Identifying Data 2016/17
Subject (*) ENXEÑARÍA DO GAS Code 730G04053
Study programme
Grao en enxeñaría en Tecnoloxías Industriais
Descriptors Cycle Period Year Type Credits
Graduate 1st four-month period
Fourth Optativa 6
Language
Spanish
Teaching method Face-to-face
Prerequisites
Department Enxeñaría Industrial 2
Coordinador
Lara Coira, Manuel
E-mail
manuel.lara.coira@udc.es
Lecturers
Cartelle Barros, Juan José
Lara Coira, Manuel
E-mail
juan.cartelle1@udc.es
manuel.lara.coira@udc.es
Web
General description Conocimiento de los gases combustibles, su obtención y aplicaciones. Diseño y cálculo de gasoductos y redes de transporte y distribución. Diseño y cálculo de instalaciones de almacenamiento y suministro. Proyecto de instalaciones para la utilización de gases combustibles. Conocimiento de la normativa y legislación de aplicación. Utilización de fuentes bibliográficas.

Study programme competencies
Code Study programme competences
B1 Que os estudantes demostren posuír e comprender coñecementos nunha área de estudo que parte da base da educación secundaria xeral e adoita encontrarse a un nivel que, aínda que se apoia en libros de texto avanzados, inclúe tamén algúns aspectos que implican coñecementos procedentes da vangarda do seu campo de estudo
B2 Que os estudantes saiban aplicar os seus coñecementos ao seu traballo ou vocación dunha forma profesional e posúan as competencias que adoitan demostrarse por medio da elaboración e defensa de argumentos e a resolución de problemas dentro da súa área de estudo
B3 Que os estudantes teñan a capacidade de reunir e interpretar datos relevantes (normalmente dentro da súa área de estudo) para emitiren xuízos que inclúan unha reflexión sobre temas relevantes de índole social, científica ou ética
B4 Que os estudantes poidan transmitir información, ideas, problemas e solucións a un público tanto especializado como leigo
B5 Que os estudantes desenvolvan aquelas habilidades de aprendizaxe necesarias para emprenderen estudos posteriores cun alto grao de autonomía
B6 Ser capaz de concibir, deseñar ou poñer en práctica e adoptar un proceso substancial de investigación con rigor científico para resolver calquera problema formulado, así como de comunicar as súas conclusións –e os coñecementos e razóns últimas que as sustentan– a un público tanto especializados como leigo dun xeito claro e sen ambigüidades
B7 Ser capaz de realizar unha análise crítica, avaliación e síntese de ideas novas e complexas
B8 Deseñar e realizar investigacións en ámbitos novos ou pouco coñecidos, con aplicación de técnicas de investigación (con metodoloxías tanto cuantitativas como cualitativas) en distintos contextos (ámbito público ou privado, con equipos homoxéneos ou multidisciplinares etc.) para identificar problemas e necesidades
C1 Utilizar as ferramentas básicas das tecnoloxías da información e as comunicacións (TIC) necesarias para o exercicio da súa profesión e para a aprendizaxe ao longo da súa vida.
C2 Desenvolverse para o exercicio dunha cidadanía aberta, culta, crítica, comprometida, democrática e solidaria, capaz de analizar a realidade, diagnosticar problemas, formular e implantar solucións baseadas no coñecemento e orientadas ao ben común.
C3 Entender a importancia da cultura emprendedora e coñecer os medios ao alcance das persoas emprendedoras.
C4 Valorar criticamente o coñecemento, a tecnoloxía e a información dispoñible para resolver os problemas cos que deben enfrontarse.
C5 Asumir como profesional e cidadán a importancia da aprendizaxe ao longo da vida.
C6 Valorar a importancia que ten a investigación, a innovación e o desenvolvemento tecnolóxico no avance socioeconómico e cultural da sociedade.

Learning aims
Learning outcomes Study programme competences
Aplica-los fundamentos científico-técnicos das tecnoloxías industriais no sector dos gases combustibeis B1
B2
B3
B4
B5
B6
B7
B8
C4
C5
C6
Proxecto e cálculo de produtos, procesos, instalacións e plantas no almacenamento e transporte de gases combustibeis. B1
B2
B3
B4
B5
B6
B7
B8
C1
C2
C3
C4
C5
C6

Contents
Topic Sub-topic
1. INTRODUCIÓN AO ESTUDO DO GAS. 1.1. A industria do gas: Síntese histórica.
1.2. Fitos contemporáneos na industria do gas.
1.3. A industria do gas en España.
1.4. Fitos contemporáneos na industria española do gas.
1.5. Produción e consumo de gas natural.
1.6. Reservas de gas natural.
1.7. Perspectivas do gas natural e contexto enerxético.
2. COÑECEMENTO DOS GASES. 2.1. Gases naturais.
2.2. Gases manufacturados.
2.2.1. Gas cidade.
2.2.2. Gas de forno alto.
2.2.3. Gas de coquería.
2.2.4. Gas de refinería.
2.2.5. Gases licuados do petróleo.
2.2.6. Gas natural sintético.
2.2.7. Gases industriales y gases medicinales.
2.3. Biogases.
2.4. Hidrógeno.
2.5. Mezclas gaseosas.
2.6. Los gases combustibles y el ecosistema.
2.7. Características de los combustibles gaseosos.
3. COMBUSTIÓN E GASES COMBUSTIBEIS. 3.1. Definiciós e tipoloxía.
3.2. Características xerais.
3.3. Rendemento da combustión.
3.4. Intercambiabilidade dos gases.
3.5. A lapa e os queimadores.
3.6. Queimadores a gas.
3.7. Elementos auxiliares dos queimadores.
4. PRODUCIÓN DE GAS NATURAL. 4.1. Exploración e perforación de xacementos de gas natural.
4.2. Explotación de xacementos de gas natural.
4.3. Aplicación das leis dos gases á enxeñaría dos xacementos.
4.4. Captación e tratamento do gas natural para a emisión.
4.5. Plantas de licuación.
5. ARMACENAGEM DE GAS NATURAL. 5.1. Armacenagem de gas natural.
5.2. Armacenagem de gas natural comprimido (GNC).
5.3. Armacenagem subterráneo.
5.4. Armacenagem de gas natural licuado (GNL).
5.5. Plantas de regasificación.
5.6. Instalacións de recorte de picos (peak-shaving plants).
5.7. Plantas satélites.
5.8. Transporte marítimo de gas natural licuado (GNL).
6. TRANSPORTE E DISTRIBUCIÓN CANALIZADA DE GAS NATURAL. 6.1. Xeralidades.
6.2. Distribución canalizada. Gasoductos e redes.
6.3. Diseño e cálculo de gasoductos.
6.3.1. Cálculo de perdas de carga.
6.3.2. Cálculo de velocidades de circulación.
6.3.3. Cálculo de espesores de tubería.
6.3.4. Perdas de carga singulares.
6.4. Diseño y cálculo de redes ramificadas.
6.5. Diseño y cálculo de redes malladas.
6.6. Sectorización y colocación de válvulas.
7. OS GASES LICUADOS DO PETRÓLEO (GLPs). 7.1. Xeralidades.
7.2. Distribución discreta. Depósitos fixos e móveis.
7.3. Instalacións con depósitos móveis.
7.3.1. Envases móveis de GLP de capacidade inferior a 15 kg.
7.3.2. Envases móveis de GLP de capacidade superior a 15 kg.
7.4. Instalacións con depósitos fixos para gases licuados do petróleo (GLP).
7.4.1. Clasificación de las instalaciones con depósitos fijos de GLP.
7.4.2. Instalación de almacenamiento de GLP: ubicación y distancias.
7.4.3. Equipos de trasvase.
7.4.4. Equipos de vaporización.
7.2.3. Diseño y cálculo de instalaciones con envases móviles de GLP.
7.5. Diseño y cálculo de instalaciones fijas.
7.5.1. Cálculo de vaporización natural en régimen continuo.
7.5.2. Cálculo de la autonomía de las instalaciones.
7.6. Redes de distribución a partir de depósitos fijos.
7.7. Diseño y cálculo de instalaciones móviles.
7.8. Estaciones gasauto y surtidores de GLP para automoción.
7.9. Apéndice: gases industriales y gases medicinales.
8. INSTALACIÓNS PARA A UTILIZACIÓN DE GASES COMBUSTIBEIS. 8.1. Instalacións receptoras.
8.2. Instalacións receptoras para usos industriales.
8.3. Instalacións receptoras para usos domésticos, colectivos e comerciais.
8.4. Instalacións particulares ou especiais.
8.4.1. Estacións de regulación e medida.
8.4.2. Instalacións de odourización e análise cromatográfico.
8.4.3. Protección catódica, comunicaciones y telecontrol.
8.5. Elementos básicos constituyentes de las instalaciones receptoras.
8.6. Proyecto y diseño de instalaciones y su utilización.
8.7. Instalaciones de gases no combustibles. Gases industriales y gases medicinales.

Planning
Methodologies / tests Competencies Ordinary class hours Student’s personal work hours Total hours
Document analysis B1 C4 10 15 25
Collaborative learning B2 B3 C4 13 26 39
Case study B4 B5 B6 B7 B8 C1 C2 C3 C4 C5 C6 21 21 42
Objective test C4 2.5 15 17.5
Guest lecture / keynote speech C4 5.5 11 16.5
 
Personalized attention 10 0 10
 
(*)The information in the planning table is for guidance only and does not take into account the heterogeneity of the students.

Methodologies
Methodologies Description
Document analysis Se utilizarán documentos bibliográficos (artigos, textos lexislativos, etc.) relevantes para a temática da materia con actividades especificamente deseñadas para a análise dos mesmos. Empregaráse como introdución xeral a un tema, como instrumento de aplicación do estudo de casos, para a explicación de procesos que non se poden observar directamente, para a presentación de situacións complexas e como síntese de contidos de carácter teórico ou práctico.
Collaborative learning Se organizarán pequenos grupos nos que o alumnado traballará conxuntamente na resolución de tarefas asignadas polo profesorado para optimizar a súa propia aprendizaxe e a dos outros membros do grupo. Os grupos contarán co apoio do profesorado, tanto presencial como via internet.
Case study O alumnado, orgaizado en pequenos grupos de traballo, haberá de resolver unha situación específica e problemática concreta a partir dos coñecementos que se traballaron. Tal situación ten que ser capaz analizada, comprendida, valorada e resolta por o grupo coa axuda dun proceso de discusión que conducirá á decisión razoada.
Objective test Será unha proba escrita utilizada para a avaliación da aprendizaxe, coñecementos, capacidades, e destrezas. Combinará preguntas de resposta múltiple e de resposta breve.
Guest lecture / keynote speech Consistirá na exposición oral complementada co uso de medios audiovisuais e a introdución de algunhas preguntas dirixidas aos estudantes, coa finalidade de transmitir coñecementos e facilitar a aprendizaxe.

Personalized attention
Methodologies
Case study
Collaborative learning
Description
Se atenderá de maneira individual ou en pequeno grupo ás necesidades e consultas do alumnado relacionadas co estudo dos temas vencellados coa materia, proporcionándolle orientación, apoio e motivación no proceso de aprendizaxe. Esta actividade poderá desenvolverse de forma presencial (directamente na aula e nos momentos que o profesor ten asignados a titorías de despacho) ou de forma non presencial (a través do correo electrónico ou do campus virtual).

Para o mellor desenvolvemento da aprendizaxe colaborativa e para a solución dos problemas é importante consultar co profesor os avances que se vaian realizando progresivamente para ofrecer as orientacións necesarias en cada caso para asegurar a calidade dos traballos de acordo aos criterios que se indicarán. O seguimento farase preferentemente de forma individualizada a través dos espazos de comunicación da ferramenta Moodle.

Assessment
Methodologies Competencies Description Qualification
Objective test C4 É a partida metodolóxica de máis peso na avaliación do aproveitamento do curso. 60
Guest lecture / keynote speech C4 O aproveitamento e participación nas clases maxistrais contará na avaliación do curso. 5
Case study B4 B5 B6 B7 B8 C1 C2 C3 C4 C5 C6 Terase en conta a destreza no manexo dos conceptos aplicados e a adecuación dos resultados. 20
Collaborative learning B2 B3 C4 Valorarase a participación colaborativa co resto do grupo, así como a cualidade do resultado acadado. 10
Document analysis B1 C4 A utilización das fontes aconselladas e mesmo calquera ampliación da información de aplicación será tida en conta. 5
 
Assessment comments

Sources of information
Basic Giner Llinares, P. (1995). Curso de instalaciones de gas. Valencia, Pedro Giner Llinares
Lorenzo Becco, J.L. (1992). Los gases licuados del petróleo. Madrid, Repsol-Butano
Asociación Española de la Industria del Gas (SEDIGAS) (1995). Manuel del gas y sus aplicaciones. Barcelona, Doyma
Institute of Gas Technology (1999). Natural Gas in nontechnical language. Tulsa, Oklahoma, PennWell Publishing Company

Complementary


Recommendations
Subjects that it is recommended to have taken before
FÍSICA I/730G04003
QUÍMICA/730G04005
FÍSICA II/730G04009
TERMODINÁMICA/730G04014

Subjects that are recommended to be taken simultaneously

Subjects that continue the syllabus

Other comments


(*)The teaching guide is the document in which the URV publishes the information about all its courses. It is a public document and cannot be modified. Only in exceptional cases can it be revised by the competent agent or duly revised so that it is in line with current legislation.