Competencias do título |
Código
|
Competencias / Resultados do título
|
A1 |
Recoñecer distintos niveis de organización nos sistemas vivos. |
A2 |
Identificar organismos. |
A3 |
Recoñecer, obter, analizar e interpretar evidencias paleontológicas. |
A4 |
Obter, manexar, conservar e observar especímenes. |
A29 |
Impartir coñecementos de Bioloxía. |
B1 |
Aprender a aprender. |
B2 |
Resolver problemas de forma efectiva. |
Resultados de aprendizaxe |
Resultados de aprendizaxe |
Competencias / Resultados do título |
Asumir o concepto de tempo xeolóxico |
A3 A29
|
B1
|
|
Comprender o fenómeno da fosilización e a representatividade no rexistro fósil das biosferas primitivas |
A2
|
B1
|
|
Entender cómo os procesos biolóxicos que funcionan a escala xeolóxica de tempo, coma a evolución ou as extincións en masa, non poden explicarse por meras proxeccións dos fenómenos que acontecen a escalas de tempo menor |
A2
|
B1 B2
|
|
Afondar no coñecemento da teoría evolutiva desde unha perspectiva mutidisciplinar |
A3
|
B1 B2
|
|
Coñecer de xeito práctico os principais grupos taxonómicos que conforman o rexistro fósil e a súa utilidade |
A1 A2 A3 A4
|
B1 B2
|
|
Identificar os principais bioeventos na historia da Terra e as súas causas e consecuencias |
A2 A3
|
B1 B2
|
|
Sintetizar os coñecementos que compoñen disciplinas aparentemente dispares, como Xeoloxía, Ecoloxía, Microbioloxía, Bioquímica, Botánica ou Zooloxía, no marco conceptual que ofrece unha Terra sometida a contínuo cambio |
A2 A3 A29
|
B1 B2
|
|
Contidos |
Temas |
Subtemas |
BLOQUE-1. |
HISTORIA E CONCEPTO DE PALEOBIOLOXÍA |
Tema 1. Introducción á Paleobioloxía |
1.1 Introducción
1.2 Rasgos teóricos e rasgos metodolóxicos
1.3 Divisións internas da Paleobioloxía |
BLOQUE-2. |
TAFONOMÍA |
Tema 2. Concepto de Fósil. Tafonomía |
2.1 Introducción
2.2 Concepto de fósil e tipos
2.3 Procesos bioestratinómicos
2.4 Procesos fosildiaxenéticos
2.5 Icnofósiles
2.6 Promediación temporal
2.7 Fossil-lagerstätten
2.8 Representatividade do rexistro fósil
|
BLOQUE-3. |
ANÁLISE MORFOLÓXICA |
Tema 3. Tamaño e Forma en Fósiles |
9.1 Introducción
9.2 Análise da variabilidade morfométrica
9.3 Tipos de crecemento
9.4 Variabilidade poboacional
9.5 Variabilidade ecofenotípica
9.6 Dimorfismo sexual
9.7 Variabilidade tafonómica |
Tema 4. Ontoxenia e Heterocronía |
10.1 Introducción
10.2 Lei Bioxenética e Lei de von Baer
10.3 Heterocronía e os seus tipos
10.4 Heterocronía e alometría
10.5 Heterocronoclinas
10.6 Heterocronía disociada
10.7 Implicacións evolutivas das heterocronías |
Tema 5. Morfodinámica y Evolución Morfológica |
11.1 Introducción
11.2 Morfoloxía construccional. Factor filoxenético. Factor funcional. Factor fabricacional. Outros factores
11.3 Métodos de investigación en morfodinámica. Análise Biomecánica. Morfoloxía teórica |
BLOQUE-4. |
PALEOBIOLOXÍA EVOLUTIVA |
Tema 6. Clasificación e Filoxenia |
12.1 Introducción
12.2 Métodos de clasificación. Esencialismo, clasificacións evolutiva, fenética e cladística
12. 3 Fósiles e filoxenia. Estratocladística. Arbres filoxenéticas |
Tema 7. Especiación |
13.1 Introducción
13.2 Os conceptos de especie
13.3 Modelos de especiación
13.4 O problema do concepto de especie en Paleontoloxía |
Tema 8. Modelos Evolutivos |
14.1 Introducción
14.2 Darwinismo e Teoría Sintética da Evolución
14.3 Modelos de evolución e rexistro fósil. Gradualismo filético e equilibrios interrumpidos
14.4 Taxas de evolución
14.5 Tendencias evolutivas
14.6 Selección de especies
14.7 Estase coordinada |
Tema 9. Paleobioxeografía |
16.1 Introducción
16.2 Bioxeografía da dispersión
16.3 Paleoxeografía e paleoclimatoloxía
16.4 Bioxeografía vicariante
16.5 Patróns bioxeográficos i extincións |
Tema 10. Paleoecoloxía evolutiva |
17.1 Introducción
17.2 Cambios globais de diversidade no Fanerozoico. Hipóteses explicativas
17.3 Lei de extinción constante. Hipótese da Raíña Vermella e hipóteses alternativas
17.4 Interaccións a nivel de clado |
BLOQUE-5. |
BIOESTRATIGRAFÍA |
Tema 11. O Tempo en Xeoloxía |
4.1 Métodos de datación
4.2 A escala xeocronolóxica |
BLOQUE 6. |
HISTORIA DA VIDA |
Tema 12. Orixe e evolución temprana da Terra e da Vida |
5.1 Orixe do Sistema Solar e do Planeta Terra.
5.2 Orixe e evolución da atmósfera.
5.3 Orixe da Hidrosfera.
5.4 Orixe e evolución dos continentes.
5.5 Vestixios das primeiras formas de vida. |
Tema 13. A diversificación da vida |
6.1 As faunas de Ediacara e outras formas de vida.
6.2 A explosión cámbrica.
6.3 Evolución das formas de vida no Paleozoico.
6.4 Terrestrialización |
Tema 14. Eventos de extinción en masa |
7.1 Os eventos de extincións en masa. Causas e consecuencias.
7.2 A extinción finipérmica.
7.3 A extinción finicretácica. |
Tema 15. O clima e a Vida |
8.1 Evolución climática do planeta Terra
8.2 Os episodios de glaciación global. Métodos de estudio.
8.3 A hipótese Snowball Earth
8.3 As fluctuaciones climáticas do Cuaternario e a súa influencia nos seres vivos. |
Planificación |
Metodoloxías / probas |
Competencias / Resultados |
Horas lectivas (presenciais e virtuais) |
Horas traballo autónomo |
Horas totais |
Sesión maxistral |
A3 A29 B1 B2 |
22 |
66 |
88 |
Obradoiro |
A1 A2 A3 A4 A29 B1 B2 |
8 |
12 |
20 |
Prácticas de laboratorio |
A1 A2 A3 A4 A29 B1 B2 |
12 |
18 |
30 |
Proba obxectiva |
A1 A2 A3 A4 A29 B1 B2 |
2 |
8 |
10 |
|
Atención personalizada |
|
2 |
0 |
2 |
|
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado |
Metodoloxías |
Metodoloxías |
Descrición |
Sesión maxistral |
As clases maxistrais abordarán os principos e problemas da paleontoloxía, así como o estudo da historia da vida na Terra. Os alumnos elaborarán os seus propios apuntamentos das clases. Haberá tamén lecturas obrigatorias de temas específicos desenvolvidos durante as clases |
Obradoiro |
Os obradoiros pretenden introducir aos alumnos en conceptos básicos de tafonomía e sistemática mediante a observación directa de fósiles. Os alumnos tomarán os seus propios apuntamentos e resolverán cuestionarios. A asistencia aos obradoiros é obrigatoria para aprobar a materia. |
Prácticas de laboratorio |
As prácticas de laboratorio supoñen unha ampliación no coñecemento dos rasgos morfolóxicos esenciais dos principais grupos de fósiles, así como da identificación dos taxóns máis representativos da Península Ibérica. Os alumnos tomarán os seus propios apuntamentos e resolverán cuestionarios. A asistencia ás prácticas de laboratorio é obrigatoria para aprobar a materia. |
Proba obxectiva |
A calificación da asignatura ten por base un sistema de avaliación continuada e, polo tanto, NON É PRECISA a realización do exame final para aqueles alumnos que rematen con éxito a devandita avaliación continuada. Os alumnos que suspendan algunha das partes ou a totalidade da asignatura sí terán que presentarse ao exame final de aquelas partes que suspenderan |
Atención personalizada |
Metodoloxías
|
Obradoiro |
Prácticas de laboratorio |
Sesión maxistral |
Proba obxectiva |
|
Descrición |
Espérase dos alumnos que atendan a tutorías persoalizadas para aqueles aspectos da materia que requiran dun maior esforzo, como a resolución de cuestionarios, os exames, ou as observacións realizadas durante os obradoiros e prácticas de laboratorio.
Os estudantes a tempo parcial que non podan asistir aos obradoiros e/ou prácticas de laboratorio poderán quedar exentos destas actividades obrigatorias dentro do horario establecido. Terá sin embargo que recurrir á observación directa dos fósiles da colección da UDC e solucionar os cuestionarios nun horario adaptado ás súas obrigas como traballadores. |
|
Avaliación |
Metodoloxías
|
Competencias / Resultados |
Descrición
|
Cualificación
|
Obradoiro |
A1 A2 A3 A4 A29 B1 B2 |
A avaliación continua comprenderá a resolución de cuestionarios de resposta múltiple, verdadeiro/falso, recheo de espazos en branco ou preguntas curtas ou de ensaio sobre os principais grupos de fósiles tratados. Estes cuestionarios supoñen un 10% da nota final |
10 |
Prácticas de laboratorio |
A1 A2 A3 A4 A29 B1 B2 |
A avaliación continua comprenderá a resolución de cuestionarios de resposta múltiple, verdadeiro/falso, recheo de espazos en branco ou preguntas curtas ou de ensaio sobre os principais grupos de fósiles tratados (15% da nota final). Tamén se realizará un exame de identificación de fósiles de visu (outro 10% da nota final) |
25 |
Sesión maxistral |
A3 A29 B1 B2 |
A avaliación continua comprenderá a resolución de cuestionarios e a participación en clase. Os cuestionarios serán de resposta múltiple, verdadeiro/falso, recheo de espazos en branco ou preguntas curtas ou de ensaio sobre os temas tratados durante as clases. A cualificación dos cuestionarios supón un 50% da nota final, mentres a participación en clase suma outro 15% |
65 |
Proba obxectiva |
A1 A2 A3 A4 A29 B1 B2 |
Tal e como se indica no Paso 5, a cualificación toma como base un sistema de avaliación continuada e, por tanto, NON É NECESARIA a presentación ao exame final para aqueles estudantes que superaron a avaliación continuada. Para o resto de estudantes realizarase un exame final das partes específicas que teñan suspendidas (i. e., clases maxistrais 70%, obradoiro 10% ou prácticas de laboratorio 25%) |
0 |
|
Observacións avaliación |
Os estudantes deberán obter un mínimo de 5.0 sobre 10 para superar esta asignatura. A compensación de nota entre as tres partes principais que compoñen a cualificación global (sesións maxistrais, obradoiros e prácticas) faráse só a partir dunha nota mínima de 4.0 en cada unha das partes.
As cualificacións das tres partes (sesións maxistrais, obradoiros e prácticas) consérvanse para as dúas convocatorias (Xaneiro e Xullo). No que respecta a sucesivos cursos académicos, o proceso de ensinanza-aprendizaxe, incluida a avaliación, refírese a un curso académico, e polo tanto voltaría a comenzar cun novo curso, incluidas todas as actividades e procedementos de avaliación que fosen programados para dito curso. Para obter a cualificación de non presentado, os alumnos non poderán ter
participado en máis dun 20% das actividades avaliables programada. As anteditas instruccións son tamén de aplicación para os estudantes a tempo parcial.
|
Fontes de información |
Bibliografía básica
|
PROTHERO, D. R. (2013). Bringing Fossils to Life. An Introduction to Paleobiology. Columbia University Press, New York
STANLEY, S. M. (2009). Earth System History. Freeman and Company, New York
MARTIN, R. (2012). Earth's Evolving Systems: The History of Planet Earth. Jones & Bartlett Learning, Sudbury
FREEMAN, S. & HERRON, J.C. (2013). Evolutionary Analysis. Preason Prentice Hall
U. of California Paleontology Museum (). Geology Wing/Tree of Life. http://www.ucmp.berkeley.edu/exhibit/geology.html
REGUANT, S. (2005). Historia de la Tierra y de la Vida. Editorial Ariel, Barcelona
WICANDER, R. & MONROE, J. S. (2012). Historical Geology. Evolution of Earth and Life through Time. Thompson Learning, Belmont
COWEN, R. (2005). History of Life. Blackwell Science, Oxford.
BENTON, M. J. & HARPER, D. A. T. (2009). Introduction to Paleobiology and the Fossil Record. Wiiey-Blackwell
BRIGGS, D. E. G. & CROWTHER, P. R. (2003). Palaeobiology II. Blackwell Science
CLOWES, C. et al. (). Palaeos: Life through deep time. http://www.palaeos.com
FOOTE, M. & MILLER, A.I. (2007). Principles of Paleontology. W. H. Freeman, New York
LEVIN, H. L. (2010). The Earth through Time. John Wiley & Sons, Hoboken, New Jersey
Varios autores (). Tree of Life Web Project. http://tolweb.org/tree/phylogeny.html |
|
|