Datos Identificativos 2016/17
Asignatura (*) Transporte marítimo Código 730G05033
Titulación
Grao en Enxeñaría Naval e Oceánica
Descriptores Ciclo Periodo Curso Tipo Créditos
Grado 2º cuatrimestre
Cuarto Obligatoria 6
Idioma
Castellano
Modalidad docente Presencial
Prerrequisitos
Departamento Enxeñaría Naval e Oceánica
Coordinador/a
Carral Couce, Luis Manuel
Correo electrónico
l.carral@udc.es
Profesorado
Carral Couce, Luis Manuel
Castro Santos, Laura
Correo electrónico
l.carral@udc.es
laura.castro.santos@udc.es
Web
Descripción general Coñecemento do mercado e actividade do Transporte Marítimo

Competencias del título
Código Competencias del título
A30 Conocimiento de los fundamentos del tráfico marítimo para su aplicación a la distribución de los espacios del buque.
B2 Que los estudiantes sepan aplicar sus conocimientos a su trabajo o vocación de una forma profesional y posean las competencias que suelen demostrarse por medio de la elaboración y defensa de argumentos y la resolución de problemas dentro de su área de estudio
B3 Que los estudiantes tengan la capacidad de reunir e interpretar datos relevantes (normalmente dentro de su área de estudio) para emitir juicios que incluyan una reflexión sobre temas relevantes de índole social, científica o ética
B6 Ser capaz de realizar un análisis crítico, evaluación y síntesis de ideas nuevas y complejas.
C1 Utilizar las herramientas básicas de las tecnologías de la información y las comunicaciones (TIC) necesarias para el ejercicio de su profesión y para el aprendizaje a lo largo de su vida.
C4 Valorar críticamente el conocimiento, la tecnología y la información disponible para resolver los problemas con los que deben enfrentarse.
C6 Valorar la importancia que tiene la investigación, la innovación y el desarrollo tecnológico en el avance socioeconómico y cultural de la sociedad.

Resultados de aprendizaje
Resultados de aprendizaje Competencias del título
Conocimiento de los mercados de la construcción y reparación de buques y de sus aspectos legales y económicos, para su aplicación a los correspondientes contratos y especificaciones. Conocimiento del comercio y del transporte marítimo internacional para su aplicación a la definición y optimización de nuevos buques y artefactos. Conocimientos de economía y de gestión de empresas del ámbito marítimo. Utilizar las herramientas básicas de las tecnologías de la información y las comunicaciones (TIC) necesarias para el ejercicio de su profesión y para el aprendizaje a lo largo de su vida. Poseer y comprender conocimientos que aporten una base u oportunidad de ser originales en el desarrollo y/o aplicación de ideas, a menudo en un contexto de investigación Que los estudiantes sepan aplicar los conocimientos adquiridos y su capacidad de resolución de problemas en entornos nuevos o poco conocidos dentro de contextos más amplios (o multidisciplinares) relacionados con su área de estudio Que los estudiantes sean capaces de integrar conocimientos y enfrentarse a la complejidad de formular juicios a partir de una información que, siendo incompleta o limitada, incluya reflexiones sobre las responsabilidades sociales y éticas vinculadas a la aplicación de sus conocimientos y juicios Que los estudiantes sepan comunicar sus conclusiones -y los conocimientos y razones últimas que las sustentan- a públicos especializados y no especializados de un modo claro y sin ambigüedades. Utilizar las herramientas básicas de las tecnologías de la información y las comunicaciones (TIC) necesarias para el ejercicio de su profesión y para el aprendizaje a lo largo de su vida. Que los estudiantes posean las habilidades de aprendizaje que les permitan continuar estudiando de un modo que habrá de ser en gran medida autodirigido o autónomo. Ser capaz de realizar un análisis crítico, evaluación y síntesis de ideas nuevas y complejas. Hablar bien en público A30
B2
B3
B6
C1
C4
C6

Contenidos
Tema Subtema
.
PARTE I. INTRODUCIÓN - O COMERCIO MARÍTIMO
.
Tema 1. Os PRINCIPIOS ECONÓMICOS DO COMERCIO MARÍTIMO
1. Introdución
2. Crecemento económico e comercio marítimo
Etapas do desenvolvemento económico
Ciclo de desenvolvemento do comercio marítimo
Relación crecemento - comercio
3. Factores explicativos do comercio marítimo
Produto Nacional Bruto
Zona xeográfica
Poboación
Recursos naturais existentes
4. Incoterms
Concepto- Clasificación
Relación co transporte marítimo; gastos de carga e estiba
5. Balanza de pagos e Balanza de fretes
Balanza de fretes marítimos
Balanza de servizos anexos ao transporte marítimo
Tema 2. DISTRIBUCIÓN XEOGRÁFICA DO COMERCIO MARÍTIMO 1. Evolución do comercio internacional, Teoría West line de evolución do comercio marítimo; Concepto
Potencias comerciais do mediterráneo; Fenicia, Cartago, Creta, Grecia e Roma, Cidades Estado; Venecia e Xénova, Liga Hanseática
Epoca das exploracións; Portugal e España
Países Baixos e Imperio Británico
Liberalización do transporte marítimo
O Pacífico
2. Países que comercian por mar; identificación de:
Zonas de actividade económica
Zonas de recursos naturais
Zonas cumpridamente poboadas
3. Área marítima do Atlántico
Atlántico, Canle de Suéz e Panamá Europa Occidental América do Norte Suramérica
África Occidental
4. Area marítima do Pacífico e do Indico
Xapón -Asia -Oceanía-Oriente Medio -
Costa oeste de América -Costa este de Africa
PARTE II. O MERCADO DO TRANSPORTE MARITIMO .
Tema 3. A ORGANIZACIÓN ECONÓMICA DO MERCADO DO TRANSPORTE MARÍTIMO
1. Introdución e xeneralidades:
Importancia económica do Transporte Marítimo
Relación Transporte marítimo - Comercio Internacional
Custo do transporte marítimo
2. O sistema de transporte marítimo - características desta actividade:
Inexistencia de stocks
Rixidez de ofértaa
Estatuto xurídico
Infraestrutura
Velocidade e regularidade
Prezo dos buques
Riscos
3. A demanda de transporte marítimo
Factores que a caracterizan
Clasificación de cárgalas
Graneis
Carga xeneral
4. A oferta de transporte marítimo; frota mercante mundial.
Tipos de buques mercantes
Desenvolvemento tecnolóxico
Incremento da tamaño
Especialización
Revolución nos sistemas de carga
Idade dos buques; vida física, vida tecnolóxica
5. O papel dos portos no sistema de transporte
Tema 4. Os CICLOS DO MERCADO DE TRANSPORTE MARÍTIMO 1. Ciclos económicos, relación co transporte marítimo
2. Características e frecuencia dos ciclos do mercado de transporte marítimo; Ciclos curtos e ciclos longos, etapas
3. Análise dos períodos seguintes:
1869 - 1914
1919 - 1938
1945 - 1995
Tema 5. O CATRO MERCADOS DO TRANSPORTE MARÍTIMO. 1.Mercado de fretes.
Time charter (trip charter, period charter)
2.Mercado de compra - venda de buques.
Procedemento
Relación entre prezo, nivel de fretes, idade e expectativas
Formulario ;Sae and Purchase Memorandum of Agreement (MOA) - Norwegian Salgues
3.Mercado de novas construcións.
Contrato de construción de buques - formulario AWES
4.Mercado de despezamentos.
Tema 6. OFERTA, DEMANDA E FRETE
1.O modelo do mercado
2.Análise da demanda de transporte marítimo
3.Análise da oferta de transporte marítimo
4.O mecanismo de formación do frete.
5.Frete no mercado da petroleiros - tarifa World - Scal
Tema 7. ESTIMACIÓNS E PREDICIÓNS 1.Xeneralidades.
2.Indices de fretes.
Baltic Exchange; índice BFI e BTI
Lloyd`s Ship Manager
3.Fontes documentais para a análise do mercado de fretes
Informes periódicos
Publicacións especializadas
Ordenes do mercado
4.Elaboración de predicións.
Previsión a curto, medio e longo prazo dos principais indicadores (niveis de fretes, equilibrio oferta/demanda, encargos de buques, etc.) Estudos de carácter xeral de oferta / demanda do transporte marítimo
Tema 8. O MERCADO DE NOVAS CONSTRUCIÓNS E DE DESPEZAMENTOS
1.Importancia do sector de novas construcións e reparacións
2.Evolución histórica do sector
3.Distribución xeográfica da capacidade de construción
4.Ciclos de mercado
5.Custo de construción - competitividade (produtividade, custos laborais, paridade respecto ao Dólar)
6.A industria do despezamento, localización e instalacións
PARTE III. A EXPLOTACION DO BUQUE

Tema 9. FLETAMENTO POR VIAXE, TEMPO E ARRENDAMENTO DO BUQUE.
1.Formas de explotación económica do buque; o contrato de fletamento
2.Formularios uniformes; vantaxes, tipos
3.Clausulado xeral das pólizas correspondente ao fletamento por viaxe (Voyage charter).
Cláusulas con referencia ás partes contratantes
Cláusulas que afectan o buque
Cláusulas con referencia cargar
Cláusulas referentes ás condicións de viaxe
Cláusulas varias
4.Poliza GENCON
5.Clausulado xeral das pólizas correspondente ao fletamento por tempo (Estafe charter).
Cláusulas referentes ao buque
Cláusulas con referencia ao período de fletamento
Cláusulas que determinan os dereitos e obrigacións de armador e fretador
6.Póliza BALTIME
Tema 10. LINEA REGULAR 1.Características
2.Coñecemento de embarque - definición, contido e tipos.
3.Regras da Haia-Visby - Bruxelas e Hamburgo.
Países cargadores e navieros
Contido
Ambitos de aplicación
4.Conferencias de fretes.
Historia
Clases de Conferencias
Vantaxes/inconvenientes
5.Marco xurídico internacional das conferencias - Código de conduta da UNCTAD.
6.Regulamentos Comunitarios - Paquete de Bruxelas.
7.Fórmulas de asociación entre servizos marítimos.
Acordos de aluguer de espazo
Servizo Conxunto
Consorcio Pechado
Empresa ou Naviera conxunta
Acordo de estabilización
8.Tarifas, estrutura
Estrutura
Criterios
Clases de fretes
Tema 11. CUSTOS DE CONSTRUCCION E EXPLOTACION 1.Estrutura do custo do transporte marítimo.
Concepto de custo
Clasificación tradicional; custos fixos e custos variables
2.Custos de capital- financiamento
Devolución ou amortización de créditos
Amortización contable Custo de oportunidade Factores influentes
3.Custos de operación
Mantemento e reparacións
Compoñentes
Circunstancias que afectan á partida
Formulación
Provisións e pertrechos
Tripulación e adestramento
Administración
4.Custos de viaxe
Custos proporcionais, consumos
Custos non proporcionais:
Custos de porto
Custos de paso de canles, comisións
5.Custos derivados da manipulación da carga
De carga/descarga
De operacións conexas (estiba, trincaje, acondicionamento de espazos)
6.Custos derivados do transporte terrestre da carga
7.Importancia relativa dos custos de acordo a factores tales como:
Tamaño, Tipo de buque, Tipo de explotación
Viaxe
8.Factores condicionantes do custo;
Velocidade, Idade, Rexistro
9. Economías de escala
10. Produtividade
Concepto,Optimización da velocidade de servizo
Optimización dos días de navegación en carga
Coeficiente de utilización do peso morto
Tema 12. ESTANCIA DOS BUQUES EN PORTO-OPERACIÓNS QUE SE DESENVOLVEN NO PORTO. 1.Operacións que se desenvolven en porto.
2.Importancia económica da fase portuaria do transporte marítimo
3.Demanda do transporte marítimo a un porto moderno
4.Produtividade das operacións portuarias
5.Modelos de xestión e administración portuaria
6.Lei de Portos do Estado- Portos de interese xeral.
7.Portos de titularidade estatal e autonómica.
8.Tarifas.
Tema 13. ADAPTACIÓN DO BUQUE Ao TRÁFICO
1.Tipos de cargas e buques
2.Evolución dos tipos de buques, Especialización
3.Adaptación do deseño á operación
4.Espazos para a contención da carga
5.Sistemas de transferencia
6.Dispositivos de estiba - trincaje
PARTE IV. REGULACIÓN DA SEGURIDADE E A NAVEGACIÓN

Tema 14. INSTITUCIÓNS QUE REGULAN O TRANSPORTE MARÍTIMO
1.III Conferencia Internacional sobre Dereito do Mar - Xamaica, Montego Bay
2.Estados do pavillón - OMI
3.Sociedades de clasificación
4.Organización internacional do traballo
5.UNTAD
6.Estados reitores do porto
Tema 15. Os REXISTROS DE BUQUES
1.Concepto e importancia do rexistro de buques.
2.Rexistros abertos ou libres fronte a rexistros pechados ou tradicionais.
3.Factores característicos dos rexistros libres.
4.Aspectos administrativos
Aspectos fiscais
Aspectos laborais
Aspectos técnicos
5.Pavillóns de conveniencia
6.Reacción dos países da Ou.C.D.E. ante o "Flagging out";
Actuacións posibles a nivel estatal
Rexistros especiais
Rexistros off-shore
Paso do control do estado do pavillón ao control por parte do estado do porto
7.Rexistro especial de Canarias (REBECA)
Tema 16. O SEGURO MARITIMO
1.Consideracións xerais.
2.Elementos persoais (asegurador, asegurado, coaseguro e reaseguro)
3.Modelos de pólizas aseguradoras marítimas
4.Suxeitos do seguro marítimo.
5.Seguro de casco
Desembolsos
Frete
Responsabilidade naviera
Mercadorías
6.Riscos.
7.Curmá
8.Clases de sinistros a efectos da súa liquidación
9.Seguros de protección e indemnización.
Tema 17. SEGURIDADE DA NAVEGACION 1.Sinistralidade marítima.
2.Accidentes da navegación
3.Abordaxe
Concepto
Clases
Salvamento
Concepto
Clasificación
Remuneración
Remolque.
Distinción entre remolque e salvamento
Remolque de altura e de porto - pólizas
4.Avaría grosa.
Regras de York e Anveres
Liquidación
5.Certificados gobernamentais e Certificados de clase.
6.Buque subestandar - actuacións para evitar a actividade de buques deste tipo.
Control do estado do porto. Acordos rexionais
Seguridade operacional (Código ISM)
Convenio de formación de 1995
PARTE V. Os TRAFICOS

Tema 18. TRAFICO DE GRANEIS - I
1.Introdución, orixes do transporte de graneis
2.Definición de cárgalas
Graneis líquidos
Graneis principais ou de primeira orde
Graneis secundarios ou de segunda orde
3.Estudo do sistema de transporte de graneis
4.Manexo dos graneis sólidos e líquidos.
5.Volume, orixe e destino dos tráficos.
6.Balance oferta/demanda e evolución recente.
7.Perspectivas a medio prazo.
Tema 19. TRAFICO DE GRANEIS - II 1.Cru e produtos do petróleo;-
2.As cargas e os buques
Volume
Orixe e destino dos tráficos
Balance oferta/demanda e evolución recente.
Perspectivas futuras
3.Produtos químicos:
As cargas e os buques
Volume
Orixe e destino dos tráficos
Balance oferta/demanda e evolución recente
Perspectivas futuras
4.Graneis Sólidos principais e secundarios;.
As cargas e os buques
Volume
Orixe e destino dos tráficos
Balance oferta/demanda e evolución recente
Perspectivas futuras
Tema 20. CARGA XERAL. Os SERVIZOS DE LINEAS REGULARES
1.Orixes das liñas regulares
2.A carga xeral, proceso de formación de unidades de carga - colectores.
3.Concepto de transporte intermodal
4.Evolución do tipo de buque a utilizar no tráfico.
5.Colectores:
As cargas e os buques
Volume
Orixe e destino dos tráficos
Balance oferta/demanda e evolución recente
Perspectivas futuras
6. Cargas Refrigeradas e frigoríficas;
As cargas e os buques
Volume,Orixe e destino dos tráficos
Balance oferta/demanda e evolución recente
Perspectivas futuras
7.Portos e terminais de colectores .

Planificación
Metodologías / pruebas Competéncias Horas presenciales Horas no presenciales / trabajo autónomo Horas totales
Sesión magistral A30 B2 B3 B6 C1 66.25 66.25 132.5
Prueba de respuesta breve A30 B3 B6 C4 2.5 0 2.5
Salida de campo B3 C6 5 0 5
 
Atención personalizada 10 0 10
 
(*)Los datos que aparecen en la tabla de planificación són de carácter orientativo, considerando la heterogeneidad de los alumnos

Metodologías
Metodologías Descripción
Sesión magistral Desenrrolo dos contidos
Prueba de respuesta breve Proba escrita correspondiente a conceptos teóricos y contenidos prácticos.
Salida de campo Visitas a instalacions portuarias así como complexos industriaiss, tales como un parque de almacenamento de carbón.

Atención personalizada
Metodologías
Salida de campo
Sesión magistral
Descripción
Visitas a peiraos e instalacións portuarias

Evaluación
Metodologías Competéncias Descripción Calificación
Prueba de respuesta breve A30 B3 B6 C4 Contidos teorico e prácticos 80
Salida de campo B3 C6 participación activa en clase 10
Sesión magistral A30 B2 B3 B6 C1 participacion activa 10
 
Observaciones evaluación

 

 AVALIACIÓN

1 SISTEMA DE AVALIACIÓN Comprende ou conxunto dá valoración de todas as actividades realizadas a ou longo do cuadrimestre, máis a nota do exame correspondinte a convocatoria de xuño. A valoración detallada por actividades foi a siguinte:  A participación activa nas clases de teoría representará ata un 10 % da nota. A participación activa nas prácticas, a realización dos casos prácticos correspondentes e a superación do exame de prácticas supoñerá un 40 % da nota.  A nota do exame teórico representará o 50 % da cualificación final do alumno, debendo obter en dicha proba unha cualificación mínima de 5 puntos sobre 10.  As notas de todas as actividades feitas polo alumno durante o cuadrimestre gardarase tamén para outras convocatorias.

2 CRITERIOS DE AVALIACIÓN A nota final da materia dependerá de:  Exame final parte teórica 50% Exame final parte práctica 40%.  Participación en clase 10% Considerouse importante asistir a todas as clases e levar o traballo ao día, utilizando os recursos que se facilitarán a través da Facultade Virtual.

3 PAUTAS PARA A MELLORA E A RECUPERACIÓN Superada a nota mínima de exame poderanse obter puntos extra pola elaboración voluntaria de traballos dirixidos adicionais.


Fuentes de información
Básica STOPFORD MARTIN (2009). Maritime Economics. Routledge
Cota Mascuñana David; Castro Ponte Alberte; Carballo Sánchez Rodrigo; Carral Couce Luis; Fraguela Fo (2015). O comercio marítimo”. UNIDADES DIDÁCTICAS. Servizo de Publicacións da Universidade de Santiago de Compostela. ISBN 978-84-
Castro Ponte Alberte; Cota Mascuñana David; Carral Couce Carral; Vázquez Paula; Fraguela Formoso Jos (2015). O contrato de transporte. UNIDADES DIDÁCTICAS. Servizo de Publicacións da Universidade de Santiago de Compostela. ISBN 978-84-
PINACHO BOLAÑO- RIVADENEIRA, JAVIER (1996). Trafico Marítimo. FEIN

Bibliografía básica, compuesta por una serie de manuales básicos para el seguimiento de los temas más importantes, analizando y comentando los contenidos de los mismos.

Bibliografía de consulta adicional que complementa y amplia algunas de las cuestiones que los textos anteriores no pueden abordar, y que debido al carácter referencial, optamos por presentar al final del capítulo.

BIBLIOGRAFÍA BÁSICA

STOPFORD MARTIN

MARITIME ECONOMICS

Londres 2009

Editorial: Routledge

793 páginas

- Se trata de un texto, que en su tercera edición, establece una valiosa introducción al conocimiento integral del negocio del transporte marítimo. El autor como consecuencia de su dilatada experiencia profesional y académica (profesor en la Universidad de Cambridge), presenta un texto que combina aspectos muy variados del que podríamos denominar "mercados del transporte marítimo". Este último hecho resulta en especial reseñable, mientras la mayoría de los tratados analizan únicamente el mercado de fletes, este, lo enfoca a través del que lo denomina como el cuatro mercados del transporte marítimo; lo de fletes, lo de compra / venta de buques, lo de nuevas construcciones y finalmente lo de despieces. Este hecho diferenciador resulta en extremo interesante para lo enfoque de la materia dentro de la titulación de Ingeniería Naval y Oceánica.

De igual modo dejar constancia del interesante contenido de la larga lista de figuras y tablas, gran número de ellas de elaboración propia, que permiten realizar un análisis completo de la evolución del cuatro mercados anteriormente citados.

PINACHO BOLAÑO- RIVADENEIRA, JAVIER

TRÁFICO MARITIMO

Madrid 1996

Editorial: Fondo Editorial de Ingeniería Naval - Colegio Oficial de Ingenieros Navales

560 pag.

- La obra indicada constituye la segunda edición (actualizada ) de una primera publicación que data de 1975. Se trata por tanto de un manual de carácter general y ya clásico, más destinado a alumnos profanos en la materia, que la profesionales o estudiosos. El Prof. Pinacho recopila en la obra su experiencia a lo largo de su dilatada carrera docente universitaria.

La obra se estructura en dos apartados fundamentales; el mercado del transporte marítimo y la empresa armadora, conteniendo en total 27 capítulos. Apuntar, igualmente, los apéndices, que hasta un número de 14, contienen una interesante información complementaria.

La diversidad de contenidos es importante, permitiendo que la obra adquiera ese carácter generalista, que permitirá al alumno formarse una idea previa del mundo del negocio marítimo.

BLANCO ÁLVAREZ AQUILINO

Los TRANSPORTES MARÍTIMOS DE LÍNEA REGULAR

Valencia 1997

Editorial: Instituto Portuario de Estudios y Cooperación

Autoridad Portuaria de valencia

243 páginas

- No cabe duda del espectacular desarrollo que determinó la evolución del transporte marítimo de línea regular en el curso de las últimas décadas del siglo XX . Ante esta situación cambiante, el manual comentado, cobra especial relevancia por su amplitud de contenidos y actualidad. Tocando aspectos portuarios y de consolidación de la carga, que de algún modo resultan también de interés en el aspecto bibliográfico de la materia de "Sistemas de Carga/Descarga", la obra resalta en los apartados dedicados a la documentación de la carga, las estructuras típicas de la línea regular (conferencias de fletes, consejos de usuarios y la fórmula de cooperación entre servicios) y los transportes multimodales.

Complementária


Recomendaciones
Asignaturas que se recomienda haber cursado previamente

Asignaturas que se recomienda cursar simultáneamente

Asignaturas que continúan el temario

Otros comentarios


(*) La Guía Docente es el documento donde se visualiza la propuesta académica de la UDC. Este documento es público y no se puede modificar, salvo cosas excepcionales bajo la revisión del órgano competente de acuerdo a la normativa vigente que establece el proceso de elaboración de guías