Competencias do título |
Código
|
Competencias / Resultados do título
|
A12 |
Conocimiento de la especie humana a través de la cultura, parentesco y hábitat con especial atención a los pueblos preindustriales. |
A16 |
Conocimientos y habilidades técnicas para la produción y el análisis de los datos cuantitativos y cualitativos. |
A26 |
Saber elegir las técnicas de investigación social (cuantitativas y cualitativas) pertinentes en cada momento. |
A27 |
Conocimientos y habilidades de las técnicas de muestreo y de trabajo de campo. |
B9 |
Reconocimiento a la diversidad y a la multiculturalidad. |
B20 |
Conocimiento de otras culturas y costumbres. |
B27 |
Capacidades en reconocer la complejidad de los fenómenos sociales. |
C6 |
Valorar críticamente el conocimiento, la tecnología y la información disponible para resolver los problemas con los que deben enfrentarse. |
Resultados de aprendizaxe |
Resultados de aprendizaxe |
Competencias / Resultados do título |
Proxectar e desenvolver metodolóxica e tecnicamente investigacións etnográficas baseadas na observación participante e/ou en instrumentos alternativos ou complementarios a esta |
A16 A26 A27
|
B9 B20 B27
|
C6
|
Proxectar e realizar entrevistas etnográficas orientadas á identificación e interpretación de problemas, procesos emerxentes ou fenómenos socioculturais |
A12 A16 A26
|
B20 B27
|
|
Contidos |
Temas |
Subtemas |
TEMA 1º. O TRABALLO DE CAMPO
EN ETNOGRAFIA ANTROPOLOGICA
TEMA 2º. A OBSERVACIÓN PARTICIPANTE
TEMA 3º. INVESTIGACIÓN-ACCIÓN E OUTRAS ESTRATEXIAS DE OBSERVACIÓN
TEMA 4º. A ENTREVISTA EN ETNOGRAFÍA E AS NARRATIVAS LOCAIS. INTERPRETAR TEXTOS E ACCIÓNS RITUAIS.
TEMA 5º. OUTROS METODOS COMPLEMENTARIOS. FONTES E REXISTROS.
TEMA 6º. PROCESO DE ANALISIS E ESCRITURA ETNOGRÁFICA |
DO TEMA 1º. O traballo de campo: identificación e comprensión da complexidade sociocultural a través da experiencia convivencial prolongada.. A etnografía como proceso interactivo e reflexivo. O deseño e as reconsideracións da investigación. Fases do traballo de campo.
DO TEMA 2º. Participar para observar e aprender a observar. Vantaxes da o.p. e inconvenientes. Acceso ao campo e relacións. A dispoñibilidade e a redución da reactividade. Técnicas e estratexias na o.p. A etnografía multisituada ante os procesos da globalización. O rexistro e organización da información: útiles e procedementos.
DO TEMA 3º La participación observante.
Outras estratexias de observación.
Investigación-acción participativa, ou "colaboración participante".
Orientacións e lóxicas destas prácticas de investigación.
O estudo de caso en etnografía. O método "Time Allocation"
DO TEMA 4º. As narrativas e o seu rexistro. Discursos e narratividade. Interpretar textos e representacións. A entrevista etnográfica na era da globalización. Indagación dos valores e coñecementos. Tipos de entrevistas segundo obxectivos de investigación. Estruturas e estratexias do proceso de entrevista.
DO TEMA 5º. O método biográfico en antropoloxía. O método xenealóxico. Documentos e rexistros de interese etnográfico, e técnicas para o seu aproveitamento. O método combinatorio en antropoloxía. Fichas persoais e fichas domésticas. A fotografía e o filme etnográfico.
DO TEMA 6º. Análise interpretativa dos datos en antropoloxía. A etnografía como produto: escritura antropolóxica e redacción de informes. |
Planificación |
Metodoloxías / probas |
Competencias / Resultados |
Horas lectivas (presenciais e virtuais) |
Horas traballo autónomo |
Horas totais |
Sesión maxistral |
A12 A16 A27 B20 |
20 |
23 |
43 |
Discusión dirixida |
B9 B27 |
10 |
15.5 |
25.5 |
Traballos tutelados |
A26 A27 C6 |
5 |
35 |
40 |
|
Atención personalizada |
|
4 |
0 |
4 |
|
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado |
Metodoloxías |
Metodoloxías |
Descrición |
Sesión maxistral |
Explicación polo profesor dos contidos da materia. En condicións de presencialidad impartirase na aula. Complementarase con materiais visuais de apoio -presentacións en Power Point, e con proxeccións de filmes etnográficos. O obxectivo destas sesións será o coñecemento, polo alumno, das técnicas e métodos etnográficos e da análise do discurso cultural, as súas utilidades e aplicabilidade; así como estimular debates participativos. O alumno deberá asistir polo menos aos 2/3 das sesións.
En condicións de non presencialidad, as sesións maxistrais serán impartidas mediante conferencias online por medio de Teams, como así mesmo as preguntas e discusións, no horario programado para a materia. Proporcionarase así mesmo resumos de cada tema enviándoos en documentos PDF por Moodle, unha vez fosen impartidos online. |
Discusión dirixida |
Comentario e debate, durante a segunda parte de cada sesión, de materiais textuais -artigos de revistas, capítulos de libros, concernentes aos pormenores, problemas e aplicación práctica de diferentes técnicas de investigación de utilidade etnográfica. O obxectivo da discusión será o desenvolvemento polo alumno dunha capacidade crítica e unha conciencia da diversidade cultural, así como o recoñecemento da complexidade dos problemas socioculturais e a necesidade de adecuar os instrumentos de investigación etnográficos aos casos de estudo específicos.
En condicións de non presencialidad, o comentario xunto a mapas conceptuais do artigo elaborado polo alumno, será elaborado por escrito, e enviado en documento PDF e por Moodle ao profesor para a súa avaliación, na data en que fose asignada a exposición do devandito alumno -estas distribúense ao longo do cuadrimestre-. |
Traballos tutelados |
Concíbese como unha proba práctica que se irá realizando ao longo do curso. Consistirá nun traballo de curso desenvolvido mediante a práctica da observación participante ou multisituada, a entrevista semiestructurada, a análise dun caso de narrativa popular, e/ou o ensaio do rexistro e a interpretación %ou2018técnica%ou2019 dunha historia de vida. O seu obxectivo é que o alumno desenvolver coñecementos e habilidades na proxección básica da investigación etnográfica, no emprego das técnicas de traballo de campo, e exercítese sobre o terreo en valorar críticamente o coñecemento, técnicas e información dispoñibles para resolver os problemas cos que deben enfrontarse.
En situación de non presencialidad, os traballos tutelados baseados en entrevistas ou historias de vida realizadas na práctica poderán ser substituídas por esbozos de proxecto de investigación por entrevistas semiestructuradas ou historias de vida. En calquera caso, redactados en documento dixital, enviaranse para a súa avaliación polo profesor ao final do cuadrimestre |
Atención personalizada |
Metodoloxías
|
Sesión maxistral |
Traballos tutelados |
|
Descrición |
A atención personalizada realizarase de maneira individual nas prácticas tuteladas (Traballos tutelados) e nas tutorías sobre contidos teóricos cando o proceso de aprendizaxe e os problemas suscitados polas prácticas así o requiran. Tamén parte das sesións maxistrais canalizarase cara á discusión personalizada de problemas específicos suscitados nos temas expostos cando a ocasión precíseo.
Para o alumnado con recoñecemento de dedicación a tempo parcial e dispensa académica de exención de asistencia, acordarase ao comezo do curso as tutorías específicas ás que asistir, e que sexan compatibles coa súa dedicación
En condicións de non presencialidad, a atención personalizada verificarase estritamente por medio de correo electrónico (diariamente) ou a través do foro de Moodle, no ámbito de tutorías |
|
Avaliación |
Metodoloxías
|
Competencias / Resultados |
Descrición
|
Cualificación
|
Sesión maxistral |
A12 A16 A27 B20 |
Valorarase a asistencia activa e participativa ás sesións do curso. O alumno deberá asistir polo menos aos 2/3 das sesións. 10% da cualificación.
En contexto de non presencialidad, valorásese a asistencia participativa ás sesións online por Teams, co mesmo porcentaxe (10%) de cualificación e proporción de 'presenza virtual' (polo menos 2/3 das sesións online) |
10 |
Traballos tutelados |
A26 A27 C6 |
Avaliarase un traballo individual de curso (entrevista semiestructurada, analizar un caso de narrativa popular, e/ou ensaiar o rexistro e a interpretación %ou2018técnica%ou2019 dunha historia de vida). Este traballo supón un 40% da cualificación.
En caso de non presencialidad, avaliarase de igual modo o traballo tutelado, ou o seu substituto dun bosquexo de proxecto de investigación con entrevistas. Manterase similar porcentaxe da cualificación |
40 |
Discusión dirixida |
B9 B27 |
Será criterio de avaliación a participación activa na preparación e exposición de textos sobre metodoloxía etnográfica aplicada a estudos de caso específicos, así como na subseguinte discusión dos devanditos materiais nas sesións de clase. A avaliación individual desta metodoloxía suporá un 50% da cualificación.
En situación de non presencialidad, valorarase a capacidade sintética, interpretativa e critica dos textos resumidos e valorados por escrito. Manterase o mesmo porcentaxe sobre a cualificación global |
50 |
|
Observacións avaliación |
Para a avaliación da 2ª oportunidade, esixirase a realización do traballo tutelado, ou a súa ampliación se é o caso.
En caso de non presencialidad, o traballo esixirase en documento Word ou PDF, recibido a través do Moodle ou correo electrónico
No caso do alumnado con recoñecemento de dedicación a tempo parcial e dispensa académica de exención de asistencia, e en condicións de presencialidad, seguiranse os mesmos criterios de avaliación para a 1ª oportunidade que para o restante alumnado, salvo en que, para aqueles non se aplicará o primeiro criterio -asistencia activa e participativa-, cuxo porcentaxe de avaliación (10%) distribuirase a partes iguais entre os outros dous criterios ("discusión dirixida" suporá un 55%, e "traballo tutelado" un 45%). Pola súa banda, determinaranse as datas nas que devanditos alumnos con exención poidan asistir para expor e discutir os seus correspondentes textos sobre metodoloxía específica.
En situación de non presencialidad, devanditos alumnos seguirán similar pauta que os restantes alumnos.
Para a avaliación da 2ª oportunidade, os alumnos exentos de asistencia deberán presentar un comentario valorado sobre un texto de metodoloxía etnográfica, ademais do traballo tutelado -ou da ampliación do mesmo-.
En situación de non presencialidad, para os devanditos alumnos prevense loxicamente as mesmas esixencias de presentación de comentario valorado ademais do traballo tutelado. Todo iso presentado en documentos dixitais e a través de Moodle ou de correo electrónico.
|
Fontes de información |
Bibliografía básica
|
Ellen, R.F., ed. ((1984)). Ethnographic Research. A Guide to General Conduct.. London, Academic Press
González, A. ((1990)). Etnografía y comparación. La investigación intercultural en Antropología.. Barcelona, Bellaterra
Hammersley, M. / Atkinson ((1994) ). Etnografía. Métodos de investigación. Barcelona, Paidos
Hammersley, M. / Atkinson ((1994)). Etnografía. Métodos de investigación.. Barcelona, Paidos
Taylor, S.J./ R. Bogdan ((1986)). Introducción a los métodos cualitativos de investigación. Barcelona, Paidos
Taylor, S.J./ R. Bogdan ((1986)). Introducción a los métodos cualitativos de investigación.. Barcelona, Paidos
Angrosino, Michael ((2012)). La investigación etnográfica y de observación en Investigación Cualitativa. Madrid. Morata
Velasco, H. /Díaz de rada, A. ((1997)). La lógica de la investigación etnográfica.. Madrid, Trotta
Kvale, Steinar ((2011)). Las entrevistas en Investigación Cualitativa. Madrid. Morata
Sanmartin, R. ((2003)). Observar, escuchar, comparar, escribir. La práctica de la investigación cualitativa.. Barcelona, Ariel
Sanmartin, R ((2003) ). Observar, escuchar, comparar, escribir. La práctica de la investigación cualitativa. . Barcelona, Ariel
Rabinow, P. ((1992)). Reflexiones sobre un trabajo de campo en Marruecos.. Madrid, Júcar
VV.AA ((2000)). Revista de Antropología social, nº 9. Madrid. Universidad Complutense
Fardon, R.; O. Harris, T.H.J. Marchand & al. ((2012)). Social Anthropology.Vol. 2, Part 3: Methods. London, Sage
Sanmartín, R. ((2007)). “El trabajo de campo”, Cap. III de Lisón, C., ed. Introducción a la antropología social y cultural. Teoría, método y práctica.. Madrid, Akal. |
|
Bibliografía complementaria
|
|
|
Recomendacións |
Materias que se recomenda ter cursado previamente |
Antropoloxía social e cultural/615G01102 |
|
Materias que se recomenda cursar simultaneamente |
Risco, cultura e medio ambiente/615G01417 |
|
Materias que continúan o temario |
|
|