Datos Identificativos 2016/17
Asignatura (*) Socioloxía do Consumo Código 760G01045
Titulación
Grao en Relacións Laborais e Recursos Humanos (Ferrol)
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Grao 2º cuadrimestre
Terceiro-Cuarto Optativa 6
Idioma
Castelán
Modalidade docente Presencial
Prerrequisitos
Departamento Socioloxía e Ciencia Política da Administración
Coordinación
Gomis Rodriguez, Alfonso
Correo electrónico
alfonso.gomis@udc.es
Profesorado
Gomis Rodriguez, Alfonso
Correo electrónico
alfonso.gomis@udc.es
Web
Descrición xeral Estudio de los orígenes y desarrollo de la sociedad de consumo, los modelos de consumo, y los factores que influyen en el comportamiento de los consumidores.
Conocimiento de algunos movimientos de consumidores y de consumo crítico, y la influencia del consumo en las sociedades actuales desde una perspectiva sociológica

Competencias do título
Código Competencias do título
A18 Interpretar datos e indicadores socioeconómicos.
A35 Análise crítico das decisións emanadas dos axentes que participan nas relacións laborais.
B2 Capacidade de análise e síntese.
B8 Razoamento crítico.
B9 Traballo en equipos.
B14 Aprendizaxe autónomo.
B15 Creatividade.
B17 Sensibilidade cara a temas medioambientais.
C1 Expresarse correctamente, tanto de forma oral coma escrita, nas linguas oficiais da comunidade autónoma.
C4 Desenvolverse para o exercicio dunha cidadanía aberta, culta, crítica, comprometida, democrática e solidaria, capaz de analizar a realidade, diagnosticar problemas, formular e implantar solucións baseadas no coñecemento e orientadas ao ben común.
C6 Valorar criticamente o coñecemento, a tecnoloxía e a información dispoñible para resolver os problemas cos que deben enfrontarse.

Resultados de aprendizaxe
Resultados de aprendizaxe Competencias do título
Coñecimento da perspectiva sociolóxica sobre o traballo e as organizacións A18
A35
B2
B8
B9
B14
B15
B17
C1
C4
C6

Contidos
Temas Subtemas
1. Inicios e desenvolvemento da sociedade de consumo - Do capitalismo de producción ao capitalismo de consumo
- Os inicios da sociedade de consumo en España: do modelo prefordista ao modelo fordista
2. A soberanía do consumidor e as motivacións culturais do consumo
- A soberanía do consumidor
- As motivacións culturais do consumo
- Necesidades e desexos
3. Modelos de consumo e comportamiento do consumidor - Da producción de bens á producción de marcas
- Consumo de marcas e consumo de baixo custe
- A influencia no traballo dos novos modelos de consumo
4. Publicidade, medios de comunicación e consumo - A concentración crecente dos medios
- Mercantilización dos medios
- Características da información
5. Movimentos de consumidores e consumo crítico - Os movimentos de consumidores no mundo
- O movimento de consumidores en España
- Consumo crítico
- Consumo colaborativo
- Comercio xusto
6. O comportamiento do consumidor actual - O comportamiento do consumidor actual
- Sostenibilidade e responsabilidade social as organizacións

Planificación
Metodoloxías / probas Competencias Horas presenciais Horas non presenciais / traballo autónomo Horas totais
Sesión maxistral A18 B2 B8 C6 30 0 30
Traballos tutelados A18 A35 B2 B8 B15 C6 2 38 40
Lecturas B2 B14 B17 C1 C4 C6 0 24 24
Proba obxectiva B2 C1 C6 2 0 2
Discusión dirixida A35 B8 B9 B15 C1 C4 20 30 50
 
Atención personalizada 4 0 4
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Sesión maxistral Exposición oral do profesor da materia da asignatura, que pode ir acompañada de imaxes, gráficos e documentos
Traballos tutelados Estudo dalgún aspecto do programa de forma máis detallada a partir da utilización de bibliografía
Lecturas Cunha periodicidade aproximadamente semanal os alumnos deberán ler unha serie de textos, artigos ou capítulos de libros, ou buscar información pra profundizar nalgún tema, que logo se comentará en clase na discusión dirixida
Proba obxectiva Exame de preguntas amplias relacionadas cos contidos vistos nas clases
Discusión dirixida Comentario en clase por parte dos alumnos dos textos recomendados como lecturas e da información consultada

Atención personalizada
Metodoloxías
Traballos tutelados
Descrición
Se fará pra os traballos tutelados, orientando a cada alumno sobre o traballo que pode facer, cómo facelo e fontes de información a utilizar

Avaliación
Metodoloxías Competencias Descrición Cualificación
Traballos tutelados A18 A35 B2 B8 B15 C6 Traballo de profundización nun tema relacionado coa asignatura, cuxas características se especificarán ao inicio do curso, e que variarán según sexa o tema a estudar. 30
Discusión dirixida A35 B8 B9 B15 C1 C4 Relacionada coas lecturas que lo alumnado debe facer e os comentarios que realizarán en clase cunha periodicidade semanal 40
Proba obxectiva B2 C1 C6 Exame de preguntas amplias relacionadas cos contidos vistos nas clases 30
 
Observacións avaliación

O alumnado que non poda realizar os traballos semanalmente poderá optar por facer o examen final (tanto en xuño como en xullo) coa materia vista en clase (entregaránse os apuntes con esa materia de examen).

Para o alumnado con recoñecemento de dedicación a tempo parcial e
dispensa académica de exención de asistencia, existen dúas opcións:
- a realización do exame final, de preguntas amplias relacionadas cos contidos vistos nas clases e algunhas preguntas relacionadas coas lecturas obrigatorias,
-
ou facer os traballos de clase semanalmente (o que nos apartados de
metodoloxías aparece nomeado como "traballos tutelados" e "discusión
dirixida") traballos que se irán indicando na plataforma Moodle, e
deberán ser entregados (persoalmente ou por correo electrónico) nas
mesmas datas que o alumnado asistente a clase. Pero en todo caso no
exame final deberá responderse a algunhas preguntas relacionadas con
estes traballos semanales.


Fontes de información
Bibliografía básica

 

 

- Alfonso, Javier (2014): Mercadona, historia de un éxito, Conecta, Barcelona.

- Alonso, Luis Enrique y Conde, Fernando (1994): Historia del consumo en España: una aproximación a sus orígenes y primer desarrollo, Debate, Madrid.

- Alonso, Luis Enrique (2006): La era del consumo,  Siglo XXI, Madrid.

- Alonso Rivas, J. y Grande Esteban, I. (2010): Comportamiento del consumidor. Decisiones y estrategia de marketing, ESIC, Madrid, 6ª ed.

- Babiano, José (1993): “Las peculiaridades del fordismo español”, Cuadernos de Relaciones Laborales, nº 3, Edit. Complutense, Madrid, pp. 77- 94.

- Baudrillard, Jean  (2009): La sociedad de consumo. Sus mitos, sus estructuras, Siglo XXI, Madrid, 2009 (ed. original 1970).

- Bauman, Zygmunt (2000): Trabajo, consumismo y nuevos pobres, Gedisa, Barcelona.

- Bourdieu, Pierre (2012): La distinción. Criterio y bases sociales del gusto, Taurus, Madrid (1ª ed. 1979).

- Bourdieu, Pierre (1997): Sobre la televisión, Anagrama, Barcelona.

- Campos Climent, V. y Sanchis-Palacio, J.R. (2014): El modelo Consum, una cooperativa responsable y sostenible, Vincle, Valencia.

- Cantos, Eduard  (1998): El porqué del comercio justo. Hacia unas relaciones Norte-Sur más equitativas, Icaria, Barcelona.

- Castells, Manuel  (2009): Comunicación y poder, Alianza Editorial, Madrid.

- Castillo Castillo, J.  (1987): Sociedad de consumo a la española, EUDEMA, Madrid.

- Centro Nuovo Modello di Sviluppo-CRIC  (1997): Rebelión en la tienda. Opciones de consumo, opciones de justicia, Icaria, Barcelona.

- CES (2008): Los nuevos modelos de consumo en España, Colección Informes CES, Consejo Económico y Social, Madrid.

- Chomsky, N. y Herman, E. S.  (2000): Los guardianes de la libertad. Propaganda, desinformación y consenso en los medios de comunicación de masas, Crítica, Barcelona, (ed. original 1988).

- Cidad, Emilio  (1991): Perspectivas sobre educación del consumidor, Instituto Nacional de Consumo, Madrid.

- Clark, Eric  (1989): La publicidad y su poder. Las técnicas de provocación al consumo, Planeta, Barcelona.

- Cortina, Adela (2002): Por una ética del consumo (La ciudadanía del consumidor en un mundo global), Taurus, Madrid.

- Faure, Ignasi (ed.)  (2002): Consumidores activos. Experiencias cooperativas para el siglo XXI, Icaria, Barcelona.

- Gaggi, M. y Narduzzi, E.  (2006): El fin de la clase media y el nacimiento de la sociedad de bajo coste, Lengua de Trapo, Madrid.

- Galbraith, J. K.  (1987): La sociedad opulenta, Ariel, Barcelona.

- Galbraith, J. K.  (2010): La cultura de la satisfacción, Ariel, Barcelona, última  reed.

- Galbraith, J. K.  (2004): La economía del fraude inocente, Crítica, Barcelona.

- Gitlin, Todd  (2005): Enfermos de información, Paidós, Barcelona.

- Gimeno Ullastres, J.A. (coord.)  (2000): El consumo en España: un panorama general, Fundación Argentaria-Visor Dis, Madrid.

- Heath, Joseph y Potter, Andrew  (2005): Rebelarse vende: el negocio de la contracultura, Taurus, Madrid.

- Klein, Naomi  (2002): No logo. El poder de las marcas, Paidós, Barcelona.

- Lipovetsky, Gilles (2007): La felicidad paradójica. Ensayo sobre la sociedad de hiperconsumo, Anagrama, Barcelona.

- Ortí, Alfonso  (1994): La estrategia de la oferta en la sociedad neocapitalista de consumo: Génesis y praxis de la investigación motivacional de la demanda, Política y Sociedad, n.º 16, Madrid, pp. 37-92.

- Otte, Max  (2010): El crash de la información. Los mecanismos de la desinformación cotidiana, Ariel, Barcelona.

- Patel, Raj  (2008): Obesos y famélicos. El impacto de la globalización en el sistema alimentario mundial, Los libros del lince, Barcelona.

- Ramonet, Ignacio  (1998): La tiranía de la comunicación, Debate, Madrid.

- Reig, Ramón  (1998): Medios de comunicación y poder en España. Prensa, radio, televisión y mundo editorial,  Paidós, Barcelona.

- Rifkin, Jeremy  (2010):  El fin del trabajo, Paidós, Barcelona, reed.

- Rifkin, Jeremy  (2000):  La era del acceso. La revolución de la nueva economía, Paidós, Barcelona.

- Ritzer, George  (1996):  La McDonalización de la sociedad. Un análisis de la racionalización en la vida cotidiana, Ariel, Barcelona.

- Ritzer, George  (2000): El encanto de un mundo desencantado. Revolución en los medios de consumo, Ariel, Barcelona.

- Sartori, Giovanni  (2000): Homo videns. La sociedad teledirigida, Taurus, Madrid.

- Sassatelli, Roberta (2012): Consumo, cultura y sociedad, Amorrortu, Buenos Aires.

- SETEM  (2009): El Comercio justo en España 2008. Canales de importación y distribución, Icaria Editorial , Barcelona.

- Solé Moro, Mª Luisa  (1999): Los consumidores del siglo XXI, ESIC, Madrid.

- VV.AA. “Ciudadanía del consumo: hacia un consumo responsable”, Documentación Social, nº 156, enero-marzo 2010.

- Veblen, Thorstein  (2002):  Teoría de la clase ociosa, FCE, Madrid.

Bibliografía complementaria


Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente

Materias que se recomenda cursar simultaneamente

Materias que continúan o temario

Observacións


(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías