Datos Identificativos 2016/17
Asignatura (*) Intervención psicoeducativa nas dificultades da aprendizaxe da escritura Código 652438021
Titulación
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Mestrado Oficial 2º cuadrimestre
Primeiro Obrigatoria 3
Idioma
Castelán
Modalidade docente Presencial
Prerrequisitos
Departamento Psicoloxía Evolutiva e da Educación
Coordinación
Gonzalez Seijas, Rosa Maria
Correo electrónico
rosa.maria.gonzalez.seijas@udc.es
Profesorado
Gonzalez Seijas, Rosa Maria
Correo electrónico
rosa.maria.gonzalez.seijas@udc.es
Web
Descrición xeral

Competencias do título
Código Competencias / Resultados do título

Resultados de aprendizaxe
Resultados de aprendizaxe Competencias / Resultados do título
Reconocer y respetar la diversidad humana y comprender que las explicaciones psicológicas pueden variar a través de poblaciones y contextos. AI1
AI2
AI4
BI5
CM4
Lograr un adecuado nivel de comprensión de la demanda del destinatario en cada situación o contexto de aplicación. AI3
AI8
BI1
BI2
BI3
BI12
Realizar una evaluación psicológica en el contexto de una investigación científica. AI5
AI18
BI6
BI7
BI9
BI14
Saber como especificar la demanda y los objetivos del caso, y en función de ellos, recoger la información. AI6
BI8
BI15
CM6
CM7
Saber realizar un seguimiento sobre un caso eligiendo objetivos pertinentes y realistas. AI7
BI10
BI17
Ser capaz de diseñar instrumentos de recogida de información en programas de intervención psicológica. AI10
BI16
BI18
Conocer y ser capaz de utilizar los diferentes modelos, teorías, métodos y técnicas de evaluación e intervención que son específicos de los distintos ámbitos de la investigación en Psicología Aplicada y desarrollar una actitud crítica propia del espíritu científico AI13
CM8
Ser capaz de analizar la documentación bibliográfica necesaria para un trabajo de investigación AI14
AI15
BI1
BI2

Contidos
Temas Subtemas
1- TEORIAS E MODELOS DE ESCRITURA

1.1. O CONTEXTO HISTORICO E SOCIAL DA INVESTIGACION EN ESCRITURA.
1.2. TEORIAS E MODELOS.
2- DESARROLLO DA ESCRITURA
2.1. O CEREBRO E A ESCRITURA.
2.2. FACTORES COGNITIVOS NO DESENVOLVEMENTO DA ESCRITURA.

3- MODELOS E APROXIMACIÓNS INSTRUCCIONALES

3.1. AVALIACIÓN DA ESCRITURA.
3.2. ESTRATEXIAS INSTRUCCIONALES NO ENSINO DA ESCRITURA.
4. ESCRITURA E POBOACIÓNS ESPECÍFICAS 4.1. INSTRUCIÓN EN ESCRITURA PARA ALUMNOS CON DIFICULTADES NA APRENDIZAXE.
5. INVESTIGACIÓN NA ESCRITURA 5.1. ANÁLISE DALGUNHAS INVESTIGACIÓNS ESPAÑOLAS

Planificación
Metodoloxías / probas Competencias / Resultados Horas lectivas (presenciais e virtuais) Horas traballo autónomo Horas totais
Actividades iniciais A6 A8 B1 2 0 2
Estudo de casos A3 A4 A5 A7 A10 A13 A14 A18 B2 B3 B5 B7 B8 B16 B18 4 6 10
Lecturas A15 B6 B17 3 9 12
Obradoiro A1 A2 B9 B12 B14 C7 4 3 7
Traballos tutelados A1 A5 A6 A7 A8 A10 A13 A14 B18 5 8 13
Investigación (Proxecto de investigación) B2 B3 B7 B10 B15 C4 C6 C8 6 8 14
Proba mixta A6 A7 A8 B1 B2 B6 B8 B12 3 6 9
 
Atención personalizada 8 0 8
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Actividades iniciais Establecer coñecementos previos e aclarar aspectos da guia docente.
Estudo de casos Análisis de casos. Evaluación e intervención.
Lecturas Lectura de artigos que permiten profundar no tema correspondente.
Obradoiro Seminario taller que facilite profundar nalgunhas estratexias de ensino-aprendizaxe.
Traballos tutelados Seguimento da escritura de casos reais que facilitan a integración da teoría e a práctica.
Investigación (Proxecto de investigación) Deseño dun proxecto de investigación que permita desenvolver as partes fundamentais do mesmo e/ou proba mixta (tipo test, pregunta curta e caso) na que deben aplicar a teoría á práctica.
Proba mixta Se os alumnos elixen esta opción, será unha proba mixta (tipo test, pregunta curta e caso) na que deben aplicar a teoría á práctica.

Atención personalizada
Metodoloxías
Investigación (Proxecto de investigación)
Estudo de casos
Traballos tutelados
Proba mixta
Descrición
Estas metodoloxías terán tutoría personalizada segundo as necesidades dos alumnos.

Avaliación
Metodoloxías Competencias / Resultados Descrición Cualificación
Estudo de casos A3 A4 A5 A7 A10 A13 A14 A18 B2 B3 B5 B7 B8 B16 B18 Participación dos alumnos nas actividades propostas nas clases e análises de casos.

20
Traballos tutelados A1 A5 A6 A7 A8 A10 A13 A14 B18 Elaborar e expor o traballo sobre o tema/caso elixido e/ou proxecto de investigación. 40
Proba mixta A6 A7 A8 B1 B2 B6 B8 B12 (tipo test, pregunta curta e caso) na que deben aplicar a teoría a casos prácticos. 40
 
Observacións avaliación

Observacións:


-Os alumnos que non  poden asistir  a clase ou os que estuden a tempo parcial (previa autorización da comisión pertinente) terán que ir a (c)- (proba mixta) e terán que realizar os traballos (análises de casos e traballos tutelados) solicitados en clase dado que estes teñen unha porcentaxe na nota final.


A nota será sobre o  %  dos apartados aos que respondan.

Este criterio é válido para todas as convocatorias de exame.



Fontes de información
Bibliografía básica

  Bereiter, C. y Scardamalia, M. (1993). Enfoques de primero, segundo y tercer orden para mejorar las estrategias cognitivas del aprendizaje de la escritura. En J. Beltrán et al. (Eds.), pp.51-65.

Cuetos, F. (2009).Psicologia De La Escritura. Madrid: Wolters Kluwer.

Cuetos, F., Ramos, J.L. y Ruano, E. (2002). PROESC. Evaluación de los procesos de escritura. Madrid: TEA.

Galve, J.L. (2005). BECOLE. Madrid: EOS.

García Sánchez, J.N. (2001a). El enfoque psicológico de la escritura y estrategias instruccionales en la composición escrita. En J.N. García Sánchez. Dificultades de aprendizaje e intervención psicopedagógica. Barcelona: Ariel, pp.125-155.

González, R.M y Cuetos, F. (2008). Actividades para el aprendizaje de la lectura y la escritura (ALE 1,2,3,4). Madrid:CEPE.

González, R.M. (2002). PODER escribir. Programa de entrenamiento en procesos cognitivos de la escritura. Madrid: EOS.

Graham, S., Harris, K. y Larsen, L. (2001). Prevention and Intervention of Writing Difficulties for Students with Learning Disabilities.Learning Disabilities Research and Practice, 16(2), 74-84.

Graham S, Harris K.R.(2005). Writing better: Effective strategies for teaching students with learning difficulties. Baltimore: Brookes.

Graham, S., Harris, K. R., & Larsen, L. (2001). Prevention and intervention of writing difficulties for students with learning disabilities.Learning Disabilities Research  and Practice, 16, 74-84.

Flower, L. y Hayes, J. (1980). The cognition of discovery: defining a rhetorical problem. College Composition and Comunication, 31, 21-32

Flower, L. y J. Hayes (1996). Teoría de la Redacción como proceso cognitivo. Textos en contexto 1. Los procesos de lectura y escritura. Lectura y Vida, Asociación Internacional de Lectura.

Uceira, E. González-Seijas, R.M. y Cuetos, F. (2012). Los TORRES, una familia de escritores. Madrid: CEPE.

 

Bibliografía complementaria

Avendaño, A., Lombardía, C. López I. y Pacoret, C. (2012). O purrusco dos bosques. Santiago de Compostela: Editorial GLIA.

Avendaño, A., Lombardía, C. López I. y Pacoret, C. (2012). As aventuras de Toreto. Santiago de Compostela.Editorial GLIA.

Arias,O., y García.J. (2006). El papel de la revisión en los modelos de escritura. Aula Abierta, 88,37-52.

Arroyo,R. y Salvador,F.(2005). El proceso de palnificación en la composición escrita de alumnos de educación primaria. Revista de Educación,336,353-376.

Bilbao, M.C. y Santa, G. (2002). Evaluación e intervención en las dificultades de aprendizaje de la expresión escrita. En M.E. Del Campo (Ed.).Dificultades de Aprendizaje e intervención Psicopedagógica. Madrid: Sanz y Torres, pp.463-494.

Bilbao, M.C. y Santa, G. (2002). Evaluación e intervención en las dificultades de aprendizaje de la expresión escrita. En M.E. Del Campo (Ed.).Dificultades de Aprendizaje e intervención Psicopedagógica. Madrid: Sanz y Torres, pp.463-494.

Cuetos, F. (2011). Neurociencia del Lenguaje. Madrid: Panamericana.

Galera, F. (2001). Aspectos didácticos de la lectoescritura. Grupo Editorial Universitario.

García Sánchez (Coord.). (2000). De la psicología de la instrucción a las necesidades curriculares. Barcelona: Oikos-tau.

García Sánchez (Coord.). (2002). Aplicaciones de Intervención Psicopedagógica. Madrid: Pirámide.

García Sánchez, J.N. (2001). Intervención psicopedagógica en las funciones verbales: lectura y escritura. En J.N. García Sánchez. Dificultades de aprendizaje e intervención psicopedagógica. Barcelona: Ariel, pp.101-123.

García Sánchez, J.N. (2007). Dificultades del desarrollo. Madrid:Pirámide.

García Vidal, J. y González Manjón, D. (2000). Dificultades de aprendizaje e intervención psicopedagógica. Vol. 2: Lectura y escritura. Madrid: EOS.

García, J. y De Caso, A.M. (2002). Estrategias cognitivas en la composición escrita: ilustración de un programa de intervención. En J.A. González- Pienda, J.C. Núñez, L. Álvarez y E. Soler. (Coords.). Estrategias de Aprendizaje. Madrid: Pirámide, pp.141-162.

González, R.M. y Otros (2013). Javitor, el castor lector y los amigos de las letras. Madrid: CEPE.

González, R.M., Cuetos,F., Vilar, J. y Uceira, E. (2015). Efectos de la intervención en conciencia fonológica y velocidad de denominación sobre el aprendizaje de la escritura. Aula Abierta, 43: 1-8.

Graham, S., Gillespie A.,, McKeown., D. (2013) Writing: importance, development, and instruction. Reading and Writing 26, 1-15

Jiménez, J. y Muñetón, M.A. (2002). Dificultades de aprendizaje de la escritura. Madrid: Trotta.

López Escribano, C. (2012). La escritura. En F. Cuetos. Neurociencia del Lenguaje. Madrid: Editorial Medica Panamericena, pp.154-169.

 

Mather, N.,. Wendling, B., Roberts,R. (2009). Writing Assessment and Instruction for Students with Learning Disabilities. San Francisco: John Wiley and sons.

 

Peñafiel,  M. (2009). Guía de intervención logopédica en la disgrafía. Madrid: Síntesis.

Puente, A., Jiménez,V. y Alvarado, J. (2009). ESCOLA, escala de conciencia lectora. Madrid: EOS.

 

Salvador Mata,F. (2000). Cómo prevenir las dificultades en la expresión escrita. Málaga: Aljibe.

 

Uceira, E. González, R.M. (2015). La baraja de las palabras. Madrid:EOS.

 

 

 

-Bibliografía de Conciencia Fonólogica

 

Altozano,M. y González, A. (2013). Cono-fonos. Granada: GEU editorial

Carrillo, A. y Carrera, C. (1993). Programa de habilidades metafonológicas. Actividades de preparación para la lectura. Madrid:CEPE.

De la Torre, C. y otros (2002). Komunica. Programa para el desarrollo del conocimiento fonológico. Málaga: Aljibe.

Gracia, C.(2008). Los sonidos de las palabras. Madrid: CEPE

García, M. (2002). Vamos a jugar con.... Las palabras, las sílabas, los sonidos y las letras. Madrid: CEPE.

González, R.M. y Cuetos,f. (2008). Actividades para el aprendizaje de la lectura y de la escritura. Madrid: CEPE.

González , R.M.  y Otros (2013). Javitor, el castor lector y los amigos de las letras. Madrid: CEPE.

Jiménez,J.y Ortiz, M.R.(1995). Conciencia fonológica y aprendizaje de la lectura. Madrid: Síntesis.

Ramos, J.L. y Cuadrado,I. (2006). Cuaderno de refuerzo del conocimiento fonológico. Madrid: EOS.

Uceira, E. y González, R.M.. (2015). La baraja de las palabras. Madrid: EOS.

Vallés, A. (1998). Conciencia Fonológica. Valencia: Promolibro.


Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente

Materias que se recomenda cursar simultaneamente

Materias que continúan o temario

Observacións


(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías