Datos Identificativos 2020/21
Asignatura (*) Valoración e intervención en Xerontoloxía Código 653491001
Titulación
Mestrado Universitario en Xerontoloxía (Plan 2011)
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Mestrado Oficial 1º cuadrimestre
Primeiro Obrigatoria 6
Idioma
Castelán
Galego
Modalidade docente Presencial
Prerrequisitos
Departamento Fisioterapia, Medicina e Ciencias Biomédicas
Coordinación
González-Abraldes Iglesias, Isabel
Correo electrónico
i.gonzalez-abraldes@udc.es
Profesorado
González-Abraldes Iglesias, Isabel
Millan Calenti, Jose Carlos
Correo electrónico
i.gonzalez-abraldes@udc.es
jose.millan.calenti@udc.es
Web http://http://gerontologia.udc.es
Descrición xeral Coñecer as principais alteracións da saúde que afectan as persoas maiores así como os principais instrumentos de valoración e as principais pautas de intervención en orde a conseguir mellorar o seu estado de benestar
Plan de continxencia 1. Modificacións nos contidos
Non se realizan cambios
2. Metodoloxías
*Metodoloxías docentes que se manteñen
Traballos tutelados e recensiones bibliográficas
Disposición na Plataforma Moodle dos presentacións e material complementario da materia

*Metodoloxías docentes que se modifican
Realización da Proba de resposta múltiple (1ª e 2º oportunidade): realizarase online a través da plataforma Moodle
3. Mecanismos de atención personalizada ao alumnado
Moodle e Correo electrónico
4. Modificacións na avaliación
Traballos tutelados: 20%: Elaboración de Traballos
Asistencia e participación en clase: 5%
Proba de resposta múltiple: 75%. Exame tipo test composto por 40 preguntas con catro respostas cada unha das cales unicamente unha será correcta. O exame realizarase online a través da plataforma Moodle.

*Observacións de avaliación:
Para superar o exame o alumno deberá obter unha puntuación final do 50% do total, unha vez restados os puntos das falladas
5. Modificacións da bibliografía ou webgrafía
Ningunha

Competencias do título
Código Competencias / Resultados do título
A1 Saber valorar de xeito integral ás persoas maiores así como utilizar os resultados da valoración para intervir de acordo ao diagnóstico preestablecido.
A2 Saber diagnosticar a patoloxía máis prevalente nas persoas maiores así como establecer as pautas terapéuticas máis indicadas, tanto desde o punto de vista farmacolóxico como non farmacolóxico.
A3 Saber diagnosticar os problemas sociais e/o sociosanitarios que inciden na persoa maior e poñer en marcha as medidas axeitadas a fin de conseguir o maior estado de benestar para el e o seu entorno.
A4 Estar en condicións de dirixir calquera recurso xerontolóxico.
A5 Saber realizar procuras en bases de datos científicas, así como aplicar os resultados das mesmas na consecución de proxectos de investigación.
A6 Adquirir as competencias necesarias para aplicar o método científico no desenvolvemento de proxectos.
A7 Ter os coñecementos suficientes para incorporarse como investigador en actividades de I+D+i.
A8 Coñecer as diferentes convocatorias públicas e privadas para a consecución de financiamento e estar en condicións de elaborar un proxecto.
A10 Saber analizar os resultados obtidos na actividade profesional a fin de poder integralos en liñas de investigación e dentro delas, en proxectos do eido da Xerontoloxía e a Xeriatría.
A11 Saber difundir os resultados obtidos na actividade asistencial a través das diferentes fontes de información xerontolóxicas e xeriátricas.
B1 Estar en disposición de integrarse en equipos de Saúde, centros xerontolóxicos e entidades que prestan servizos dirixidos as persoas maiores.
B2 Estar en disposición de incorporarse como profesional aos equipos de valoración e intervención creados no marco da denominada “Lei da dependencia”.
B3 Ter o coñecemento para denominarse especialista en Xerontoloxía Clínica de acordo á especialidade desenvolvida.
B4 Ter o coñecemento para denominarse especialista en Xerontoloxía Social de acordo á especialidade desenvolvida.
B5 Ser capaz de aplicar o método científico.
B6 Ser capaz de incorporarse a calquera equipo de I+D+i.
B7 Estar en disposición de realizar actividades asistenciais e investigadoras de xeito integral nos campos social, sanitario e sociosanitario.
C1 Expresarse correctamente, tanto de forma oral coma escrita, nas linguas oficiais da comunidade autónoma.
C2 Dominar a expresión e a comprensión de forma oral e escrita dun idioma estranxeiro.
C4 Desenvolverse para o exercicio dunha cidadanía aberta, culta, crítica, comprometida, democrática e solidaria, capaz de analizar a realidade, diagnosticar problemas, formular e implantar solucións baseadas no coñecemento e orientadas ao ben común.
C5 Entender a importancia da cultura emprendedora e coñecer os medios ao alcance das persoas emprendedoras.
C6 Valorar criticamente o coñecemento, a tecnoloxía e a información dispoñible para resolver os problemas cos que deben enfrontarse.
C7 Asumir como profesional e cidadán a importancia da aprendizaxe ao longo da vida.
C8 Valorar a importancia que ten a investigación, a innovación e o desenvolvemento tecnolóxico no avance socioeconómico e cultural da sociedade.

Resultados de aprendizaxe
Resultados de aprendizaxe Competencias / Resultados do título
Comprender os distintos roles de cada un dos membros dos equipos e a maneira de coordinar as actuacións AP1
AP2
AP3
AI1
BP1
BP2
BP3
BP4
BI1
BI2
CM1
CM2
CM5
CM6
CM8
Comprender as características que han de reunir os equipos de intervención en xerontoloxía. AP4
AI1
AI3
AM1
BP1
BP2
BP3
BP4
BI1
BI2
BM1
CM1
CM2
CM7
CM8
Comprender os criterios e matices do concepto da dependencia. AP1
AP2
AP3
BP1
BP2
BP3
BP4
BI1
BM1
CM1
CM2
CM4
CM5
CM6
CM7
CM8
Aplicar os coñecementos adquiridos a fin de realizar valoracións integrais. AP1
AP2
AP3
AP4
AI1
AI2
BP1
BP2
BP3
BP4
BI1
BM1
CM1
CM2
CM4
CM5
CM6
CM7
CM8
Razoar metodicamente co resto de membros do equipo profesional, estando capacitados para discutir a información e interactuar a fin de obter as conclusións máis adecuadas acerca das pautas de intervención de acordo ás valoracións previas. AP1
AP2
AP3
AP4
AI1
AI2
AI3
AI4
BP1
BP2
BP3
BP4
BI1
CM1
CM2
Desenvolver habilidades de aprendizaxe para a partir dos criterios de valoración establecidos poder establecer as pautas de intervención adecuadas á problemática exposta AI1
AI2
AI3
AM1
AM2
BI2
BM1
CM2
CM7

Contidos
Temas Subtemas
TEMA 1. O traballo en equipo en Xerontoloxía 1.1. Introdución
1.2 Interdisciplinariedad e multidisciplinariedad
1.3 Equipo de Intervención xerontolóxica
1.4 Plan xeral de intervención
1.5 Equipos segundo o ámbito de intervención
1.6. Intervención con familias
1.7. Apoio Xerontolóxico a Domicilio
1.8 Bibliografía básica recomendada
TEMA 2. Competencias dos distintos profesionais 2.1. Introdución
2.2. Papel dos distintos profesionais na atención xerontolóxica
2.3. Médico
2.4. Psicólogo clínico
2.5. Enfermeira
2.6. Terapeuta ocupacional
2.7. Fisioterapeuta
2.8. Logopeda
2.9. Traballador social
2.10. Sociólogo
2.11. Psicopedagogo
2.12. Bibliografía básica
TEMA 3. Discapacidade e Dependencia 3.1. Introdución e bases conceptuais
3.2. Discapacidades, deficiencias e estado de saúde
3.3. Dependencia: Valoración e gradación
3.4. Clasificacións Internacionais
3.5. Bibliografía
TEMA 4. Lei da Promoción da autonomía persoal e atención ás persoas en situación de dependencia 4.1. Antecedentes e situación actual
4.2. Financiamento e proceso de implantación
4.3. Competencias da Administración Autónoma e Entidades Locais
4.4. Equipos de Valoración
4.5. Valoración da Dependencia dentro do Sistema Nacional da Dependencia
4.6. Bibliografía recomendada
TEMA 5: Valoración do paciente ancián 5.1. Historia Clínica
5.2. Valoración Xerontolóxica Integral
5.3. Grandes síndromes xerontolóxicas
5.4 Os instrumentos de valoración e as súas características
5.5. Detección precoz da deterioración
5.6. Valoración Clínica
5.7. Valoración Funcional
5.8. Valoración Cognitiva
5.9. Valoración Afectiva
5.10. Valoración Social e ambiental
TEMA 6: Actividades da Vida Diaria 6.1. Conceptos e características
6.2. Metodoloxía na elaboración de escalas ou procedementos de valoración funcional
6.3. Función e valoración funcional
6.4. Actividades básicas, instrumentais e avanzadas da vida diaria
6.5. Bibliografía
TEMA 7: Actividades básicas da vida diaria 7.1. Principais instrumentos de valoración
7.2. Índice de Barthel
7.3. Índice de Katz
7.4. Escala de Incapacidade Física da Cruz Vermella
7.5. Avaliación de autocuidado de Kenny
7.6. Escala de Klein- Bell
7.7. Escala Pulses para a Valoración Funcional
7.8. Subescala OARS- AVD
7.9. Escala de Observación de AVD de Montorio
7.10. Bibliografía
TEMA 8: Actividades Instrumentais da Vida 8.1. Actividades Avanzadas da Vida Diaria
8.2. Principais instrumentos de valoración
8.3. Escala de Saúde Funcional de Rosow e Breslau
8.4. Escala Física de AAVD de Siu e Reuben
8.5 Bibliografía
TEMA 9: Escalas mixtas para a valoración da capacidade funcional 9.1. Escala de Demencia de Blessed
9.2. Escala de avaliación rápida da incapacidade ( RDRS-2).
9.3. Escala Bayer ( B-ADL)
9.4. Escala de Vida Funcional de Sanro
9.5. Huntington´ s Disease
9.6. Activities of Daily Living
9.7. Bibliografía
TEMA 10: Valoración psíquica: cognición, conduta e afectividade 10.1. Obxectivos da valoración cognitiva
10.2. Historia clínica e peculiaridades da exploración
10.3. Pautas no procedemento de exploración
10.4. Funcións cognitivas a explorar e modos de exploración
10.5. Bibliografía
TEMA 11: Principais instrumentos de avaliación cognoscitiva 11.1. Test cognitivo de Crichton.
11.2. Cuestionario abreviado sobre o estado mental de Pfeiffer.
11.3. Test do reloxo de Shulman.
11.4. Mini Mental State de Folstein.
11.5. Mini Exame Cognoscitivo de Lobo.
11.6. Global Deterioration Scale ( GDS) de Reisberg.
11.7. Escala de Blessed, Tomlinson e Roth.
11.8 Clinical Dementia Rating. Functional Assessment Staging ( FAST).
11.9. Bibliografía
TEMA 12: Avaliación dos síntomas psicolóxicos e conductuais 12.1. Inventario Neuropsiquiátrico ( NPI)
12.2. Escala NPI- Nursing Home
12.3. Escala de Valoración de Patoloxía Conductual na Enfermidade de Alzheimer ( Behave- AD)
12.4. Subescala non cognitiva da Escala de Valoración da Enfermidade de Alzheimer (ADAS-non cognitivo)
12.5. Escala de puntuación psiquiátrica breve ( BPRS)
12.6. Inventario de Axitación de Cohen- Mansfield
12.7. Inventario do comportamento frontal
12.8. Bibliografía
TEMA 13: Valoración afectiva do ancián 13.1. Modo de proceder na valoración do estado psicoafectivo
13.2. Instrumentos de medición
13.3. Escala de Valoración de Hamilton para a ansiedade
13.4. Inventario de ansiedade de Beck
13.5. Escala de Depresión e Ansiedade de Goldberg
13.6. Escala de Depresión Xeriátrica de Yesavage
13.7. Bibliografía
TEMA 14: Valoración nutricional 14.1. Introdución
14.2. Necesidades nutricionais
14.3. Valoración do estado nutricional
14.4. Patoloxías relacionadas coa malnutrición
14.5 Bibliografía básica recomendada
TEMA 15: Prevención da enfermidade e a discapacidade 15.1. Introdución
15.2. Exames de saúde
15.3. Hipertensión arterial
15.4. Obesidade e trastornos das lipoproteínas
15.5. Actividade física
15.6. Abuso e dependencia de substancias: Alcol e tabaco
15.7. Prevención da fraxilidade, accidentes e iatrogenia
15.8. Bibliografía
TEMA 16: Valoración e Intervención Social 16.1. Introdución
16.2. Principais instrumentos de valoración
16.3. Escala Xixón
16.4. Escala de Recursos Sociais ( OARS)
16.5. Coidadores familiares de persoas con dependencia
16.6. Programas de intervención dirixidos a coidadores familiares
16.7 Valoración da sobrecarga asistencial
16.8. Malos tratos e persoas maiores
16.9. Bibliografía
TEMA 17: Calidade de Vida 17.1 Introdución e conceptos
17.2 Calidade de vida relacionada coa saúde ( CVRS)
17.3 Dimensións
17,4 Calidade de Vida e persoas maiores
17.5. Instrumentos de medición
17.6 Contidos e dimensións da calidade de vida
17.7. Perfil de saúde de Nottingham
17.8. Sickness Impact Profile
17.9. Bibliografía recomendada
TEMA 18: Axudas técnicas e contorna 18.1. Indicacións e contraindicacións
18.2. Clasificación das axudas técnicas
18.3. Adecuación da contorna
18.4. Lei de accesibilidade e supresión de barreiras arquitectónicas da CC. AA. Galega
18.5. Bibliografía recomendada
Nota: Este tema podería impartirse nun Centro de Atención a Persoas Maiores a fin de observar in situ os aspectos específicos do tema.

Planificación
Metodoloxías / probas Competencias / Resultados Horas lectivas (presenciais e virtuais) Horas traballo autónomo Horas totais
Proba de resposta múltiple A1 A2 A3 A4 B1 B2 B3 B4 B5 B6 B7 C1 2 40 42
Sesión maxistral A1 A2 A3 B1 B2 B3 B4 B5 B6 B7 C4 C6 C8 34 51 85
Recensión bilbiográfica A5 A6 A7 A8 A10 A11 B5 B6 B7 C1 C2 C5 C7 1.5 15 16.5
 
Atención personalizada 6.5 0 6.5
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Proba de resposta múltiple Exame tipo test composto por corenta preguntas con catro respostas cada unha das cales unicamente unha será correcta. As preguntas mal contestadas restarán 0,33 puntos sobre as correctas, non restando as non contestadas. Para superar o exame o alumno deberá obter unha puntuación final do 65% do total unha vez restados os puntos das falladas. Ej; 30 ben, 4 mal e 6 non contestadas. A puntuación final será 30-4*0,33=28,68 = 26.
Sesión maxistral Exposición dos diferentes temas que constitúen a materia. Terase en conta a asistencia ás clases maxistrais na cualificación final
Recensión bilbiográfica Análise crítica dun artigo científico mediante a súa comparación con outros artigos do mesmo ámbito.

Atención personalizada
Metodoloxías
Recensión bilbiográfica
Descrición
A través da atención personalizada guiaráselle ao alumno na resolución das dúbidas expostas e a elaboración dos traballos.

Avaliación
Metodoloxías Competencias / Resultados Descrición Cualificación
Recensión bilbiográfica A5 A6 A7 A8 A10 A11 B5 B6 B7 C1 C2 C5 C7 Pola elaboración de recensions de acordo aos artigos recomendados polo profesor. 10
Proba de resposta múltiple A1 A2 A3 A4 B1 B2 B3 B4 B5 B6 B7 C1 Exame tipo test composto por corenta preguntas con catro respostas cada unha das cales unicamente unha será correcta. As preguntas mal contestadas restarán 0,33 puntos sobre as correctas, non restando as non contestadas. Para superar o exame o alumno deberá obter unha puntuación final do 65% do total unha vez restados os puntos das falladas. Ej; 30 ben, 4 mal e 6 non contestadas. A puntuación final será 30-4*0,33=28,68 = 26. 75
Sesión maxistral A1 A2 A3 B1 B2 B3 B4 B5 B6 B7 C4 C6 C8 Pola asistencia ás leccións maxistrais e a elaboración de traballos na aula 15
 
Observacións avaliación
TRABAJOS TUTELADOS:
- Caso de detectar fraude, copia o plagio en la redacción del trabajo de la asignatura, implicará un suspenso en la oportunidad de evaluación afectada (0,0) y remisión directa a la oportunidad siguiente.
- Dicha actitud se comunicará a la Comisión Académica y al resto de profesores del título.
- En caso de que se reitere la irregularidad en una 2ª evaluación, la Comisión podrá solicitar al Rector la expulsión temporal o perpetua del alumno del Máster cursado.

Fontes de información
Bibliografía básica Millán Calenti JC (2011). Gerontología y Geriatría. aloración e Intervención. Madrd. Ed. Médica Panamericana
Millán calenti jC (2006). Principios de Gerontología y Geriatría. Madrid. Ed. Mc-Graw Hill Interamericana

Bibliografía complementaria


Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente

Materias que se recomenda cursar simultaneamente
Xerontoloxía Social I/653491002
Xerontoloxía Clínica I/653491003

Materias que continúan o temario

Observacións

Coñecementos de Inglés para poder ler e comprender artigos científicos da área da Xerontoloxía e Xeriatría.  Caso de detectar fraude, copia ou plaxio na redacción do traballo da materia, implicará un suspenso na oportunidade de avaliación afectada (0,0) e remisión directa á oportunidade seguinte. Dita actitude comunicarase á Comisión Académica e ao resto de profesores do título. En caso de que se reitere a irregularidade nunha 2ª avaliación, a Comisión poderá solicitar ao Reitor a expulsión temporal ou perpetua do/a alumno/a do título cursado.

Para axudar a conseguir unha contorna inmediata sustentable e cumprir o obxectivo estratéxico 9 do I Plan de Sustentabilidade Medio-ambiental Green Campus FCS, os traballos documentais que se realicen nesta materia: 

 a.- Maioritariamente solicitaranse en formato virtual e soporte informático. 


b.- De realizarse en papel:

 -Non se utilizarán plásticos. 

-Realizaranse impresións a dobre cara  

- Empregarase papel reciclado.

- Evitarase a realización de borradores.

 



(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías