Datos Identificativos 2016/17
Asignatura (*) Cuestións de Historia da Lingua Española Código 613G01043
Titulación
Grao en Español: Estudos Lingüísticos e Literarios
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Grao 1º cuadrimestre
Cuarto Optativa 4.5
Idioma
Castelán
Modalidade docente Presencial
Prerrequisitos
Departamento Filoloxía Española e Latina
Coordinación
Gonzalez Garcia, Luis
Correo electrónico
luis.gonzalezg@udc.es
Profesorado
Gonzalez Garcia, Luis
Veleiro Perez, Ana Maria
Correo electrónico
luis.gonzalezg@udc.es
ana.veleiro@udc.es
Web
Descrición xeral Ampliación do estudo histórico da lingua española.

Competencias do título
Código Competencias do título
A3 Coñecer as correntes teóricas da lingüística e da ciencia literaria.
A5 Ter un dominio instrumental avanzado oral e escrito da lingua española.
A9 Elaborar textos orais e escritos de diferente tipo en lingua galega, española e inglesa.
A10 Ter capacidade para avaliar criticamente o estilo dun texto e para formular propostas alternativas e correccións.
A11 Ter capacidade para avaliar, analizar e sintetizar criticamente información especializada.
A13 Coñecer a lingua, a literatura e a cultura latina.
A15 Ser capaz de aplicar os coñecementos lingüísticos e literarios á práctica.
A18 Coñecer a historia e a cultura das comunidades hispanofalantes.
A19 Dominar a gramática da lingua española.
A20 Coñecer a situación sociolingüística da lingua española.
A21 Coñecer a variación lingüística da lingua española.
A22 Coñecer a evolución histórica externa e interna da lingua española.
A23 Ter coñecementos de terminoloxía e neoloxía.
B1 Utilizar os recursos bibliográficos, as bases de datos e as ferramentas de busca de información.
B2 Manexar ferramentas, programas e aplicacións informáticas específicas.
B3 Adquirir capacidade de autoformación.
B5 Relacionar os coñecementos cos doutras áreas e disciplinas.
B6 Ter capacidade de organizar o traballo, planificar e xestionar o tempo e resolver problemas de forma efectiva.
B7 Ter capacidade de análise e síntese, de valorar criticamente o coñecemento e de exercer o pensamento crítico.
B8 Apreciar a diversidade.
B10 Comportarse con ética e responsabilidade social como cidadán/á e profesional.
C1 Expresarse correctamente, tanto de forma oral coma escrita, nas linguas oficiais da comunidade autónoma.
C3 Utilizar as ferramentas básicas das tecnoloxías da información e as comunicacións (TIC) necesarias para o exercicio da súa profesión e para a aprendizaxe ao longo da súa vida.
C6 Valorar criticamente o coñecemento, a tecnoloxía e a información dispoñible para resolver os problemas cos que deben enfrontarse.
C7 Asumir como profesional e cidadán a importancia da aprendizaxe ao longo da vida.
C8 Valorar a importancia que ten a investigación, a innovación e o desenvolvemento tecnolóxico no avance socioeconómico e cultural da sociedade.

Resultados de aprendizaxe
Resultados de aprendizaxe Competencias do título
Coñecer a formación e desenvolvemento da lingua española e dos seus diferentes períodos, con especial atención ás características principais de cada un deles A3
A5
A9
A10
A11
A13
A15
A18
A19
A20
A21
A22
A23
B1
B2
B3
B5
B6
B7
B8
B10
C1
C3
C6
C7
C8

Contidos
Temas Subtemas
Fonética e fonoloxía diacrónica: obxecto e método - A evolución do sistema latino ao castelán medieval
- A evolución do sistema fonolóxico do castelán medieval aos nosos días
Lexicografía diacrónica: obxecto e método - O estudo etimolóxico do léxico
- O estudo histórico do léxico
Morfosintaxe diacrónica: obxecto e método - Do paradigma latino ao español. Cambios na forma e na función das clases de palabras
- Do paradigma latino ao español. Cambios na estructura sintáctica.

Planificación
Metodoloxías / probas Competencias Horas presenciais Horas non presenciais / traballo autónomo Horas totais
Traballos tutelados A3 A5 A9 A10 A11 A15 A18 A19 A20 A21 A22 A23 B1 B2 B3 B5 B6 B7 B10 C1 C3 C6 C7 C8 0 22 22
Lecturas A3 A10 A11 A13 A18 A20 A21 A22 A23 B3 B5 B6 B7 B8 C6 C7 C8 0 23 23
Eventos científicos e/ou divulgativos A3 A11 A18 A20 A21 A22 A23 B3 B5 B7 C7 C8 0 5 5
Sesión maxistral A3 A11 A13 A18 A19 A20 A21 A22 A23 B3 B5 B6 B8 B10 C7 C8 16 0 16
Actividades iniciais A3 A13 A18 A20 A21 A22 A23 B1 B2 B3 B5 B6 B7 B8 B10 C6 C7 C8 1.5 0 1.5
Portafolios do alumno A5 A9 A10 A11 A15 B1 B2 B3 B5 B6 B7 B8 B10 C1 C3 C6 C7 C8 16 24 40
Proba mixta A3 A5 A9 A10 A11 A13 A15 B5 B6 B7 B10 C1 2 0 2
 
Atención personalizada 3 0 3
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Traballos tutelados Baixo a tutela do profesor, os alumnos haberán de realizar un traballo no que poderán aplicar os coñecementos adquiridos na materia.
Lecturas O alumno realizará, fóra da aula, unha serie de lecturas de textos básicos que o profesor lle indicará.
Eventos científicos e/ou divulgativos O alumno asistirá a unha serie de sesións científicas que o profesor lle indicará.
Sesión maxistral O profesor presentará os aspectos xerais do programa e desenvolverá aqueles apartados que considere de especial dificultade; impartiranse nas sesións xerais de carácter expositivo.
Actividades iniciais Sesións nas que se procurará orientar ao conxunto do alumnado acerca da marcha que se pretende dar a esta materia (programa, lecturas, traballos...).
Portafolios do alumno O alumno realizará toda unha serie de actividades, dentro e fóra do aula, nas que terá que ir poñendo a proba o seu aproveitamento.
Proba mixta Exame final de carácter teórico e práctico no que o alumno deberá demostrar os coñecementos e competencias adquiridas.

Atención personalizada
Metodoloxías
Actividades iniciais
Sesión maxistral
Eventos científicos e/ou divulgativos
Proba mixta
Lecturas
Traballos tutelados
Descrición
A totalidade das actividades deseñadas son susceptibles de requerir atención personalizada por parte do profesor, especialmente naqueles apartados que deben realizarse fora da aula; para isto, o alumnado debe acudir ás sesións de titoría no horario oportunamente establecido.
Alumnos con dispensa académica. As horas de titoría (presenciais ou por correo electrónico) servirán especialmente para o seguimento da súa actividade académica.

Avaliación
Metodoloxías Competencias Descrición Cualificación
Portafolios do alumno A5 A9 A10 A11 A15 B1 B2 B3 B5 B6 B7 B8 B10 C1 C3 C6 C7 C8 Valoraranse as distintas actividades realizadas polo alumno ao longo do curso, que deberá entregar durante a proba mixta. Haberá de valorarse, ademais da calidade do traballo, o rigor na presentación, a probiade científica e a presentación. 15
Sesión maxistral A3 A11 A13 A18 A19 A20 A21 A22 A23 B3 B5 B6 B8 B10 C7 C8 Valorarase a asistencia e participación activa nas aulas, así como a realización dalgún traballo menor. 10
Proba mixta A3 A5 A9 A10 A11 A13 A15 B5 B6 B7 B10 C1 Realizarase unha proba mixta de carácter teórico-práctico na que se avaliarán os coñecementos adquiridos polo alumno e a súa capacidade para expoñelos. 50
Traballos tutelados A3 A5 A9 A10 A11 A15 A18 A19 A20 A21 A22 A23 B1 B2 B3 B5 B6 B7 B10 C1 C3 C6 C7 C8 Ao longo do período docente o alumno haberá de realizar un traballo tutelado, que se valorará tomando en consideración, de xeito especial, o rigor na súa realización, a probiade científica e a correcta expresión e presentación. 25
 
Observacións avaliación
Debe terse en conta que a porcentaxe do 10% correspondente á sesión maxistral engloba, en
realidade, a valoración da asistencia e participación activa do alumno tanto nas sesións maxistrais como nas restantes actividades presenciais na aula, así como nos eventos científicos que se programen.
Os diversos traballos e probas deben ofrecer un axeitado nivel de corrección lingüística, tanto no plano da ortografía coma no da redacción (utilización dun rexistro formal, claridade expositiva, emprego correcto da puntuación...).
Cualificarase con "Non presentado" os alumnos que non realicen a proba mixta.
Arbitraranse medidas para atender e avaliar os alumnos con dispensa académica recoñecida.
Na convocatoria de xullo realizarase unha proba mixta, de ser o caso, e o alumno haberá de completar aqueles outros apartados (traballo tutelado, portafolios, etc.) en que non tivese alcanzado previamente o nivel requirido.

Fontes de información
Bibliografía básica
ARIZA, M., Manual de fonología histórica del español, Madrid, Síntesis, 1989. CANO AGUILAR, R., El español a través de los tiempos, Madrid, Arco/Libros, 1988. CANO AGUILAR, R., coord., Historia de la Lengua Española, Barcelona, Ariel, 2004. COROMINAS, J. y J. A. PASCUAL, Diccionario crítico etimológico castellano e hispánico, Madrid, Gredos, 1980-1991. FRADEJAS RUEDA, J. M., Fonología histórica del español, Madrid, Visor, 1997. LAPESA, R.: Historia de la lengua española, Madrid, Gredos, 1998. LLOYD, P. M., Del latín al español, Madrid, Gredos, 1993. LÓPEZ MORALES, H., La aventura del español en América, Madrid, Espasa-Calpe, 1998. MENÉNDEZ PIDAL, R.,Gramática histórica española, Madrid, Espasa-Calpe, 1941. MENÉNDEZ PIDAL, R., Historia de la lengua española, Madrid, Fundación Ramón Menéndez Pidal-Real Academia Española, 2005. PENNY, R., Gramática Histórica del español, Barcelona, Ariel, 1993.
Bibliografía complementaria


Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente
Lingua Española 1/613G01001
Lingua Española 2/613G01013
Fonética e Fonoloxía do Español/613G01020
Historia do Español/613G01025

Materias que se recomenda cursar simultaneamente

Materias que continúan o temario

Observacións


(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías