Datos Identificativos 2016/17
Asignatura (*) Sistemas hidráulicos e neumáticos Código 730G05029
Titulación
Grao en Enxeñaría Naval e Oceánica
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Grao 2º cuadrimestre
Terceiro Obrigatoria 4.5
Idioma
Castelán
Galego
Modalidade docente Presencial
Prerrequisitos
Departamento Construcións Navais
Enxeñaría Naval e Oceánica
Coordinación
Bouza Fernandez, Javier
Correo electrónico
javier.bouza@udc.es
Profesorado
Bouza Fernandez, Javier
Correo electrónico
javier.bouza@udc.es
Web http://oleo.udc.es
Descrición xeral Formúlase un programa nel que se resalta a descrición, funcionamento, selección e utilización dos elementos e dos sistemas hidráulicos e pneumáticos de potencia. Todo iso, exemplificado, con deseño, cálculos e desenvolvementos aplicados aos Buques, Artefactos Mariños e á Construción Naval en xeral.

Competencias do título
Código Competencias / Resultados do título
A10 Coñecemento da teoría de automatismos e métodos de control e da súa aplicación a bordo
A13 Coñecemento da mecánica e dos compoñentes de máquinas
A17 Coñecemento dos sistemas para avaliación da calidade, así como da normativa e os medios relativos á seguridade e á protección ambiental
A25 Capacidade para a integración a bordo dos sistemas auxiliares tendo en conta o seu empacho, peso, cargas dinámicas, impacto na estanquidade, o espazo necesario para o seu mantemento etc.
A29 Coñecemento dos procesos de construción naval
A33 Coñecemento dos equipos e sistemas auxiliares navais
A35 Capacidade para proxectar sistemas hidráulicos e pneumáticos
A39 Coñecemento dos procesos de montaxe a bordo de máquinas, equipos e sistemas
B1 Que os estudantes demostren posuír e comprender coñecementos nunha área de estudo que parte da base da educación secundaria xeral e adoita encontrarse a un nivel que, aínda que se apoia en libros de texto avanzados, inclúe tamén algúns aspectos que implican coñecementos procedentes da vangarda do seu campo de estudo
B2 Que os estudantes saiban aplicar os seus coñecementos ao seu traballo ou vocación dunha forma profesional e posúan as competencias que adoitan demostrarse por medio da elaboración e defensa de argumentos e a resolución de problemas dentro da súa área de estudo
B3 Que os estudantes teñan a capacidade de reunir e interpretar datos relevantes (normalmente dentro da súa área de estudo) para emitiren xuízos que inclúan unha reflexión sobre temas relevantes de índole social, científica ou ética
B4 Que os estudantes poidan transmitir información, ideas, problemas e solucións a un público tanto especializado como leigo
B5 Que os estudantes desenvolvan aquelas habilidades de aprendizaxe necesarias para emprenderen estudos posteriores cun alto grao de autonomía
B6 Ser capaz de realizar unha análise crítica, avaliación e síntese de ideas novas e complexas
C1 Utilizar as ferramentas básicas das tecnoloxías da información e as comunicacións (TIC) necesarias para o exercicio da profesión e para a aprendizaxe ao longo da vida
C2 Desenvolverse para o exercicio dunha cidadanía aberta, culta, crítica, comprometida, democrática e solidaria, capaz de analizar a realidade, diagnosticar problemas, formular e implantar solucións baseadas no coñecemento e orientadas ao ben común
C4 Valorar criticamente o coñecemento, a tecnoloxía e a información dispoñible para resolver os problemas que deben enfrontarse
C6 Valorar a importancia da investigación, a innovación e o desenvolvemento tecnolóxico no avance socioeconómico e cultural da sociedade

Resultados de aprendizaxe
Resultados de aprendizaxe Competencias / Resultados do título
1. Adquirir o coñecemento teórico e práctico do funcionamento e da aplicación dos distintos elementos hidráulicos e neumáticos no sector naval. A35
A39
B1
B2
B3
B4
B5
B6
C1
C2
C4
C6
2. Cálculo, dimensionamento e selección dos elementos hidráulicos e pneumáticos A13
A17
A33
A35
A39
B1
B2
B3
B4
B5
B6
C1
C2
C4
C6
3. Desenvolvemento e interpretación analítica de esquemas e planos. A10
A13
A25
A29
A33
A35
A39
B1
B2
B3
B4
B6
C1
C2
C4
C6
4. Coñecer as aplicacións prácticas ao sector naval. A10
A13
A17
A29
A33
A35
A39
B1
B2
B3
B4
B5
B6
C1
C2
C4
C6

Contidos
Temas Subtemas
UNIDADE DIDÁCTICA I: FUNDAMENTOS DA OLEOPNEUMÁTICA 1º INTRODUCCIÓN E FUNDAMENTOS DA OLEOPNEUMÁTICA

2º COMPONENTES E REPRESENTACIÓN DOS SISTEMAS OLEOPNEUMÁTICOS.


UNIDADE DIDÁCTICA II: TECNOLOXÍA OLEOPNEUMÁTICA

3º VÁLVULAS DIRECCIONAIS.

4º VÁLVULAS ANTIRRETORNO.

5º VÁLVULAS REGULADORAS DE PRESIÓN.

6º VÁLVULAS REGULADORAS DE CAUDAL.

7º BOMBAS HIDROSTÁTICAS, COMPRESORES E MOTORES OLEOPNEUMÁTICOS.

8º MAQUINAS HIDRÁULICAS DE PISTÓNS.

9º ACTUADORES LINEAIS.

10º ACUMULADORES HIDRÁULICOS
UNIDADE DIDÁCTICA III: APLICACIÓNS DE SISTEMAS HIDRÁULICOS E PNEUMÁTICOS DE POTENCIA AO SECTOR NAVAL. 11º DESCRICIÓN E FUNDAMENTOS DA TÉCNICA DE MANDO

12º ESTRUTURA E ANÁLISE DE FUNCIONAMENTO DOS SISTEMAS HIDRÁULICOS E PNEUMÁTICOS DE POTENCIA.

Planificación
Metodoloxías / probas Competencias / Resultados Horas lectivas (presenciais e virtuais) Horas traballo autónomo Horas totais
Estudo de casos A10 A13 A17 A25 A29 A33 A35 A39 B4 B6 C1 C2 C4 C6 4 16 20
Sesión maxistral A13 A25 A29 A33 A35 A39 B1 B2 B3 B4 B5 C4 C6 12 24 36
Prácticas de laboratorio A35 A39 B6 20 15.5 35.5
Solución de problemas A35 B2 B3 B4 B6 5 10 15
Proba obxectiva A13 A29 A33 A35 A39 B4 2 0 2
Proba de ensaio A10 A17 A25 A33 A35 A39 B2 B3 B6 2 0 2
 
Atención personalizada 2 0 2
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Estudo de casos Denominación do caso práctico (Capítulos de teoría relacionados)
1º Cálculo, dimensionamento e selección da fonte de enerxía, da instalación de distribución e das válvulas (Capítulos 3, 4, 5, 6, 7 e 8).
2º Cálculo, dimensionamento e selección de actuadores (Capítulos 8, 9).
3º Cálculo, dimensionamento e selección de acumuladores (Capítulo 10).
Sesión maxistral Programa da materia
Prácticas de laboratorio SECCIÓN I: SISTEMAS HIDRÁULICOS DE POTENCIA.
Denominación da práctica.
1. Funcionamento do grupo hidráulico. Xeración de caudal e presión.
2. Funcionamento da válvula de illamento ou corte.
3. Funcionamento da válvula limitadora de presión (válvula de seguridade).
4. Funcionamento da válvula estrangulamento.
5. Perdas de carga en canalizacións hidráulicas.
6. Funcionamento das válvulas direccionais.
7. Control dun cilindro de simple efecto.
8. Control dun cilindro de dobre efecto.
9. Regulación de velocidade dun cilindro con carga constante.
10. Regulación de velocidade dun cilindro con carga variable.
11. Circuíto con regulación de velocidade e de forza.
12. Seguridade e bloqueo dun cilindro.
13. Circuíto de dobre velocidade de traballo.
14. Circuíto hidráulico para actuadores rotativos.
15. Circuíto de protección contra sobrepresións.
16. Circuíto de freado dun motor.
17. Circuíto de non baleirado.
18. Circuítos con acumuladores hidráulicos.

SECCIÓN II: SISTEMAS ELECTRO-PNEUMÁTICOS.
Denominación da práctica.
1. Mando directo e indirecto.
2. Circuítos de mando con funcións lóxicas.
3. Mando e control de posición electropneumático.
4. Sistemas eléctricos de almacenamento de información.
5. Mando e control electropneumático con temporización.
6. Circuítos electropneumáticos con presostatos.
9. Mando e control de secuencias electropneumáticas cun ou varios actuadores.
Solución de problemas Formulación e solución de problemas de oleopneumática
Proba obxectiva Un exame escrito que consta de 3 módulos: simboloxía, un test de teoría e problemas.
Proba de ensaio Fundamentada nas prácticas realizadas no Laboratorio de Hidráulica e Pneumática

Atención personalizada
Metodoloxías
Prácticas de laboratorio
Solución de problemas
Estudo de casos
Descrición
Serán clases participativas tanto de traballo individual como en grupo. Ademais das titorías presenciais empregaranse as TIC ´ s: correo, chat, videoconferencia e plataformas web de traballo en grupo.

Avaliación
Metodoloxías Competencias / Resultados Descrición Cualificación
Proba obxectiva A13 A29 A33 A35 A39 B4 Se fundamentaras en los contenidos del programa de la asignatura y en la resolución de casos prácticos y problemas 60
Proba de ensaio A10 A17 A25 A33 A35 A39 B2 B3 B6 Se fundamentará en las Prácticas de Laboratorio y en la resolución de problemas 40
 
Observacións avaliación

Na 1ª oportunidade: A avaliación realizarase en función das metodoloxías expostas. A cualificación das metodoloxías realizarase con notas sobre 10 e será condición necesaria para superar a avaliación da 1º oportunidade: non ter ningunha nota inferior ou igual que 3,5 e ter unha asistencia ás actividades presenciais de polo menos o 80%. A nota final da 1º oportunidade é:

( 0,40 * Proba de Ensaio + 0,6 * Proba obxectiva ) / (1,4 * Número de notas inferiores ou iguais que 3,5 + N * 1)

onde N=1 para asistencia maior ou igual que o 80% e N=1.5 para o caso contrario.

Á súa vez a Proba obxectiva dividise en 3 módulos: simboloxía, teoría e solución de problemas. E a súa cualificación virá dada pola fórmula:

(0.25* Simboloxía + 0,45 * Teoría + 0,30 * Problemas) / (1,4 * Número de notas inferiores ou iguais que 3,5 + N * 1)

onde N=1 para asistencia maior ou igual que o 80% e N=1.5 para o caso contrario.

Na 2ª oportunidade: A avaliación realizarase a través de dúas proba selectivas. A primeira unha Proba obxectiva que consta de tres módulos: simboloxía, teoría e problemas, e a segunda unha Proba de ensaio. A cualificación dos distintos módulos realizárase con notas sobre 10. Aqueles alumnos que superasen unha nota igual ou superior a 5 nalgún dos módulos ou probas da 1ª oportunidade e que teñan unha asistencia ás actividades presenciais de polo menos o 80%, e por petición expresa, manterase esta notas co seguinte criterio:

Módulo/s de Proba obxectiva da 2ª oportunidade= Nota do módulo/s de Proba obxectiva da 1ª oportunidade sempre que sexa superiores ou iguais a 5.

Proba de ensaio da 2ª oportunidade= Nota da Proba de ensaio da 1ª oportunidade sempre que sexa superiores ou iguais a 5.

A nota final da 2º oportunidade é:

( 0,40 * Proba de Ensaio + 0,6 * Proba obxectiva ) / (1,4 * Número de notas inferiores ou iguais que 3,5 + 1)

Á súa vez a Proba obxectiva dividise en 3 módulos: simboloxía, teoría e solución de problemas. E a súa cualificación virá dada pola fórmula:

(0.25* Simboloxía + 0,45 * Teoría + 0,30 * Problemas) / (1,4 * Número de notas inferiores ou iguais que 3,5 +  1).


Fontes de información
Bibliografía básica
  • Manual de oleohidráulica Industrial. Vickers Systems, 1993.
  • Fundamentos y componentes de la oleohidráulica. Training hidráulico, compendio 1. Mannesmann Rexroth,1991.
  • I.M.I. Norgren, S.A. Cálculo y diseño de circuitos en aplicaciones neumáticas. Marcombo,1998
  • SMC international training. Neumática. Paraninfo 2000.
  • Fluidos, bombas e instalaciones hidráulicas. Salvador de las Heras. Universitat Politècnica de Catalunya.BarcelonaTech, 2011
  • Cuaderno de ejercicios de oleohidráulica. Bouza Fernández, J. Servicio de reprografía EPS Ferrrol
  • Cuaderno de Válvulas direccionales. Bouza Fernández, J. Servicio de reprografía EPS Ferrrol.
  • Cuaderno de Válvulas antirretorno. Bouza Fernández, J. Servicio de reprografía EPS Ferrrol
  • Cuaderno de Válvulas limitadoras de presión. Bouza Fernández, J. Servicio de reprografía EPS Ferrrol
  • Cuaderno de Válvulas de flujo. Bouza Fernández, J. Servicio de reprografía EPS Ferrrol.
  • Cuaderno de bombas y motores. Bouza Fernández, J. Servicio de reprografía EPS Ferrrol.
  • Cuaderno de Máquinas de pistones. Bouza Fernández, J. Servicio de reprografía EPS Ferrrol.
  • Cuaderno de Actuadotes lineales. Bouza Fernández, J. Servicio de reprografía EPS Ferrrol.
  • Cuaderno de Acumuladores hidráulicos. Bouza Fernández, J. Servicio de reprografía EPS Ferrrol.
  • Cuaderno de Compresores. Bouza Fernández, J. Servicio de reprografía EPS Ferrrol
  • Manual de Simbología Neumática y Hidráulica. Bouza Fernández, J. Servicio de reprografía EPS Ferrrol.
  • Manuales de prácticas de Hidráulica. Bouza Fernández, J. Servicio de reprografía EPS de Ferrol
  • Manuales de prácticas de ElectroHidráulica. Bouza Fernández, J. Servicio de reprografía EPS de Ferrol
  • Manuales de prácticas de Neumática. Bouza Fernández, J. Servicio de reprografía EPS de Ferrol
  • Manuales de prácticas de Electroneumática. Bouza Fernández, J. Servicio de reprografía EPS de Ferrol
Bibliografía complementaria
  • Robert L. Mott. Mecánica de fluidos aplicada. Prentice Hall, 1996.
  • Claudio Mataix. Mecánica de fluidos y máquinas hidráulicas. Ediciones del Castillo, 1986
    Felipe Roca Ravell. Oleohidráulica básica. Diseño de circuitos. Ediciones Universitat Politécnica de Catalunya, 2000.
  • Werner Deppert/Kurt Stoll. Cutting costs with pneumatics. Vogel Textbook, 1988.
  • SMC international training. Neumática. Paraninfo 2000.
  • Réjean Labonville. Circuits hydrauliques. Éditions de I’École Polytechnique de Montréal.
  • Richard W. Greene. Compresores. Selección, uso y mantenimiento. McGrawHill, 1992.
  • Mitchell / Pippenger. Fluid power maintenance basics and troubleshooting. Marcel Dekker, 1997.

Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente
Física 1/730G05002
Física 2/730G05006
Construción naval e sistemas de propulsión/730G05009
Sistemas auxiliares do buque 1/730G05028
Mecánica de fluídos/730G05019

Materias que se recomenda cursar simultaneamente

Materias que continúan o temario

Observacións

Existe unha Plataforma Web para complementar a Docencia e para potenciar o desenvolvemento desta materia "http://oleo.udc.es" (tamén se pode localizar escribindo no buscador "sistemas oleoneumáticos") e un grupo google denominado "Esteiro2017@googlegroups.com" para o seguimiento do curso.



(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías