Competencias do título |
Código
|
Competencias / Resultados do título
|
A4 |
Recoñecer a identidade da etapa e as súas características cognitivas, psicomotoras, comunicativas, sociais, afectivas. |
A6 |
Coñecer a dimensión pedagóxica da interacción cos iguais e os adultos e saber promover a participación en actividades colectivas, o traballo cooperativo e o esforzo individual. |
A7 |
Identificar dificultades de aprendizaxe, disfuncións cognitivas e as relacionadas coa atención. |
A8 |
Saber informar a outros profesionais especialistas para abordar a colaboración do centro e do mestre na atención ás necesidades educativas especiais que se propoñan. |
A9 |
Adquirir recursos para favorecer a integración educativa de estudantes con dificultades. |
A10 |
Crear e manter lazos de comunicación coas familias para incidir eficazmente no proceso educativo. |
A13 |
Analizar e incorporar de forma crítica as cuestións máis relevantes da sociedade actual que afectan á educación familiar e escolar: impacto social e educativo das linguaxes audiovisuais e das pantallas; cambios nas relacións de xénero e interxeracionais; multiculturalidade e interculturalista; discriminación e inclusión social e desenvolvemento sustentable. |
A16 |
Identificar trastornos no sono, a alimentación, o desenvolvemento psicomotor, a atención e a percepción auditiva e visual. |
A17 |
Colaborar cos profesionais especializados para solucionar ditos trastornos. |
A21 |
Saber traballar en equipo con outros profesionais de dentro e fóra do centro na atención a cada estudante, así como na planificación das secuencias de aprendizaxe e na organización das situacións de traballo na aula e no espazo de xogo, identificando as peculiaridades do período 0-3 e do período 3-6. |
A23 |
Comprender que a observación sistemática é un instrumento básico para poder reflexionar sobre a práctica e a realidade, así como contribuír á innovación e á mellora en educación infantil. |
A28 |
Coñecer experiencias internacionais e exemplos de prácticas de innovadoras en educación infantil. |
A32 |
Valorar a relación persoal con cada estudante e a súa familia como factor de calidade da educación. |
B3 |
Aplicar un pensamento crítico, autocrítico, lóxico e creativo. |
B6 |
Comportarse con ética e responsabilidade social como cidadán e como profesional. |
B23 |
Habilidades sociais para exercer o liderado na aula. |
B24 |
Recoñecemento e respecto á diversidade e á multiculturalidade. |
C2 |
Dominar a expresión e a comprensión de forma oral e escrita dun idioma estranxeiro. |
C4 |
Desenvolverse para o exercicio dunha cidadanía aberta, culta, crítica, comprometida, democrática e solidaria, capaz de analizar a realidade, diagnosticar problemas, formular e implantar solucións baseadas no coñecemento e orientadas ao ben común. |
Resultados de aprendizaxe |
Resultados de aprendizaxe |
Competencias / Resultados do título |
A6 Coñecer a dimensión pedagóxica da interacción cos iguais e os adultos e saber promover a participación en actividades colectivas, o traballo cooperativo e o esforzo individual. |
A6
|
|
|
A7 Identificar dificultades de aprendizaxe, disfuncións cognitivas e as relacionadas coa atención. |
A7
|
|
|
A8 Saber informar a outros profesionais especialistas para abordar a colaboración do centro e do mestre na atención ás necesidades educativas especiais que se propoñan. |
A8
|
|
|
A9 Adquirir recursos para favorecer a integración educativa de estudantes con dificultades. |
A9
|
|
|
A10 Crear e manter lazos de comunicación coas familias para incidir eficazmente no proceso educativo. |
A10
|
|
|
A13 Analizar e incorporar de forma crítica as cuestións máis relevantes da sociedade actual que afectan á educación familiar e escolar: impacto social e educativo das linguaxes audiovisuais e das pantallas; cambios nas relacións de xénero e interxeracionais; multiculturalidade e interculturalista; discriminación e inclusión social e desenvolvemento sustentable. |
A13
|
|
|
A17 Colaborar cos profesionais especializados para solucionar ditos trastornos. |
A17
|
|
|
A21 Saber traballar en equipo con outros profesionais de dentro e fóra do centro na atención a cada estudante, así como na planificación das secuencias de aprendizaxe e na organización das situacións de traballo na aula e no espazo de xogo, identificando as peculiaridades do período 0-3 e do período 3-6. |
A21
|
|
|
A32 Valorar a relación persoal con cada estudante e a súa familia como factor de calidade da educación. |
A32
|
|
|
B6 Comportarse con ética e responsabilidade social como cidadán e como profesional. |
|
B6
|
|
B24 Recoñecemento e respecto á diversidade e á multiculturalidade. |
|
B24
|
|
C4 Desenvolverse para o exercicio dunha cidadanía aberta, culta, crítica, comprometida, democrática e solidaria, capaz de analizar a realidade, diagnosticar problemas, formular e implantar solucións baseadas no coñecemento e orientadas ao ben común. |
|
|
C4
|
Recoñecer a identidade da etapa e as súas características cognitivas, psicomotoras, comunicativas, sociais, afectivas. |
A4
|
|
|
Identificar trastornos no sono, a alimentación, o desenvolvemento psicomotor, a atención e a percepción auditiva e visual |
A16
|
|
|
Comprender que a observación sistemática é un instrumento básico para poder reflexionar sobre a práctica e a realidade, así como contribuír á innovación e á mellora en educación infantil. |
A23
|
|
|
Coñecer experiencias internacionais e exemplos de prácticas de innovadoras en educación infantil |
A28
|
|
|
Aplicar un pensamento crítico, autocrítico, lóxico e creativo. |
|
B3
|
|
Habilidades sociais para exercer o liderado na aula. |
|
B23
|
|
Dominar a expresión e a comprensión de forma oral e escrita dun idioma estranxeiro |
|
|
C2
|
Contidos |
Temas |
Subtemas |
1. A atención á diversidade na escola: evolución e modelos. Clasificación do alumnado con aneae.
|
Evolución da Educación Especial
Modelos de atención á diversidade |
2. As diferenzas de capacidades na aula de Educación Infantil |
As diferenzas de habilidade motórica
As diferenzas de habilidade relacional e comunicativa
As diferenzas de capacidade cognitiva |
3. As diferenzas por factores sociais, ambientais e culturais na Educación Infantil
|
Resposta educativa ante a diferenza sociocultural
Inmigración e escola infantil |
4.Medidas curriculares de resposta á diversidade na escola infantil
|
As adaptacións do curriculum en Educación Infantil: formas e modelos
Os recursos educativos
|
5.Organización da resposta á diversidade na educación infantil. Departamento de Orientación, EOE, CFR, servizos externos... |
O apoio educativo á diversidade: modelos e organización
Organización. funcións e marco lexislativo do apoio á diversidade |
6. O papel da comunidade educativa no proceso de deseño, planificación e implementación de iniciativas que camiñen cara a inclusión social |
A implicación da familia
A participación de axentes e institucións sociais
A creación de equipos interdisciplinares para desenvolver a proposta de inclusión educativa |
7. Uso das TIC aplicadas ás atención á diversidade |
Aplicación: Storybird, Webquest, Caza de tesouro, Ferramentas de autor, Symbaloo, Rúbricas, Dianas, Apps... |
Planificación |
Metodoloxías / probas |
Competencias / Resultados |
Horas lectivas (presenciais e virtuais) |
Horas traballo autónomo |
Horas totais |
Sesión maxistral |
A6 A9 A13 A16 A23 A28 C4 |
14 |
25 |
39 |
Estudo de casos |
A4 A6 A7 A10 A13 A32 B3 C4 |
2 |
4 |
6 |
Lecturas |
A7 C2 C4 |
2 |
11.5 |
13.5 |
Discusión dirixida |
A7 A8 A9 A17 B6 B24 C4 |
1 |
0 |
1 |
Aprendizaxe colaborativa |
A6 A8 A21 B23 C4 |
4 |
8 |
12 |
Investigación (Proxecto de investigación) |
A6 A7 A9 A10 A13 A17 A21 C4 |
4 |
16 |
20 |
Portafolios do alumno |
A6 A7 A8 A9 A10 A13 A21 A32 B6 B24 C4 |
4 |
14 |
18 |
|
Atención personalizada |
|
3 |
0 |
3 |
|
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado |
Metodoloxías |
Metodoloxías |
Descrición |
Sesión maxistral |
Realizarase ao inicio de cada unidade temática, ou cando através do seguimento do traballo de aula e individual, se perciba a necesidade de aclarar ou introducir conceptos esenciais ou novidosos |
Estudo de casos |
A través de casos reais ou supostos estudaranse especialmente os temas relacionados coas distintas discapacidades |
Lecturas |
Indicaranse na aula as que teñen caracter obrigatorio e as que teñen un caracter opcional |
Discusión dirixida |
Trátase de intercambiar razoamentos e elaborar un pensamento propio sobre algúns dos temas traballados |
Aprendizaxe colaborativa |
Procederemos en dous sentidos:
-En equipos terán que facer unha proposta de intervención na aula dende unha perspectiva inclusiva
-Terán que poñerse en contacto con persoas da comunidade educativa para coñecer cómo contribúen no desenvolvemento de prácticas educativas dende unha perspectiva colaborativa |
Investigación (Proxecto de investigación) |
En equipos de 3 ou 4 persoas terán que recoller unha experiencia educativa realizada en unha aula de Educación Infantil onde haxa alumnado con NEAE e terana que analizar dende o punto de vista da inclusividade do alumnado. A experiencia podera recoller nun centro, nunha publicación, etc. |
Portafolios do alumno |
O alumnado terá que realizar unha recolleita dos contidos elaborados na aula para a partir de aí, analizalos, interpretados e enriquecer as opinións propias coas achegas dos autores propostos na bibliografía aduxntada ou outros autores lidos polo alumnado |
Atención personalizada |
Metodoloxías
|
Investigación (Proxecto de investigación) |
Portafolios do alumno |
Estudo de casos |
Discusión dirixida |
|
Descrición |
Estas actividades desenvolveranse coa supervisión periódica do profesor ou profesora da materia. Nesta supervisión solventaranse as dudas que poidan presentarse e daranse indicacións sobre as diversas fases de elaboración.
O alumnado non asistente deberá establecer comunicación coa profesora para a preparación da materia.
|
|
Avaliación |
Metodoloxías
|
Competencias / Resultados |
Descrición
|
Cualificación
|
Investigación (Proxecto de investigación) |
A6 A7 A9 A10 A13 A17 A21 C4 |
Recolleita dunha proposta educativa, análise, interpretación e adaptación ás caractarísticas dunha escola que camiña cara a inclusión. Daráselle especial importancia a valorar aspectos que fagan referencia á inclusión escolar, tanto dende o punto de vista dos obxectivos e contidos traballados, da metodoloxía, do proceso de avaliación e o uso de recursos do entorno próximo e distante do alumnado dende a perspectiva de promover o coñecemento, o respecto, a toma de decisións baseadas na substentabilidade. As propostas realizaranse na aula-net a través de diversas actividades en moodle. |
40 |
Portafolios do alumno |
A6 A7 A8 A9 A10 A13 A21 A32 B6 B24 C4 |
Recollida da información, dos contidos e tarefas traballados na clase, para proceder á súa análise e interpretacación e contraste coas opinións dos autores e autoras:
Os criterios de avaliación do documento serán:
-Integración dos contidos abordados e das actividades realizadas na aula.
-Reflexión e opinión persoal
-Ampliación de coñecementos empregando as fontes documentais e investigación persoal.
-Aplicabilidade ao teu traballo como docente no ámbito da EI.
-Manexo das TIC para o alumnado con ANEAE.
- Examen opcional. 20%
|
60 |
|
Observacións avaliación |
1. OPCIÓNS DE AVALIACIÓN: Opción A. Alumnado con dedicación completa: asistencia/participación nas actividades de clase mínima do 80%: a) Elaboración e presentación dos traballos individuais e de pequeno grupo en moodle (40%). b) Un exame escrito sobre os contidos da materia (30%). c) Portafolio dixital (30%). Opción B. Alumnado con recoñecemento de dedicación a tempo parcial e dispensa académica de exención de asistencia, segundo establece a normativa. Alumnado cunha asistencia/participación nas actividades de clase mínima do 80%: a) Elaboración e presentación dos traballos e portafolio dixital (50%). b) Un exame escrito sobre os contidos da materia (50%). 2. OBSERVACIONS ADICIONAIS: 1- Para superar a materia é necesario obter unha puntuación do 50% do peso de cada unha das partes obxecto de avaliación (traballos tutelados, portafolio dixital e proba de resposta múltiple). 2- O traballo tutelado presentarase antes da data do exame oficial (para presentarse ao exame é condición indispensable ter presentados e aprobados os traballos). 3- Se aconsella disponer de ordenador portátil ou tableta en todas as sesions aínda que se realizarán na aula multimedia. 4- As clases virtuais en Microsoft Teams e moodle. Os traballos individuais ou grupales do alumnado deberán ser orixinais. Calquera traballo copiado suporá o suspenso da materia e a avaliación na convocatoria correspondente. A efectos de avaliación, un mesmo traballo non pode ser utilizado para varias materias, excepto nas actividades programadas de forma coordinada.
|
Fontes de información |
Bibliografía básica
|
PETERS,T. (2008). Autismo: de la comprensión teórica a la intervención educativa. Ávila Autismo
BLANCO, MR. (2008). Construyendo las bases de la inclusión y la calidad de la educación el primera infancia. Revista de Educación
GUIJO BLANCO, V. (2008). Derechos de la Infancia (0-6 años) y educación inclusiva. Revista de Educación
AA.VV (2009 ). Diversidade e Inclusión. Revista galega de educación nº 43. Nova Escola Galega
TORRES SANTOMÉ, J. (2003). Educación infantil, equidad y justicia social. Infanicia
PANIAGUA VALLE, G. e PALACIOS, J. (2006). Educación infantil: respuesta educativa a la diversidad. Madrid: Alianza
Guirado Serrat, A. e Sepúlveda Velásquez, L (2012). El alumnado con necesidades educativas especiales Una mirada histórica de la educación especial desde normativas legales. Qurriculum: Revista de teoría, investigación y práctica educativa
DARRETXE, L. SEPÚLVEDA, L. (2011). Estrategias educativas para orientar las necesidades educativas de los estudiantes con Síndrome de Ásperger. Electronic Journal of Research in Educational Psychology
ÁLVAREZ, L. E OUTROS (2002). Estrategias para atender a la diversidad desde la Educación Infantil. Revista de Psicología y Psicopedagogía
AA.VV. (2000). Igualdad con diversidad: la apuesta de los Movimientos de Renovación Peadgógica (manuscrito inédito). Confederación de Movimientos de Renovación Peadgógica.. Recuperado o 20 de Setembro de 2002 de: http://cmrp.pangea.org/ig_div.htm.
Booth, T., Ainscow, M. e Kingston, D. (2006). Index para la Inclusión Desarrollo del juego, el aprendizaje y la participación en Educación Infantil. CSIE
Mendía Gallardo, R. (2006). INTERVENCION EDUCATIVA EN NIÑOS CON NECESIDADES ESPECIALES EN EDUCACION INFANTIL. II JORNADA SOBRE ATENCION TEMPRANA A NIÑOS CON NECESIDADES EDUCATIVAS ESPECIALES. Celebradas en Bil
Vázquez Úceda, M. (2008). La atención a la diversidad del alumnado en las aulas de EI y primaria. Principios de la escuela inclusiva y estrategias útiles para su puesta en práctica. Recuperado de: http://soniasas.files.wordpress.com/2008/01/la-atencion-a-la-diversidad-delalumnado-
DEL CARMEN, M. e VIERA, A.Mª (2000). La atención a la diversidad en educación infantil: los rincones . Aula de Innovación Educativa
DEL CARMEN, M. y VIERA, A. Mª (2000). La atención a la diversidad en educación infantil: los rincones . Aula de Innovación Educativa
CASTRO, M.M., FERRER, G.; MAJADO, M.F., RODRÍGUEZ, J.; VERA, J.; ZAGRA, M.; e ZAPICO, H. (2007). La comunidad en la escuela. La escuela en la comunidad. Graó
ECHEITA, G., PARRILLA, F Y CARBONELL, J (2011). La educación especial a debate. Revista RUEDES de la Red Universitaria de Educación Especial
DURÁN GISBERT, D. e GINÉ GINÉ, C. (2011). La formación del profesorado para la educación inclusiva: Un proceso de desarrollo profesional y de mejora de los centros para atender la diversidad. Revista Latinoamericana de Educación Inclusiva
ARANDA, R. E ANDRÉS, C (2004). La organización de la atención temprana en la educación infantil. Tendencias Pedagógicas
AA.VV (2010). La respuesta educativa a la diversidad, aquí y ahora. Cuenca: Ediciones de la Universidad de Castilla-La Mancha
DEPARTAMENTO DE EDUCACIÓN, UNIVERSIDADES E INVESTIBACIÓN DEL GOBIERNO VASCO (2010). LAS NECESIDADES EDUCATIVAS ESPECIALES EN EL SEGUNDO CICLO DE EDUCACIÓN INFANTIL.
SANTIUESTE BERMEJO, V. e ARRANZA, M.L. (2009). Nuevas perpectivas en el concepto de evaluación. Revista de Educación
PUYUELO,M. (2000). Parálisis Cerebral Infantil. Aljibe
López Cruz, M. (2008). Redes de apoyo para promover la inclusión educativa: una revisión de algunos equipos y recursos. Revista electrónica Iberoamericana sobre Calidad, Eficacia y Cambio en Educación |
|
Bibliografía complementaria
|
ALESSIO, S. D' E OUTROS (2010). Educación inclusiva en Europa: el cambio de pensamientode la integración a la inclusión. Revista de Psicología y Educación
AEDEE (2003). Educación Inclusiva y Prácticas en el aula. http://www.european-agency.org/sites/default/files/inclusive-education-and-classroom-practices_iecp-
BLANCO, AI. e POY, R. (2009). Educación para todos: productos de apoyo para la discapacidad intlectual en el marco de la escuela inclusiva. Tavira
PRIETO-FLORES, O. E SANTA CRUZ, I. (2010). Eficiencia y equidad en las comunidades de aprendizaje y las escuelas. Psychology, Society & Education
GALLEGO VEGA, M.C. (2011). El apoyo inclusivo desde la perspectiva comunitaria. Revista Interuniversitaria de Formación del Profesorado
BARTÓN, L (2009). Estudios sobre discapacidad y la búsqueda de la inclusividad: observaciones. Revista de Educación
ARIZA PÉREZ, M.A. E TRUJILLO SÁEZ, F (2006). Experiencias educativas en aprendizaje cooperativo. Granada: Grupo editorial universitario
POY CASTRO, R. e BLANCO, A.I. (2009). Inclusión educativa y tecnologías de apoyo en discapacidad intelectual. Bordón
CC.OO (2009). La discapacidad motórica en la escuela y la familia. ¿Cómo adaptar ambos contextos a favor de la autonomía y esabilidad emocional del niño?. Temas para la educación. Revista Digital para Profesionales de la Enseñanza
CASTEJÓN, l. E OUTROS (2008). La escuela inclusiva ante los alumnos tartamudos: actitudes y emociones en la relación educativa. Revista de Educación
ARANDA REDRUEJO, R. e ANDRÉS, C. (2004). La organización de la atención temprana en la educación infantil. Tendencias pedagógicas
FIELDING, M (2011). La voz del alumnado y la inclusión educativa: una aproximación democrática radical para el aprendizaje intergeneracional. Revista Interuniversitaria de Formación del Profesorado
CIDONCHA, V (2008). Materiales generales y específicos para los alumnos con necesidades educativas especiales. Educación y futuro digital
CRTOADI TOMELLOSO (2009). Medidas organizativas y curriculares de atención a la diversidad desde una perspectiva inclusiva. http://es.scribd.com/doc/11968980/Medidas-curriculares-y-organizativas-para-una-escuela-inclusiva
RAMIREZ CASTILLO, M.A. (2007). Metodología en la atención al alumnado con necesidades educativas especiales. Revista de Educación de la Universidad de Granada
REYES CARRETERO, M. (2011). Metodologías alternativas para atender la diversidad. http://centros.educacion.navarra.es/caps/infantil/attachments/article/83/Ficha%20sobre%20metodolog%C
GÓMEZ MONTES, J.M. (2005). Pautas y estrategias para atender la diversidad en el aula. Pulso. Revista de Educación
CANTALLOPS, J. e OUTROS (2010). Una revisión sobre la respuesta educativa de los centros escolares en el cambio hacia la inclusión educativa. Revista de Educación Inclusiva |
Páxinas con imáxes para elaborar e encontrar material: http://uk.dk.com/static/cs/uk/11/clipart/index.htm http://iespana2.gograph.com/IntegrationSimpleSearch.cfm?cfid=17779 http://prescolaire.grandonde.com/clipart/activites/index.htm http://www.disabilityworld.org/09-10_01/spanish/indice.shtml http://especial.fcep.urv.es/ http://www.webespecial.com/webespecial.htm http://www.pntic.mec.es/ http://w3.cnice.mec.es/recursos2/atencion_diversidad/01_03_01.htm http://cidat.once.es/ http://needirectorio.cprcieza.net/ http://www.xtec.es/~jlagares/indexcastella.htm http://informaticaparaeducacionespecial.blogspot.com/2008_05_01_archive.html http://villaves56.blogspot.com/2008/07/vocaroo-para-trabajar-la-expresin-oral.html http://cprcaspe.educa.aragon.es/RECURSOS/compensat.htm http://www.polibea.com/libros/index.htm http://platea.pntic.mec.es/~fmaquina/rg.htm http://www.revistaeducacion.mec.es/enlaces3.htm http://www.ulpgc.es/index.php?asignatura=1354130013572&ver=pd_bibliografia&id_ Páxinas con sons grabados para elaborar material: http://www.findsouns.com/types.html http://iris.cinice.mecd.es/bancoimagenes/sonidos/directorio.php Outros materiais de apoio: REVISTAS Revista Educación Especial. Málaga: Aljibe. Revista Catalana d'Educació Especial i Atenció a la Diversitat. Vic:Departament Revista Galega da Educación Revista Galega do Ensino Cuadernos de Pedagogía Revista de Innovación Educativa Revista Quinesia Disability & Society Educational Psychology Emotional and Behavioural Difficulties European Journal of Special Needs Education High Ability Studies International Journal of Disability, Development and Education International Journal of Inclusive Education Journal of Intellectual & Developmental Disability Special Educational Needs Abstracts |
Recomendacións |
Materias que se recomenda ter cursado previamente |
|
Materias que se recomenda cursar simultaneamente |
|
Materias que continúan o temario |
|
|