Datos Identificativos 2016/17
Asignatura (*) Lingua castelán e a súa didáctica Código 652G02010
Titulación
Grao en Educación Primaria
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Grao 2º cuadrimestre
 Primeiro Obrigatoria 6
Idioma
Galego
Modalidade docente Presencial
Prerrequisitos
Departamento Didácticas Específicas
Coordinación
Carballal Miñan, Patricia
 Correo electrónico
patricia.carballal@udc.es
Profesorado
Cano López, Pablo
Carballal Miñan, Patricia
 Correo electrónico
pablo.cano@udc.es
patricia.carballal@udc.es
Web http://http://www.educacion.udc.es/
Descrición xeral Coñecemento do currículo en lingua e literatura castelá na Educación Primaria.
A lingüística aplicada aos procesos de comunicación na Educación Primaria.
Análise do comportamento fónico e léxico da lingua castelá.
Análise do comportamento morfosintáctico e pragmático da lingua castelá.
Desenvolvemento da compentencia en expresión oral, na lectura e na escritura en lingua castelá. Coñecemento e dominio de técnicas de expresión oral e escrita.
Fomento da lectura crítica de todo tipo de textos en lingua castelá.
Coñecemento do proceso de aprendizaxe da linguaxe escrita e do seu ensino, e impulso da escritura.
Dificultades para a aprendizaxe da lingua castelá no alumnado con lingua de instalación diferente ás oficiais en Galicia.
Didáctica da expresión oral nas dúas linguas oficiais.

Competencias do título
Código Competencias do título
A11 Coñecer os procesos de interacción e comunicación na aula.
A43 Comprender os principios básicos das ciencias da linguaxe e a comunicación.
A44 Adquirir formación literaria e coñecer a literatura infantil.
A45 Coñecer o currículo escolar das linguas e a literatura.
A46 Falar, ler e escribir correcta e adecuadamente nas linguas oficiais da Comunidade Autónoma.
A47 Coñecer o proceso de aprendizaxe da linguaxe escrita e o seu ensino.
A48 Fomentar a lectura e animar a escribir.
A49 Coñecer as dificultades para a aprendizaxe das linguas oficiais de estudantes de outras linguas.
A50 Afrontar situacións de aprendizaxe de linguas en contextos multilingües.
A51 Expresarse, oralmente e por escrito nunha lingua estranxeira.
A52 Desenvolver e avaliar contidos do currículo mediante recursos didácticos apropiados e promover as competencias correspondentes aos estudantes.
B3 Aplicar un pensamento crítico, lóxico e creativo.
B7 Comunicarse de maneira efectiva nun contorno de traballo.
B8 Capacidade para elaborar discursos coherentes e organizados loxicamente.
B9 Capacidade para expoñer as ideas elaboradas, de forma oral e na escrita.
B10 Capacidade de expresión oral e escrita en varias linguas (a lo menos nunha lingua estranxeira).
B11 Capacidade de comprensión dos distintos códigos audiovisuais e multimedia e manexo das ferramentas informáticas.
B13 Lectura e interpretación de imaxes.
B15 Capacidade para utilizar diversas fontes de información, seleccionar, analizar, sintetizar e extraer ideas importantes e xestionar a información.
B21 CB1 - Que os estudantes demostrasen posuír e comprender coñecementos nunha área de estudo que parte da base da educación secundaria xeneral, e se adoita encontrar a un nivel que, se ben se apoia en libros de texto avanzados, inclúe tamén algúns aspectos que implican coñecementos procedentes da vangarda do seu campo de estudo
B22 CB2 - Que os estudantes saiban aplicar os seus coñecementos ao seu traballo ou vocación dunha forma profesional e posúan as competencias que adoitan demostrarse por medio da elaboración e defensa de argumentos e a resolución de problemas dentro da súa área de estudo
B23 CB3 - Que os estudantes teñan a capacidade de reunir e interpretar datos relevantes (normalmente dentro da súa área de estudo) para emitir xuízos que inclúan unha reflexión sobre temas relevantes de índole social, científica ou ética
B24 CB4 - Que os estudantes poidan transmitir información, ideas, problemas e solucións a un público tanto especializado como non especializado
B25 CB5 - Que os estudantes desenvolvesen aquelas habilidades de aprendizaxe necesarias para emprender estudos posteriores cun alto grao de autonomía
C1 Expresarse correctamente, tanto de forma oral coma escrita, nas linguas oficiais da comunidade autónoma.
C2 Dominar a expresión e a comprensión de forma oral e escrita dun idioma estranxeiro.
C3 Utilizar as ferramentas básicas das tecnoloxías da información e as comunicacións (TIC) necesarias para o exercicio da súa profesión e para a aprendizaxe ao longo da súa vida.
C8 Valorar a importancia que ten a investigación, a innovación e o desenvolvemento tecnolóxico no avance socioeconómico e cultural da sociedade.

Resultados de aprendizaxe
Resultados de aprendizaxe Competencias do título
Coñecer os procesos de interacción e comunicación na aula. A11
A43
A49
 B3
B21
 C8
Comprender os principios básicos das ciencias da linguaxe e a comunicación. A11
A43
A49
 B3
Coñecer o currículo escolar das linguas e a literatura. A45
A52
Falar, ler e escribir correcta e adecuadamente nas linguas oficiais da Comunidade Autónoma. A46
Coñecer o proceso de aprendizaxe da linguaxe escrita e o seu ensino. A47
 B13
Fomentar a lectura e animar a escribir. A44
A48
Afrontar situacións de aprendizaxe de linguas en contextos multilingües. A50
A51
 C2
Aplicar un pensamento crítico, lóxico e creativo. B3
B15
B23
B25
Comunicarse de maneira efectiva nun contorno de traballo. B7
B22
B24
 C3
Capacidade para elaborar discursos coherentes e organizados loxicamente. B7
B22
B24
 C3
Capacidade para expoñer as ideas elaboradas, de forma oral e na escrita. B8
Expresarse correctamente, tanto de forma oral coma escrita, nas linguas oficiais da comunidade autónoma B8
B9
B10
B11
 C1
C1

Contidos
Temas Subtemas
Tema 1. Definición e obxectivos da Didáctica da Lingua 1. 1. O profesor de Didáctica da lingua
1. 2. O currículo de lingua e literatura castelá en Educación Primaria
Tema 2. A lectoescritura 2.1. O método sintético e o método analítico. Os métodos mixtos
2.2. O enfoque constructivista
Tema 3. As habilidades lingüísticas 3. 1. O proceso comunicativo
3. 2. A compresión oral
3. 3. A expresión oral
3. 4. A comprensión lectora
3. 5. A expresión escrita

Tema 4. Pronuncia e ortografía
 4. 1. A pronuncia
4. 2. Linguaxe oral e linguaxe escrita: relacións e diferenzas
Tema 5. Didáctica da morfosintaxe 5. 1. Didáctica da morfosintaxe da lingua castelá en Educación Primaria.
Tema 6. Didáctica do léxico 6. 1. Didáctica do léxico da lingua castelá en Educación Primaria

Planificación
Metodoloxías / probas Competencias Horas presenciais Horas non presenciais / traballo autónomo Horas totais
Análise de fontes documentais A43 A45 A47 B3 B10 B11 B13 B15 B25 C3 2 0 2
Sesión maxistral A45 A48 A49 A52 C8 19 27 46
Aprendizaxe servizo A11 A44 A46 A50 A51 B3 B7 B8 B9 B21 B22 B23 B24 C2 C1 19 27 46
Proba obxectiva A43 A45 A47 B3 B9 C1 2 50 52
 
Atención personalizada 4 0 4
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Análise de fontes documentais Os alumnos e alumnas utilizarán documentos bibliográficos proporcionados polos docentes para ampliar os seus coñecementos sobre a materia.
Sesión maxistral As exposicións orais do profesorado servirán como guía da materia.
Aprendizaxe servizo Os alumnos e alumnas levarán a cabo unha actividade que lles brindará, por unha banda, unha primeira experiencia de intervención persoal e directa no que será o seu ámbito profesional, e, pola outra, a oportunidade de poñer en exercicio os saberes adquiridos durante o desenvolvemento da asignatura.
Proba obxectiva Con esta proba preténdese determinar, de xeito obxectivo, tanto os coñecementos adquiridos polo alumno ou alumna durante o curso como a súa competencia en expresión escrita en lingua castelá, a súa capacidade de relación e a súa madurez crítica.

Atención personalizada
Metodoloxías
Proba obxectiva
Sesión maxistral
Descrición
O/a docente estará dispoñible, tanto no horario de titorías que se estableza como a través do correo electrónico, para resolver calquera dúbida relacionada coa materia ou co desenvolvemento do curso. Ao alumnado con dispensa académica procurarase ofrecerlle facilidades para o contacto, dentro sempre das limitacións impostas por outras obrigas académicas e pola vida privada.

Avaliación
Metodoloxías Competencias Descrición Cualificación
Proba obxectiva A43 A45 A47 B3 B9 C1 Con esta proba, ademais de examinar os coñecementos adquiridos polo alumno/a durante o curso, avaliarase a súa competencia en expresión escrita en lingua castelá 70
Aprendizaxe servizo A11 A44 A46 A50 A51 B3 B7 B8 B9 B21 B22 B23 B24 C2 C1 Os/as alumnos/as realizarán un traballo desta índole, que lles será indicado polo/pola docente 30
 
Observacións avaliación

Os/as alumnos/as con matrícula a tempo parcial poderán solicitar a dispensa académica para esta materia. Logo de a obteren, deberán poñerse en contacto co/coa docente, que arbitrará procedementos de avaliación adicionais á proba obxectiva (á cal teñen, coma o alumnado ordinario, o dereito e o deber de presentarse).

Fontes de información
Bibliografía básica

- Camps et alii. (2004): La enseñanza de la ortografía, Barcelona, Graó.

- Cassany, Daniel (1991): Describir el escribir. Cómo se aprende a escribir, Barcelona,Ediciones Paidós.

- Cassany, Daniel (1995): La cocina de la escritura, Barcelona, Editorial Anagrama.

- Cassany, Daniel (1996): Reparar la escritura. Didáctica de la corrección de lo escrito, Barcelona,Graó.

- Cassany, Daniel (2006): Tras las líneas, Barcelona, Anagrama.

- Cassany, Daniel et alii (2003): Enseñar lengua, Barcelona, Graó.

- Ferreiro, Emilia y Teberovsky, Ana (1995): Los sistemas de escritura en el desarrollo del niño, México, Siglo XXI Editores.

- Guerrero Ruiz, Pedro y Caro Valverde, M.ª Teresa (Coords.) (2015): Didáctica de la Lengua y Educación Literaria, Madrid, Pirámide.

- Martín Vegas, Rosa Ana (2009): Manual de didáctica de la lengua y la literatura, Madrid, Síntesis.

- Mata Anata, Juan, Núñez Delgado, M.ª Pilar y Rienda Polo, José (Coords.) (2015): Didáctica de la lengua y la literatura, Madrid, Pirámide.

- Mendoza Fillola, Antonio et alii (1996): Didáctica de la lengua para la enseñanza primaria y secundaria, Torrejón de Ardoz (Madrid), Akal.

- Mendoza Fillola, Antonio (2003): Didáctica de la lengua y la literatura para Primaria, Madrid, Pearson Educación.

- Pérez Esteve, Pilar e Zayas, Felipe (2007): Competencia en comunicación lingüística, Madrid, Alianza.

- López Valero, Armando y Encabo Fernández, Eduardo (2001): Mejorar la comunicación en niños y adolescentes, Madrid, Ediciones Pirámide.

- Real Academia Española (2010): Nueva gramática de la lengua española: manual, Madrid, Espasa.

- Real Academia Española (2010): Ortografía de la lengua española, Madrid, Espasa.

- Real Academia Española (2011): Nueva gramática básica de la lengua española, Madrid: Espasa.

- Real Academia Española (2012): Ortografía básica de la lengua española, Madrid, Espasa.

- Varela Ortega, Soledad (2003): Morfología léxica: la formación de palabras, Madrid, Gredos.
Bibliografía complementaria


Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente

Materias que se recomenda cursar simultaneamente

Materias que continúan o temario

Observacións

   En todos os textos entregados polos alumnos desta materia prestarase especial atención tanto á coherencia e á cohesión textuais como ás faltas de ortografía ou aos erros de puntuación.
    Por outro lado, dado que unha das competencias desta materia é a de coñecer os procesos de interacción e comunicación na aula, os alumnos/a respectarán as quendas de fala neste espazo así como as exposición orais do profesor/a, evitando calquera interrupción non xustificada.


(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías