Datos Identificativos

2018/19

Asignatura (*)

Matemáticas e xogo

Código

652G01031

Titulación

Descriptores

Ciclo

Período

Curso

Tipo

Créditos

Grao

2º cuadrimestre

Terceiro

Optativa

4.5

Idioma

Castelán

Galego

Modalidade docente

Presencial

Prerrequisitos

Departamento

Pedagoxía e Didáctica

Coordinación

Santamaría Recio, María Celina

Correo electrónico

celina.santamaria@udc.es

Profesorado

Santamaría Recio, María Celina

Correo electrónico

celina.santamaria@udc.es

Web

Descrición xeral

Os obxectivos perseguidos nesta materia son:
Valorar o xogo como unha das dimensións fundamentais da vida infantil.
Asumir que o xogo é un importante recurso didáctico na escola infantil.
Entende-lo xogo como elemento globalizador dos procesos de aprendizaxe.
Aplicar recursos innovadores.
Traballar as emocións a través do xogo.
Coñecer xogos e xoguetes , para o seu uso escolar.
Descubrir estratexias para aprender a pensar.
Valorar ou ter estratexias como método de resolución de problemas.
Valorar ou ter estratexias como xeito de traballo interdisciplinar.
Asumir os xogos de estratexia como un importante recurso didáctico.

Competencias do título

Código

Competencias / Resultados do título

Resultados de aprendizaxe

Resultados de aprendizaxe	Competencias / Resultados do título
Potenciar e desenvolver a utilización dos xogos como elemento para aprender a pensar, a resolver situacións problemáticas e plantexar estratexias para posibles variacións dunha determinada situación.		B1 B2 B3 B4 B5 B9 B10 B11 B25
Saber identificar unha situación de conflicto social e encamiñar ao estudante para ser un ciudadano crítico e autónomo.	A4 A5
Traballar de modo colaborativo e utilizando as tecnoloxías da información tanto para realizar pequenas investigacións como para desenvolver propostas relacionadas coa materia.	A34 A39	B1 B3 B4 B5 B10 B11 B25

Contidos

Temas	Subtemas
1.- Teorías sobre o Xogo	1.1 Definir o xogo 1.2 Reflexionar sobre a importancia do xogo no desenrolo do neno. 1.3 Coñecer as teorías que explican o funcionamento do xogo
2.- Xogo e desenrolo do neno	2.1 Xogo e desenrolo cognitivo 2.2 Xogo e desenrolo social 2.3 Xogo e desenrolo físico e motor 2.4 Xogo e desenrolo afectivo
3.- Clasificación dos xogos	3.1 Clasificación dos xogos. Criterios 3.2 Os xogos tradicionais 3.3 Os esquemas do xogo. A transformasción dos xogos.
4.- O contexto do xogo	4.1 O xogo na escola infantil 4.2 O xogo nas colonias Urbanas 4.3 O xogo na celebración de festas populares 4.4 O xogo nos hospitais 4.5 o xogo na natureza 4.6 o xogo nos parques e xardíns públicos
5.- Xoguetes e obxectos para xogar	5.1 Concepto de xoguete 5.2 Criterios para a selección dos xoguetes 5.3 A ficha do xoguete. Unha proposta de análisa 5.4 Xoguetes e transmisión de valores 5.5 Lexislación sobre os xoguetes
6.- Xogo e integración social	6.1 Socialización e nenos en situación de resgo 6.2 O papel do xogo no desenrolo socio-afectivo 6.3 Funcións do xogo nas residencias infantís 6.4 programas de integración social en torno ao xogo.
Ademais dos temas propostos traballaremos xogos de estratexia coñecidos, facendo unha adaptación dos mesmos a nivel infantil.

Planificación

Metodoloxías / probas	Competencias / Resultados	Horas lectivas (presenciais e virtuais)	Horas traballo autónomo	Horas totais
Sesión maxistral	A4 A5 A33 A34 A35 A36 B11	15	7.5	22.5
Traballos tutelados	A4 A5 A33 A34 A35 A39 A40 A41 A43 A44 A55 B1 B2 B3 B5 B9 B10 B11 B25 C3 C4 C6 C7 C8	0	24	24
Presentación oral	A39 A44 B2 B3 B4 B5 B10 B25 C1 C3	0.5	2	2.5
Proba obxectiva	A5 A33 A34 A35 A44 A55 B1 B4 B9 C1	0	8	8
Lecturas	A33 A34 A35 A36 B1 C8	0	26.5	26.5
Prácticas de laboratorio	A34 A39 A41 A55 B1 B2 B3 B4 B5 B9 C3 C6	16	8	24

Atención personalizada		5	0	5

*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías

Metodoloxías	Descrición
Sesión maxistral	Exposición dos distintos temas por parte do docente co fin de motivar o estudo e traballo sobre a información presentada. Elaboración durante as sesións expositivas duna wiki na que se profundizarán colaborativamente os contidos da materia.
Traballos tutelados	Traballo tutelado 1: deseñar e construir xogos, realizando un pequeno documental ou presentación multimedia sobre o proceso e o resultado. Traballo tutelado 2: deseñar xogos de estratexia e dinámicas para a xestión das emociones a través de propostas relacionadas co currículo de matemáticas. Traballo tutelado 3: Elaboración dun ficheiro de xogos e propostas didácticas, utilizando plantillas.
Presentación oral	Exposición na aula dos traballos realizados en grupo.
Proba obxectiva	Para os alumnos/as presenciais (cunha asistencia mínima ao 80% das sesións), a proba obxectiva consistirá na resolución individual do ficheiro de xogos, e a aportación á wiki sobre a materia. O alumnado non presencial realizará unha proba escrita que suporá ata o 100% da cualificación da materia, dependendo da súa participación real nas sesións.
Lecturas	Debénse consultar diversos libros e manuais propostos na bibliografía para un mellor seguimento e participación nesta materia.
Prácticas de laboratorio	Consistirán na realización de todo o que se propoña relativo ao tema estudado. Valorarase a asistencia, a participación, o interese, o razoamento, a actitude positiva...

Atención personalizada

Metodoloxías

Prácticas de laboratorio

Traballos tutelados

Presentación oral

Descrición

A atención personalizada consistirá no acompañamento a cada alumno/a no seu proceso de aprendizaxe, a través da interacción na aula e mediante reunións individuais ou en pequeno grupo no horario de titorías.

Avaliación

Metodoloxías	Competencias / Resultados	Descrición	Cualificación
Proba obxectiva	A5 A33 A34 A35 A44 A55 B1 B4 B9 C1	Valoración do portfolio individual realizado.	20
Prácticas de laboratorio	A34 A39 A41 A55 B1 B2 B3 B4 B5 B9 C3 C6	Avaliaranse en conxunto coa exposición oral.	0
Traballos tutelados	A4 A5 A33 A34 A35 A39 A40 A41 A43 A44 A55 B1 B2 B3 B5 B9 B10 B11 B25 C3 C4 C6 C7 C8	T1. Elaboración colaborativa dun documental ou unha presentación multimedia sobre o deseño e construcción dun xogo. T2: Deseño colaborativo de xogos de estratexia e dinámicas de emocións. T3. Elaboración individual dun portfolio con deseño de xogos e propostas didácticas asociadas aos mesmos, utilizando plantillas. Creación colaborativa dunha wiki na que se sintetizarán e ampliarán os contiidos da materia.	70
Presentación oral	A39 A44 B2 B3 B4 B5 B10 B25 C1 C3	Exposición dos traballos propostos.	10

Observacións avaliación
Os alumnos que non acaden ol 80% na asistencia a clase ou el 50% na proba obxectiva avaliaranse nunha proba final escrita. Na segunda oportunidade os alumnos avaliaranse únicamente pola nota do exame final.

Fontes de información

Bibliografía básica
	.-   HUIZINGA, J. : Homo Ludens. Alianza Ed. Madrid. 1972  .- CHATEAU, J. : Psicología de los juegos infantiles. Kapelusz.Buenos Aires. 1973.  .- ELKONIN,D.B.: Psicología del juego. Pablo del Rio. Madrid. 1980  .- BANDET  e  SARAZANAS: El niño y sus juguetes. Narcea.Madrid.72 .- -  ( ... específica en cada tema. ) .- UNICEF : Juegos de todo el mundo. Edilán. 1978 .- BELL e CORNELIUS: Juegos con tablero y fichas. Labor. 1990 .- PERELMAN, Ya.I.: Problemas y experimentos recreativos. Mir, 1983. .- RODRIGUEZ VIDAL, R.: Diversiones Matemáticas. Reverte, 1985. AGOSTINI, F.: .- Juegos de lógica y matemáticas. Pirámide, 1990. .- BELL, R y CORNELIUS, M.: Juegos con tablero y fiches. Labor, 1990. .- BOLT, B.: Actividades Matemáticas. Labor, 1988 .- BOLT, B,: Divertimentos matemáticos. Labor, 1988. .- BOLT, B.: Aún más actividades Matemáticas. Labor, 1989. .- CARLAVILLA, J.L. y FERNANDEZ; M.: Construcción y Aplicaciones Didácticas de los cuadrados Mágicos I. Proyecto Sur 2000. .- CARLAVILLA, J.L. Si hay una X ¡¡¡hay matemáticas!!! Proyecto Sur, 2005. .- DEULOFEO, J.: Una recreación matemática: historias, juegos y problemas. Planeta, 2001. .- DORAN, JODY L. y HERNÁNDEZ, E.: Las Matemáticas en la vida cotidiana. Addison-Wesley, 1999. .- FERRERO, L.: El juego y la matemática. la Muralla, 1991. http://www.freeworldgroup.com/games4/gameindex/3dlogicgame.html http://curiosidadesyjuegos.blogspot.com/ http://acertijosymascosas.com http://www.freeworldgroup.com/games6/gameindex/lilly-hop.htm http://acertijosymascosas.com/juegos/bloxorz/ http://www.gamegecko.com/puzzlequest.php http://bezumie.com/ram/index.php http://www.biometricgames.com/re/ http://www.minijuegos.com/juegos/jugar.php?id=444 http://juegosdeescape.es/?page_id=178 http://acertijosymascosas.com/juegos/puzzle-de-ingreso-en-el-ejercito/ http://www.troyis.com/troyis.php http://www.freeworldgroup.com/games6/gameindex/math-mountain.htm
Bibliografía complementaria

Recomendacións

Materias que se recomenda ter cursado previamente

Materias que se recomenda cursar simultaneamente

Materias que continúan o temario

Observacións
Nesta materia traballase de modo colaborativo o xogo como recurso didáctico para educación infantil, dado o seu papel fundamental na vida dos nenos e nenas. Trabállanse ademais as emocións e se empregan recursos innovadores.

(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías