los contenidos temáticos de la materia.
Esta actividad se relaciona con las competencias A4, A6, A10, B1, B3, B4 y C6.
Seminar Los seminarios se celebrarán en grupos reducidos para analizar y debatir las cuestiones referidas a la teoría de la justicia indicadas en el tema 7.
Exigen participación activa de los estudiantes, quienes deberán exponer y analizar críticamente los textos y las cuestiones objeto de cada sesión.
Sirven para dearrollar las habilidades argumentativas, orales y escritas, y para desarrollar un pensamiento sistemático, creativo y crítico.
Esta metodología se relaciona con las competencias A4, A5, A8, A10, B3, B6, C1, C4 y C6.
Long answer / essay questions Serán objeto de evaluación mediante este tipo de prueba los contenidos de sesiones magistrales, incluyendo las lecturas relacionadas con las diversas cuestiones del temario.
Esta actividad se relaciona con las competencias B1, B3, C1 y C6.

Personalized attention
Methodologies
Guest lecture / keynote speech
Workbook
Seminar
Description
Los estudiantes deberán consultar al profesor las dudas o dificultades que surjan en las sesiones magistrales, lecturas o seminarios.
Podrán hacerlo en tutorías individuales o en sesiones de grupo.

Assessment
Methodologies Competencies Description Qualification
Long answer / essay questions A2 A3 A5 A6 A8 A10 B8 B9 B2 B3 C1 C6 La prueba de ensayo se empleará para evaluar el aprendizaje de los contenidos de las clases magistrales y de las lecturas 70
Seminar A3 A4 A5 A8 A10 A11 A12 A14 B8 B11 B2 B3 B5 C1 C4 C8 La evaluación de la participación en las sesiones de grupo reducido tendrá en cuenta la fluidez expositiva, la habilidad argumentativa y la capacidad de análisis y evaluación crítica. También se tomará en consideración el dominio de los contenidos temáticos y la capacidad de responder a las objeciones o preguntas planteadas.
El principal criterio de evaluación será la calidad de las intervenciones, aunque también se tendrá en cuenta la frecuencia de las intervenciones.
30
 
Assessment comments

Para aprobar
a materia cómpre obter na cualificación referida aos seminarios (grupos
reducidos) un mínimo de 1,5 puntos sobre o total de 3 puntos.

 

Tal
puntuación referida aos seminarios (3 puntos) só se sumará á cualificación
final se o estudante obtén como mínimo un aprobado (3.5 sobre un total de 7
puntos) na proba de ensaio/desenvolvemento.

 

O estudante
deberá obter a cualificación mínima de aprobado tanto no exame parcial
(opcional) como no exame final.

 

Para o
alumnado con recoñecemento de dedicación a tempo parcial e dispensa académica
de exención de asistencia que non poida participar nos grupos reducidos, a avaliación
das competencias correspondentes aos seminarios-grupos reducidos (30% da
cualificación da materia) será substituída por un traballo escrito sobre a
materia obxecto de dita metodoloxía e polas respostas ás preguntas orais do
profesorado. Esta avaliación alternativa será realizada o día do exame, ao remate do prazo concedido para o exame.

 

A esta
modalidade de avaliación alternativa á participación nas sesións de grupo
reducido poderá acollerse tamén o alumnado que por causas xustificadas non
poida asistir as sesións de grupo reducido. Para analizar estas solicitudes e
tomar unha decisión os estudantes deberán comunicar a súa situación aos
profesores na primeira semana lectiva do cuadrimestre.

 

Os
estudantes que se presenten á proba de ensaio na segunda convocatoria (xullo)
conservarán a cualificación obtida no exame/proba de ensaio parcial (opcional) e nos
seminarios de grupo reducido.

 

Os estudantes que
suspendan a materia na primeira convocatoria (maio-xuño) e non alcancen o
aprobado (1.5) na avaliación de grupo reducido correspondente á primeira
convocatoria poderán acollerse á avaliación alternativa dos grupos reducidos na
segunda convocatoria (xullo).

 

Na
avaliación terase en conta a corrección na expresión tanto oral como escrita.


Sources of information
Basic Pedro Serna (2006). Filosofía del Derecho y paradigmas epistemológicos. México, D.F.:Porrúa
Michael J. Sandel (2011). Justicia. ¿Hacemos lo que debemos?. Barcelona: Debate

PARTE TEÓRICA (Sesiones magistrales)

Pedro Serna, Filosofía del Derecho y paradigmas epistemológicos, México, D.F.: Porrúa, 2006.

PARTE PRÁCTICA (Seminarios y sesiones de grupo reducido)

Michael J. Sandel, Justicia ¿Hacemos lo que debemos? (2009), traducción de Juan Pedro Campos Gómez, Barcelona, Debate, 2011.

Complementary

N. Bobbio, El positivismo jurídico, trad. de R. de Asís, Madrid, Debate, 1993.

K. Larenz, Metodología de la ciencia del derecho, trad. de M. Rodríguez Molinero, Barcelona, Ariel, 1994.

L. Lombardi Vallauri, Corso de Filosofia del Diritto, Padova, Cedam, 1982.

A. Ollero, ¿Tiene razón el Derecho?, Madrid, Congreso de los Diputados, 1996.

P. Serna (dir.), De la argumentación jurídica a la hermenéutica Revisión crítica de algunas teorías

contemporáneas, segunda edición, Granada, Comares, 2005 (reimpr. 2009).

Ch. Perelman, La lógica jurídica y la nueva retórica, Madrid, Civitas, 1979.

A. Aarnio, Lo racional como razonable, Madrid, CEC, 1991.

R. Alexy, Teoría de la argumentación jurídica, Madrid, CEC, 1989.

R. Alexy, La institucionalización de la justicia, edición y presentación a cargo de J. A. Seoane, traducción de J. A. Seoane, E. R. Sodero y P. Rodríguez, Granada, Comares, 2ª ed., 2010.

Obras clásicas de referencia

Karl Olivecrona, El Derecho como hecho, 2ª ed., Barcelona, Labor.

Gustav Radbruch, Introducción a la Filosofía del Derecho, México, FCE.

Hans Kelsen, Teoría pura del Derecho, 2ª ed.,México, UNAM.

H. L. A. Hart, El concepto de Derecho, Buenos Aires, Abeledo-Perrot.

John Finnis, Ley natural y derechos naturales, Buenos Aires, Abeledo-Perrot.

John Rawls, Teoría de la justicia, México, FCE.

Robert Nozick, Anarquía, Estado y utopía, México, FCE.


Recommendations
Subjects that it is recommended to have taken before
Spain in the historical and juridical configuration of Europe/612G01002
Constitutional law: sources of law and fundamental rights/612G01003
Jurisprudence/612G01006
Natural and Civil Legal Person Law/612G01007
Criminal Law. General Part/612G01010
Obligations and Tort Law/612G01016
Public International Law/612G01019

Subjects that are recommended to be taken simultaneously

Subjects that continue the syllabus
Law and Biomedicine/612G01040
Legal Interpretation and Legal Reasoning: Theoretical and practical issues/612G01041

Other comments


(*)The teaching guide is the document in which the URV publishes the information about all its courses. It is a public document and cannot be modified. Only in exceptional cases can it be revised by the competent agent or duly revised so that it is in line with current legislation.