Datos Identificativos 2018/19
Asignatura (*) Química Analítica Instrumental 1 Código 610G01013
Titulación
Grao en Química
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Grao 1º cuadrimestre
Terceiro Obrigatoria 6
Idioma
Castelán
Modalidade docente Presencial
Prerrequisitos
Departamento Química
Coordinación
Moreda Piñeiro, Jorge
Correo electrónico
jorge.moreda@udc.es
Profesorado
Carlosena Zubieta, Alatzne
Moreda Piñeiro, Jorge
Soto Ferreiro, Rosa Maria
Correo electrónico
alatzne.carlosena@udc.es
jorge.moreda@udc.es
rosa.soto.ferreiro@udc.es
Web
Descrición xeral Nesta materia preténdese que o alumno comprenda o fundamento e as posibilidades das técnicas espectrométricas mais habituais. Pondrase especial atención nos fundamentos físicos e químicos das principais técnicas, configuración dos equipos, condicións experimentais e principais aplicacións.


Competencias do título
Código Competencias / Resultados do título
A7 Coñecer e aplicar as técnicas analíticas.
A15 Recoñecer e analizar novos problemas e planear estratexias para solucionalos.
A19 Levar a cabo procedementos estándares e manexar a instrumentación científica.
A20 Interpretar os datos procedentes de observacións e medidas no laboratorio.
A21 Comprender os aspectos cualitativos e cuantitativos dos problemas químicos.
A23 Desenvolver unha actitude crítica de perfeccionamento na labor experimental.
B2 Resolver problemas de forma efectiva.
B3 Aplicar un pensamento crítico, lóxico e creativo.
B4 Traballar de forma autónoma con iniciativa.
B5 Traballar de forma colaborativa.
C6 Valorar criticamente o coñecemento, a tecnoloxía e a información dispoñible para resolver os problemas cos que deben enfrontarse.

Resultados de aprendizaxe
Resultados de aprendizaxe Competencias / Resultados do título
Coñecer o fundamento e as caracterísiticas das técnicas espectroscópicas mías habituais A7
B4
Capacidade para seleccionar a técnica instrumental mais axeitada na resolución dun problema analítico concreto A7
A15
B4
C6
Destreza no manexo dos distintos instrumentos e no axuste das variables instrumentais A19
A21
A23
B4
B5
Capacidade de obter a maior cantidade de información fiable a partir dos datos experimentais. Realización de cálculos. A20
A21
B2
B3
B4
C6

Contidos
Temas Subtemas
Tema 1. Introducción as técnicas analíticas instrumentais





Resolución de problemas analíticos. Parámetros de calidade das técnicas instrumentais. Calibración.
Características e clasificación das técnicas instrumentais. Compoñentes básicos dos instrumentos. Señales e ruido.


Tema 2.- Espectroscopia ultravioleta-visible.
Fundamento. Instrumentación. Aplicacións. Espectroscopia derivada.

Tema 3.- Espectroscopia IR


Espectroscopia de absorción no IR: fundamento, instrumentación, aspectos prácticos e aplicacións. Espectroscopia de reflexión no infravermello.

Tema 4.-Espectroscopia de luminiscencia molecular. Fundamento. Variables que afectan á fluorescencia. Relación entre concentración e fluorescencia. Espectros de emisión e excitación. Instrumentación. Aplicacións. Fosforescencia.

Tema 5.-Espectrometría de masas. Fundamento. Instrumentación. Aplicacións.

Tema 6.-Espectrometría de absorción atómica. Fundamento. Atomización de llama, atomización electrotérmica, xeración de vapores: Instrumentación. Aplicacións.

Tema 7.- Espectrometría de emisión atómica. Fundamento. Fontes de plasma. Instrumentación. Aplicacións. ICP-MS

Tema 8.- Espectrometría de rayos X Fundamentos. Espectros de fluorescencia, absorción e difracción. Consideracións analíticas. Instrumentación. Preparación da mostra. Aplicacións.
Traballos tutelados Espectroscopia Raman
Espectrometría fotoelectrónica de rayos X, espectroscopia Auger e microscopía de barridos con electrones.
Métodos radioquímicos de análisis
Espectroscopía de resonancia magnética nuclear.
Prácticas de laboratorio Práctica 1.- Evaluación da presencia de especies interferentes e determinación de mezclas mediante espectroscopia UV-VIS.
Práctica 2.- Identificación de plásticos por espectroscopía infrarroja con Transformada de Fourier.
Práctica 3.- Espectrometría de fluorescencia molecular. Determinación de hidrocarburos aromáticos policíclicos (PAH) totales.
Práctica 4.- Espectrometría de absorción atómica con chama. Determinación de Zn en auga. Estudio de interferencias na determinación de Zn e Ca.
Práctica 5.- Espectrometría de emisión atómica con chama. Determinación de K en agua de mar.
Práctica 6.- Estudio das condicións experimentais en espectrometría de absorción atómica con atomización electrotérmica: optimización dun programa de atomización, uso de modificadores químicos.


Planificación
Metodoloxías / probas Competencias / Resultados Horas lectivas (presenciais e virtuais) Horas traballo autónomo Horas totais
Sesión maxistral A7 A15 A21 17 51 68
Seminario A15 A20 A21 B2 B3 B4 7 21 28
Prácticas de laboratorio A7 A15 A19 A20 A21 A23 20 9 29
Traballos tutelados A7 A15 A21 B2 B5 0 5 5
Proba mixta A7 A15 A20 A21 C6 2 0 2
Obradoiro A7 B3 B4 4 12 16
 
Atención personalizada 2 0 2
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Sesión maxistral A aprendizaxe implicará a incorporación de conceptos fundamentáis sobre cada unha das técnicas espectrométricas. Para tal fin impartiranse 17 Sesións Maxistráis sobre os contidos mais importantes do programa. Para un total aproveitamento destas, recomendase que o alumno teña lido previamente pola sua conta os aspectos fundamentais de ditos temas nos textos recomendados.
Seminario Nos seminarios realizaranse 7 sesións en grupo reducido nas que o profesor e os alumnos resolverán diferentes boletíns de problemas numéricos. O traballo dos alumnos nestos seminarios evaluarase mediante a resolución de problemas o mesmo día da proba obxectiva.
Prácticas de laboratorio A aprendizaxe dos contidos da asignatura implicará 7 sesións de prácticas de laboratorio nas que o alumno pondrá en práctica os conceptos teóricos adquiridos, manipulará instrumentos analíticos e resolverá problemas. O profesor asesorará estas actividades.
Traballos tutelados Esta actividade realizarase en grupo reducido. A aprendizaxe dalgún contido da asignatura implicará a búsqueda de información en distintas fontes e a elaboración dun tema a partires dun guión proporcionado polo profesor. O tema elaborado (memoria) será presentado en formato Word. O profesor asesorará a cada grupo nas distintas etapas desta actividade.
Proba mixta Farase un examen final para evaluar o grado de aprendizaxe o longo do cuatrimestre. A data do mesmo está indicada no calendario de exámenes do grao
Obradoiro Os contidos explicados afianzaranse coa realización individual e voluntaria de cuestionarios de autoevaluación.

Atención personalizada
Metodoloxías
Prácticas de laboratorio
Seminario
Obradoiro
Traballos tutelados
Descrición
As prácticas de laboratorio, traballos tutelados, obradoiros e seminarios para a resolución numérica de problemas realizaranse baixo a supervisión do profesor en horario de clases. Se é necesario realizaranse Tutorías nas que se resolverán dudas e se revisará o traballo realizado, etc.
Para o alumnado con recoñecemento de dedicación a tempo parcial e dispensa académica de exención de asistencia, os traballos tutelados, obradoiros e seminarios para a resolución numérica de problemas realizaránse polo alumno fora do horario académico establecido; o profesor resolverá as dudas e revisará o traballo realizado en réxime de horas de titorías (previa cita) que establezca co alumno. Será obligatorio realizar as prácticas de laboratorio no horario académico establecido.


Avaliación
Metodoloxías Competencias / Resultados Descrición Cualificación
Proba mixta A7 A15 A20 A21 C6 O traballo dos alumnos será evaluado a través dunha Proba Mixta de todos os contidos teóricos e de cálculo da asignatura. 50
Prácticas de laboratorio A7 A15 A19 A20 A21 A23 Avaliación continua das Prácticas de laboratorio que terán que realizar obligatoriamente ao largo do cuatrimestre e avaliación de cuestions relacionadas coas practicas plantexadas que terán que resolver ao final da realización das prácticas.

20
Seminario A15 A20 A21 B2 B3 B4 Os seminarios avaliaranse mediante a resolución individual de problemas numéricos na proba mixta. 20
Traballos tutelados A7 A15 A21 B2 B5 Os Traballos Tutelados implican a realización dunha memoria a partir do guión entregado polo profesor. Dita memoria deberá incluir un índice e un apartado de fontes bibliográficas ademais do tema a estudiar. Evaluaránse tanto os aspectos teóricos como os aspectos formais da memoria presentada 10
 
Observacións avaliación

Para superar a asignatura na primeira
oportunidade, plantexanse tres requisitos básicos: asistencia obligatoria as prácticas de laboratorio e asistencia regular as outras actividades avaliables (traballos tutelados, obradoiros e seminarios para a resolución numérica de
problemas), realización de todas as actividades avaliables e alcanzar unha cualificación final mínima de 5 puntos en
cada una delas. De non alcanzarse dita puntuación mínima
nalgunha delas, no caso de que a media sexa superior ou  igual a 5 (sobre
10) a asignatura figurará como suspensa (4.0). Calificaráse coma Non Presentado a os alumnos que non realicen as prácticas de
laboratorio e tampouco realicen a proba mixta. As cualificacións das prácticas de laboratorio, traballos tutelados,
obradoiros e dos seminarios manteranse na segunda oportunidade de xullo.
Mentres que a cualificación da proba mixta de xullo substituirá a obtida na proba mixta de
febreiro. Os alumnos avaliados na segunda oportunidad sólo poderán optar a
matrícula de honra si o número máximo déstas para o correspondiente curso non
se cubriu na sua totalidade na primeira oportunidade. Po lo que se refiere a os sucesivos cursos
académicos, o proceso de enseñanza-aprendizaje, incluida na evaluación, refierese a un curso académico e, por  tanto, volvería a comenzar cun novo curso, incluidas
todas as actividades e procedemientos de evaluación que sexan programados para
dito curso.

Realizarase unha proba mixta dos contidos teóricos da primeira parte da asignatura antes da convocatoria oficial da Primeira Oportunidade. Aqueles alumnos que superen ditos contido (cualificación final mínima de 5 puntos) non terán que volver a examinarse deles na convocatoria oficial da Primeira Oportunidade en xaneiro.

Para o alumnado con recoñecemento de adicación a tempo parcial e dispensa académica de
exención de asistencia, a realización das prácticas de laboratorio será
obligatoria e será facilitada dentro da flexibilidad que permitan os horarios
de coordinación e os recursos materiais e humanos. Se considerarán exentos das sesións maxistrais se
ben se lles facilitará a asistencia ao maior número posible de seminarios. O alumno con recoñecemento de adicación a tempo parcial será avaliado únicamente
mediante as cualificacions obtidas nas probas mixtas (65%), nas prácticas (20%) e traballos tutelados (15%). Isto aplicarase a ámbalas
dúas oportunidades.


Fontes de información
Bibliografía básica SKOOG, D.A., WEST, D.M., HOLLER F.J. (1996). Fundamentos de Química Analítica. Vol 2 . Editorial Reverté
ANDRADE GARDA JM, CARLOSENA ZUBIETA A., GÓMEZ CARRACEDO MP, , MAESTRO-SAAVEDRA MA, PRIETO BLANCO MC, (2017). Problems of Instrumental Analytical Chemistry. A Hands-On Guide. Editorial World Scientific (London)
RÍOS CASTRO, A.; MORENO BONDI, M.C.; SIMONET SUAU, B.M. (2012). Técnicas Espectroscópicas en Química Analítica. Volumen I y II. Ed. Síntesis
GAVIRA VALLEJO, J.M.,HERNANZ GISMERO, A. (2007). Técnicas Físicoquímicas en Medio Ambiente. Universidad Nacional de Educación a Distancia

Utilizaranse distintos recursos web que axuden ao alumno a comprender e fixar os coñecementos que se imparten nas actividades. Ex: simulacións, esquemas, videos, etc.

Bibliografía complementaria SOGORB SÁNCHEZ, M.A., VILANOVA GISBERT, E. (2004). Técnicas Analíticas de Contaminantes Químicos . Ed. Díaz de Santos
RUBINSON, K.A., RUBINSON, J.F. (2001). Análisis Instrumental. Ed. PrenticE Hall
Mc MAHON, G. (2007). Analytical Instrumentation. A guide to laboratory, portable and miniaturized instruments . Ed. Wiley
REEVE, R.N. (2002). Introduction to Environmental Analysis . Ed. John Wiley and Sons
ESTEBAN, L. (1993). La Espectrometría de Masas en Imágenes . ACK Editores
WILLARD, H.H., MERRITT Jr., L.L., DEAN J.A. y SETTLE Jr. J.A. (1991). Métodos instrumentales de análisis . Editorial Iberoamericana
PETROZZI, S. (2013). Practical Instrumental Analysis. Ed Wiley
SKOOG, D.; HOLLER, F.J.; NIEMAN T.A. (2000). Principios de Análisis Instrumental. Ed. McGraw-Hill


Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente
Química Analítica 1/610G01011
Química Analítica 2/610G01012

Materias que se recomenda cursar simultaneamente

Materias que continúan o temario

Observacións

Recomiendase: -Saber redactar, sintetizar e presentar ordenadamente un traballo, así como a aplicación a un nivel de usuario de ferramentas informáticas (uso de internet, procesador de textos, presentacións, etc.) -Saber manexar os libros de texto. -Ter coñecementos básicos de inglés -Estudar e revisar semanalmente a materia impartida, utilizando material bibliográfico para comprender e afondar na información obtida na clase. -Aclarar co profesor posibles dudas. -Realizar a preparación dos seminarios encomendados de forma exhaustiva. -Participar activamente na clase.



(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías