Datos Identificativos 2020/21
Asignatura (*) Fundamentos de intervención logopédica Código 652G04005
Titulación
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Grao 1º cuadrimestre
Primeiro Obrigatoria 6
Idioma
Castelán
Modalidade docente Híbrida
Prerrequisitos
Departamento Didácticas Específicas e Métodos de Investigación e Diagnóstico en Educación
Coordinación
Pérez Crego, María Cristina
Correo electrónico
cristina.pcrego@udc.es
Profesorado
Garcia Real, Teresa Juana
Pérez Crego, María Cristina
Correo electrónico
teresa.greal@udc.es
cristina.pcrego@udc.es
Web
Descrición xeral A materia de Fundamentos da intervención logopédica sitúase no 1º cuatrimestre do 1º Curso do Grao en Logopedia; polo tanto, trátase dunha materia que permite introducirse nos coñecementos necesarios para o estudo no campo da logopedia. A logopedia é unha disciplina de carácter multidisciplinar que comparte o seu estudo sobre a comunicación humana con outras disciplinas relacionadas coa mediciña (neuroloxía, psiquiatría, neurología, fisioloxía...), así como coa lingüística, a pedagoxía, a psicoloxía...
Plan de continxencia 1. Modificacións nos contidos: sen cambios.

2. Metodoloxías
*Metodoloxías docentes que se manteñen: todas excepto prácticas clínicas.

*Metodoloxías docentes que se modifican: prácticas clínicas que se farán virtualmente sempre.

3. Mecanismos de atención personalizada ao alumnado:
sen cambios, excepto as prácticas clínicas que se farán a través de tutorías virtuales.

4. Modificacións na avaliación: sen cambios.

*Observacións de avaliación:

5. Modificacións da bibliografía ou webgrafía: Sen cambios.

Competencias do título
Código Competencias / Resultados do título

Resultados de aprendizaxe
Resultados de aprendizaxe Competencias / Resultados do título
Coñece e diferencia os conceptos fundamentais relativos aos trastornos da comunicación, da linguaxe, da fala, da voz e a audición e as funcións orais non verbais. A6
B7
B9
Explica os conceptos e principios xerais da intervención logopédica, identificando e diferenciando segundo as súas competencias, así como as funcións de prevención, educación, reeducación, rehabilitación e tratamento. A13
A14
A24
B16
B17
Identifica e diferencia as características da intervención logopédica nos ámbitos familiar, escolar, clínico-sanitario e asistencial... A13
A16
A32
B7
B9
B16
C8
Comprende e analiza a profesión de logopeda, o seu obxecto e método, atendendo ás súa evolución histórica, características e á deontoloxía e lexislación actual para o exercicio profesional. A14
A24
A32
B7
B9
B19
Demostra o manexo de instrumentos de recollida de información pertinentes para estudar a realidade que envolve á profesión do/da Logopeda. A32
B16
B19
C8
Pon en práctica os coñecementos adquiridos acerca da profesión de Logopeda e a súa labor nas diversas institucións educativas, sanitarias e sociais. A25
A32
B16
B17
B19
C1
C8
Pon en valor a importancia da investigación, a innovación e o desenvolvemento tecnolóxico no avance socioeconómico e cultural da sociedade. B19
C8

Contidos
Temas Subtemas
Tema 1. Introducción á intervención logopédica. 1.1. Historia e aproximación conceptual da Logopedia.
1.2. Patoloxías da comunicación verbal e destinatarios da intervención logopédica.
1.3. Funciones, ámbitos de actuación e perfil del logopeda.
1.4. Necesidades formativas para la intervención logopédica.
Tema 2. Fundamentos básicos nas alteracións da comunicación verbal: concepto, etioloxías, características e tipos clínicos. 2.1. Alteracións da voz.
2.2. Alteracións da audición.
2.3. Alteracións da fala.
2.4. Alteracións do linguaxe (adulto, infantil).
Tema 3. Evaluación das alteracións da comunicación verbal para a intervención logopédica: anamnese e exploración específica. 3.1. Voz
3.2. Audición.
3.3. Fala.
3.4. Linguaxe.
Tema 4. Metodoloxía para a intervención logopédica: Programación terapéutica. 4.1. Indicación da terapia e grao de preferencia.
4.2. Obxectivos y priorización deles.
4.3. Sistemática.
4.4. Selección dos exercicios terapéuticos.
4.5. Criterios de alta e informe terapéutico.
Tema 5. Introducción á intervención logopédica para as alteracións da comunicación verbal. 5.1. Obxectivos da intervención: prevención e tratamiento.
5.2. Introducción á intervención das alteraciones da voz, audición,fala e linguaxe: principios básicos, recomendacións, indicaciones e obxectivos específicos.
5.3. Control da eficacia da intervención logopédica: parámetros de control, valores de referencia e frecuencia.

Planificación
Metodoloxías / probas Competencias / Resultados Horas lectivas (presenciais e virtuais) Horas traballo autónomo Horas totais
Sesión maxistral A6 A13 A14 A16 A24 A25 21 0 21
Análise de fontes documentais A6 A13 A24 B7 B9 B17 C1 C8 2 10 12
Prácticas clínicas A13 A14 A16 A32 B7 B9 B16 B19 C1 7 35 42
Lecturas A6 A16 A32 B7 B9 1 10 11
Proba de resposta múltiple A6 A13 A14 A16 A24 2 36 38
Estudo de casos A14 A32 B16 C1 C8 3 15 18
 
Atención personalizada 8 0 8
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Sesión maxistral exposición oral do profesor na que se traballarán os contidos que compoñen o marco teórico, complementada co uso de presentacións e soportes audiovisuais, así como a introdución de preguntas dirixidas ao alumnado en forma de actividades de aula, a fin de que a aprendizaxe ten un carácter máis dinámico e permite a participación dos alumnos.

A estrutura das sesións maxistrais rexerase pola orde establecida nos contidos de aprendizaxe, teoricamente introducindo cada un dos temas e subtópicos; ofreceranse bibliografía e documentación adicional aos estudantes para afondar na materia; e o traballo teórico complementarase en cada sesión con actividades prácticas.
Análise de fontes documentais
Actividades destinadas a que os estudantes realicen a lectura crítica e a análise das distintas fontes documentais de calidade relevantes para os temas de busca (relacionados coa Logopedia)
Como actividade grupal (5-6 alumnos), cada grupo fará un informe resumo, sintetizando en orde as ideas máis relevantes atopadas.
Prácticas clínicas Nas prácticas clínicas e preferiblemente virtuais e, sempre que sexa posible, tamén en persoa en pequenos grupos de traballo, levaranse a cabo prácticas de avaliación e intervención de trastornos da voz, audición, fala e linguaxe. Así como ver vídeos específicos para comprender mellor os diferentes aspectos para a intervención logopedia (coñecementos básicos, avaliación e intervención)
Lecturas Realizarán lecturas sobre alteracións na comunicación verbal para reflexionar e responder a preguntas específicas e propostas polo profesor. Esta actividade terá lugar durante as sesións interactivas, predominando o ambiente virtual.
Proba de resposta múltiple Ao longo da docencia desta materia levaranse a cabo tres probas de elección múltiple. Virtual
Proba 1 rematando os temas 1 e 2.
Proba 2 rematando os temas 3,4 e 5.
Proba 3 na data oficial do exame para avaliar toda a materia
Estudo de casos Presentaranse casos clínicos con algunhas das alteracións ensinadas no tema 2 (voz, audición, fala e linguaxe) para introducir aos estudantes no manexo de datos clínicos, termos específicos e metodoloxía de programación terapéutica para a intervención logopédica.
Levarase a cabo en grupo (número de participantes a determinar, dependendo do número de alumnos) e, será no grupo no que se analice, debátese e avalíe o caso presentado e se discuten os feitos e as posibles solucións ata chegar a unha decisión. razoado a través dun proceso de discusión.

Atención personalizada
Metodoloxías
Estudo de casos
Análise de fontes documentais
Lecturas
Prácticas clínicas
Descrición
Ofrécese atención ao alumnado en titorías individuais e / ou en grupo tanto para o desenvolvemento e a corrección do traballo na aula (análise de fontes documentais, lecturas, casos prácticos) como para a resolución de dúbidas para o exame (proba de resposta múltiple) , co fin de rastrexar a evolución da aprendizaxe e un rexistro do seu traballo persoal.

Os alumnos asistirán á programación de titorías establecida polo profesor para o 1º semestre. Recoméndase solicitar previamente, por correo electrónico, unha cita para mellor organización.

Avaliación
Metodoloxías Competencias / Resultados Descrición Cualificación
Proba de resposta múltiple A6 A13 A14 A16 A24 A lo largo da docencia desta materia se realizarán tres pruebas de respuesta múltiple.
Prueba 1 ao rematar los temas 1 y 2. Computa 20%
Prueba 2 ao rematar los temas 3,4 y 5. Computa 40%
Prueba 3 na data oficial de examen, para evaluar toda a materia. Computa 40%.
100
 
Observacións avaliación

 

Primeira oportunidade: para superar
a materia é necesario superar todas as probas realizadas, é dicir, o alumno
debe obter polo menos 1 punto na proba 1, 2 puntos na proba 2 e 2 puntos na
proba 3.

Segunda
oportunidade: o alumno só fará unha única proba na data do exame oficial e para
superar a materia necesitará obter polo menos 5 puntos sobre 10 posibles.

 


Fontes de información
Bibliografía básica Gallego Ortega, J.L. (1999). Calidad en la intervención logopédica: Estudio de caso. Málaga: Aljibe
Perelló, J. (2002). Diccionario de Logopedia, Foniatría y Audiología (2ª ed.). Barcelona: Ediciones Lebón
Gutiérrez Zuloaga, I. (1997). Introducción a la historia de la logopedia. Madrid: Narcea
Nolla Casals, A. (2015). La logopedia. Barcelona: Editorial UOC
Lou Royo, M.A. y Jiménez Correa, A. (1999). Logopedia: Ámbitos de intervención . Málaga: Aljibe
Peña-Casanova, J. (2014). Manual de logopedia (4ª ed).. Barcelona: Elsevier Masson
Gallardo, J.R. y Gallego Ortega, J.L. (2003). Manual de logopedia escolar: un enfoque práctico (4ª ed.). Málaga: Aljibe
American Psychological Association (2010). Manual of the American Psychological Association (6ª ed.). Washington: American Psychological Association
Castellanos López, M.A., Pérez Moreno, E. y Simón López, T. (2018). Métodos de investigación en logopedia. Madrid: Síntesis

Bibliografía complementaria Hernández Fernánez, A. (2011). Aspectos sobre formación en audición y lenguaje, logopedia y apoyo a la integración. Granada: Educiones ADEO


Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente
Anatomía dos órganos da audición e a linguaxe/652G04001

Materias que se recomenda cursar simultaneamente
Bases didácticas da intervención logopédica/652G04008

Materias que continúan o temario
Intervención logopédica nos trastornos da fala e a voz/652G04027
Intervención logopédica nos trastornos da linguaxe/652G04034

Observacións

 Recordad que durante as actividades presenciais, si se pudieran facer,  obligatorio  o uso da mascarilla. 



(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías