Study programme competencies |
Code
|
Study programme competences / results
|
A3 |
Conocer y comprender los métodos, procedimientos y actuaciones fisioterapéuticas, encaminados tanto a la terapéutica propiamente dicha a aplicar en la clínica para la reeducación o recuperación funcional, como a la realización de actividades dirigidas a la promoción y mantenimiento de la salud. |
A4 |
Adquirir la experiencia clínica adecuada que proporcione habilidades intelectuales y destrezas técnicas y manuales; que facilite la incorporación de valores éticos y profesionales; y que desarrolle la capacidad de integración de los conocimientos adquiridos; de forma que, al término de los estudios, los estudiantes sepan aplicarlos tanto a casos clínicos concretos en el medio hospitalario y extrahospitalario, como a actuaciones en la atención primaria y comunitaria. |
A5 |
Valorar el estado funcional del paciente, considerando los aspectos físicos, psicológicos y sociales. |
A7 |
Diseñar el plan de intervención de fisioterapia atendiendo a criterios de adecuación, validez y eficiencia. |
A12 |
Intervenir en los ámbitos de promoción, prevención, protección y recuperación de la salud. |
A17 |
Comprender la importancia de actualizar los conocimientos, habilidades, destrezas y actitudes que integran las competencias profesionales del fisioterapeuta. |
C1 |
Expresarse correctamente, tanto de forma oral coma escrita, nas linguas oficiais da comunidade autónoma. |
C3 |
Utilizar as ferramentas básicas das tecnoloxías da información e as comunicacións (TIC) necesarias para o exercicio da súa profesión e para a aprendizaxe ao longo da súa vida. |
C6 |
Valorar criticamente o coñecemento, a tecnoloxía e a información dispoñible para resolver os problemas cos que deben enfrontarse. |
C7 |
Asumir como profesional e cidadán a importancia da aprendizaxe ao longo da vida. |
Learning aims |
Learning outcomes |
Study programme competences / results |
Coñecer as definicions da postura dende o punto de vista biomecánico e psicosómatico, e os elementos que interveñen no control postural.
|
A17
|
|
|
Saber executar e interpretar as distintas probas de valoración estáticas e dinámicas da postura. |
A3 A4 A5 A17
|
|
C1 C3 C6 C7
|
Coñecer as características xerais, as características anatomo-patolóxicas e as manifestacions clínicas das alteracions estructurais do plano frontal e saxital da columna vertebral. |
A4 A17
|
|
C6
|
Ser capaz de identificar as disfuncions neuromusculo-esqueléticas nos síndromes posturais do raquis no plano frontal e saxital. |
A4 A17
|
|
C6 C7
|
Coñecer os obxetivos e a metodoloxía de aplicación das diferentes modalidades de exercicio terapéutico. |
A3 A4 A7 A17
|
|
C1 C3 C6 C7
|
Saber executar as distintas modalidades e técnicas de exercicio terapéutico e evaluar os resultados atendendo as necesidades e individualidade dos/as usuarios/as |
A3 A4 A7 A12 A17
|
|
C1 C6 C7
|
Elaborar e prescribir un programa de exercicio terapéutico e/o preventivo dirixido a doentes con alteracions posturais e/ou con dor de costas |
A4 A7 A12 A17
|
|
C1
|
Contents |
Topic |
Sub-topic |
PROGRAMA TEÓRICO |
5 temas |
Recordo anatómico e biomecánico da columna vertebral
|
- Curvas do raquis: plano frontal e saxital
- Aparición das curvas: evolución filoxenética e ontoxenética
- Divisions funcionais do raquis: segmento anterior / posterior
- Funcions do raquis: movilidade
- Sincronía segmento posterior/disco
- Espesor do disco intervertebral
- Dirección das carillas articulares
- Funcions do raquis: protección.
- Médula e nervios raquídeos
- Funcions do raquis: Sostén
- Disco intervertebral: composición, compresión e distribución de cargas, proceso dexenerativo, patoloxía e consecuencias, presión-posición corporal.
- Recordo da musculatura do tronco e cuello según planos.
|
Tema 1. Análise teórico e práctico da postura humana e o movemento
|
1.1. Definicions da postura
1.2. Elementos que interveñen no control postural
1.3. Biotipoloxía
1.4. Protocolo de valoración estática e dinámica da postura e o movemento
a) Anamnesis ou exame subxetivo.
b) Exploración física:
1. Exploración estática
2. Exploración dinámica:
- Movilidade global
- Test de control do movemento
- Test de inestabilidade
- Test musculares
3. Exploración neurolóxica
|
Tema 2. Exercicio terapéutico na dolor de costas
|
2.1. Definicions e historia natural da dor lumbar e cervical.
2.2. Epidemioloxía, etioloxía e factores de risco da dor de costas.
2.3. Definición de exercicio terapéutico e evidencia científica sobre a sua aplicación na dor de costas.
2.4. Obxetivos xerais do exercicio terapéutico na dor de costas:
2.4.1. Alivio da dor
2.4.2. Reeducación do patrón respiratorio
2.4.3. Toma de conciencia das alteracions posturais e patrons de movemento incorrectos
2.4.4. Reeducación postural e motora
2.4.5. Flexibilización articular e muscular
2.4.6. Reeducación muscular: de músculos estabilizadores locales e globales, e de músculos movilizadores
2.4.7. Movilización neuromenínxea
2.4.8. Reeducación funcional
2.4.9. Acondicionamento / reacondicionamento aeróbico
2.5. Modalidades de exercicio terapéutico según obxetivos e/ou autores
|
Tema 3. Alteracions estáticas/dinámicas da columna vertebral no plano saxital
|
3.1. Alteracions estructuradas:
3.1.1. Xeneralidades
3.1.2. Cifose dorsal
3.1.3. Enfermedade de Sheuerman
3.1.4. Dorso plano
3.1.5. Hiperlordose
3.1.6. Espondilolisis. Espondilolistesis
3.1.7. Rectificación lumbar
3.2. Síndromes posturais:
3.2.1. Xeneralidades
3.2.2. Síndrome cruzado inferior
3.2.3. Postura de espalda aplanada
3.2.4. Postura de extensión pasiva
3.2.5. Síndrome cruzado superior
3.2.6. Outros síndromes posturais
|
Tema 4. Alteracions estáticas/dinámicas da columna vertebral no plano frontal |
4.1. Escoliose
4.1.1. Recordo histórico. Definición. Etioloxía
4.1.2. Escoliose idiopática:
4.1.2.1. Definición. Prevalencia.
4.1.2.2. Cambios anatomo-patolóxicos.
4.1.2.3. Consideracions etiolóxicas.
4.1.2.4. Manifestacions clínicas.
4.1.2.5. Clasificación: a) cronolóxica, b) según a localización, c) según gravedade.
4.1.2.6. Evolución e factores pronóstico.
4.2. Actitude escoliótica:
4.2.1. Características que diferencian a actitud escoliótica da escoliose
4.2.2. Clasificación
|
Tema 5. Exercicios específicos de fisioterapia para o tratamento da escoliose |
5.1. Evidencia científica sobre o tratamiento conservador: exercicios específicos de fisioterapia
5.2. Obxetivos básicos do tratamento conservador
5.3. Consenso de recomendacions sobre os exercicios específicos de fisioterapia
|
PROGRAMA PRÁCTICO |
12 prácticas |
Práctica nº1
Tema 1. Análise teórico e práctico da postura humana e o movemento
1.4. Protocolo de valoración estática e dinámica da postura e o movemento |
a) Exploración subxetiva (anamnesis)
b) Exploración física:
1. Exploración estática:
1.1. Observación xeral do doente
1.2. Probas da plomada e inspección no plano frontal e saxital
|
Práctica nº2
Tema 1. Análise teórico e práctico da postura humana e o movemento
1.4. Protocolo de valoración estática e dinámica da postura e o movemento |
b) Exploración física:
1. Exploración estática:
1.2. Probas da plomada e inspección no plano frontal e saxital
|
Práctica nº3
Tema 1. Análise teórico e práctico da postura humana e o movemento
1.4. Protocolo de valoración estática e dinámica da postura e o movemento |
b) Exploración física:
1. Exploración estática:
1.3. Medición da amplitude das curvas fisiolóxicas do plano saxital
1.4. Medición de membros inferiores e comprobación do efecto dun alza
1.5. Medición de prominencias (xibas)
|
Práctica nº4
Tema 1. Análise teórico e práctico da postura humana e o movemento
1.4. Protocolo de valoración estática e dinámica da postura e o movemento |
b) Exploración física:
1. Exploración estática:
1.6. Análise da postura en sedestación
|
Práctica nº5
Tema 1. Análise teórico e práctico da postura humana e o movemento
1.4. Protocolo de valoración estática e dinámica da postura e o movemento |
b) Exploración física:
2. Exploración dinámica:
>> a nivel DORSOLUMBAR
2.1. Movilidade global a nivel dorsolumbar:
- Test de movilidade global á flexión
- Test de movilidade global á extensión
- Test de movilidade global á inclinación lateral
- Test de movilidade global á rotación
|
Práctica nº6
Tema 1. Análise teórico e práctico da postura humana e o movemento
1.4. Protocolo de valoración estática e dinámica da postura e o movemento |
b) Exploración física:
2. Exploración dinámica:
>> a nivel DORSOLUMBAR
2.2. Test de control do movemento na rexión lumbar e dorsal
2.3. Test de inestabilidade da rexión lumbopélvica
|
Práctica nº7
Tema 1. Análise teórico e práctico da postura humana e o movemento
1.4. Protocolo de valoración estática e dinámica da postura e o movemento |
b) Exploración física:
2. Exploración dinámica:
>> a nivel DORSOLUMBAR
2.4. Test musculares da rexión lumbopélvica:
a) estabilizadores locais
b) estabilizadores globais
c) movilizadores
En doentes con síndrome cruzado inferior e postura de espalda aplanada.
|
Práctica nº8
Tema 1. Análise teórico e práctico da postura humana e o movemento
1.4. Protocolo de valoración estática e dinámica da postura e o movemento |
b) Exploración física:
2. Exploración dinámica:
>> a nivel CERVICAL
2.1. Movilidade global a nivel cervical:
- Test de movilidade global á flexión
- Test de movilidade global á extensión
- Test de movilidade global á inclinación lateral
- Test de movilidade global á rotación
- Test de movilidade global da columna craneocervical: protracción / retracción
|
Práctica nº9
Tema 1. Análise teórico e práctico da postura humana e o movemento
1.4. Protocolo de valoración estática e dinámica da postura e o movemento |
b) Exploración física:
2. Exploración dinámica:
>> a nivel CERVICAL
2.2. Test de control do movemento na rexión cervical
2.4. Test musculares da rexión cervical:
a) estabilizadores locais
b) estabilizadores globais
c) movilizadores
|
|
|
Práctica nº 10, 11 y 12
Tema 2. Exercicio terapéutico na dor de costas
2.5. Modalidades de exercicio terapéutico según obxetivos e/ou autores |
2.5.1. Etapas ou niveis de progresión dos exercicios
2.5.2. Características e modalidades dos exercicios de primeiro e segundo nivel
2.5.3. Práctica dos exercicios de primeiro nivel:
a) para a rexión lumbo-pélvica
b) para a rexión dorsal
c) para a rexión cervico-escapular
- Exercicios de reeducación respiratoria
- Exercicios de reeducación sensitivo-motora
- Exercicios de estabilizadores locais
- Exercicios de flexibilización neuro-musculoesquelética
2.5.4. Práctica de exercicios de segundo nivel
|
Planning |
Methodologies / tests |
Competencies / Results |
Teaching hours (in-person & virtual) |
Student’s personal work hours |
Total hours |
Laboratory practice |
A3 A4 A5 A7 A12 A17 C1 C3 C6 C7 |
30 |
30 |
60 |
Guest lecture / keynote speech |
A3 A4 A17 |
12 |
36 |
48 |
Case study |
A3 A4 A5 A17 C1 C3 C7 |
0 |
10 |
10 |
Document analysis |
A17 C1 C6 C7 |
2 |
0 |
2 |
Workshop |
A3 A4 A7 A12 A17 C1 C7 |
12 |
12 |
24 |
Practical test: |
A3 A4 A5 C1 |
1 |
0 |
1 |
Mixed objective/subjective test |
A7 A3 C1 |
2 |
0 |
2 |
|
Personalized attention |
|
3 |
0 |
3 |
|
(*)The information in the planning table is for guidance only and does not take into account the heterogeneity of the students. |
Methodologies |
Methodologies |
Description |
Laboratory practice |
Esta metodoloxía permite que os estudantes aprendan efectivamente a través da realización de actividades de carácter práctico, tales como demostracións, exercicios, exploracións, realización de probas de valoración clínica. O laboratorio ofrece unha excelente oportunidade para aprender mentras se fai, e para adquirir competencias técnicas, metodolóxicas, sociais e participativas. As prácticas de laboratorio realizaranse no laboratorio de Fisioterapia Especial (2ª planta). O grupo de alumnos/as matriculados/as na asignatura distribúese a sua vez en 6 grupos, cada un dos cales recibirá 2 horas de prácticas de laboratorio semanalmente (ver calendario académico para a distribución dos grupos). O alumno/a debe asistir ás mesmas con pixama clínico e, bañador ou roupa deportiva similar. Estas prácticas correspóndense ós temas 1 e 2 do temario.
|
Guest lecture / keynote speech |
As clases teóricas (sesión maxistral) serán impartidas na aula nº 2 (planta sótano). Correspóndense ás clases programadas no calendario académico como docencia teórica. Manexaranse presentacións power-point, e diferente material clínico que se exporá na clase.
|
Case study |
O/A alumno/a deberá realizar un traballo correspondiente ó tema 1, sobre o protocolo de exploración da postura e o movemento. Búscase a través desta actividade promover a aprendizaxe autónoma dos estudantes.
O/A alumno/a terá que realizar esta actividade en colaboración con outros 2 compañeiros (grupos de 3 alumnos/as) a partir da composición dos grupos das clases prácticas.
É obrigatorio a sua presentación para asistir ó exame.
Entregar en formato power-point, identificando o traballo co nome dos 3 alumnos/as: primeiro apelido e nome (de cada un dos compoñentes) nun pen-drive.
Débense recoller os resultados da exploración subxetiva, inspección, probas da plomada, medición das curvas fisiolóxicas, comprobación do efecto dun alza (si procede), así como da valoración dinámica dorsolumbar.
- Exploración subxetiva: incluirase unha descripción da anamnesis do alumno/a explorado/a según guion dado en clase.
- Un mapa corporal coa representación da línea da plomada, e símbolos das principais alteracións estáticas do plano frontal e saxital. Deben incluirse os resultados da prueba da plomada e da inspección en ambos planos. Adxuntarase descripción das alteracións mais relevantes observadas. Poderá utilizarse o apartado de notas do power-point para añadir información complementaria.
- Os resultados da valoración da amplitude das curvas do plano saxital.
- Os resultados da medición de xibas (si procede).
- Video das probas dinámicas da rexión dorsolumbar:
a) movilidade global a nivel dorsolumbar adxuntando lenda coa interpretación dos resultados de ditas probas
b) resultados dos test de control do movemento da rexión lumbar e dorsal
Integrarase en dito traballo os resultados obtidos sobre a valoración da composición corporal impartidos na asignatura de Cinesiterapia: bases do exercicio terapéutico.
Os/as alumnos/as exporán en clase práctica os seus traballos, a semana anterior a semana santa.
|
Document analysis |
O/a alumno/a deberá utilizar unha relación de documentos (escritos e de tipo audiovisual) que contribuirán a identificar a práctica basada na evidencia e reforzarán a adquisición de habilidades a desarrollar durante o obradoiro.
|
Workshop |
Durante a realización do obradoiro o profesor estará presente na aula/laboratorio e guiará o/a alumno/a na adquisición de habilidades motoras. A ventaxa desta metodoloxía radica en que é o/a propio/a alumno/a o que vivencia a experiencia de ser guiado na execución dun programa de exercicio terapéutico o que facilita a identificación dos obxetivos e da metodoloxía de aplicación do exercicio terapéutico. Esta actividade práctica reforzarase a sua vez coa realización simultánea doutras actividades tales como o análise de fontes documentais. Llevarase a cabo durante o horario programado para a docencia interactiva. Os/as alumnos/as dividiranse en 3 grupos. A asistencia ó obradoiro é obrigatoria.
|
Practical test: |
Véxase apartado de Avaliación |
Mixed objective/subjective test |
Véxase apartado de Avaliación |
Personalized attention |
Methodologies
|
Laboratory practice |
Case study |
Workshop |
|
Description |
Durante a realización das actividades de carácter práctico, tales como demostracións, exercicios, exploracións, realización de probas de valoración clínica, etc. que o/a alumno/a levará a cabo durante as prácticas de laboratorio (tras demostración previa da profesora) recibirá un feedback de tal aprendizaxe por parte da profesora presente en todo momento na aula. A profesora resolverá en todo momento aquelas dudas e dificultades que lle surxan o/a alumno/a.
Para a realización do estudo de casos, o/a alumno/a conta co seguimento por parte da profesora a través de tutorías previamente solicitadas por aquél.
Durante a realización do obradoiro a profesora estará presente na aula/laboratorio e guiará ó alumno/a na adquisición de habilidades motoras e na identificación dos obxetivos e da metodoloxía do exercicio terapéutico.
|
|
Assessment |
Methodologies
|
Competencies / Results |
Description
|
Qualification
|
Laboratory practice |
A3 A4 A5 A7 A12 A17 C1 C3 C6 C7 |
A asistencia a todas as prácticas de laboratorio, terá o valor correspondente ó 5% da nota, isto é 0,5 puntos sobre 10. Nesta puntuación inclúese ademais da asistencia, a actitude, a colaboración e a participación activa na clase. |
5 |
Case study |
A3 A4 A5 A17 C1 C3 C7 |
O traballo práctico sobre valoración da postura, terá unha puntuación máxima do 10%.
Valorarase a veracidade dos datos, a calidade do material gráfico, a capacidade descriptiva da inspección, a presentación xeral do traballo, a capacidade de traballo en grupo e a defensa do mesmo.
|
10 |
Mixed objective/subjective test |
A7 A3 C1 |
O exame constará de 2 partes: unha teórica e outra práctica. Será imprescindible presentarse a ambas partes do exame. De non cumplirse este requisito asignarase automáticamente unha nota igual a cero.
Considerarase liberada a materia, única e exclusivamente se se alcanza unha nota de 5/10 en cada parte (teórica e práctica).
O exame teórico constará de: preguntas tipo test (de resposta simple, onde cada 2 respostas mal restarase unha ben) e un caso clínico sobre o que se plantearán 10 preguntas cortas. Para evaluar o caso clínico será imprescindible ter alcanzado unha nota igual a 5 sobre 10 nas preguntas tipo test.
O exame (proba mixta+proba práctica) terá un valor do 75% da nota total da asignatura. |
75 |
Workshop |
A3 A4 A7 A12 A17 C1 C7 |
Terase moi en conta a asistencia ó obradoiro, a actitude, a execución práctica das indicacións dadas pola profesora e/ou outros/as alumnos/as, a relación cos outros alumnos e a profesora, a responsabilidade e o interés na actividade.
|
10 |
Document analysis |
A17 C1 C6 C7 |
Evalúase en conxunto co obradoiro. |
0 |
Practical test: |
A3 A4 A5 C1 |
O exame práctico constará de 3 preguntas sobre os contenidos vistos durante as clases prácticas de laboratorio e durante o obradoiro. Pediraselle o/a alumno/a que elixa ó azar 3 números que se corresponderán con números asignados a unha lista previa de preguntas prácticas. Puntuaranse os seguintes aspectos: a) integración de coñecementos teórico-prácticos, b) aprendizaxe psicomotor (destrezas e control da actividade), c) tempo de resposta.
Puntuación: véxase proba mixta |
0 |
|
Assessment comments |
|
Sources of information |
Basic
|
Norris, Christopher M. (2008). Back stability : integrating science and therapy. Champaign, IL : Human Kinetics
Stanmore, Tia. (2006). Espalda sana Ejercicios basados en el método Pilates para fortalecer el cuello los hombros y la espalda. Barcelona : RBA Integral
Florence Peterson Kendall ... [et al.] (2007). Kendall's, Músculos : pruebas funcionales, postura y dolor. Capítulo 3: Pruebas de longitud muscular. Capítulo 4: Postura estática. Actitud postural: alineamiento y equilibrio muscular. Capítulo 6: . Madrid : Marbán
Petty, Nicola J. (2003). Exploración y evaluación neuromusculoesquelética : un manual para terapeutas. Capítulo 3: La exploración física.. Madrid : McGraw Hill
https://7d40fd28ff4210a1111ef7c06f60917b0aeee563.googledrive.com/host/0B6ALP6YU4J6jdGxPbE9RcWpkUTg/ (2013). HÁBITOS DE VIDA SALUDABLE Y PREVENCIÓN DE PROBLEMAS MÚSCULO-ESQUELÉTICOS. Santiago de Compostela: Xunta de Galicia
Jull G, Sterling M, Falla D, Treleaven J, O´Leary S (2009). Latigazo Cervical, cefalea y dolor en el cuello. Barcelona: Elsevier
Liemohn, Wendell. (2005). Prescripción de Ejercicio para la espalda. Pág: 137-156. Badalona : Paidotribo |
|
Complementary
|
Rodríguez-Romero B et al (2013). http://formacion-eactivo.clientes.galiciadigital.com/html/prevencion_dolor_espalda/. Xunta de Galicia
Rodríguez-Romero B et al (2007). O prezo da marea [Vídeo] : prevención de transtornos músculo-esqueléticos no marisqueo. Santiago de Compostela] : Xunta de Galicia
Rodríguez-Romero B (2009). www.fisaude.com , Apartado VIDEOS_categoría Ejercicios deEstabilización Lumbopélvica. Preferible ver los videos en el siguiente orden: 1-Introducción estabilización lumbo-pelvica:http://www.. Fisaude
Rodríguez-Romero B (2009). www.fisaude.com , Apartado: Fisioterapia > Lesiones > Cervicalgia (en formato texto).. Fisaude |
|
Recommendations |
Subjects that it is recommended to have taken before |
ANATOMÍA I E HISTOLOXÍA/651G01001 | ANATOMÍA II/651G01002 | BIOMECÁNICA/651G01009 | CINESITERAPIA: BASES DO EXERCICIO TERAPÉUTICO/651G01013 |
|
Subjects that are recommended to be taken simultaneously |
|
Subjects that continue the syllabus |
|
|