Competencias do título |
Código
|
Competencias / Resultados do título
|
A1 |
Coñecer e comprender a morfoloxía, a fisioloxía, a patoloxía e a conduta das persoas, tanto sas como enfermas, no medio natural e social. |
A4 |
Adquirir a experiencia clínica adecuada que proporcione habilidades intelectuais e destrezas técnicas e manuais; que facilite a incorporación de valores éticos e profesionais; e que desenvolva a capacidade de integración dos coñecementos adquiridos; de forma que, ao termo dos estudos, os estudantes saiban aplicalos tanto a casos clínicos concretos no medio hospitalario e extrahospitalario, como a actuacións na atención primaria e comunitaria. |
A6 |
Valoración diagnóstica de coidados de fisioterapia segundo as normas e cos instrumentos de validación recoñecidos internacionalmente. |
A13 |
Saber traballar en equipos profesionais como unidade básica na que se estruturan de forma uni ou multidisciplinar e interdisciplinar os profesionais e demais persoal das organizacións asistenciais. |
A17 |
Comprender a importancia de actualizar os coñecementos, habilidades, destrezas e actitudes que integran as competencias profesionais do fisioterapeuta. |
B1 |
CB1 - Que os estudantes demostrasen posuír e comprender coñecementos nunha área de estudo que parte da base da educación secundaria xeral, e adóitase atopar a un nivel que, aínda que se apoia en libros de texto avanzados, inclúe tamén algúns aspectos que implican coñecementos procedentes da vangarda do seu campo de estudo |
B2 |
CB2 - Que os estudantes saiban aplicar os seus coñecementos ao seu traballo ou vocación dunha forma profesional e posúan as competencias que adoitan demostrarse por medio da elaboración e defensa de argumentos e a resolución de problemas dentro da súa área de estudo |
B3 |
CB3 - Que os estudantes teñan a capacidade de reunir e interpretar datos relevantes (normalmente dentro da súa área de estudo) para emitir xuízos que inclúan unha reflexión sobre temas relevantes de índole social, científica ou ética |
B4 |
CB4 - Que os estudantes poidan transmitir información, ideas, problemas e solucións a un público tanto especializado como non especializado |
B5 |
CB5 - Que os estudantes desenvolvesen aquelas habilidades de aprendizaxe necesarias para emprender estudos posteriores cun alto grao de autonomía |
C1 |
Expresarse correctamente, tanto de forma oral coma escrita, nas linguas oficiais da comunidade autónoma. |
C3 |
Utilizar as ferramentas básicas das tecnoloxías da información e as comunicacións (TIC) necesarias para o exercicio da súa profesión e para a aprendizaxe ao longo da súa vida. |
C4 |
Desenvolverse para o exercicio dunha cidadanía respectuosa coa cultura democrática, os dereitos humanos e a perspectiva de xénero. |
C5 |
Entender a importancia da cultura emprendedora e coñecer os medios ao alcance das persoas emprendedoras. |
C6 |
Adquirir habilidades para a vida e hábitos, rutinas e estilos de vida saudables. |
C8 |
Valorar a importancia que ten a investigación, a innovación e o desenvolvemento tecnolóxico no avance socioeconómico e cultural da sociedade. |
C9 |
Ter a capacidade de xestionar tempos e recursos: desenvolver plans, priorizar actividades, identificar as críticas, establecer prazos e cumprilos. |
Resultados de aprendizaxe |
Resultados de aprendizaxe |
Competencias / Resultados do título |
Ter a capacidade de identificar os factores psicolóxicos e sociais que inflúen no estado de saúde ou enfermidade das persoas, familias e comunidade. |
A1 A4 A6
|
B1 B3
|
|
Comprender e desenvolver a teoría da comunicación e habilidades interpersoais. |
A4 A13
|
B2 B4
|
C1 C4 C9
|
Comprender teorías de aprendizaxe aplicados na educación en saúde eo proceso de aprendizaxe ao longo da vida. |
A4 A17
|
B1 B5
|
C3
|
Comprender os aspectos psicolóxicos na relación fisioterapeuta-paciente.
|
A1 A4 A17
|
B2 B4
|
C4 C6 C9
|
Identificar os factores implicados en situacións de traballo en equipo e en situacións de liderado.
|
A4 A13 A17
|
B3
|
C3 C5 C8 C9
|
Coñecer e identificar os problemas psicolóxicos e físicos derivados da violencia doméstica para adestrar os alumnos na prevención, detección precoz, tratamento e rehabilitación das vítimas de tal violencia. |
A4 A17
|
B3
|
C4 C6
|
Contidos |
Temas |
Subtemas |
1. Introdución. Saúde, calidade de vida e benestar |
Concepto de saúde: un modelo integrador.
Concepto de calidade de vida e os distintos modelos conceptuais do mesmo.
Benestar: Benestar subxectivo e Benestar psicolóxico
Modelo multidimensional do benestar
Modelos e teorías sobre as necesidades psicolóxicas e a súa relación co benestar e a relación profesional da saúde-paciente
|
Tema 2.- Saúde e enfermidade: factores psicosociais
|
Concepcións, percepcións e vivencias da saúde e a enfermidade
O estado de saúde ideal
A relevancia do sistema psicosocial na saúde, a enfermidade e eficacia do tratamento
A soidade, o apoio psicosocial e a xestión da vulnerabilidade en diferentes colectivos
O coidado da saúde: hábitos saudables e estilos de vida
Aspectos culturais na percepción da saúde e a enfermidade |
Tema 3.- A conexión mente-corpo. Emocións e saúde. |
O concepto de emoción e outros conceptos relacionados
A relación cognición-emoción
Teorías da emoción
Clasificación de emociónelas
Utilidade das emocións
Emociones e saúde
As manifestacións somáticas das emocións reprimidas
|
Tema 4.- A tensión e o burnout |
Conceptualización do tensión
Factores psicosociais e ambientais na xeración da tensión: modelos explicativos
O burnout
Estratexias para o control da tensión
Os mecanismos e consecuencias neurofisiológicos e psicolóxicos do tensión
Métodos prácticos para controlar a tensión. O papel do mindfulness |
Tema 5. A relación profesional da saúde-paciente |
Dimensións da relación terapéutica
Características dunha boa comunicación na relación terapéutica
Necesidades relacionales desde a perspectiva do apego e a psicoloxía da personalidade
A xestión das emocións na comunicación terapéutica
O comportamento ético na comunicación e a relación terapéutica
O coidado psicolóxico do profesional da saúde
Compromiso e co-responsabilidade no tratamento
|
Tema 6.- O trauma psicolóxico e as súas consecuencias neurofisiológicas |
Conceptualización do trauma
A neurofisiología e a psicoloxía do trauma
Nocións básicas sobre o trauma agudo e o trauma de desenvolvemento
Mecanismos psicolóxicos na adaptación ao trauma e as súas consecuencias somáticas
As manifestacións somáticas do trauma: memoria e metáforas do corpo
Nocións básicas sobre o trauma agudo e o trauma de desenvolvemento
A síndrome de tensión postraumática
O crecemento postraumático e a resiliencia |
Tema 7. A adherencia ao tratamento |
Cumprimento ou adherencia
Factores psicosociais na adherencia ao tratamento
Tipos de non adherencia e métodos de detección
A medida de actividades fose do contexto clínico
O coidador e a adherencia
Consecuencias da falta de adherencia
Mellora da adherencia
Dimensións afectivas e identitarias na integración da perdida de función e a discapacidade |
Tema 8.- Métodos de avaliación |
A identificación da motivación e preparación para o tratamento
A identificación da comorbilidad psicolóxica
Nocións básicas sobre a depresión, a ansiedade e os cambios de personalidade na
A sensibilidade, a percepción e o manexo da dor
Como fomentar a resiliencia e a motivación na rehabilitación funcional
O concepto de estilo de vida
A psicoloxía do cambio de comportamento relacionado coa saúde |
Tema 9.- A deterioración cognitiva lixeira e as demencias. |
Reserva cerebral e reserva cognitiva
Variables que interveñen na reserva cognitiva: A educación
As actividades cotiás e a actividade física
A actividade mental e a actividade social
A dimensión afectivo-emocional
Outros factores
A medición da reserva cognitiva reserva cognitiva e DCL
Deterioración cognitiva lixeira
Caracterización da dependencia. Dependencia e demencia.
Caracterización da demencia.
Déficits cognitivos e déficits sociais
Déficits afectivos-motivacionais
Trastornos de conduta
Tipos principais de demencias
A demencia de Alzheimer
|
Tema 10.- As discapacidades e a diversidade funcional |
A discapacidade psíquica: discapacidade intelectual e os trastornos xeneralizados de desenvolvemento
Conceptualización do atraso mental.
Tipos de trastornos e os seus factores etiológicos
O trastorno autista: descrición, etiología, prevalencia e concepto de espectro autista
Outros trastornos de desenvolvemento: síndrome de Rett, síndrome desintegrativo infantil, síndrome de asperxer.
A discapacidade física: descrición e tipos.
As discapacidades por enfermidade en curso
As discapacidades por secuelas e limitacións motrices
Algunhas recomendacións de intervención
|
Planificación |
Metodoloxías / probas |
Competencias / Resultados |
Horas lectivas (presenciais e virtuais) |
Horas traballo autónomo |
Horas totais |
Estudo de casos |
A1 A4 A6 A17 B2 B3 C4 C6 C8 |
10 |
30 |
40 |
Sesión maxistral |
A1 A4 A6 B1 B5 C1 C5 |
40 |
20 |
60 |
Discusión dirixida |
A4 A13 B4 C1 C4 C6 |
10 |
0 |
10 |
Lecturas |
A4 A6 A17 B1 B3 C6 C8 |
0 |
25 |
25 |
Traballos tutelados |
A17 B1 B3 B4 B5 C1 C3 C6 C8 C9 |
2 |
27 |
29 |
Prácticas de laboratorio |
A4 A13 A17 B2 |
26 |
30 |
56 |
Proba obxectiva |
A1 A4 A6 B1 B2 B3 C1 |
2 |
0 |
2 |
|
Atención personalizada |
|
3 |
0 |
3 |
|
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado |
Metodoloxías |
Metodoloxías |
Descrición |
Estudo de casos |
O alumno enfróntase á resolución dun caso, real ou suposto, ante o que ten que realizar unha avaliación, elaborar unhas conclusións e expor un proceso de intervención |
Sesión maxistral |
Exposición por parte do profesor dos contidos máis relevantes dunha determinada temática de especial interese e incidencia formativa. Vai acompañada de orientacións sobre a maneira máis adecuada de aprender os devanditos contidos |
Discusión dirixida |
Discusión en grupo sobre algúns dos contidos do programa. Esta discusión ha de ir apoiada en coñecementos sobre o tema e argumentos. Moderada polo profesor da materia |
Lecturas |
O alumno deberá realizar a lectura de textos, capítulos de libros ou artigos de relevancia científica, seleccionados polo profesor. Recibirá unha atención personalizada nesta tarefa |
Traballos tutelados |
Ao comezo do curso fixaranse unha serie de actividades, individuais e colectivas, sobre os contidos máis relevantes do programa. O alumno deberá elaboralas e entregalas para a súa avaliación |
Prácticas de laboratorio |
Nas sesións prácticas da materia exporanse unha serie de casos, supostos, situacións reais, instrumentos de avaliación ou programas de intervención. O alumno ha de analizar, avaliar e expor unha solución razoada e válida terapéuticamente. |
Proba obxectiva |
As probas obxectivas da materia (2 probas coincidindo co final de cada cuadrimestre) consistirán nunha serie de actividades, de carácter fundamentalmente aplicado, nas que o alumno deberá utlizar os coñecementos adquiridos na materia ao longo do curso |
Atención personalizada |
Metodoloxías
|
Prácticas de laboratorio |
Estudo de casos |
Traballos tutelados |
|
Descrición |
Durante a realización dos casos expostos, das prácticas clínicas e dos traballos tutelados o alumno disporá de sesións de orientación, tanto individuais como grupales, nos que se lle asesorará sobre as técnicas e estratexias de estudo que lle permitan a aprendizaxe e o traballo autónomos. Este asesoramento estará fixado desde o comezo do curso e terá un carácter periódico. |
|
Avaliación |
Metodoloxías
|
Competencias / Resultados |
Descrición
|
Cualificación
|
Prácticas de laboratorio |
A4 A13 A17 B2 |
Levarase un caderno de prácticas ao longo do curso, que serán avaliadas polo profesor en función da súa validez para resolver os problemas expostos |
25 |
Estudo de casos |
A1 A4 A6 A17 B2 B3 C4 C6 C8 |
Valorarase a capacidade de análise do caso, de avaliación das dimensións explicativas fundamentais e de elaboración de propostas de intervención |
5 |
Sesión maxistral |
A1 A4 A6 B1 B5 C1 C5 |
Valorarase a asistencia e a participación do alumnado nas sesións maxistrais |
0 |
Discusión dirixida |
A4 A13 B4 C1 C4 C6 |
Valorarase a participación do alumno baseada en argumentos contrastados |
5 |
Lecturas |
A4 A6 A17 B1 B3 C6 C8 |
Computarán as lecturas realizadas polo alumnado a instancias do profesorado, os resumos presentados das mesmas e o debate posterior na aula |
0 |
Traballos tutelados |
A17 B1 B3 B4 B5 C1 C3 C6 C8 C9 |
Valorarase a realización puntual das actividades fixadas no programa do curso, a capacidade de crítica e innovación do alumno, a documentación utilizada e a validez das achegas realizadas |
15 |
Proba obxectiva |
A1 A4 A6 B1 B2 B3 C1 |
Valorarase a realización puntual das actividades fixadas no programa do curso, a capacidade de crítica e innovación do alumno, a documentación utilizada e a validez das achegas realizadas |
50 |
|
Observacións avaliación |
As porcentaxes asignadas a cada proba pode sufrir pequenas modificacións dun curso a outro con respecto á memoria verificada en función das necesidades da materia
|
Fontes de información |
Bibliografía básica
|
IMSERSO (2008). La participación social de las personas mayores. Madrid: IMSERSO
Stewart, D. E., & Yuen,T. (2011). A systematic review of resilience in the physically ill. Psychosomatics, 52(3),199-209
Stalmeier, P. F (2011). Adherence and decision AIDS: a model and a narrative review. Medical Decision Making, 31(1), 121-129.
Cabanach, R.G.; Valle, A.; Fariña, F., y Arce, R. (Eds.) (2010). Calidad de vida, bienestar y salud. A Coruña: Psicoeduca
Levine, P. (2018). Cerebro y cuerpo en busca del pasado vivo. Editorial Eleftheria SL
Van der Kolk, B (2017). Cerebro, mente y cuerpo en la superación del trauma. Editorial Eleftheria SL
Hanson, R. (2013). Cultiva la felicidad.. Editorial Sirio
Álvarez, J. y Sicilia, M. (2007). Deterioro cognitivo y autonomía personal básica en personas mayores. Anales de Psicología, 23(2), 272-281
Blanco, A. y Díaz, D. (2005). El bienestar social: su concepto y medición. Psicothema, 17(4), 582-589
Crespo, M. y López Martínez, J. (2007). El estrés en cuidadores de mayores dependientes. Cuidarse para cuidar. Madrid: Pirámide
Artaso, B., Goñi, A. y Biurrun, A. (2002). Estrategias de afrontamiento de las cuidadoras informales del paciente con demencia. Cuadernos de Medicina Psicosomática y Psiquiatría de Enlace, 60/61, 38-45.
Lazarus, R. S. y Folkman, S. (1986). Estrés y procesos cognitivos. Barcelona: Martínez Roca
Gollwitzer, P. M. y Brandstätter, V. (1997). Implementation intentions and effective goal pursuit. Journal of Personality and Social Psychology, 73(1), 186-199
Montorio,I. y Izal, M. (Eds.) (1999). Intervención psicológica en la vejez. Aplicaciones en el ámbito clínico y de la salud . Madrid: Síntesis
Cabanach, R., Cervantes, R., Doniz, L. y Millán, P. (2007). La atención psicológica al cuidador. El estrés del cuidador. A Coruña: Psicoeduca
Pardo, A. (2005). La cultura de la sobreprotección. Revista Multidisciplinar de Gerontología, 15(3), 166-170
Riediger, M. (2008). Motivational systems and the pursuit of goals: lessons learned from older adults. The European Health Psychologist, 10, 37-40
Chico, E. (2002). Optimismo disposicional como predictor de estrategias de afrontamiento. Psicothema, 14(3), 544-550
Martínez-Correa, A., Reyes, G.A., García-León, A. y González-Jareño, M. I. (2006). Optimismo/pesimismo disposicional y estrategias de afrontamiento del estrés. Psicothema, 18(1), 66-72
Abellán, A. (2003). Percepción del estado de salud. Revista Multidisciplinar de Gerontología, 13 (5), 340-342
Verdugo, M.A (Ed.) (1995). Personas con discapacidad. Perspectivas psicopedagógicas y rehabilitadoras. Madrid: Síglo XXI.
Holmes, E. A., Hughes, D. A., & Morrison, V. L. (2014). Predicting adherence to medications using health psychology theories: a systematic review of 20 years of empirical research. Value in Health, 17(8), 863-876
Gaugler, J.E., Kane, R.L. y Newcomer, R. (2007). Resilience and transition from dementia caregiving. Journal of Gerontology: Psychological Sciences, 62B(1), 38-44
Menezes de Lucena, V.A., Fernández Calvo, B., Hernández, L., Ramos, F. y Contador, I. (2006). Resiliencia y el modelo Burnout-Engagement en cuidadores formales de ancianos. Psicothema, 18(4), 791-796 |
|
Bibliografía complementaria
|
|
|
Recomendacións |
Materias que se recomenda ter cursado previamente |
VALORACIÓN FUNCIONAL E PSICOSOCIAL/651G01007 |
|
Materias que se recomenda cursar simultaneamente |
|
Materias que continúan o temario |
ESTANCIAS CLÍNICAS I/651G01035 |
|
Observacións |
Non se precisan requisitos previos para cursar a materia Para axudar a conseguir unha contorna inmediata sustentable e cumprir cos obxectivos estratéxicos do Plan Green Campus da Facultade de Fisioterapia, os traballos documentais que se realicen nesta materia poderanse solicitar tanto en formato papel como virtual ou soporte informático. De realizarse en papel, seguiranse na medida do posible as seguintes recomendacións xerais: - Non se utilizarán plásticos. - Realizaranse impresións a dobre cara. - Empregarase papel reciclado. - Evitarase a realización de borradores. |
|