Datos Identificativos 2020/21
Asignatura (*) Matemáticas e xogo Código 652G01031
Titulación
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Grao 2º cuadrimestre
 Terceiro Optativa 4.5
Idioma
Castelán
Galego
Modalidade docente Presencial
Prerrequisitos
Departamento Pedagoxía e Didáctica
Coordinación
Santamaría Recio, María Celina
 Correo electrónico
celina.santamaria@udc.es
Profesorado
Santamaría Recio, María Celina
 Correo electrónico
celina.santamaria@udc.es
Web
Descrición xeral Os obxectivos perseguidos nesta materia son:
Valorar o xogo como unha das dimensións fundamentais da vida infantil.
Asumir que o xogo é un importante recurso didáctico na escola infantil.
Entende-lo xogo como elemento globalizador dos procesos de aprendizaxe.
Aplicar recursos innovadores.
Traballar as emocións a través do xogo.
Coñecer xogos e xoguetes , para o seu uso escolar.
Descubrir estratexias para aprender a pensar.
Valorar ou ter estratexias como método de resolución de problemas.
Valorar ou ter estratexias como xeito de traballo interdisciplinar.
Asumir os xogos de estratexia como un importante recurso didáctico.
Plan de continxencia 1. Modificacións nos contidos
Non se realizan cambios significativos
2. Metodoloxías
*Metodoloxías docentes que se manteñen
Docencias expositivas.
Realización de traballos tutelados.
Lecturas guiadas.
*Metodoloxías docentes que se modifican
Incorpóranse docencias a través da plataforma Microsoft Teams.
As presentacións orais por parte do alumnado poderanse realizar por medios telemáticos.
Parte dos traballos tutelados previstos para realizar en equipo pasan a ser individuais.
Inclúese a avaliación entre pares como recurso pedagóxico.
A proba mixta poderase realizar por medios telemáticos.
3. Mecanismos de atención personalizada ao alumnado
Correo corporativo -->Diariamente.
Moodle da UDC -->Dúas veces á semana.
Microsoft Teams -->No horario previsto para as sesións presenciais.
4. Modificacións na avaliación

Traballo tutelado 20 % Revisión guíada de teorías do xogo (en equipo)
Traballo tutelado 15 % Deseño guíado de dous xogos (individual)
Traballo tutelado 15 % Propostas didácticas guíadas (individual)
Traballo tutelado 15 % Documento multimedia sobre a elaboración dun xogo (individual)
Avaliación entre pares 5 % Avaliación guíada dos documentos anteriores (individual)
Traballo tutelado 10 % Clasificación guíada de xogos (individual)
Traballo tutelado 10 % Elaboración de dinámicas nas que se relaciona a intelixencia emocional coas matemáticas (individual)
Lectura guiada 10 % Lectura guíada
*Observacións de avaliación:
5. Modificacións da bibliografía ou webgrafía
Axustarase ás novedades relevantes que xurdan.

Competencias do título
Código Competencias / Resultados do título

Resultados de aprendizaxe
Resultados de aprendizaxe Competencias / Resultados do título
Potenciar e desenvolver a utilización dos xogos como elemento para aprender a pensar, a resolver situacións problemáticas e plantexar estratexias para posibles variacións dunha determinada situación. A33
A35
A36
A40
 B1
B2
B3
B4
B5
B9
B10
B11
B25
Saber identificar unha situación de conflito persoal ou social e acompañar ao estudantado para ser persoas críticas e autónomas. A4
A5
 C1
C4
C6
C7
Traballar de modo colaborativo e utilizando as tecnoloxías da información tanto para realizar pequenas investigacións como para desenvolver propostas relacionadas coa materia. A34
A39
A41
 B1
B3
B4
B5
B10
B11
B25
 C3
C8

Contidos
Temas Subtemas
1.- Teorías sobre o Xogo
 1.1 Definir o xogo
1.2 Reflexionar sobre a importancia do xogo no desenrolo do neno.
1.3 Coñecer as teorías que explican o funcionamento do xogo
2.- Xogo e desenrolo do neno/a.
 2.1 Xogo e desenrolo cognitivo
2.2 Xogo e desenrolo social
2.3 Xogo e desenrolo físico e motor
2.4 Xogo e desenrolo afectivo
3.- Clasificación dos xogos
 3.1 Clasificación dos xogos. Criterios
3.2 Os xogos tradicionais
3.3 Os esquemas do xogo. A transformasción dos xogos.
4.- O contexto do xogo
 4.1 O xogo na escola infantil
4.2 O xogo nas colonias Urbanas
4.3 O xogo na celebración de festas populares
4.4 O xogo nos hospitais
4.5 o xogo na natureza
4.6 o xogo nos parques e xardíns públicos
5.- Xoguetes e obxectos para xogar
 5.1 Concepto de xoguete
5.2 Criterios para a selección dos xoguetes
5.3 A ficha do xoguete. Unha proposta de análisa
5.4 Xoguetes e transmisión de valores
5.5 Lexislación sobre os xoguetes
6.- Xogo e integración social 6.1 Socialización e nenos en situación de resgo
6.2 O papel do xogo no desenrolo socio-afectivo
6.3 Funcións do xogo nas residencias infantís
6.4 programas de integración social en torno ao xogo.
Ademais dos temas propostos traballaremos xogos de estratexia coñecidos, facendo unha adaptación dos mesmos a nivel infantil.

Planificación
Metodoloxías / probas Competencias / Resultados Horas lectivas (presenciais e virtuais) Horas traballo autónomo Horas totais
Sesión maxistral A4 A5 A33 A34 A35 A36 B11 15 7.5 22.5
Traballos tutelados A4 A5 A33 A34 A35 A39 A40 A41 B1 B2 B3 B5 B9 B10 B11 B25 C3 C4 C6 C7 C8 0 30 30
Presentación oral A39 A44 B2 B3 B4 B5 B10 B25 C1 C3 0.5 2 2.5
Proba obxectiva A5 A33 A34 A35 B1 B4 B9 C1 0 8 8
Lecturas A33 A34 A35 A36 B1 C8 0 20.5 20.5
Prácticas de laboratorio A34 A39 A41 A55 B1 B2 B3 B4 B5 B9 C3 C6 16 8 24
 
Atención personalizada 5 0 5
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Sesión maxistral Exposición dos distintos temas co fin de motivar o estudo e traballo sobre a información presentada.
Traballos tutelados Traballo tutelado 1: Elaboración durante as sesións expositivas dun documento multimedia no que se profundizarán colaborativamente os contidos da materia
Traballo tutelado 2: Deseño e construcción de xogos, realizando un pequeno documental ou presentación multimedia sobre o proceso e o resultado.
Traballo tutelado 3: Deseño de xogos de estratexia e dinámicas para a xestión das emociones a través de propostas relacionadas co currículo de matemáticas.
Traballo tutelado 4: Elaboración colaborativa dun repositorio de xogos e propostas didácticas, utilizando plantillas.
Presentación oral Exposición na aula dos traballos realizados.
Proba obxectiva Consistirá na aplicación dos contidos do curso á resolución de situacións contextualizadas e na reflexión sobre diversas cuestións relacionadas coa materia.
Lecturas Debénse consultar diversos libros e manuais propostos na bibliografía para un mellor seguimento e participación nesta materia.
Prácticas de laboratorio Realización de propostas didácticas individualmente ou de modo colaborativo considerando o seu deseño, desenvolvemento e presentacióne difusión.

Atención personalizada
Metodoloxías
Prácticas de laboratorio
Traballos tutelados
Presentación oral
Descrición
A atención personalizada consistirá no acompañamento a cada alumno/a no seu proceso de aprendizaxe, a través da interacción na aula e mediante reunións individuais ou en pequeno grupo no horario de titorías.

Avaliación
Metodoloxías Competencias / Resultados Descrición Cualificación
Proba obxectiva A5 A33 A34 A35 B1 B4 B9 C1 Valoración do portfolio individual realizado.
Avaliación entre pares.
Aplicación dos contidos da materia e reflexión sobre os mesmos, a través de cuestións plantexadas. 		20
Prácticas de laboratorio A34 A39 A41 A55 B1 B2 B3 B4 B5 B9 C3 C6 Avaliaranse en conxunto coa exposición oral. 0
Traballos tutelados A4 A5 A33 A34 A35 A39 A40 A41 B1 B2 B3 B5 B9 B10 B11 B25 C3 C4 C6 C7 C8 T1. Análise colaborativo das distintas teorias sobre o xogo e as súas implicacións pedagóxicas e didácticas.

T2. Elaboración colaborativa ou individual dun documento multimedia sobre o deseño e construcción dun xogo e a proposta didáctica asociada.

T3. Deseño colaborativo ou individual de xogos de estratexia e dinámicas de emocións.

T4. Elaboración individual dun portfolio con deseño de xogos e propostas didácticas asociadas aos mesmos, utilizando plantillas.

 70
Presentación oral A39 A44 B2 B3 B4 B5 B10 B25 C1 C3 Exposición dos traballos propostos. 10
 
Observacións avaliación

Os alumnos/as que non acaden ol 80% na asistencia a clase ou el 50% na proba obxectiva avaliaranse nunha proba final escrita.

Na segunda oportunidade os alumnos/as avaliaranse únicamente pola nota do exame final.

Fontes de información
Bibliografía básica

.-   HUIZINGA, J. : Homo Ludens. Alianza Ed. Madrid. 1972

 .- CHATEAU, J. : Psicología de los juegos infantiles. Kapelusz.Buenos Aires. 1973.

 .- ELKONIN,D.B.: Psicología del juego. Pablo del Rio. Madrid. 1980

 .- BANDET  e  SARAZANAS: El niño y sus juguetes. Narcea.Madrid.72 .- -  ( ... específica en cada tema. )

.- UNICEF : Juegos de todo el mundo. Edilán. 1978

.- BELL e CORNELIUS: Juegos con tablero y fichas. Labor. 1990

.- PERELMAN, Ya.I.: Problemas y experimentos recreativos. Mir, 1983.

.- RODRIGUEZ VIDAL, R.: Diversiones Matemáticas. Reverte, 1985. AGOSTINI, F.:

.- Juegos de lógica y matemáticas. Pirámide, 1990.

.- BELL, R y CORNELIUS, M.: Juegos con tablero y fiches. Labor, 1990.

.- BOLT, B.: Actividades Matemáticas. Labor, 1988

.- BOLT, B,: Divertimentos matemáticos. Labor, 1988.

.- BOLT, B.: Aún más actividades Matemáticas. Labor, 1989.

.- CARLAVILLA, J.L. y FERNANDEZ; M.: Construcción y Aplicaciones Didácticas de los cuadrados Mágicos I. Proyecto Sur 2000.

.- CARLAVILLA, J.L. Si hay una X ¡¡¡hay matemáticas!!! Proyecto Sur, 2005.

.- DEULOFEO, J.: Una recreación matemática: historias, juegos y problemas. Planeta, 2001.

.- DORAN, JODY L. y HERNÁNDEZ, E.: Las Matemáticas en la vida cotidiana. Addison-Wesley, 1999.

.- FERRERO, L.: El juego y la matemática. la Muralla, 1991.

http://www.freeworldgroup.com/games4/gameindex/3dlogicgame.html

http://curiosidadesyjuegos.blogspot.com/

http://acertijosymascosas.com

http://www.freeworldgroup.com/games6/gameindex/lilly-hop.htm

http://acertijosymascosas.com/juegos/bloxorz/

http://www.gamegecko.com/puzzlequest.php

http://bezumie.com/ram/index.php

http://www.biometricgames.com/re/

http://www.minijuegos.com/juegos/jugar.php?id=444

http://juegosdeescape.es/?page_id=178

http://acertijosymascosas.com/juegos/puzzle-de-ingreso-en-el-ejercito/

http://www.troyis.com/troyis.php

http://www.freeworldgroup.com/games6/gameindex/math-mountain.htm
Bibliografía complementaria


Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente

Materias que se recomenda cursar simultaneamente

Materias que continúan o temario

Observacións

Nesta materia traballase de modo colaborativo o xogo como recurso didáctico para educación infantil, dado o seu papel fundamental na vida dos nenos e nenas. Trabállanse ademais as emocións e empregando recursos innovadores.

Recoméndase enviar os traballos telematicamente e, de non ser  posible, non utilizar plásticos, elixir a impresión a dobre cara, empregar papel reciclado e evitar imprimir borradores.

Débese facer un uso sustentable dos recursos e a prevención de impactos negativos sobre o medio natural.

Débese ter en conta a importancia dos principios éticos relacionados cos valores da sustentabilidade nos comportamentos persoais e profesionais.


(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías