Datos Identificativos 2016/17
Asignatura (*) Técnicas Histológicas Código 653862224
Titulación
Mestrado Universitario en Asistencia e Investigación Sanitaria (plan 2012)
Descriptores Ciclo Periodo Curso Tipo Créditos
Máster Oficial 1º cuatrimestre
Primero Obligatoria 6
Idioma
Castellano
Gallego
Inglés
Modalidad docente Presencial
Prerrequisitos
Departamento Medicina
Coordinador/a
Arufe Gonda, María del Carmen
Correo electrónico
maria.arufe@udc.es
Profesorado
Arufe Gonda, María del Carmen
Díaz Prado, Silvia María
Sangiao Alvarellos, Susana
Vaamonde García, Carlos
Correo electrónico
maria.arufe@udc.es
s.diaz1@udc.es
susana.sangiao@udc.es
carlos.vaamonde.garcia@udc.es
Web http://http://www.udc.es/fcs/ga/index.htm
Descripción general Estudo das técnicas histolóxicas ou conxunto de operacións a que se somete unha mostra biolóxica, a fin de que sexa posible o seu estudo microscópico, posibilitando a observación de estruturas non visibles a simple vista.

Competencias del título
Código Competencias / Resultados del título
A1 Capacidad para elegir y aplicar las metodologías de investigación más adecuadas a la investigación planteada.
A2 Capacidad para el diseño experimental y el completo desarrollo de proyectos de investigación en el ámbito sanitario, desde la formulación de la hipótesis de Investigación hasta la comunicación de los resultados.
B1 Capacidad para aplicar el método científico en la planificación y el desarrollo de la investigación sanitaria.
B2 Fluidez y propiedad en la comunicación científica oral y escrita.
B3 Compromiso por la calidad del desarrollo de la actividad investigadora.
B4 Capacidad de análisis y de síntesis.
B5 Habilidad para manejar distintas fuentes de información.
B6 Capacidad para trabajar de forma colaborativa en equipos multi e interdisciplinar.
B7 Capacidad de establecer una relación de empatía con los sujetos implicados en el desarrollo de la actividad investigadora.
C1 Expresarse correctamente, tanto de forma oral como escrita, en las lenguas oficiales de la comunidad autónoma.
C2 Dominar la expresión y la comprensión de forma oral y escrita de un idioma extranjero.
C3 Utilizar las herramientas básicas de las tecnologías de la información y las comunicaciones (TIC) necesarias para el ejercicio de su profesión y para el aprendizaje a lo largo de su vida.
C5 Entender la importancia de la cultura emprendedora y conocer los medios al alcance de las personas emprendedoras.
C6 Valorar críticamente el conocimiento, la tecnología y la información disponible para resolver los problemas con los que deben enfrentarse.
C7 Asumir como profesional y ciudadano la importancia del aprendizaje a lo largo de la vida.
C8 Valorar la importancia que tiene la investigación, la innovación y el desarrollo tecnológico en el avance socioeconómico y cultural de la sociedad.

Resultados de aprendizaje
Resultados de aprendizaje Competencias / Resultados del título
Coñecer a metodoloxía básica da obtención de seccións microscópicas de mostras biolóxicas incluídas en parafina ou conxeladas. AI1
AI2
BM1
BM2
BM3
BM4
BM5
BM6
BM7
CM1
CM2
CM3
CM5
CM6
CM7
CM8
Coñecer os principios da criopreservación de células e tecidos e os protocolos adecuados para a obtención e preservación de diferentes mostras biolóxicas. AI1
AI2
BM1
BM2
BM3
BM4
BM5
BM6
BM7
CM1
CM2
CM3
CM5
CM6
CM7
CM8
Entender os fundamentos da histoquímica e coñecer diferentes tipos de reaccións histoquímicas. AI1
AI2
BM1
BM2
BM3
BM4
BM5
BM6
BM7
CM1
CM2
CM3
CM5
CM6
CM7
CM8
Coñecer os fundamentos das tincións inmunohistoquímicas. AI1
AI2
BM1
BM2
BM3
BM4
BM5
BM6
BM7
CM1
CM2
CM3
CM5
CM6
CM7
CM8
Coñecer os fundamentos da observación microscópica. AI1
AI2
BM1
BM2
BM3
BM4
BM5
BM6
BM7
CM1
CM2
CM3
CM5
CM6
CM7
CM8

Contenidos
Tema Subtema
Tema 1.- LABORATORIO DE CRIOBIOLOXÍA. Requerimentos e equipos. Toma, transporte e preservación de mostras biolóxicas. Principios da criopreservación de células e tecidos.

Tema 2.- FUNDAMENTOS DO PROCESO DE FIXACIÓN TISULAR. Propiedades dos líquidos fixadores. Descalcificacion tisular. Líquidos descalcificadores. Métodos de inclusión. Microtomos e técnicas de corte dos tecidos. Criotomía.

TEMA 3. TINCIÓNS HISTOLÓXICAS. Tincións histolóxica básicas. Hematoxilina-eosina. Tincións para fibras coláxenas e elásticas do tecido conxuntivo. Tricrómico de Masson, picro-fucsina de Van Gieson, sirius red F3BA. Tincións de hidratos de carbono. Técnica de PAS (Periodic Acid Schiff), azul alcián, azul de toluidina. Tincións de depósitos de calcio. Von Kossa, bermello alizarina S. Tincións de lípidos. Sudán III. Outras tincións.

TEMA 4. TINCIÓNS INMUNOHISTOQUÍMICAS. Concepto de antíxeno e anticorpo. Técnicas de tinción inmunohistoquímica (enzimáticas e inmunofluorescentes). Factores que condicionan o resultado das tincións inmunohistoquímicas.

TEMA 5.- MICROSCOPÍA. Fundamentos do microscopio óptico. Observación de preparacións inmunofluorescentes.
Práctica 1. Criopreservación de tecido óseo.
Práctica 2. Criopreservación de válvulas cardíacas.
Práctica 3. Procesado de deshidratación, aclarado e inclusión en parafina.
Obtención de seccións microscópicas en microtomo de parafina.
Práctica 4. Conxelación en nitróxeno líquido.
Obtención de seccións microscópicas en criostato.
Práctica 5. Tinción hematoxilina-eosina.
Práctica 6. Tricrómico de Masson.
Práctica 7. Preparación de solucións tampón.
Práctica 8. Tinción histoenzimática (músculo esquelético): succinato-deshidroxenasa.
Práctica 9. Tinción inmunohistoquímica.
Práctica 10. Observación microscópica das preparacións reailzadas.

Planificación
Metodologías / pruebas Competencias / Resultados Horas lectivas (presenciales y virtuales) Horas trabajo autónomo Horas totales
Lecturas B2 B4 B5 C1 C2 C3 C6 0 17 17
Prácticas de laboratorio A1 A2 B1 B2 B4 B5 B6 C1 C2 C3 C5 C6 C7 C8 37 37 74
Prueba de respuesta múltiple B3 B7 C5 C7 C8 1 0 1
Sesión magistral B6 18 36 54
 
Atención personalizada 4 0 4
 
(*)Los datos que aparecen en la tabla de planificación són de carácter orientativo, considerando la heterogeneidad de los alumnos

Metodologías
Metodologías Descripción
Lecturas Lectura dun artigo relevante relacionado coa materia
Prácticas de laboratorio Desenvólvense técnicas de uso actual en investigación biomédica, que complementan os coñecementos impartidos na sesión maxistral
Prueba de respuesta múltiple Exame tipo test, no que cada pregunta conleva tres posibles respostas sendo só unha a correcta.
Sesión magistral Clase teórica participativa, favorecendo o intercambio de opinións, o debate e a resposta das preguntas formuladas polo alumnado

Atención personalizada
Metodologías
Lecturas
Sesión magistral
Prácticas de laboratorio
Descripción
Ó tratarse dun grupo reducido de alumnos, é posible a resolución de dúbidas e o seguimento individualizado durante o mesmo proceso de aprendizaxe.
En particular, a sesión maxistral é participativa, favorecendo o intercambio de opinións, o debate e a resposta das preguntas formuladas.
As prácticas de laboratorio son tuteladas en todo momento polo profesorado e, se é necesario, polo grupo de investigación no que se integra o alumno (desde o comezo do curso, cada alumno se integra no grupo de investigación no que vai desenvolver o seu Traballo Fin de Mestrado).

Evaluación
Metodologías Competencias / Resultados Descripción Calificación
Prueba de respuesta múltiple B3 B7 C5 C7 C8 Exame tipo test, no que cada pregunta consiste en 4 afirmacións das que só unha é correcta. 50
Prácticas de laboratorio A1 A2 B1 B2 B4 B5 B6 C1 C2 C3 C5 C6 C7 C8 Ó tratarse de un grupo reducido de alumnos, é posible un seguimento personalizado que facilita a avaliación continua. Terase en conta a asistencia, a participación activa e o traballo desenvolvido polo alumno. 50
 
Observaciones evaluación

Para aprobar a materia, hai que obter globalmente un mínimo de 5 sobre 10 e, en cada metodoloxía avaliada, un mínimo de 2,5 sobre 5


Fuentes de información
Básica An YH, Martin KL (2003). Handbook of histology methods for bone and cartilage.. Humana Press
García del Moral (1993). Laboratorio de Anatomía Patológica.. McGraw-Hill
Harlow E, Lane D. (1999). Using antidodies: a laboratory manual.. Cold Spring Harbor Laboratory Press.

Tamén se utilizarán artigos científicos relevantes a actualizados, publicados en revistas con factor de impacto.

Complementária


Recomendaciones
Asignaturas que se recomienda haber cursado previamente

Asignaturas que se recomienda cursar simultáneamente

Asignaturas que continúan el temario

Otros comentarios
Para axudar a conseguir una contorna inmediata sustentable e cumprir o obxectivo estratéxico 9 do I Plan de Sustentabilidade Medio-ambiental Green Campus FCS, todos os traballos documentais que se realicen nesta materia serán entregados a través de Moodle, en formato dixital, sen necesidade de imprimilos. De realizarse en papel: - Non se empregarán plásticos. - Realizaranse impresións a dobre cara. - Empregarase papel reciclado. - Evitarase imprimir borradores.


(*) La Guía Docente es el documento donde se visualiza la propuesta académica de la UDC. Este documento es público y no se puede modificar, salvo cosas excepcionales bajo la revisión del órgano competente de acuerdo a la normativa vigente que establece el proceso de elaboración de guías