Datos Identificativos 2016/17
Asignatura (*) Galicia y Norte de Portugal en la Edad Moderna Código 710476004
Titulación
Mestrado Universitario en Patrimonio Cultural: A Eurorrexión Galicia-Norte de Portugal
Descriptores Ciclo Periodo Curso Tipo Créditos
Máster Oficial 1º cuatrimestre
Primero Obligatoria 3
Idioma
Castellano
Gallego
Modalidad docente Presencial
Prerrequisitos
Departamento Humanidades
Coordinador/a
Correo electrónico
Profesorado
Correo electrónico
Web
Descripción general Análise das estructuras e coxunturas sociecómicas de Galicia e do Norte de Portugal nos séculos XVI a XVIII, e especialmente das relacións comerciais e da circulación de persoas entre ambos os dous territorios e da incidencia nas mesmas dos conflictos bélicos entre as monarquías española e lusa.

Competencias del título
Código Competencias del título
A1 Conocer el patrimonio cultural del Noroeste peninsular desde un punto de vista diacrónico.
A2 Estar capacitado para investigar en temas de patrimonio cultural eurorregional.
A3 Conocer los diferentes bienes y recursos patrimoniales que identifican tanto a Galicia como al Norte de Portugal, para el desarrollo de convenios de colaboración y conservación conjuntos.
B3 Aplicar un pensamiento crítico, lógico y creativo.
B9 Capacidad de análisis y de síntesis aplicada a la gestión y organización de la información.
B10 Capacidad de gestión de la información relevante.
C1 Expresarse correctamente, tanto de forma oral como escrita, en las lenguas oficiales de la comunidad autónoma.
C4 Desarrollarse para el ejercicio de una ciudadanía abierta, culta, crítica, comprometida, democrática y solidaria, capaz de analizar la realidad, diagnosticar problemas, formular e implantar soluciones basadas en el conocimiento y orientadas al bien común.
C8 Valorar la importancia que tiene la investigación, la innovación y el desarrollo tecnológico en el avance socioeconómico y cultural de la sociedad.

Resultados de aprendizaje
Resultados de aprendizaje Competencias del título
AI1
AI2
AI3
CM1
BI3
BI8
BI9
CM4
CM8

Contenidos
Tema Subtema
As relacións galego-portuguesas na Idade Moderna: estado da investigación
Balance historiográfico
Fontes documentais
O marco político-administrativo A organización territorial en Galicia
A organización territorial no norte portugués
As relacións comerciais entre Galicia e o Norte de Portugal Sal por sardiña. Outros produtos
O contrabando
Os fluxos migratorios A emigración galega a Portugal: causas, ritmos, procedencias, destinos e ocupacións profesionais
A emigración portuguesa a Galicia: causas, ritmos, procedencias, destinos e ocupacións profesionais
A guerra como determinante das relacións galego-portuguesas Resultados das actividades bélicas nas localidades fronteirizas
O legado patrimonial das fortificacións

Planificación
Metodologías / pruebas Competéncias Horas presenciales Horas no presenciales / trabajo autónomo Horas totales
Análisis de fuentes documentales 8 4 12
Prácticas a través de TIC 4 0 4
Sesión magistral 8 12 20
Trabajos tutelados 0 30 30
Prueba mixta 2 0 2
 
Atención personalizada 7 0 7
 
(*)Los datos que aparecen en la tabla de planificación són de carácter orientativo, considerando la heterogeneidad de los alumnos

Metodologías
Metodologías Descripción
Análisis de fuentes documentales Preténdese que o alumno chege a identificar diversas fontes documentais e coñeza o seu rendemento desde o punto de vista da investigación histórica
Prácticas a través de TIC Búsqueda, dirixida polo profesor, a través de Internet de recursos bibliográficos e documentais referidos aos contidos da asignatura
Sesión magistral Explicación en clase por parte do docente de algúns contidos do programa
Trabajos tutelados Realización de traballos de base bibliográfica baixo a orientación do profesor sobre temas do programa seleccionados pola alumnado
Prueba mixta Cuestionario de respostas breves e pregunta aberta de desenvolvemento dun tema

Atención personalizada
Metodologías
Trabajos tutelados
Descripción
Orientar a cada alumno de forma individualizada na selección da información (preferentemente bibliográfica) e no análise da mesma

Evaluación
Metodologías Competéncias Descripción Calificación
Trabajos tutelados Realización de traballos de base bibliográfica baixo a orientación do profesor sobre temas do programa seleccionados pola alumnado. Valorarase a capacidade de redación, de síntese e de análise crítica da información 50
Prueba mixta Cuestionario de respostas breves e pregunta aberta de desenvolvemento dun tema. No caso desta última terase en conta a calidade da expresión escrita, e a capacidade de sintetizar, de argumentar e de relacionar contidos 40
Sesión magistral Valórase o asistencia as clases teóricas e prácticas, e tanto ou máis a participación activa nas mesmas 10
 
Observaciones evaluación

Fuentes de información
Básica Saavedra Fernández, P., (2007). A Galicia do Antigo Réxime (ca. 1480-ca.1835): a sociedade. A Coruña : La Voz de Galicia, D.L
Sobrado Correa, H. (2007). A Galicia do Antigo Réxime (ca. 1480-ca.1835): poboación e exonomía. A Coruña : La Voz de Galicia, D.L
Saavedra Fernández, P., (2007). A Galicia do Antigo Réxime (ca. 1480-ca.1835): política e cultura. A Coruña : La Voz de Galicia, D.L
Mattoso, J. (dir.) (1993). História de Portugal. Vol. 3. No Alvorecer da Modernidade (1480-1620). Lisboa. Edit. Estampa
Mattoso, J. (dir.) (1993). O Antigo Regime. Lisboa. Edit. Estampa

Complementária Marchena Fernández, J. (2009). "De Espanha, nem bom vento nem bom casamento". La guerra como determinante de las difíciles relaciones entre las dos coronas ibéricas en la península y en América. 1640-1808. Anais de História de Além-Mar, Vol. X
Capela, J.V. (coord.) (2005). As Freguesias do Distrito de Viana do Castelo nas Memórias Paroquiais de 1758. Alto Miño: memoria, História e Património. Braga
Amorim, I. (2001). Aveiro e os caminhos do Sal da produçao ao consumo (sécs. XV a XX). Aveiro
Melón Jiménez, M. A. (1999). Hacienda, comercio y contrabando en la frontera de Portugal (siglos XV-XVIII). Cáceres: Cicón, D.L.
Alonso Álvarez, L. (1991). Las actividades comerciales alternativas en la Galicia del siglo XVIII: corso y contrabando. Revista. Instituto José Cornide de Estudios Coruñeses
Alves, J.F. (1997). Peregrinos do traballo. Perspectivas sobre a inmigración galega en Porto. Estudios Migratorios
Meijide Pardo, A. (1975). “Aspectos del comercio gallego de exportación a Portugal en el siglo XVIII”, en Actas de las I Jornadas de Metodología Histórica aplicada a las Ciencias Sociales. III. Historia Moderna, . Santiago de Compostela
López Martínez, A. L. (2007). “El abastecimiento de sal a las pesquerías gallegas, 1780-1816”. Obradoiro de Historia Moderna, 16
Piloto, Mª.A. - Santos, A. (1998). “Fluxo migratório galego para Vila do Conde (1769-1810)”. Populaçao e Sociedade, 4
Fernández Cortizo,C. (2006). “Ir a ganhos”: la emigración gallega al norte de Portugal (1600-1850)”. Actas de los IV Coloquios en Compostela de la Cátedra Unesco sobre Migraciones de la USC, Santiago d
Fernández Cortizo, C. (2008). “Los pasaportes internos como fuente para el estudio de la emigración gallega a Portugal (1760-1850)”. XXVIII Encontro da APHES, Guimaraes
Pinto, S. (2008). “O rio Minho nas rotas do sal: o abastecimento da Galiza na segunda metade do séc. XVI”en A articulação do sal português aos circuitos mundiais – antigos e novos consumos. Oporto, Instituto de História Moderna
González Lopo, D. (2006). “Se se mandassem embora nao haveria quem servise. Os galegos em Portugal: um exemplo típico de mobilidade na época pré-industrial”, en Lois González, R.C. e Verdugo Matés, R.M. (eds.), As migracións e. Santiago de Compostela: IDEGA, Xunta de Galicia




Recomendaciones
Asignaturas que se recomienda haber cursado previamente

Asignaturas que se recomienda cursar simultáneamente

Asignaturas que continúan el temario

Otros comentarios


(*) La Guía Docente es el documento donde se visualiza la propuesta académica de la UDC. Este documento es público y no se puede modificar, salvo cosas excepcionales bajo la revisión del órgano competente de acuerdo a la normativa vigente que establece el proceso de elaboración de guías