Competencias do título |
Código
|
Competencias / Resultados do título
|
A2 |
Coñecer a función do Dereito como sistema regulador das relacións sociais. |
A3 |
Percepción do carácter sistemático do ordenamento xurídico. |
A4 |
Percepción do carácter interdisciplinar dos problemas xurídicos. |
A6 |
Comprensión das distintas manifestacións do dereito na súa evolución histórica e na súa realidade actual. |
A8 |
Coñecementos básicos de argumentación xurídica. |
A10 |
Capacidade de interpretar e analizar críticamente o ordenamento xurídico. |
A12 |
Manexo da oratoria xurídica. (Capacidade de expresarse apropiadamente en público). |
A13 |
Dominio das novas tecnoloxías aplicadas ao dereito. |
B1 |
Que os estudantes demostrasen posuír e comprender coñecementos nunha área de estudo que parte da base da educación secundaria xeral, e adóitase atopar a un nivel que, aínda que se apoia en libros de texto avanzados, inclúe tamén algúns aspectos que implican coñecementos procedentes da vangarda do seu campo de estudo |
B3 |
Que os estudantes teñan a capacidade de reunir e interpretar datos relevantes (normalmente dentro da súa área de estudo) para emitir xuízos que inclúan unha reflexión sobre temas relevantes de índole social, científica ou ética |
B6 |
Aprender a aprender. |
B8 |
Aplicar un pensamento crítico, lóxico e creativo, entendendo, tamén, a importancia da cultura emprendedora. |
B9 |
Traballar de forma autónoma con iniciativa tendo en conta a importancia da aprendizaxe ao longo de toda a vida. |
B10 |
Traballar de forma colaborativa. |
B11 |
Comportarse con ética e responsabilidade social como cidadán e como profesional. |
B12 |
Comunicarse de maneira efectiva nun entorno de traballo, amosando capacidade de expresión tanto oral como escrita en calquera das linguas oficiais da comunidade autónoma, así como nun idioma estranxeiro. |
B13 |
Capacidade para utilizar a rede informática (internet) na obtención de información e na comunicación de datos e, en xeral, capacidade para empregar as ferramentas básicas das TIC necesarias para o exercicio da súa profesión. |
C1 |
Expresarse correctamente, tanto de forma oral coma escrita, nas linguas oficiais da comunidade autónoma. |
C3 |
Utilizar as ferramentas básicas das tecnoloxías da información e as comunicacións (TIC) necesarias para o exercicio da súa profesión e para a aprendizaxe ao longo da súa vida. |
C4 |
Desenvolverse para o exercicio dunha cidadanía aberta, culta, crítica, comprometida, democrática e solidaria, capaz de analizar a realidade, diagnosticar problemas, formular e implantar solucións baseadas no coñecemento e orientadas ao ben común. |
C6 |
Valorar criticamente o coñecemento, a tecnoloxía e a información dispoñible para resolver os problemas cos que deben enfrontarse. |
Resultados de aprendizaxe |
Resultados de aprendizaxe |
Competencias / Resultados do título |
|
A2 A3 A4 A6 A8 A10 A12
|
B9 B1 B3
|
C1
|
|
A13
|
B6 B8 B10 B11 B12 B13
|
|
|
|
|
C3 C4 C6
|
Contidos |
Temas |
Subtemas |
“ESPAÑA NA CONFIGURACIÓN HISTÓRICO-XURÍDICA DE EUROPA”
ESPAÑA DURANTE A ÚLTIMA FASE DO IMPERIO ROMANO
|
Lección 1ª.- 1. O imperio de Diocleciano.- 2. O imperio de Constantino.- 3. Significación política do Dominado.- 4. A división do Imperio.- 5. Justiniano.- 6. O poder do Imperio e a Igrexa.- 7. Perfil do ordenamento imperial.- 8. Características xerais do Dereito romano postclásico.- 9. A cultura xurídica de Occidente.- 10. A cultura xurídica de Oriente.
Lección 2ª.- 1. A extensión do ius civitatis Romanorum a todos os cives do Imperio.- 2. A península ibérica dentro do Imperio de Occidente. Breve descrición das magistraturas romanas existentes en España antes da chegada dos visigodos. 3. Costumes locais e aplicación do dereito romano en España. 4. A primeira gran codificación do dereito romano: o Codex de Teodosio. |
A PRIMEIRA IDADE MEDIEVAL
|
Lección 3ª.- 1. A irrupción dos visigodos dentro dos confíns do Imperio: os foedera.- 2. O primeiro Regnum visigodo (418-572).- 3. O Regnum Gothorum, Regnum Hispaniae.- 4. Os concilios de Toledo.
Lección 4ª.- 1. Cultura fundamentalmente militar nas novas institucións.- 2. Algunhas excepcións: a formación de antoloxías xurídicas que recollen principalmente canto penetrou e sobrevive en España dos escritos dos xuristas romanos e das leis romanas. O caso máis importante: o Breviarium de Alarico (506): Descricións do seu contido.- 3. A vontade dun rei transforma a natureza xurídica da obra: a antoloxía imponse como lei do regnum.- 4. Significado dos textos iguais ou similares ao Breviarium de Alarico existentes e que circulan por varias rexións de Europa.
Lección 5ª.- 1. O bispo de Roma convértese en pontifex maximus do orbe cristián.- 2. Principais trazos configuradores da estrutura da Igrexa e o desenvolvemento da actividade conciliar.- 3. Os novos materiais lexislativos para regular a vida dos católicos de España. 4. A Collectio pseudosidoriana ou Collectio Hispana.- 5. Breve perfil do priscilianismo. |
ESPAÑA DURANTE OS SÉCULOS VII-XI
|
Lección 6ª.- 1. O Islam en España.- 2. As orixes do reino astur-leonés.- 3. A despoboación do val do Douro.- 4. A repoboación.- 5. O imperio castelán-leonés.- 6. A Marca hispánica e a repoboación de Cataluña.- 7. Dos núcleos de resistencia pirenaicos á formación e repoboación dos reinos de Navarra e Aragón.
Lección 7ª. O sistema señorial: 1. O campo: consideracións xerais sobre o estado da sociedade civil. Predominio do campo sobre a cidade. - 2. As institucións dominantes na campiña: a) O réxime señorial. - 3. Administración de xustiza. - 4. Prestacións impostas, en especie e en diñeiro. - 5. A condición dos viláns.
Lección 8ª. O feudalismo: 1. Orixes do feudalismo. - 2. Elementos do feudo. - 3. Prestacións feudais. - 4. O desenvolvemento do instituto xurídico feudal nos reinos hispánicos.
Lección 9ª. A península ibérica dentro da historia europea: as grandes reformas monásticas e os lugares da sapientia: 1. A campiña e a cidade: a) o mosteiro. - 2. A campaña e a cidade: b) o bispado, a igrexa colexiata. - 3. A península ibérica dentro da historia europea. - 4. Os lugares da sapientia. - 5. As características da sapientia: as artes liberais (gramática, dialéctica e retórica), o dereito, a teoloxía.
Lección 10ª. Dereito musulmán e dereito cristián: 1. Dereito musulmán e Dereito cristián. - 2. A Lex Visigothorum entre o mito e a realidade. - 3. Resposta xurídica á nova situación social determinada pola autotutela e a repoboación. - 4. A lexislación como evento excepcional. |
A ÉPOCA NOVA: SÉCULOS XII AO XV |
Lección 11ª. O poder real e o poder señorial: 1. O poder real e o poder señorial: caracterización xeral e especificación do seu posicionamento. - 2. Facultades dos señores no marco do seu señorío. - 3. Específica concreción das súas facultades xurisdicionais. - 4. A administración do señorío. - 5. Encoméndalas e behetrías. - 6. Os grandes señoríos.
Lección 12ª. A comunidade: 1. A comunidade: caracteres e composición. - 2. Os estamentos configuradores da sociedade: a) o estado nobiliario; b) o estado eclesiástico; c) o estado das cidades. Específica referencia aos mercadores e á dimensión xurisdicional dos Consulados. - 3. Os campesiños: a) os campesiños libres; b) os vasallos de señorío; c) os homes de behetría. - 4. Outros grupos de poboación: a) xudeus; b) mudéjares; c) escravos. - 5. Principais manifestacións da conflitividade social.
Lección 13ª. Do cambio do século XI ao renacemento medieval do século XII: 1. Do cambio do século XI ao renacemento medieval do século XII. Cambios da realidade na cidade: as súas novas funcións e dimensións. As características dominantes da civilitas convértense agora nas cidadás. - 2. A especialización do traballo e a regulación de actividades artesanais: formación dos Gremios.- 3. O Ius Commune: O Corpus Iuris Civilis e o Corpus Iuris Canonici. 4. O sistema do Ius Commune.
Lección 14ª. A formación politica das Coroas. A dimensión institucional do rei: 1. A formación política das Coroas: o territorio; incorporación de territorios; formas políticas dos territorios; significación política da Coroa. - 2. O rei: dimensión institucional, capacidade para reinar e orde de sucesión. A configuración teórica do poder imperial e rexio: a) Princeps legibus solutus est; b) Quod principe placuit legis habet vigorem; c) Quod omnes tangit ab omnibus conprobari debet; d)Rex superiorem non recognoscens in regno suo est imperator. Contido do poder real.
Lección 15ª. A casa e corte, a Chancillería real, os Consellos reais: 1. O oficio. - 2. O oficial. a) Control do oficio. - 3. A Casa e Corte. - 4. A Chancillería real: a) O Chanciller Maior. b) O Chanceler da Poridad. c) Notarios Maiores. d) Os escribanos. e) Secretarios. f) Rexistradores.- 5. O Consello Real. a) O Consello Real de Castela.
Lección 16ª. As Cortes: 1. Formas de participación dalgúns sectores da comunidade no goberno do Reino. As Cortes: a) composición, b) competencias, c) actuación, d) a Deputación de Cortes. - 2. Xuntas, Unións e Irmandades.
Lección 17ª. A xustiza. 1. A xustiza: consideracións xerais. - 2. Contido da xustiza real. Principais manifestacións da xustiza rexia. - 3. As Audiencias: órganos superiores de xustiza: a) orixe; b) sede; c) competencias. - 4. A Xustiza Real Suprema: os Consellos do Rei.
Lección 18ª. As principais manifestacións da lexislación real en Castela: 1. As principais manifestacións da lexislación real como un intento de uniformar a situación xurídica da Coroa de Castela: Fernando III e o Fuero Xulgo; complexidade da política lexislativa de Alfonso X; a redacción de foros extensos como reacción dos concellos ante o Ius Commune. - 2. Foro vello e Dereito novo: os intereses políticos da nobreza, dos concellos e do rei en xogo. - 3. Consagración oficial do Ius Commune nas Cortes de Alcalá de 1348. |
O ESTADO MODERNO: SÉCULOS XVI AO XVIII |
Lección 19ª. A Monarquía Universal Española: 1. Nova situación político-institucional: a) unión persoal da coroa de Castela e da coroa de Aragón cos Reis Católicos; b) consolidación da autoridade real en Castela. - 2. Incorporación territorial de Canarias e recuperación total de Andalucía: o reino de Granada. - 3. Incorporación do reino de Navarra á coroa de Castela: problemas constitucionais. - 4. Descubrimento das Indias e problemas de incorporación do Novo Mundo á coroa de Castela: a) doazón papal das illas e terra firme, bulas alejandrinas (manifestación da potestade do Papa); b) as Indias incorporadas a coroa castelá; c) xustificación de presencia castelá en Indias. - 5. Organización xurídica das Indias. O sistema ius commune-ius proprium nos territorios incorporados: a) dereito indiano, ius proprium para as Indias; b) función do dereito castelán na súa aplicación ao Novo Mundo. - 6. Monarquía Universal española. Levantamentos contra un poder absoluto: a) as Comunidades; b) as Germanías. - 7. Unificación xurídica: Decretos de Nova Planta.
Lección 20ª. O territorio e a sociedade: 1. O territorio. - 2. Os súbditos. - 3. A sociedade.
Lección 21ª. O rei: 1. O rei: a) títulos, atributos e dignidade; b) capacidade para ostentar a realeza; c) poder real; d) manifestacións do poder rexio. - 2. Orde sucesoria. - 3. Delegación do poder real. - 4. O valido. 5. O oficio público. - 6. A casa do rei: organización.
Lección 22ª. O Estado: 1. O Estado moderno. - 2. Elementos determinantes da organización político-administrativa estatal. - 3. Evolución institucional do Estado. - 4. Limitacións á configuración dunha fórmula político-estatal de dimensión absoluta: a) límites doctrinales; b) límites institucionais. - 5. O Estado absoluto.
A produción lexislativa. O sistema do ius commune:
Lección 23ª. As Cortes: 1. As Cortes: consideracións xerais. - 2. O rei e as Cortes. - 3. A súa intervención no ámbito lexislativo: a) elaboración lexislativa; b) reparo de agravios. - 4. A Deputación de Cortes.
Lección 24ª. O ius commune en Europa no século XVIII: 1. O sistema do ius commune: o xénero xurídico-recompilatorio como expresión do ius proprium nacido en cada reino e a función do ius commune. - 2. Predominio do Ius Commune en Europa - con maior ou menor intensidade - ata o século XVIII sobre a base dunha tradición xurídica común. - 3. O cambio dinástico do século XVIII: tensión entre o Dereito rexio e o Ius Commune. Repercusión na estrutura académica da Universidade de Santiago de Compostela. - 4. A realidade reflectida na literatura xurídico-doctrinal de Galicia. - 5. A aplicación do ius commune en Galicia no século XVIII: a) dereito práctico e estilos da Real Audiencia de Galicia.
A administración central.
Lección 25ª. Os Consellos: 1. Os Consellos. - 2. Evolución da estrutura polisinodial. - 3. Composición dos Consellos: a) o presidente; b) o secretario; c) os conselleiros. - 4. Atribucións: a) competencias comúns dos Consellos territoriales; b) Consellos con funcións de natureza específica. - 5. Actuación do os Consellos.
Lección 26ª. As Xuntas: As Xuntas: carácter e especificación das máis sobresalientes. - 2. Os Secretarios do Despacho. - 3. A Xunta Suprema de Estado.
Organización da administración de xustiza.
Lección 27ª. Os xuíces. A xustiza real suprema. As Audiencias: 1. Introdución. - 2. Estatuto xurídico dos xuíces: a) Designación e cualidades; b) Limitacións; c) Obrigacións. - 3. Xustiza real suprema: Consellos do rei. - 4. Audiencias: institucións superiores de xustiza: a) Instalación e evolución; b) Composición; c) Audiencias de Indias; d) Audiencias da coroa aragonesa; e) Atribucións. |
Planificación |
Metodoloxías / probas |
Competencias / Resultados |
Horas lectivas (presenciais e virtuais) |
Horas traballo autónomo |
Horas totais |
Sesión maxistral |
A2 A3 A4 A6 A10 B11 C4 |
21 |
0 |
21 |
Traballos tutelados |
A12 A13 B6 B8 B10 B12 B13 B1 B3 C1 C3 |
6 |
6 |
12 |
Proba obxectiva |
A3 A6 A10 B1 B3 C1 |
5 |
68 |
73 |
Estudo de casos |
A2 A3 A4 A6 A8 A10 B9 B1 B3 C6 |
6 |
18 |
24 |
Análise de fontes documentais |
A2 A3 A6 A10 B8 B3 |
10 |
0 |
10 |
|
Atención personalizada |
|
10 |
0 |
10 |
|
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado |
Metodoloxías |
Metodoloxías |
Descrición |
Sesión maxistral |
Desenvolvemento dos principais puntos do Programa |
Traballos tutelados |
Desenvolvemento de tutorías que complementen a actividade didáctica das leccións maxistrais
Indicación de lecturas.
Selección e realización de traballos de selección bibbilográfica.
Desenvolvemento de determinadas tarefas de investigación histórico-xurídica básica |
Proba obxectiva |
Comprobación dos coñecementos conceptuais obtidos polos alumnos |
Estudo de casos |
Análise e estudos de comentarios de texto histórico-xurídicos que axudan a comprender as exposicións teóricas |
Análise de fontes documentais |
Proxección de películas temáticas sobre aspectos concretos do programa e debate sobre aspectos histórico-xurídicos que se reflictan nas proxeccións. |
Atención personalizada |
Metodoloxías
|
Sesión maxistral |
Traballos tutelados |
|
Descrición |
Aclaración de posibles dúbidas entre o alumnado
Concertaranse reunións de seguimento cos diferentes grupos para examinar o proceso de aprendizaxe |
|
Avaliación |
Metodoloxías
|
Competencias / Resultados |
Descrición
|
Cualificación
|
Sesión maxistral |
A2 A3 A4 A6 A10 B11 C4 |
Valoraranse as acertadas intervencións dos alumnos nas sesións teóricas de exposición do profesor |
5 |
Traballos tutelados |
A12 A13 B6 B8 B10 B12 B13 B1 B3 C1 C3 |
Avaliarase tanto o traballo realizado polo grupo no seu conxunto como individualmente por cada alumno así como a súa exposición oral ante o resto de compañeiros |
10 |
Proba obxectiva |
A3 A6 A10 B1 B3 C1 |
Avaliarase a correcta aprendizaxe dos contidos básicos da materia |
70 |
Estudo de casos |
A2 A3 A4 A6 A8 A10 B9 B1 B3 C6 |
Avaliaranse os comentarios de texto realizados polos alumnos |
10 |
Análise de fontes documentais |
A2 A3 A6 A10 B8 B3 |
Avaliaranse as intervencións e debates de e entre os alumnos e o profesor sobre a película proxectada |
5 |
|
Observacións avaliación |
Para a superación da materia será requisito imprescindible aprobar tanto o conxunto das actividades prácticas propostas como a proba obxectiva escrita. A proba correspondente á segunda oportunidade, que ten lugar durante o mes de xullo, poderá ter carácter oral. Os alumnos que teñan recoñecida oficialmente a súa matrícula a tempo parcial deberán superar a proba escrita como os demáis alumnos e no que se refire ás actividades prácticas o profesorado, analizando cada caso, facilitará a súa entrega por estes estudantes.
|
Fontes de información |
Bibliografía básica
|
|
Recursos Bibliografía básica: MONTANOS FERRÍN, E., O dereito na Historia de España, Editorial Universitas, (Madrid, 2009). Bibliografía complementaria: BELLOMO, M. (1999) A Europa do Dereito Común Il Cigno Galileo Galilei, Roma ESCUDERO, J.A. (2003) Curso de Historia do Dereito. Fontes e institucións político-administrativas Madrid. 3ª edición GACTO FERNÁNDEZ, E., ALEJANDRE GARCÍA, J.A., GARCÍA MARÍN, J.M., (1997) Manual básico de historia do Dereito (Temas e antoloxía de textos) Madrid GARCÍA-GALLO, A. (1984) Manual de Historia do Dereito español, Madrid TOMÁS y VALIENTE, F. (1987) Manual de Historia do Dereito español Recursos web: Campus Virtual: https://campusvirtual.udc.es/moodle/ . Con material complementario para o estudo da materia. |
Bibliografía complementaria
|
|
|
Recomendacións |
Materias que se recomenda ter cursado previamente |
España na configuración histórico-xurídica de Europa/612G01002 |
|
Materias que se recomenda cursar simultaneamente |
Fundamentos romanísticos da cultura xurídica occidental/612G01001 | Teoría do Dereito/612G01006 |
|
Materias que continúan o temario |
|
|