Datos Identificativos 2019/20
Asignatura (*) Lingüística aplicada Código 613836003
Titulación
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Mestrado Oficial 1º cuadrimestre
Primeiro Obrigatoria 6
Idioma
Castelán
Modalidade docente Presencial
Prerrequisitos
Departamento Letras
Coordinación
Morales Lopez, Esperanza
Correo electrónico
e.morales.lopez@udc.es
Profesorado
Mascato Rey, Rosario
Morales Lopez, Esperanza
Correo electrónico
rosario.mascato@udc.es
e.morales.lopez@udc.es
Web
Descrición xeral Afianzar o coñecemento dos conceptos e metodoloxías asociados ás distintas ramas da lingüística aplicada.

Competencias do título
Código Competencias / Resultados do título

Resultados de aprendizaxe
Resultados de aprendizaxe Competencias / Resultados do título
Coñecer os conceptos básicos e as metodoloxías asociadas ás distintas ramas da lingüística aplicada. AI1
AI2
AI3
AI6
AI7
BI1
BI2
BI3
BI4
BI5
BI6
BI7
BI9
BI10
CM4
CM5
CM6
CM7
CM8
Distinguir as principais ramas da lingüística aplicada AI2
AI3
AI6
BI1
BI2
BI3
BI4
BI5
CM6
CM8
Xestionar e comprender as situacións comunicativas específicas: -Aplicacións psicolingüísticas -Aplicacións sociolingüísticas -Interacción comunicativa -Industrias da lingua e tecnoloxía lingüísticas -Didáctica e aprendizaxe de linguas nun contexto multicultural e multilingüe AI2
AI3
AI6
AI7
BI1
BI2
BI3
BI4
BI5
BI8
CM4
CM5
CM6
CM7
CM8

Contidos
Temas Subtemas
1. Conceptos básicos e procedementos na lingüística aplicada

1.1. Contextualización das aplicaciones da Lingüística
1.2. Lingüística teórica versus Lingüística aplicada
1.3. A Lingüística aplicada no conxunto global da Lingüística. O seu raizame e a súa fundamentación.
2. Lingüística aplicada: principais ramas 2.1. A Glosodidáctica: os problemas da aprendizaxe de linguas.
2.2. A Traductoloxía: os procesos de transferencia e o concepto de equivalencia comunicativa.
2.3. A Planificación lingüística que integra problemas de adaptación de corpus y de funcións(estatus).
2.4. A Lingüística clínic: patoloxías verbais e disfuncións da comunicación.
2.5. A Lingüística forense que subliña o papel de rasgos lingüísticos particulares nos peritaxes de identificación; as asesorías en comunicación.
2.6. A Lingüística tecnolóxica (lingüística de corpus, lingüística informática e lingüística computacional) que deseña ferramentas para procesar automáticamente as linguas.
2.7. Análisis del discurso e mediación comunicativa
3. Proxeccións de teoría aplicada na aprendizaxe e no ensino de linguas. A Glosodidáctica. Teoría e modelos en tradución. 3.1. A competencia plurilingüe e a competencia pluricultural
3.1.1. O contexto europeo.
3.1.2. A competencia plurilingüe
3.1.3. A competencia pluricultural
3.2. Un novo paradigma no ensino de linguas. Os enfoques plurais
3.2.1. A concienciación lingüística ("l’évail aux langues" ou
"language awareness")
3.2.2. A intercomprensión entre linguas da mesma familia
3.2.3. A didáctica integrada das linguas
3.2.4. O enfoque intercultural
3.3. Propostas didácticas
3.4. Consideracións xerais sobre a tradución. Grado de literalidade. Tradución de textos escritos. Tradución e interpretación.
4. Aplicacións psicolingüísticas: patoloxías da linguaxe e adquisición da linguaxe
4.1. Desterrando prexuízos desde a lingüística da fala
4.2. Prisma pragmático e linguaxe disfuncional.
4.3. Enfoque lingüístico: descrición e estimación de déficit verbais
4.4. Logopedia e Lingüística clínica
4.5. As patoloxías da linguaxe
4.5.1. Concepción das deficiencias comunicativas e modelos para afrontar o seu estudo
4.5.2. Clasificación das patoloxías da linguaxe. Déficits lingüísticos en idade infantil
4.6. Papel da Lingüística no enfoque e nos modos de abordar os trastornos de comunicación e o déficit lingüístico
4.7. Os tests lingüísticos de avaliación. A avaliación da fala infantil
4.8. O ámbito da Lingüística clínica.
5. Modelos e teorías aplicables en planificación lingüística. Política e planificación lingüísticas. 5.1. Definición de política e planificación lingüísticas
5.2. Os procesos de estandarización lingüística: planificación do corpus (codificación
e elaboración) e planificación do estatus (selección da variedades estándar e a súa implementación)
5.3. Perspectiva crítica da planificación lingüística
5.4. As ideoloxías lingüísticas: lingua e conflicto,
ecoloxía lingüística, a perspectiva socio-ecolóxica e comunicativa
5.5. A planificación lingüística nos contextos español e latino.
6. Aplicacións da Lingüística e novas tecnoloxías. A Lingüística tecnolóxica. 6.1. Lingüística computacional
6.2. Inteligencia artificial. Elaboración de modelos lingüísticos formais e implementables computacionalmente
6.3. Informática aplicada á Lexicografía
6.4. Fonética e Fonoloxía computacional: síntese e recoñecemento da fala
6.5. Análise morfolóxico e sintáctico computacionais
6.6. Análise computacional semántico e discursivo
6.7. Traducción automática e sistemas dialogados.
7. Aplicacións en asesorías de comunicación e nas peritaxes. A Lingüística forense.

7.1. Teorías discursivas relevantes para a análise das situacións comunicativas. Análise do discurso desde unha perspectiva crítica
7.2. As relacións da análise discursiva coa retórica e a tradición argumentativa. Un exercicio de interdisciplinariedade
7.3. Auditoría aplicada á comunicación interna e externa en institucións
7.4. O estudio do conflicto comunicativo na relación profesional
7.5. Mediación comunicativa nas relacións interculturais.
7.6. Auditoría comunicativa na gobernanza política: o ámbito institucional (saúde, educación e atención ciudadá)
7.7. Auditoría comunicativa, e dereitos humáns e sociais.
7.8. Lingüística forense e o seu desenvolvemento actual.

Planificación
Metodoloxías / probas Competencias / Resultados Horas lectivas (presenciais e virtuais) Horas traballo autónomo Horas totais
Discusión dirixida A1 A2 A3 A6 B1 B3 B4 B5 B6 B7 B8 B9 B10 C4 C5 C6 C7 C8 10 20 30
Traballos tutelados A1 A2 A6 A7 B2 B3 B4 0 50 50
Lecturas A1 A2 A3 A6 B1 B3 B5 B6 B7 B10 C4 C7 C8 0 15 15
Estudo de casos A7 B2 B3 B4 B6 B7 B8 B9 C4 C8 20 30 50
 
Atención personalizada 5 0 5
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Discusión dirixida Debates sobre as lecturas obrigatorias.
Traballos tutelados Traballo académico sobre algún caso concreto relacionado coas disciplinas da materia.
Lecturas Bibliografía básica sobre os distintos temas da materia, que servirán de base para as discusións dirixidas.
Estudo de casos Análise na aula de casos empíricos de cada unha das subdisciplinas da Lingüística aplicada.

Atención personalizada
Metodoloxías
Estudo de casos
Traballos tutelados
Descrición
A materia poderá ser adaptada a estudantes con dispacacidades e aos que non teñan un nivel de español similar ao nativo

Avaliación
Metodoloxías Competencias / Resultados Descrición Cualificación
Estudo de casos A7 B2 B3 B4 B6 B7 B8 B9 C4 C8 Análise de casos diversos de cada un dos ámbitos da disciplina. Realización de exercicios breves. 30
Discusión dirixida A1 A2 A3 A6 B1 B3 B4 B5 B6 B7 B8 B9 B10 C4 C5 C6 C7 C8 Lectura da bibliografía obrigatoria e participación activa no debate na aula. 10
Traballos tutelados A1 A2 A6 A7 B2 B3 B4 Realización de dous traballos a partir das lecturas obrigatorias e a análise dun caso empírico. 60
 
Observacións avaliación

– Cualificarase como "non presentado", na primeira oportunidade, a quen non entregue os traballos tutelados.



- O alumnado poderá optar a un exame (100% da cualificación)
ou avaliación continuada: tres titorías para o seguimento dos contidos (25%) e
dous traballos tutelados (correspondentes ás dúas partes da materia) (75%).



 - Estudantes con dispensa oficial de asistencia a clase: exame
100% para as dúas oportunidades.

– Valoraranse tanto o contido teórico-metodolóxico como o estilo, a capacidade argumentativa e a corrección idiomática.

 


Fontes de información
Bibliografía básica Calvet, Louis-Jean (2007). As políticas lingüísticas. São Paulo: Parábola.
Diéguez Vide, Faustino & Peña Casanova, Jordi (2012). Cerebro y Lenguaje. Sintomatología neurolingüística. Buenos Aires/Madrid, Médica Panamericana.
Smith, Benita R. & Leinonen, Eeva (1992). Clinical Pragmatics. Unravelling the complexities of communicative failure . London/N. York, Chapman & Hall,
Council of Europe (2001). Common European Framework of Reference for Languages: Learning, Teaching, Assessment. [Hay trad. en español del Inst. Cervantes]. Cambridge: Cambridge University Press.
Larsen-Freeman, Diane y Cameron, Lynne (2008). Complex Systems and applied linguistics. Oxford: Oxford U P.
Tomasello, M. (2003). Constructing a language. A usage-based theory of language acquisition. Boston: Harvard U. P.
Byram, M. et al. (2002). Developing the intercultural dimension in language teaching. A practical introduction for teachers. Estrasburgo: Council of Europe (http://goo.gl/i8XKp)
Morales López, Esperanza (2013). Discursos desde la empresa y desde la política. . Saarbrücken: Editorial Académica Española.
Morales López, Esperanza, Prego Vázquez, Gabriela y Domínguez Seco, Luzia (2006). El conflicto en las empresas desde el Análisis del Discurso. . Universidad de A Coruña, A Coruña.
Fernández Pérez, M. (1999). El enfoque pragmático en el diseño y proyección de pruebas de evaluación lingüística en edad infantil. Pragmalingüística, 8/9: 113-122
Stemmer, Brigitte & Whitaker, Harry A. (eds.) (1998). Handbook of Neurolinguistics, . London/New York, Academic Press
Del Valle, José y Narvaja de Arnoux, Elvira (eds.) (2010). Ideologías lingüísticas y el español en contexto histórico. Monográfico en Spanish in Context, 7/1.
Lomas, C. (2014). La educación lingüística. Barcelona: Octaedro
Cooper, Robert L. (1997). La planificación lingüística y el cambio social. Madrid: Cambridge U. P.
Rhea, Paul (2007). Language Disorders from Infancy through Adolescence.. St. Louis, Missouri: Elsevier
Galdia, Marcus (2009). Legal linguistics. Frankfurt am Main: Peter Lang.
Lechevrel, Nadège (2010). Les approaches écologiques en linguistique. Enquête critique. . Lovain-La-Neuve : Bruyland-Academia, S. A.
Blanken, G. et al. (eds.) (1993). Linguistic disorders and pathologies. An international handbook. Berlín: Gruyter
Marcos Marín, Francisco y Sánchez Lobato, Jesús (1991). Lingüística Aplicada. Madrid: Síntesis
Lacorte, Manel (coord.) (2007). Lingüística aplicada del español. Madrid, Arco Libros.
Candelier, Michelier et al. (2008). MAREP (Marco de Referencia para los Enfoques Plurales de las Lenguas y de las Culturas), European Center for Modern Languages.. European Center for Modern Languages.
Cuetos, F. (ed.) (2012). Neurociencia del lenguaje. Bases neurológicas e implicaciones clínicas. Buenos Aires / Madrid: Médica Panamericana
Crystal, David (1980). Patologías del lenguaje. Madrid, Cátedra, 1983.
Appel, R. y Muysken, P. (1996). Planificación lingüística. En Bilingüismo y contacto de lenguas.. Barcelona: Ariel
Calvet, Louis-Jean (2004). Por unha ecologia das linguas no mundo. Santiago de Compostela: Laiovento.
Plaza Pust, Carolina y Morales López, Esperanza (eds.) (2008). Sign Bilingualism: Language Development, Interaction, and Maintenance in Sign Language Contact Situations.. Ámsterdam: John Benjamins
Bastardas Boada, A. (2013). Sociolinguistics: towards a complex, ecological view, en Massip-Bonet, À. y Bastardas-Boada, A. (eds.) Complexity perspectives on language, communication and society. Berlin & Heidelberg: Springer-Verlag
Chapelle, Carol (ed.) (2012). The Encyclopedia of Applied Linguistics. London: Wiley & Sons, 10 vols.
Bargiela-Chiappini, Francesca (eds.) (2010). The handbook of business discourse. Edinburg: Edinburg U. P.
D'Amico, Jack; Müller, Nicole & Ball, Martin (eds.) (2012). The Handbook of Language and Speech Disorders . London: Wiley & Blackwell.
Kaplan, Robert (2010). The Oxford Handbook of Applied Linguistics. . Oxford: Oxford University Press.
Simpson, James (ed.) (2011). The Routledge Handbook of Applied Linguistics . London: Routledge.
Sánchez Lobato, Jesús y Santos Gargallo, Isabel (2005). Vademécum para la formación de profesores. Enseñar español como segunda lengua (L2)/lengua extranjera (LE). Madrid, SGEL.
Payrató, Luis (1998). “La dimensión aplicada”, “Lingüística y lingüísticas”, “El supermercado lingüístico” y “¡Peligro!: lingüistas trabajando”. En De profesión lingüista. Panorama de la lingüística aplicada.. Barcelona: Ariel.
Del Valle, José (2005). “La lengua, patria común: Política lingüística, política exterior y el post-nacionalismo hispánico”.. http://miradassobrelalengua.blogia.com/2007/061102-jose-del-valle-la-lengua-patria-comun-politica-li
Fernández Pérez, Milagros (2004). “Lingüística aplicada”.. http://www.liceus.com/cgi-bin/aco/ling_geral/index.asp.
Calvet, Jean Louis y Varela, L. (2000). “XXIe siècle: le crépuscule des langues? Critique du discours Politico-Linguistiquement Correct”. . Estudios de Sociolingüística (Universidad de Vigo), (2)
Fernández Pérez, M. (2005). ¿Cómo evaluar el lenguaje infantil?, en Serra, E. y Veyrat, M. (eds.) Estudios de lingüística clínica. 4. Problemas de eficacia comunicativa. Descripción, detección, rehabilitación.. Valencia: Univ. València
Materias que se recomenda ter cursado previamente

Materias que se recomenda cursar simultaneamente

Materias que continúan o temario

Observacións

O estudo de casos será unha compoñente fundamental na materia. O traballo tutelado requerirá necesariamente a análise de datos empíricos de calquera dos ámbitos da disciplina.



(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías