Datos Identificativos 2017/18
Asignatura (*) Orientación profesional Código 652511217
Titulación
Mestrado Universitario en Psicopedagoxía
Descriptores Ciclo Periodo Curso Tipo Créditos
Máster Oficial 2º cuatrimestre
Primero Optativa 4.5
Idioma
Castellano
Gallego
Modalidad docente Presencial
Prerrequisitos
Departamento Didácticas Específicas e Métodos de Investigación e Diagnóstico en Educación
Coordinador/a
Espiñeira Bellon, Eva Maria
Correo electrónico
eva.espineira@udc.es
Profesorado
Espiñeira Bellon, Eva Maria
Correo electrónico
eva.espineira@udc.es
Web http://http://www.educacion.udc.es/index.php?pagina=asignatura&codigo=652511217&grupo=
Descripción general A orientación profesional conta con importantes implicacións para a intervención escolar e sociolaboral. Caracterizarase o seu desenvolvemento institucional, planificaranse e avaliaranse intervencións aplicables a diferentes contextos e persoas destinatarias, tendo en conta unha actitude crítica e transformadora ante diferentes enfoques (xénero, TICs,...).

Competencias del título
Código Competencias del título
A1 Planificar programas, proyectos y servicios de intervención para la mejora de los miembros de la comunidad educativa, aplicables a diferentes contextos y grupo destinatario.
A4 Capacidad para coordinar, facilitar e impulsar la utilización de medios y recursos didácticos y multimedia favorecedores de atención a la diversidad.
A6 Dominar el marco legislativo que regula el funcionamiento de las diversas instituciones y adoptar un marco teórico de referencia que respalde los criterios de selección de los diferentes instrumentos y estrategias de diagnóstico, intervención y evaluación.
A7 Potenciar la justicia curricular mediante el uso de estrategias didácticas respetuosas con la diversidad social, cultural y ambiental, analizando críticamente la experiencia histórica de exclusión educativa, y elaborando las adaptaciones del curriculum que garanticen una perspectiva inclusiva de la educación.
A12 Comprender la necesidad de incorporar el enfoque de género y diseñar propuestas de orientación profesional que integren esta dimensión.
B3 Capacidad de resolución de problemas.
B4 Capacidad de aplicar conocimientos en la práctica psicopedagógica.
B6 Trabajar de forma autónoma y con iniciativa.
B8 Comportarse con ética y responsabilidad social como ciudadano y como profesional.
B10 Que los estudiantes sepan aplicar los conocimientos adquiridos y su capacidad de resolución de problemas en entornos nuevos o poco conocidos dentro de contextos más amplios (o multidisciplinares) relacionados con su área de estudio
B11 Que los estudiantes sean capaces de integrar conocimientos y enfrentarse a la complejidad de formular juicios a partir de una información que, siendo incompleta o limitada, incluya reflexiones sobre las responsabilidades sociales y éticas vinculadas a la aplicación de sus conocimientos y juicios
B13 Que los estudiantes posean las habilidades de aprendizaje que les permitan continuar estudiando de un modo que habrá de ser en gran medida autodirigido o autónomo
C3 Utilizar las herramientas básicas de las tecnologías de la información y las comunicaciones (TIC) necesarias para el ejercicio de su profesión y para el aprendizaje a lo largo de su vida.
C4 Desarrollarse para el ejercicio de una ciudadanía abierta, culta, crítica, comprometida, democrática y solidaria, capaz de analizar la realidad, diagnosticar problemas, formular e implantar soluciones basadas en el conocimiento y orientadas al bien común.
C6 Valorar críticamente el conocimiento, la tecnología y la información disponible para resolver los problemas con los que deben enfrentarse

Resultados de aprendizaje
Resultados de aprendizaje Competencias del título
Dominar el marco legislativo que regula el funcionamiento de las diversas instituciones y adoptar un marco teórico de referencia que respalde los criterios de selección de los diferentes instrumentos y estrategias de diagnóstico, intervención y evaluación. AP6
Caracterizar o desenvolvemento institucional da orientación profesional e analizar a súa situación actual. AP6
BM3
BM4
BM6
BM10
BM11
BM13
CM4
Potenciar la justicia curricular mediante el uso de estrategias didácticas respetuosas con la diversidad social, cultural y ambiental, analizando críticamente la experiencia histórica de exclusión educativa, y elaborando las adaptaciones del curriculum que garanticen una perspectiva inclusiva de la educación. Comprender la necesidad de incorporar el enfoque de género y diseñar propuestas de orientación profesional que integren esta dimensión. AP7
AP12
Planificar programas, proyectos y servicios de intervención para la mejora de los miembros de la comunidad educativa, aplicables a diferentes contextos y grupo destinatario. Capacidad para coordinar, facilitar e impulsar la utilización de medios y recursos didácticos y multimedia favorecedores de atención a la diversidad. AP1
AP4
AP12
BM4
Que los estudiantes sepan aplicar los conocimientos adquiridos y su capacidad de resolución de problemas en entornos nuevos o poco conocidos dentro de contextos más amplios (o multidisciplinares) relacionados con su área de estudio BM10
BM11
CM3
CM6
Capacidad de resolución de problemas. AP7
AP12
BM3
BM6
BM8
Adquirir unha actitude crítica e transformadora ante as problemáticas da orientación profesional. AP7
CM4
CM6

Contenidos
Tema Subtema
Tema. 1. Delimitación conceptual e bases teóricas da Orientación Profesional. 1.1. Procesos, contextos, persoas destinatarias e denominacións.
1.2. Principios de intervención e ideas forza.
1.3. Modelos de intervención.
1.4. Áreas de intervención.
Tema 2. Orientación profesional con enfoque de xénero: finalidades e pautas para a súa integración. 2.1. A influenza do xénero na toma de decisións académicas e profesionais.
2.2. Radiografía das desigualdades de xénero no sistema educativo e no mercado laboral.
2.3. Normativa legal e enfoque de xénero na OP: evolución e situación actual.
2.4. Finalidades, obxectivos e contidos da OP con enfoque de xénero.
2.5. Análise e deseño de programas e actividades de OP que incorporan a perspectiva de xénero.
Tema 3. A orientación profesional no sistema educativo. 3.1. Desenvolvemento insitucional e situación actual.
3.2. Orientación para a transición da escola ao traballo.
3.2. Análise e deseño de programas e servizos de orientación profesional.
Tema 4. A orientación profesional con persoas desempregadas. 4.1. Principais fitos e tendencias no desenvolvemento institucional da OP no ámbito laboral.
4.2. Colectivos con especiais dificultades de inserción laboral.
4.3. Itinerarios personalizados de inserción como metodoloxía de intervención.
4..4 A OP no proceso de acreditación de competencias.

Tema 5. TICs e Orientación Profesional. 5.1. Ámbitos de utilización de Internet e da web 2.0.
5.2. Posibilidades de utilización dalgunhas ferramentas da web 2.0.
5.3. As competencias dixitais dos profesionais da orientación profesional.


Planificación
Metodologías / pruebas Competéncias Horas presenciales Horas no presenciales / trabajo autónomo Horas totales
Trabajos tutelados A1 A6 A7 A12 B3 B4 B6 B10 B13 C6 3 18 21
Análisis de fuentes documentales A12 B6 B11 B13 C4 C6 3 10.5 13.5
Sesión magistral A6 B11 B13 C3 C4 C6 3 18 21
Estudio de casos A1 A4 A6 A7 A12 B3 B4 B6 B8 B10 B11 B13 C3 C4 C6 3 12 15
Prueba de ensayo/desarrollo A6 B3 B4 B10 B11 3 12 15
Prácticas a través de TIC A4 B3 B4 B6 B10 C6 C3 3 9 12
 
Atención personalizada 15 0 15
 
(*)Los datos que aparecen en la tabla de planificación són de carácter orientativo, considerando la heterogeneidad de los alumnos

Metodologías
Metodologías Descripción
Trabajos tutelados Metodoloxía deseñada para promover a aprendizaxe autónoma dos/das estudantes, baixo a tutela do profesorado e en escenarios variados (académicos e profesionais). Está referida prioritariamente á aprendizaxe do “cómo facer as cousas”. Constitúe unha opción baseada na asunción polos/polas estudantes da responsabilidade pola súa propia aprendizaxe.
Este sistema de ensino baséase en dous elementos básicos: a aprendizaxe independente dos/das estudantes e o seguimento desa aprendizaxe polo profesorado-titor.

O alumnado escollerá unha das tres opcións:
a) Deseño dunha proposta de intervención no campo da orientación profesional que integre a perspectiva de xénero.
b) Selección, almacenaxe e difusión de recursos dixitais para a orientación profesional.
c) Análise e deseño de investigacións no campo da orientación profesional.
Análisis de fuentes documentales Técnica metodolóxica que supón a utilización de documentos audiovisuais e/ou bibliográficos (fragmentos de reportaxes documentais ou películas, noticias de actualidade, paneis gráficos, fotografías, biografías, artigos, textos lexislativos, etc.) relevantes para a temática da materia con actividades especificamente deseñadas para a análise dos mesmos. Pódese empregar como introdución xeral a un tema, como instrumento de aplicación do estudo de casos, para a explicación de procesos que non se poden observar directamente, para a presentación de situacións complexas ou como síntese de contidos de carácter teórico ou práctico.

A análise de fontes documentais abrangue distintas temáticas:
- Cuestións teóricas sobre a orientación profesional e integración do enfoque de xénero.
- Programas de orientación profesional non sexistas.
- Investigacións no ámbito da orientación profesional
Sesión magistral Exposición oral complementada co uso de medios audiovisuais e a introdución de algunhas preguntas dirixidas aos estudantes, coa finalidade de transmitir coñecementos e facilitar a aprendizaxe.
A clase maxistral é tamén coñecida como “conferencia”, “método expositivo” ou “lección maxistral”. Esta última modalidade sóese reservar a un tipo especial de lección impartida por un profesor en ocasións especiais, cun contido que supón unha elaboración orixinal e baseada no uso case exclusivo da palabra como vía de transmisión da información á audiencia.
Estudio de casos Metodoloxía onde o suxeito se enfronta ante a descrición dunha situación específica que suscita un problema que ten que ser comprendido, valorado e resolto por un grupo de persoas, a través dun proceso de discusión. O alumno sitúase ante un problema concreto (caso), que lle describe unha situación real da vida profesional, e debe ser capaz de analizar unha serie de feitos, referentes a un campo particular do coñecemento ou da acción, para chegar a unha decisión razoada a través dun proceso de discusión en pequenos grupos de traballo.
Prueba de ensayo/desarrollo Proba na que se busca responder por escrito a preguntas de certa amplitude valorando que se proporcione a resposta esperada, combinada coa capacidade de razoamento (argumentar, relacionar, etc.), creatividade e espírito crítico. Utilízase para a avaliación diagnóstica, formativa e sumativa. Permite medir as habilidades que non poden avaliarse con probas obxectivas como a capacidade de crítica, de síntese, de comparación, de redacción e de orixinalidade do estudante; polo que implica un estudo amplo e profundo dos contidos, sen perder de vista o conxunto das ideas e as súas relacións.
Prácticas a través de TIC Metodoloxía que permite ao alumnado aprender de forma efectiva, a través de actividades de carácter práctico (demostracións, simulacións, etc.) a teoría dun ámbito de coñecemento, mediante a utilización das tecnoloxías da información e as comunicacións. As TIC supoñen un excelente soporte e canal para o tratamento da información e aplicación práctica de coñecementos, facilitando a aprendizaxe e o desenvolvemento de habilidades por parte do alumnado.

Atención personalizada
Metodologías
Trabajos tutelados
Estudio de casos
Prueba de ensayo/desarrollo
Prácticas a través de TIC
Descripción
As metodoloxías sinaladas complementaranse con sesións de titorías (atención personalizada) para consulta de dúbidas e axuda na resolución dos traballos propostos.

Evaluación
Metodologías Competéncias Descripción Calificación
Trabajos tutelados A1 A6 A7 A12 B3 B4 B6 B10 B13 C6 O alumnado escollerá unha das tres opcións:
a) Deseño dunha proposta de intervención no campo da orientación profesional que integre a perspectiva de xénero.
b) Selección, almacenaxe e difusión de recursos dixitais para a orientación profesional.
c) Análise e deseño de investigacións no campo da orientación profesional.
50
Estudio de casos A1 A4 A6 A7 A12 B3 B4 B6 B8 B10 B11 B13 C3 C4 C6 O alumnado enfrontarase ante a descrición de situacións específicas que suscitan un problema que ten que ser comprendido, valorado e resolto por un grupo de persoas, a través dun proceso de discusión. O alumno sitúase ante un problema concreto (caso), que lle describe unha situación real da vida profesional, e debe ser capaz de analizar unha serie de feitos, referentes a un campo particular do coñecemento ou da acción, para chegar a unha decisión razoada a través dun proceso de discusión en pequenos grupos de traballo. 30
Prueba de ensayo/desarrollo A6 B3 B4 B10 B11 Proba na que se busca responder por escrito a preguntas de certa amplitude valorando que se proporcione a resposta esperada, combinada coa capacidade de razoamento (argumentar, relacionar, etc.), creatividade e espírito crítico. Utilízase para a avaliación diagnóstica, formativa e sumativa. Permite medir as habilidades que non poden avaliarse con probas obxectivas como a capacidade de crítica, de síntese, de comparación, de redacción e de orixinalidade do estudante; polo que implica un estudo amplo e profundo dos contidos, sen perder de vista o conxunto das ideas e as súas relacións. 20
 
Observaciones evaluación

Requisito para superar a materia

Para superar a materia é imprescindible obter a metade da
cualificación outorgada a cada unha das dúas actividades que computan na
avaliación



Avaliación das actividades grupais

A cualificación das  actividades grupais  vai ser ponderada  para cada  membro do grupo cos resultados da auto-avaliación e  co-avaliación.


Actividades optativas

Coa realización de actividades optativas poden obterse
até dous puntos.



Modalidade de  avaliación para  as  persoas que non podan asistir
as aulas

Aquelas persoas que, por razóns debidamente acreditadas non podan
ter unha asistencia superior ó 85%, poden acollerse a unha modalidade de
avaliación específica. Para poder optar  esta modalidade   hai
que contactar inmediatamente coa  profesora  para
concretar as actividades de avaliación e o seu proceso de supervisión e seguimento.

FALTA DE INTEGRIDADE ACADÉMICA



Ausencia de citación de fontes

As citas e referencias a calquera tipo de texto deben declararse,
o uso de texto literal ou ideas doutros autores ou autoras parafraseadas sen
declarar a fonte supón o suspenso do traballo en aplicación do artigo 14.4 da

Normativa académica de avaliacións, cualificacións e reclamacións,
aprobada polo Consello de Goberno do 19 de decembro de 2013

,  que  establece “na realización de traballos, o plaxio
e a utilización de material non orixinal, incluído aquel obtido a través de
internet, sen indicación expresa da súa procedencia e, se é o caso, o permiso
do seu autor/a, poderá ser considerada causa de cualificación de suspenso na
actividade"

Os contidos incluídos nos traballos deben estar 
referenciados ao longo do texto e no apartado de referencias usando as normas
APA 6ª edición. O texto literal debe declararse usando as normas APA 6ª
edición. No parafraseo deben figurar as fontes orixe das ideas que se
re-elaboran.

Plaxio

O plaxio en calqueira das  actividades da avaliación será
motivo  de suspenso.



Como
consideración general, se tendrá especialmente en cuenta las deficiencias y faltas
ortográficas, así  como una redacción inconexa o inadecuada, deficiente
presentación, etc. Todo ello supondrá reducción de puntos sobre la nota obtenida.




Fuentes de información
Básica Álvarez González, M. (2013). Bases teórico-prácticas de la orientación profesional. Madrid: UNED
Cobos Cedillo, A. (2012). La orientación profesional y la búsqueda de empleo. Experiencias innovadoras y técnicas de intervención que facilitan la inserción laboral. Barcelona: Editorial Grao
Martínez Clares, P. (2002). La orientación psicopedagógica: modelos y estrategias de intervención. Madrid: EOS
Izquierdo Rus, T. (2010). Los nuevos retos del mercado laboral: una perspectiva desde la orientación profesional. Úbeda: Editorial Amarantos
Echeverría Samanés, B. (2008). Orientación profesional. Barcelona: Editorial UOC
Santana Vega, L.E. (2013). Orientación profesional. Madrid: Síntesis
Rodríguez Moreno, M.L. (2011). Orientación profesional no sexista: teoría y práctica. Saarbrücken: Editorial Académica Española
Sánchez García, M.F. (2013). Orientación profesional y personal (libro electrónico). Madrid: UNED
Sobrado Fernández, L.M. y Cortés Pascual, A. (2009). Orientación profesional: nuevos escenarios y perspectivas. Madrid: Biblioteca Nueva
Manzanares, A. y Sanz C. (2012). Situación actual y desafíos de la orientación: repensando la orientación en el ámbito educativo. Madrid: Walters Kluwer Educacion

Para cada tema proporcionarase bibliografía e webgrafía específica.

Complementária


Recomendaciones
Asignaturas que se recomienda haber cursado previamente

Asignaturas que se recomienda cursar simultáneamente

Asignaturas que continúan el temario

Otros comentarios

Se recomienda los envíos de los trabajos telemáticamente y si no es posible, no utilizar plásticos, elegir la impresión a doble cara, emplear papel reciclado y evitar imprimir borradores.

Se debe hacer un uso sostenible de los recursos y la prevención de impactos negativos sobre el medio natural.

Se debe tener en cuenta la importancia de los principios éticos relacionados con los valores de la sostenibilidad en los comportamientos personales y profesionales.



(*) La Guía Docente es el documento donde se visualiza la propuesta académica de la UDC. Este documento es público y no se puede modificar, salvo cosas excepcionales bajo la revisión del órgano competente de acuerdo a la normativa vigente que establece el proceso de elaboración de guías