Datos Identificativos 2016/17
Asignatura (*) Galicia e Norte de Portugal na Idade Moderna Código 710476004
Titulación
Mestrado Universitario en Patrimonio Cultural: A Eurorrexión Galicia-Norte de Portugal
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Mestrado Oficial 1º cuadrimestre
Primeiro Obrigatoria 3
Idioma
Castelán
Galego
Modalidade docente Presencial
Prerrequisitos
Departamento Humanidades
Coordinación
Correo electrónico
Profesorado
Correo electrónico
Web
Descrición xeral Análise das estructuras e coxunturas sociecómicas de Galicia e do Norte de Portugal nos séculos XVI a XVIII, e especialmente das relacións comerciais e da circulación de persoas entre ambos os dous territorios e da incidencia nas mesmas dos conflictos bélicos entre as monarquías española e lusa.

Competencias do título
Código Competencias do título
A1 Coñecer o patrimonio cultural do Noroeste peninsular dende un punto de vista diacrónico.
A2 Estar capacitado para investigar en temas de patrimonio cultural eurorrexional.
A3 Coñecer os diferentes bens e recursos patrimoniais que identifican tanto a Galicia como ó Norte de Portugal, para o desenvolvemento de convenios de colaboración e conservación conxuntos.
B3 Aplicar un pensamento crítico, lóxico e creativo.
B9 Capacidade de análise e de síntese aplicada á xestión e organización da
B10 Capacidade de xestión da información relevante.
C1 Expresarse correctamente, tanto de forma oral coma escrita, nas linguas oficiais da comunidade autónoma.
C4 Desenvolverse para o exercicio dunha cidadanía aberta, culta, crítica, comprometida, democrática e solidaria, capaz de analizar a realidade, diagnosticar problemas, formular e implantar solucións baseadas no coñecemento e orientadas ao ben común.
C8 Valorar a importancia que ten a investigación, a innovación e o desenvolvemento tecnolóxico no avance socioeconómico e cultural da sociedade.

Resultados de aprendizaxe
Resultados de aprendizaxe Competencias do título
AI1
AI2
AI3
CM1
BI3
BI8
BI9
CM4
CM8

Contidos
Temas Subtemas
As relacións galego-portuguesas na Idade Moderna: estado da investigación
Balance historiográfico
Fontes documentais
O marco político-administrativo A organización territorial en Galicia
A organización territorial no norte portugués
As relacións comerciais entre Galicia e o Norte de Portugal Sal por sardiña. Outros produtos
O contrabando
Os fluxos migratorios A emigración galega a Portugal: causas, ritmos, procedencias, destinos e ocupacións profesionais
A emigración portuguesa a Galicia: causas, ritmos, procedencias, destinos e ocupacións profesionais
A guerra como determinante das relacións galego-portuguesas Resultados das actividades bélicas nas localidades fronteirizas
O legado patrimonial das fortificacións

Planificación
Metodoloxías / probas Competencias Horas presenciais Horas non presenciais / traballo autónomo Horas totais
Análise de fontes documentais 8 4 12
Prácticas a través de TIC 4 0 4
Sesión maxistral 8 12 20
Traballos tutelados 0 30 30
Proba mixta 2 0 2
 
Atención personalizada 7 0 7
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Análise de fontes documentais Preténdese que o alumno chege a identificar diversas fontes documentais e coñeza o seu rendemento desde o punto de vista da investigación histórica
Prácticas a través de TIC Búsqueda, dirixida polo profesor, a través de Internet de recursos bibliográficos e documentais referidos aos contidos da asignatura
Sesión maxistral Explicación en clase por parte do docente de algúns contidos do programa
Traballos tutelados Realización de traballos de base bibliográfica baixo a orientación do profesor sobre temas do programa seleccionados pola alumnado
Proba mixta Cuestionario de respostas breves e pregunta aberta de desenvolvemento dun tema

Atención personalizada
Metodoloxías
Traballos tutelados
Descrición
Orientar a cada alumno de forma individualizada na selección da información (preferentemente bibliográfica) e no análise da mesma

Avaliación
Metodoloxías Competencias Descrición Cualificación
Traballos tutelados Realización de traballos de base bibliográfica baixo a orientación do profesor sobre temas do programa seleccionados pola alumnado. Valorarase a capacidade de redación, de síntese e de análise crítica da información 50
Proba mixta Cuestionario de respostas breves e pregunta aberta de desenvolvemento dun tema. No caso desta última terase en conta a calidade da expresión escrita, e a capacidade de sintetizar, de argumentar e de relacionar contidos 40
Sesión maxistral Valórase o asistencia as clases teóricas e prácticas, e tanto ou máis a participación activa nas mesmas 10
 
Observacións avaliación

Fontes de información
Bibliografía básica Saavedra Fernández, P., (2007). A Galicia do Antigo Réxime (ca. 1480-ca.1835): a sociedade. A Coruña : La Voz de Galicia, D.L
Sobrado Correa, H. (2007). A Galicia do Antigo Réxime (ca. 1480-ca.1835): poboación e exonomía. A Coruña : La Voz de Galicia, D.L
Saavedra Fernández, P., (2007). A Galicia do Antigo Réxime (ca. 1480-ca.1835): política e cultura. A Coruña : La Voz de Galicia, D.L
Mattoso, J. (dir.) (1993). História de Portugal. Vol. 3. No Alvorecer da Modernidade (1480-1620). Lisboa. Edit. Estampa
Mattoso, J. (dir.) (1993). O Antigo Regime. Lisboa. Edit. Estampa

Bibliografía complementaria Marchena Fernández, J. (2009). "De Espanha, nem bom vento nem bom casamento". La guerra como determinante de las difíciles relaciones entre las dos coronas ibéricas en la península y en América. 1640-1808. Anais de História de Além-Mar, Vol. X
Capela, J.V. (coord.) (2005). As Freguesias do Distrito de Viana do Castelo nas Memórias Paroquiais de 1758. Alto Miño: memoria, História e Património. Braga
Amorim, I. (2001). Aveiro e os caminhos do Sal da produçao ao consumo (sécs. XV a XX). Aveiro
Melón Jiménez, M. A. (1999). Hacienda, comercio y contrabando en la frontera de Portugal (siglos XV-XVIII). Cáceres: Cicón, D.L.
Alonso Álvarez, L. (1991). Las actividades comerciales alternativas en la Galicia del siglo XVIII: corso y contrabando. Revista. Instituto José Cornide de Estudios Coruñeses
Alves, J.F. (1997). Peregrinos do traballo. Perspectivas sobre a inmigración galega en Porto. Estudios Migratorios
Meijide Pardo, A. (1975). “Aspectos del comercio gallego de exportación a Portugal en el siglo XVIII”, en Actas de las I Jornadas de Metodología Histórica aplicada a las Ciencias Sociales. III. Historia Moderna, . Santiago de Compostela
López Martínez, A. L. (2007). “El abastecimiento de sal a las pesquerías gallegas, 1780-1816”. Obradoiro de Historia Moderna, 16
Piloto, Mª.A. - Santos, A. (1998). “Fluxo migratório galego para Vila do Conde (1769-1810)”. Populaçao e Sociedade, 4
Fernández Cortizo,C. (2006). “Ir a ganhos”: la emigración gallega al norte de Portugal (1600-1850)”. Actas de los IV Coloquios en Compostela de la Cátedra Unesco sobre Migraciones de la USC, Santiago d
Fernández Cortizo, C. (2008). “Los pasaportes internos como fuente para el estudio de la emigración gallega a Portugal (1760-1850)”. XXVIII Encontro da APHES, Guimaraes
Pinto, S. (2008). “O rio Minho nas rotas do sal: o abastecimento da Galiza na segunda metade do séc. XVI”en A articulação do sal português aos circuitos mundiais – antigos e novos consumos. Oporto, Instituto de História Moderna
González Lopo, D. (2006). “Se se mandassem embora nao haveria quem servise. Os galegos em Portugal: um exemplo típico de mobilidade na época pré-industrial”, en Lois González, R.C. e Verdugo Matés, R.M. (eds.), As migracións e. Santiago de Compostela: IDEGA, Xunta de Galicia




Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente

Materias que se recomenda cursar simultaneamente

Materias que continúan o temario

Observacións


(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías