Competencias do título |
Código
|
Competencias / Resultados do título
|
Resultados de aprendizaxe |
Resultados de aprendizaxe |
Competencias / Resultados do título |
Adquirir coñecementos sobor da reactividade dos elementos químicos para formar compostos na Natureza mediante o estudo dos minerais, compostos químicos inorgánicos naturais, e a súa formación ou mineraloxénesis. |
A1 A3 A6 A12
|
B1 B3
|
C1 C2
|
As prácticas de laboratorio inclúen o estudo de formas cristalográficas e o recoñecemento de minerais a través dun análisis crítico da súa simetría e das propiedades físicas, o desenrolo de visión espacial e a capacidade de abstración. |
A1 A12 A15 A16 A23 A25 A27
|
B1 B4 B5 B7
|
C6
|
Abordar aspectos teóricose prácticos dos minerais ou o estado da materia cristalina, e a relación entre orden interno e propiedades macroscópicas. |
A9 A12 A16 A20 A25
|
|
C1 C2
|
Coñecer a estrutura interna, sistema cristalográfico e as celdas unidade máis representativas das clases minerais. |
A1 A3 A6 A16
|
B3 B7
|
C1 C2 C3
|
Relacionar as diversas propiedades físicas dos minerais (densidade, exfoliación, dureza, piezoelectricidade) e a súa composición química, tipo de enlace, estrutura interna e sistema cristalino. |
A6 A12
|
B1
|
C6 C7
|
Os traballos a realizar en grupos pequenos están encaminados a que o alumno analice un problema e o expoña de forma sintética, establecendo as interaccións dese problema con outras disciplinas. |
A15 A16 A20 A24
|
B1 B5 B6 B7
|
C1 C2 C7
|
Recoñecer a materia en estado cristalino, analizar a súa estrutura e describir a súa simetría interna. |
A1 A3 A6
|
B1 B3 B4
|
C1 C2
|
Familiarizarse coa nomenclatura axustada ós convenios vixentes tanto en cristalografía como en mineraloxía. |
A1 A3 A16
|
B1 B4 B7
|
C1 C2
|
Contidos |
Temas |
Subtemas |
Cristalografía e simetría das estruturas cristalinas |
1. Introducción á cristalografía e mineraloxía. Definición de cristal e mineral. Principales propiedades da materia cristalina. Fundamentos de cristaloquímica: coordinación.
2. Sistemas cristalinos: triclínico, monoclínico, ortorrómbico, tetragonal, hexagonal e cúbico.
3. Simetría puntual: elementos de simetría, operacións de simetría e clases de simetría.
4. Morfoloxía e formas cristalinas: eixos cristalográficos, relacións axiales, caras fundamentales e índices de Miller.
4. Proxección de cristales: esférica e estereográfica.
5. Simetría planar: Ordeamento en dúas dimensións e redes planas. Simetría e grupos planares.
6. Simetría espacial: orden tridimensional, redes de Bravais; simetría con traslación, eixos helicoidales e planos de deslizamento. Grupos espaciales.
7. Simetría molecular e notación de Schoenflies. |
Procesos xeológicos, formación dos minerales e tipos de rochas
|
8. Formación dos elementos químicos.
9. Formación dos minerales:
10. Tipos de rochas: ígneas, sedimentarias e metamórficas.
11. Minerais máis abundantes na codia terrestre: sillicatos. |
Propiedades físicas e químicas da materia cristalina
|
12. Propiedades físicas dos minerales: hábito, exfoliación, partición e fractura, dureza, tenacidade, peso específico, flexibilidade e elasticidade. Piezoelectricidade, piroelectricidade e propiedades magnéticas.
13. Propiedades ópticas dos minerales: difracción de Raios X, luminiscencia, fluorescencia e fosforescencia. A cor, raia e brillo, índice de refracción, cristales isótropos e anisótropos. Luz polarizada e microscopio petrográfico; birrefringencia, cristales uniáxicos e biáxicos. Natureza dos rayos X e a súa interacción coa materia cristalina: ecuación de Bragg, |
Planificación |
Metodoloxías / probas |
Competencias / Resultados |
Horas lectivas (presenciais e virtuais) |
Horas traballo autónomo |
Horas totais |
Sesión maxistral |
A1 A3 A6 A9 A12 A20 A25 B1 B3 B6 C1 C2 C7 |
26 |
60 |
86 |
Prácticas de laboratorio |
A12 A15 A16 A23 B1 B3 B4 B5 B7 C1 C2 C6 |
15 |
22.5 |
37.5 |
Aprendizaxe colaborativa |
A1 A9 A12 A15 A24 A25 A27 B1 B5 B7 C1 C2 C3 |
4 |
6 |
10 |
Solución de problemas |
A15 A20 A23 B7 C1 C2 C7 |
5 |
7.5 |
12.5 |
Proba mixta |
A1 A3 A6 A9 A12 A15 A16 A20 A23 A25 B7 B3 B1 C1 C2 |
2 |
0 |
2 |
Actividades iniciais |
B1 B3 C7 |
1 |
0 |
1 |
|
Atención personalizada |
|
1 |
0 |
1 |
|
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado |
Metodoloxías |
Metodoloxías |
Descrición |
Sesión maxistral |
Clases maxistrales presenciales de 50 minutos de duración destinadas a impartir os contidos teóricos da asignatura coa axuda de material audiovisual. |
Prácticas de laboratorio |
Clases prácticas ns que se identificarán sistemas cristalinos, elementos de simetría e grupos de simetría puntual empregando estruturas modelo. Estas actividades incluirán ademáis o recoñecemento dos minerales máis representativos das rochas da zona. |
Aprendizaxe colaborativa |
Sesións a desenrolar en pequenos grupos, nas que os estudantes solucionarán problemas relacionados cos coñecementos adquiridos nas sesións maxistrales. |
Solución de problemas |
Sesións centradas na resolución de problemas relacionados coas redes cristalinas, e identificación das combinacións de elementos de simetría posibles nos grupos de simetría puntual. |
Proba mixta |
Esta actividade terá como obxectivo evaluar os coñecementos adquiridos polo alumno por medio dunha proba escrita. |
Actividades iniciais |
Sesión introductoria a desenrolar o primeiro día de clase, na que se explicará o programa do curso, a metodoloxía, os criterios de avaliación, así coma o calendario de cada unha das actividades previstas. |
Atención personalizada |
Metodoloxías
|
Solución de problemas |
Aprendizaxe colaborativa |
|
Descrición |
A atención persoalizada farase por medio de titorías e entrevistas persoales nas datas sinaladas. Ademáis, esta atención persoalizada poderá facerse tamén de forma non presencial, empregando o correo electróncio ou o campus virtual. Prestaráse especial atención a aqueles alumnos que polas súas características especiales poidan ter maiores problemas de aprendizaxe e a aqueles con dedicación a tempo parcial.
|
|
Avaliación |
Metodoloxías
|
Competencias / Resultados |
Descrición
|
Cualificación
|
Proba mixta |
A1 A3 A6 A9 A12 A15 A16 A20 A23 A25 B7 B3 B1 C1 C2 |
Consistirá nunha proba sobre contidos teóricos. A calificación mínima requerida para superar esta proba é de 5 puntos sobre 10 |
70 |
Solución de problemas |
A15 A20 A23 B7 C1 C2 C7 |
A avaliación incluirá cuestionarios de problemas |
3 |
Prácticas de laboratorio |
A12 A15 A16 A23 B1 B3 B4 B5 B7 C1 C2 C6 |
A avaliación incluirá cuestións a desenrolar durante as prácticas e unha proba sobre formas cristalográficas |
20 |
Aprendizaxe colaborativa |
A1 A9 A12 A15 A24 A25 A27 B1 B5 B7 C1 C2 C3 |
Incluirase actividades de análise de información, exposición de temas brevemente, discusión de conceptos e búsqueda de solucións. Valorarase o traballo, a exposición e a participación |
7 |
|
Observacións avaliación |
Para superar a materia é requisito imprescindible obter unha calificación mínima de 5 puntos sobre un máximo de 10 en cada unha das actividades avaliables. En caso contrario, a asignatura non será superada. No caso de que a calificación media entre todas as actividades sexa maior que 5, pero non se superara algunha das actividades evaluables, a calificación que aparecerá na acta será de 4.
Unha vez superadas todas as actividades, a nota final calcularase da siguinte forma: a proba mixta suporá un 70% da nota final, e as actividades de laboratorio e grupos pequenos contribuirán co 30% restante. A asistencia a clases e prácticas de laboratorio, e a entrega de problemas son obrigatorias para ser evaluados.
As Matrículas de Honra serán outorgadas só aos estudantes que sexan evaluados ao longo do curso e superen a correspondente avaliación en calquera das dúas oportunidades, ata
alcanzar o máximo de Matrículas de Honra posible segundo a normativa da
institución.
As calificacións de prácticas de laboratorio e traballos en grupo reducido conservaranse na segunda
oportunidade, mentres que a calificación da proba mixta da segunda oportunidade
substituirá á obtida na primeira.
O alumno será declarado NON PRESENTADO só se non participou en máis do 25% das actividades da asinatura.
Os alumnos que no obtiveran unha calificación suficiente para aprobar a asignatura e volten a matricularse en posteriores cursos académicos, deberán realizar tódalas actividades e procedementos de avaliación novamente, xa que o proceso de ensino-aprendizaxe, que inclúe a
avaliación, refírese a un só curso académico.
Os alumnos con recoñecemento de dedicación a tempo parcial non terán a obriga de asistir ás clases teóricas nin ás actividades de grupos reducidos, aínda que a súa asistencia a prácticas sí será obrigatoria. A porcentaxe da calificación correspondente ás actividades de grupo reducido será asimilada á calificación da proba mixta tanto na primeira como na segunda oportunidad.
|
Fontes de información |
Bibliografía básica
|
Borchardt-Ott, W. (2012). Crystallography: An Introduction. Springer
Phillips, F.C. (1972). Introduccion a la Cristalografía. Paraninfo
Gay P. (1977). Introduccion al estado cristalino. EUNIBAR
KLEIN, C. y HURLBUT, C.S. Jr (1996). Manual de mineralogía basado en la obra de J. Dana. Reverté |
Recursos na web:
http://www.uned.es/cristamine/ (curso de Cristalografía y Mineralogía de la UNED)
http://www.ucm.es/info/crismine/TEXTOS_MONOGRÁFICOS.htm (Facultad de Ciencias Geológicas de la UCM)
http://161.116.85.21/crista/castella/index_es.htm (Cristalografía de Màrius Vendrell, UB)
http://webmineral.com/(Sitio con abundantes recursos relacionados con la cristalografía y mineralogía)
http://www.iucr.org/ (Sitio da Unión Internacional de cristalografía) |
Bibliografía complementaria
|
Amorós, J.L. (1990 ). El cristal. Morfología, estructura y propiedades físicas. Atlas
Galán, E. y Mirete, S. (1979). Introducción a los minerales de España. IGME |
Recursos na web:
Jiménez, J. y Velilla, N. Óptica mineral. Universidad de Granada (consultado en xulio de 2017). http://www.ugr.es/~minpet/pages/docencia/opticamineral/paginas/default.htm
Tindle, A. 2010.Andy Tindle’s Pages. The Open University(consultado en xulio de 2017). http://www.open.ac.uk/earth-research/tindle/
http://www.uned.es/cristamine/mineral/metodos/prop_micr.htm
http://www.nature.com/news/specials/crystallography-1.14540 |
Recomendacións |
Materias que se recomenda ter cursado previamente |
|
Materias que se recomenda cursar simultaneamente |
|
Materias que continúan o temario |
|
|