Datos Identificativos 2017/18
Asignatura (*) Fontes de información e técnicas estatísticas para a análise das políticas sociais Código 615525007
Titulación
Mestrado Universitario en Políticas Sociais e Intervención Sociocomunitaria
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Mestrado Oficial 1º cuadrimestre
Primeiro Obrigatoria 6
Idioma
Castelán
Galego
Modalidade docente Presencial
Prerrequisitos
Departamento Socioloxía e Ciencias da Comunicación
Coordinación
Lamela Viera, Maria del Carmen
Correo electrónico
carmen.lamela@udc.es
Profesorado
Lamela Viera, Maria del Carmen
Lopez de Lera, Diego Constantino
Perez Carames, Antia
Correo electrónico
carmen.lamela@udc.es
d.lopezd@udc.es
antia.perez@udc.es
Web
Descrición xeral Materia dirixida ao dominio das fontes e da información estatística para a análise das desigualdades e políticas sociais.

Competencias do título
Código Competencias / Resultados do título
A1 CE1 - Determinar as dimensións e categorías axeitadas para o diagnóstico e a análise científica das situacións de exclusión social.
A3 CE3 - Deseñar e desenvolver procesos de observación e documentación para o estudo das políticas e os sistemas de benestar social.
A4 CE4 - Recompilar e interpretar a información suficiente para chegar a diagnósticos fiables sobre os riscos de exclusión e os factores de vulnerabilidade social.
B2 CB2 - Aplicar e integrar os coñecementos a contornos e problemas emerxentes e indefinidos, na práctica investigadora e profesional.
B5 CB5 - Comunicar con claridade os coñecementos e problemas científicos sobre os que se traballa tanto a un público non experto como de especialistas.
B6 CB6 - Posuír e comprender coñecementos que proporcionen unha base ou oportunidade para ser orixinais no desenvolvemento e/ou a aplicación de ideas, a miúdo nun contexto de investigación.
B7 CB7 - Que os estudantes saiban aplicar os coñecementos adquiridos e a súa capacidade de resolución de problemas en contornos novos ou pouco coñecidos dentro de contextos máis amplos (ou multidisciplinares) relacionados coa súa área de estudo.
B8 CB8 - Que os estudantes sexan capaces de integrar coñecementos e enfrontarse á complexidade de formular xuízos a partir dunha información que, sendo incompleta ou limitada, inclúa reflexións sobre as responsabilidades sociais e éticas vinculadas á aplicación dos seus coñecementos e xuízos.
B13 CX1 - Comprender e integrar coñecementos complexos para traducilos en propostas de investigación e programas de intervención en contextos sociais problemáticos.
B14 CX2 - Realizar unha análise crítica da realidade social e do desenvolvemento profesional vinculada aos feitos sociais sobre os que se traballa.
B15 CX3 - Deseñar, aplicar e avaliar proxectos de investigación en ciencias sociais relacionados cos procesos e as situacións de exclusión social.
B17 CX5 - Elaborar e defender informes, proxectos e memorias no campo das ciencias sociais.
C3 CT3 - Asumir o reto da interdisciplinariedade no desenvolvemento do traballo investigador e profesional.
C6 CT6 - Expresarse correctamente, de forma oral e escrita, nas linguas oficiais da Comunidade Autónoma de Galicia.
C7 CT7 - Utilizar as ferramentas básicas das tecnoloxías da información e a comunicación necesarias para o exercicio profesional e para a aprendizaxe continuada e autónoma.

Resultados de aprendizaxe
Resultados de aprendizaxe Competencias / Resultados do título
Coñecer o papel histórico da información estatística na evolución das ciencias sociais e do estado de benestar BM14
CM3
Analizar os factores ideolóxicos, coxunturais e discrecionais na produción e interpretación de datos estatísticos AM1
BM6
BM8
BM13
BM14
CM3
Coñecer en profundidade algunhas das principais fontes de información estatística que recolle datos oficiais para a análise das desigualdades e da exclusión social, nas súas distintas vertentes AM3
AM4
BM7
BM17
CM3
CM6
CM7
Apreciar a pertinencia e as limitacións da información e ferramentas estatísticas dispoñibles para a análise e avaliación das políticas sociais AM1
AM4
BM2
BM8
BM14
BM15
CM3
CM7
Avaliar e deseñar indicadores e probas estatísticas adecuadas ao problema de investigación proposto AM1
AM3
AM4
BM2
BM5
BM13
BM15
CM7
Manexar e representar graficamente a información estatística a través de distintos programas e ferramentas informáticas BM5
BM17
CM7

Contidos
Temas Subtemas
Breve introdución histórica sobre estatísticas sociais • As orixes da estatítica social
• A chegada e desenvolvemento da estatitica inferencial
Ideoloxía e estatística: da invisibilidade á construción social do problema • O que non se conta non existe
• O proceso de sobredimensionar
Argumentando con estatística • Argumentar
• Ilustrar
• Documentar
Principais fontes estatísticas e indicadores para o estudo da exclusión social e das políticas sociais • Operacións estatísticas do INE sobre o nivel e condicións de vida.
• Enquisa anual de custo laboral do INE.
• Enquisa Estrutural a Fogares (EEF), IGE.
• OECD Family Database
• Eurostat: Statistics of Income and Living Conditions (SILC) / Statistics on Social Protection
Fontes bibliográficas: • A referenciación da bibliografía
• Os xestores bibliográficos

Planificación
Metodoloxías / probas Competencias / Resultados Horas lectivas (presenciais e virtuais) Horas traballo autónomo Horas totais
Obradoiro A3 A4 B2 B5 B7 B8 B13 B15 B17 C6 C7 9 45 54
Portafolios do alumno A3 A4 B2 B5 B7 B8 B13 B15 B17 C6 C7 9 45 54
Sesión maxistral A1 B6 B14 C3 12 24 36
 
Atención personalizada 6 0 6
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Obradoiro Os obradoiros consistirán en traballar individualmente o en grupo exercicios de resolución de problemas e aplicación de coñecementos sobre os temas expostas na bibliografía e na documentación, así como nas clases maxistrais. Requiren lectura e preparación previa de materiais. Algúns dos exercicios desenvolvidos durante os obradoiros plasmaranse en resultados que conformarán o portafolio do alumno.
Portafolios do alumno Para esta materia levarase un portafolios dos traballos de cada alumno, o cal consistirá, básicamente, nos resultados dos exercicios realizados nos obradoiros e ampliados mediante traballo autónomo (ou en exercicios sustitutorios equivalentes). Cada exercico responderá a instrucións e a criterios de avaliación detallados con anterioridade a súa entrega. As instruccións contarán con data de entrega, e se penalizará o atraso.
Sesión maxistral Dedicaranse horas presenciais para a presentación e discusión de cada tema, partindo dunha bibliografía e documentación de partida.

Atención personalizada
Metodoloxías
Portafolios do alumno
Descrición

A atención personalizada que se contempla para o portafolio do alumno refire a titorías individualizadas, presenciais ou por internet, para aclarar as dúbidas e concretar suxestións adaptadas a cada caso.

Avaliación
Metodoloxías Competencias / Resultados Descrición Cualificación
Portafolios do alumno A3 A4 B2 B5 B7 B8 B13 B15 B17 C6 C7 Para esta materia levarase un portafolios dos traballos de cada alumno, o cal consistirá, básicamente, nos resultados dos exercicios realizados nos obradoiros e ampliados mediante traballo autónomo (ou en exercicios sustitutorios equivalentes). Cada exercico responderá a instrucións e a criterios de avaliación detallados con anterioridade a súa entrega. As instruccións contarán con data de entrega, e se penalizará o atraso. 100
 
Observacións avaliación
Haberá exercicios para o seu seguimento presencial e outros equivalentes para os alumnos on-line. Os exercicios e traballos on-line son tamén o sistema alternativo para os alumnos a tempo parcial que soliciten dispensa de asistencia. Todos os materiais e a información para realizar os exercicios e traballos que conformen o portafolio estarán dispoñibles na plataforma Moodle. Os alumnos que se presenten á convocatoria da segunda oportunidade, Terán que presentar os mesmos traballos que se requiren para os alumnos on-line.

Fontes de información
Bibliografía básica Porter, Theodore (2009). "Las estadísticas y el curso de la razón pública: compromiso e imparcialidad en un mundo cuantificado". Empiria 18: 19-35
GUPTA, D.K. (2010). Analyzing Public Policy: Concepts, Tools, and Techniques. Londres: CQ Press
NAVARRO, V (2015). Ataque a la democracia y al bienestar. Barcelona: Anagrama
WILKINSON, R.W. e PICKETT, K (2009). Desigualdad: un análisis de la infelicidad colectiva. Barcelona: Turner
PAZOS MORÁN, M (2013). Desiguales por ley. Madrid: La Catarata
García Ferrando, Manuel (Comp) (2015). El análiis de la realidad social. Métodos y técnicas de investigación. Madrid: Alianza
MARTÍNEZ GARCIA, J. S (2013). Estructura social y desigualdad en España. Madrid: La Catarata
Cea D’Ancona, Mª Angeles (2012). Fundamentos y aplicaciones en metodología cuantitativa. Madrid: Síntesis
Fernández Esquinas, Manuel (2003). “Criterios de calidad en la investigación social: la producción de datos sociales”. Empiria 6: 47-77

Bibliografía complementaria


Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente

Materias que se recomenda cursar simultaneamente

Materias que continúan o temario

Observacións


(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías