Competencias do título |
Código
|
Competencias / Resultados do título
|
A2 |
Introducción a la psicología de los colectivos y grupos humanos. |
A3 |
Introducción a la evolución de las sociedades contemporáneas y de sus movimientos sociales y políticos. |
A8 |
Análisis de las transformaciones y evolución de las sociedades contemporáneas. |
A15 |
Conocimientos y habilidades para plantear y desarrollar una investigación aplicada en las diferentes áreas de la sociedad. |
A17 |
Conocimientos y habilidades en la búsqueda de información secundaria en las diferentes fuentes (instituciones oficiales, bibliotecas, internet, etc.). |
B3 |
Capacidad de análisis y síntesis. |
B5 |
Capacidad de gestión de la información. |
B6 |
Comunicación oral y escrita en la lengua nativa. |
B13 |
Razonamiento crítico. |
B21 |
Aprendizaje autónomo. |
C4 |
Desarrollarse para el ejercicio de una ciudadanía abierta, culta, crítica, comprometida, democrática y solidaria, capaz de analizar la realidad, diagnosticar problemas, formular e implantar soluciones basadas en el conocimiento y orientadas al bien común. |
Resultados de aprendizaxe |
Resultados de aprendizaxe |
Competencias / Resultados do título |
Coñecer a estrutura social de Galicia, discernindo entre o que son os tópicos e mitos contruidos sobre ela da realidade material e cultural. |
A2 A3 A8
|
B3 B5 B13
|
C4
|
Desenvolver unha metodoloxía de traballo que lle proporcione a información necesaria para acadar respostas rigorosas a preguntas concretas |
A15 A17
|
B3 B5 B13 B21
|
C4
|
Expoñer ante un público crítico ideas complexas apoiándose en ferramentas tecnolóxicas axeitadas |
A8
|
B3 B5 B6 B13
|
|
Contidos |
Temas |
Subtemas |
Bloque 1. Cuestións teóricas |
Língua. Familia. Relixión. Identidade. Sociedade da información. Traballo. Economía. Élites. Política e participación. Capital social. Felicidade, benestar subxectivo e satisfacción. Tópicos e mitos. |
Bloque 2. Cuestións prácticas |
Pregunta de traballo inicial que se desenvolverá, sobre un dos subtemas anteriores, ao longo da meridande parte do curso. A parte final destinaráse á exposición deste traballo. |
Planificación |
Metodoloxías / probas |
Competencias / Resultados |
Horas lectivas (presenciais e virtuais) |
Horas traballo autónomo |
Horas totais |
Actividades iniciais |
A1 A3 A8 |
2 |
0 |
2 |
Lecturas |
A2 A1 A3 A8 B3 B5 B13 C4 |
4 |
20 |
24 |
Seminario |
A1 A8 A17 B3 B5 B6 B13 |
6 |
24 |
30 |
Solución de problemas |
A15 A17 B6 B13 B21 |
12 |
31 |
43 |
Presentación oral |
B3 B5 B6 B13 |
4 |
6 |
10 |
|
Atención personalizada |
|
3.5 |
0 |
3.5 |
|
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado |
Metodoloxías |
Metodoloxías |
Descrición |
Actividades iniciais |
O curso comeza cunha exposición dos temas que compoñen o temario e coa asignación/elección dunha pregunta de traballo para cada estudante. Nesa mesma actividade inicial teráse que dar resposta e será un primeiro punto de partida para á metodoloxía "Solución de problemas" |
Lecturas |
O/a estudante terá que manexar únicamente 4 lecturas (como mínimo, como máximo poderá empregar as que desexe) curtas e sinxelas ao longo do curso. Unha delas (a elexir pola/o estudante segundo sexa a súa pregunta inicial) traballaránse en "Solución de problemas". As outras formarán parte do "Seminario" |
Seminario |
Consiste na posta en común e debate das lecturas comúns, e na exposición de cada un dos textos particulares. |
Solución de problemas |
Cada pregunta de traballo implica afondar nun tema determinado (identidade, língua, participación política, etc.). Por exemplo: "Estáse a diluir a identidade galega na española?" ou "Como está inserida Galicia na sociedade da información?" ou "Son os/as galegas/os conservadores políticamente falando?".
En función da pregunta, requeriráse un tipo concreto de información, quer de carácter cuantitativa, quer cualitativa, que o/a estudante terá que acadar para achergar a súa resposta. O traballo de acadar e analizar esta información será unha parte importante do curso. |
Presentación oral |
Serán dúas presentacións orais. Unha, a correspondente á lectura particular (capítulo dun libro) que desenvolve cada un dos subtemas. A segunda, a final de curso, cando o/a estudante expoña ante os demáis a resposta á súa pregunta de traballo. |
Atención personalizada |
Metodoloxías
|
Solución de problemas |
|
Descrición |
Esta metodoloxía require do asesoramento particular do profesor para resolver as dúbidas que poidan xurdir nas distintas fases do proceso de traballo.
Recomendase a todos os alumnos que, ante la dúbida, fagan uso das tutorías sempre.
HORARIO DE TITORÍAS: Mércores e venres de 10.30 a 13.30. En calquera caso, se o/a estudante non puidera asisitir no horario indicado, que escriba un correo a jlopezr@udc.es para fixar a entrevista nunha hora máis convinte para ela ou el.
|
|
Avaliación |
Metodoloxías
|
Competencias / Resultados |
Descrición
|
Cualificación
|
Actividades iniciais |
A1 A3 A8 |
Consiste na primeira formulación da resposta á pregunta de traballo que se plantexa o primeiro día de clase. Lóxicamente, o importante non é que a resposta sexa ou non correta, senón valorar a asistencia e a participación desde o comezo |
5 |
Lecturas |
A2 A1 A3 A8 B3 B5 B13 C4 |
A comprensión das lecturas, a capacidade de síntese, a análise crítica, a súa aplicación a casos concretos, etc., será o que se valore. Todo esto poñeráse de manifesto ao longo do seminario e nas exposicións orais (tanto da propia lectura particular como da solución do problema). |
25 |
Solución de problemas |
A15 A17 B6 B13 B21 |
A diversidade de fontes (se for o caso), que estas sexan as axeitadas, do tipo de información, o traballo de elección dos indicadores necesarios, etc. para dar resposta cumprida á pregunta de traballo, será o que se teña en conta para avaliar esta metodoloxía. |
40 |
Presentación oral |
B3 B5 B6 B13 |
Valoraráse a calidade da exposición (xa sexa da lectura, xa a da solución ao problema), o fío argumental, o apoio dos datos, o emprego axeitado de materiais audiovisuais, etc. |
15 |
Seminario |
A1 A8 A17 B3 B5 B6 B13 |
A participación no seminario aportando ideas, suxerindo, plantexando, criticando ou debatindo é unha parte salientable da calificación final |
15 |
|
Observacións avaliación |
Para o alumnado con recoñecemento de adicación a tempo parcial e dispensa académica de exención de asistencia, acordarase ao inicio do curso un calendario específico de titorías compatible coa súa adicación. ?En caso de non acrordarense uns elementos de avaliación particulares para os/as estudantes a tempo parcial, na primeira e segunda oportunidade os criterios de avaliación rexiranse dacordo a modalidade de avaliación non continua.
|
Fontes de información |
Bibliografía básica
|
VEIRA VEIRA, José Luis (coord) (2010). La evolución de los valores sociales en Galicia. A Coruña: Netbiblo
VÁZQUEZ FERNÁNDEZ, Xosé Gabriel (2009). Análise da sociedade galega. León: Orbigraf
OTERO PEDRAYO, Ramón (1982). Ensaio Histórico sobre a Cultura Galega. Vigo: Editorial Galaxia
LAMAS, Santiago (2004). Galicia borrosa. Sada (A Coruña): Edicións do Castro
FREIXANES, Víctor (Coord.) (2002). Galicia. Unha luz no Atlántico. Vigo: Edicións Xerais
PRECEDO LEDO, Andrés (1988). Geografía humana de Galicia. Vilassar de Mar (Barcelona): Oikos-Tau
DUBERT GARCÍA, Isidro (2016). Historia das historias de Galicia. Vigo: Xerais
VILLARES, Ramón (2000). Historia, con algo de prospectiva. Vigo: Ir Indo Edicións
VEIRA VEIRA, José Luis (dir.) (2007). Las actitudes y los valores sociales en Galicia. Madrid: CIS
MURADO, Miguel-Anxo (2008). Otra idea de Galicia. Barcelona: Random House Mondadori
VÁZQUEZ FERNÁNDEZ, Xosé Gabriel (2011). Perfil y Tipologías Sociales de Galicia. Madrid: Editorial Académica Española |
Malia que a bibliografía "básica" é ampla dabondo, o/a estudante non terá que manexala toda. Nen moito menos. Si deberá: 1) Manexar con soltura un capítulo dun libro (dependendo da súa pregunta de traballo será un ou outro) para a súa exposición na aula e contextualizar ben a información que necesita para dar resposta á súa pregunta de traballo inicial. 2) Leer a obra citada de Miguel Murado 3) Leer un (ou dous) capítulos do libro citado de Isidro Dusbert. |
Bibliografía complementaria
|
SERRANO CAMBÓN, Francisco Luis (2006). Cronología inédita de Galicia. En: http://perso.wanadoo.es/cambon/
VV. AA. (C. LAMELA, O. TABOADELA, X. G. VÁZQUEZ) (2003). El País de Nunca Máis y Máis que Nunca. A Coruña: Fundación Santiago Rey Fernández-Latorre
KERBO, H. R. (1998). Estratificación social y desigualdad. El conflicto de clases en perspectivas histórica y comparada. Madrid: McGraw-Hill
I.G.E. (Instituto Galego de Estatística) (Anual). Galicia en cifras. Xunta de Galicia
VÁZQUEZ FERNÁNDEZ, Xosé Gabriel (2003). Galicia: Nunca Máis (cada 500 años). Barcelona: AEDEMO
FERNÁNDEZ DE ROTA, José Antonio (1987). Gallegos ante un espejo: Imaginación Antropológica en la Historia. . A Coruña: Ediciós do Castro
VV.AA. (SABUCEDO;KLANDERMANS;RODRÍGUEZ;FERNÁNDEZ) (2000). Identidad social, valoración política y movilización colectiva en un contexto supranacional. Madrid: Fundación Infancia y Aprendizaje
SANGRADOR, José Luis (1994). Identidades, actitudes y estereotipos en la España de las autonomías. Madrid: CIS
CONSELLO ECONÓMICO E SOCIAL DE GALICIA (Anual). Memoria sobre a situación económica e social de Galicia. Xunta de Galicia
LISÓN TOLOSANA, Carmelo (1974). Perfiles simbólico-morales de la cultura gallega. Madrid: Akal |
Para coñecer máis:
- ALONSO MONTERO, Xesús: Encuesta mundial sobre la lengua y la cultura gallegas. Alvarellos Editora. Santiago de Compostela. 2008
- ÁLVAREZ SOUSA, Antón (Coordinador): Realidade social galega. Ir Indo Edicións. Vigo. 2000.
- ATLAS SOCIOECONÓMICO DE GALICIA CAIXANOVA. Edita Instituto Sondaxe. A Coruña. Anos 2005, 2006, 2007, 2008 e 2009.
- BARREIRO RIVAS, Xosé Luis: A Galicia do 2020, en “Galicia 2020”. Ir Indo Edicións. Vigo. 2000.
- C.I.S. (Centro de Investigaciones Sociológicas): Identidades, actitudes y estereotipos en la España de las Autonomías. Estudo nº 2.123. Madrid. 1994.
- CONSELLO GALEGO DE RELACIÓNS LABORAIS: Memoria do Consello Galego de Relacións Laborais, Consello Galego de Relacións Laborais.
- FERNÁNDEZ DE ROTA, José Antonio:Antropología de un viejo paisaje gallego. C.I.S. Siglo XXI Editores. Madrid. 1984.
- GABINET D'ESTUDIS SOCIALS: Informe sobre a pobreza en Galicia, Santiago de Compostela, Xunta de Galicia, 1995.
- GARCÍA DOCAMPO, M. (2000): El concepto y la medida de las desigualdades sociales. A Coruña: Servicio de Publicación da Universidade da Coruña.
- GONDAR PORTASANY, Marcial: Entre o si e o non: retrato antropolóxico de nós, en “Galicia. Unha Luz no Atlántico”, Edicións Xeráis. Vigo. 2002.
- HERNÁNDEZ DE FRUTOS, T. (1997): Para comprender las estructuras sociales; Pamplona: Verbo Divino.
- LAMAS ALONSO, L., (Asesor): A poboación de Galicia. Proxeccións, Santiago de Compostela, Xunta de Galicia, 1987.
- MARTÍNEZ, R. (1999): Estructura social y estratificación. Reflexiones sobre las desigualdades sociales; Madrid: Miño y Dávila editores.
- MUÑIZ DE LAS CUEVAS, R.: O pobo oculto. Pobreza e acción social en Galicia, Vigo, Edicións A Nosa Terra, 1996.
- PENSADO, José Luis: Galicia en su lengua y sus gentes. Biblioteca Gallega. A Coruña. 1991.
- PINTOS DE CEA, Juan Luis: Análisis y descripción de los hábitos culturales de los gallegos. Xunta de Galicia.
- SACO ÁLVAREZ, A. (2006): Sociología aplicada al cambio social. Santiago. Tórculo.
-TARRÍO FERNÁNDEZ, José Antonio: Cultura, educación e tradicións populares en Galicia. Edicións do Castro. Sada (A Coruña). 1989.
- TEZANOS, J. F. (1988): “La estratificación social: Desigualdad y jerarquización” en S. del Campo, Tratado de Sociología, Madrid, Taurus (1992), pp. 287-318.
- TEZANOS, J. F. (1988): “Principales teorías sobre estratificación social”, en S. del Campo, Tratado de Sociología, Madrid: Taurus, pp. 319-365.
- VÁZQUEZ FERNÁNDEZ, Xosé Gabriel: El suicidio en Galicia. En Libro de Ponencias do 1º Congreso Astur-Galaico de Socioloxía. Santiago de Compostela. 1993.
- VÁZQUEZ FERNÁNDEZ, Xosé Gabriel: La historia de la demoscopia en Galicia. En “Realidade social de Galicia”. Ir Indo Edicións. Vigo. 2000.
- VILAS NOGUEIRA, Xosé: Competitivos, xerárquicos e igualitaristas en Galicia: prosopografía. Revista de Estudos Políticos. nº 103. Madrid. 1999
- VILLARES, Ramón: Sobre a identidade histórica de Galicia, en; "Galicia. Unha Luz no Atlántico”. Edicións Xeráis. Vigo. 2002
- V.V. AA. (VICENTI, ROVIRA, TENORIO): Aldeas, Aldeanos y Labriegos en la Galicia Tradicional. Instituto de Estudos Agrarios, Pesqueros y Alimentarios. Madrid. 1984.
|
Recomendacións |
Materias que se recomenda ter cursado previamente |
Hª política e social contemporánea/615G01109 | Estrutura e cambio social/615G01208 | Socioloxía do traballo/615G01209 | Análise demográfica/615G01301 | Socioloxía urbana e ordeamento do territorio/615G01306 |
|
Materias que se recomenda cursar simultaneamente |
Fontes de datos secundarios para o estudo da sociedade/615G01408 |
|
Materias que continúan o temario |
|
Observacións |
O obxecto de estudo específico da materia de Estutura e cambio social de Galicia asúmese que foi traballado (pode que intensamente nalgunhas das súas dimensións ou apartados) noutras materias. Por eso non se insistirá tanto en que o/a estudante adquira unha serie de contidos concretos (todos os subtemas que compoñen o temario) como en que sexa quen de desenvolver críticamente unha resposta a unha pregunta concreta, que participe activa e colaborativamente na posta en común dos traballos e que obteña unha idea cabal da sociedade complexa na que vive, da súa estrutura e do cambio ocurrido nela. |
|