Competencias do título |
Código
|
Competencias / Resultados do título
|
A5 |
Analizar e caracterizar mostras de orixe humana. |
A8 |
Illar, analizar e identificar biomoléculas. |
A11 |
Identificar e analizar material de orixe biolóxica e as súas anomalías. |
A12 |
Manipular material xenético, realizar análises xenéticas e levar a cabo asesoramento xenético. |
A15 |
Deseñar e aplicar procesos biotecnológicos. |
A29 |
Impartir coñecementos de Bioloxía. |
A30 |
Manexar adecuadamente instrumentación científica. |
A31 |
Desenvolverse con seguridade nun laboratorio. |
B1 |
Aprender a aprender. |
B2 |
Resolver problemas de forma efectiva. |
B3 |
Aplicar un pensamento crítico, lóxico e creativo. |
B5 |
Traballar en colaboración. |
B7 |
Comunicarse de maneira efectiva nunha contorna de traballo. |
Resultados de aprendizaxe |
Resultados de aprendizaxe |
Competencias / Resultados do título |
Coñecemento da base molecular da organización, expresión, variación e manipulación do material xenético. |
A11 A12 A15 A29
|
B1 B2 B3 B5 B7
|
|
Coñecemento das metodoloxías básicas empleadas en Xenética Molecular. |
A5 A8 A11 A12 A15 A29 A30 A31
|
B1 B2 B3 B5
|
|
Manexo de fontes de información de interese en Xenética Molecular. |
A5 A11 A12 A15 A29
|
B1 B2 B3
|
|
Capacidade de transmitir e interpretar información propia da Xenética Molecular. |
A29
|
B1 B2 B3 B5 B7
|
|
Contidos |
Temas |
Subtemas |
1.- REPLICACIÓN DO DNA |
Replicación semiconservativa do DNA: experimentos de Meselson e Stahl. Modos de replicación. Enzimoloxía da replicación. Replicación do DNA de Escherichia coli. Replicación do DNA de eucarióticas. Síntese de telómeros. Replicación do DNA mitocondrial e cloroplástico.
|
2.- SÍNTESE E PROCESAMENTO DO RNA |
Clases de RNA. RNA polimerasas. Promotores e aparato de transcripción. Transcripción en procariotas e eucariotas: iniciación, elongación e terminación. Xenes interrompidos: exons e intróns. Procesamento do pre-mRNA eucariota. Síntese e procesamento do pre-rRNA. Síntese e procesamento do pre-tRNA. Edición do RNA. Revisión do concepto de xene |
3.- TRADUCIÓN |
Dogma central da bioloxía molecular. Ribosomas e tRNAs. Ciclo da traducción: iniciación, elongación e terminación. Código xenético e descodificación xenética. Reacción da peptidil transferasa. Conservación filoxenética do rRNA. Papel do rRNA na iniciación. Papel do RNA na descodificación. Papel do RNA na actividad peptidil transferasa. A hipótesis do mundo do RNA. |
4.- MUTACIÓN E REPARACIÓN DO DNA |
Base molecular das mutacións espontáneas: erros na replicación; entrecruzamento desigual; cambios químicos espontáneos. Base molecular das mutacións inducidas: axentes físicos e químicos. Mecanismos de reparación do DNA: reversión do dano; reparación por escisión; reparación de apareamentos erróneos; reparación de roturas de dobre cadea; síntese de translesión. |
5.- MECANISMO MOLECULAR DA RECOMBINACIÓN |
Papel da recombinación xenética. Conversión xénica. Modelos de recombinación homóloga: modelo de Holliday e modelo de doble rotura. Enzimoloxía da recombinación. Recombinación específica de sitio. Ensamblaxe dos xenes de inmunoglobulinas. |
6.- ELEMENTOS XENÉTICOS TRANSPOÑIBLES |
Elementos xenéticos transpoñibles de procariotas: secuencias de inserción, transposóns compostos e non compostos. Transposición replicativa e non replicativa. Elementos xenéticos transpoñibles de eucariotas: transposóns e retrotransposons. Significado evolutivo dos elementos xenéticos transpoñibles.
|
7.- TECNOLOXÍA DO DNA RECOMBINANTE |
Enzimas de restricción. Vectores de clonación. Xenotecas de DNA: construcción e rastreo. Southern e Norther blot. PCR. Mapas de restricción. Secuenciación de DNA. Mutaxénesis dirixida.
|
8.- APLICACIÓNS DA TECNOLOXÍA DO DNA RECOMBINANTE |
Expresión de xenes eucarióticos en bacterias. Transferencia de DNA a células eucarióticas. Animales transxénicos. Plantas transxénicas. Terapia xénica. Diagnóstico xenético. Edición do xenoma: tecnoloxía CRISPR/Cas9. |
9.- XENÓMICA |
Xenómica estructural: marcadores moleculares e mapas xenéticos. Pegada xenética. Xenómica estructural: mapas físicos e anotación dos xenomas. Xenética funcional: RNA-seq. Xenética inversa. Xenómica comparada. Metaxenómica. Bioloxía sintética. |
10.- REGULACIÓN DA EXPRESIÓN XÉNICA EN BACTERIAS |
Modelo do operón de Jacob e Monod para a regulación dos xenes lac de E. coli. Control positivo do operón lac. O operón triptófano en E. coli: control negativo e atenuación. Regulación mediada por RNA. |
11.- REGULACIÓN DA EXPRESIÓN XÉNICA EN EUCARIOTAS |
Cambios na estructura da cromatina. Metilación do DNA. Control da transcrición. Control do procesamento do RNA. Control da estabilidade do mRNA. Control a nivel da tradución. Interferencia por RNA. Epixenética. |
PRÁCTICA 1: EXTRACCIÓN DE DNA XENÓMICO |
Extracción de DNA xenómico. Electroforese de DNA en xel de agarosa. Cuantificación do DNA. |
PRÁCTICA 2: PCR |
Amplificación por PCR do xene CHD. Análise dun polimorfismo de introns para o sexado de aves.
|
PRÁCTICA 3: BIOINFORMÁTICA |
Edición e análise de secuencias de ácidos nucleicos. BLAST. GenBank: búsqueda e análise de rexistros. Deseño de cebadores. PCR virtual. Clonación dirixida. |
Planificación |
Metodoloxías / probas |
Competencias / Resultados |
Horas lectivas (presenciais e virtuais) |
Horas traballo autónomo |
Horas totais |
Sesión maxistral |
A5 A8 A11 A12 A15 B2 B3 B7 |
28 |
28 |
56 |
Seminario |
A5 A8 A11 A12 A15 A29 B1 B2 B3 B5 B7 |
8 |
16 |
24 |
Traballos tutelados |
A5 A8 A11 A12 A15 A29 B1 B2 B3 B5 B7 |
0 |
16 |
16 |
Prácticas de laboratorio |
A5 A8 A11 A12 A15 A30 A31 B1 B2 B3 B5 B7 |
6 |
6 |
12 |
Prácticas a través de TIC |
A5 A8 A12 A15 B2 B3 B5 B7 |
9 |
9 |
18 |
Proba mixta |
A5 A11 A12 A15 A29 B1 B2 B3 B7 |
4 |
18 |
22 |
|
Atención personalizada |
|
2 |
0 |
2 |
|
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado |
Metodoloxías |
Metodoloxías |
Descrición |
Sesión maxistral |
O profesor explica os contidos fundamentais de cada tema do programa e plantexa preguntas. |
Seminario |
Resólvense cuestións e problemas e/ou sométense a discusión aspectos da materia. |
Traballos tutelados |
Resolución de dous cuestionarios con exercicios e preguntas relacionadas con algún aspecto da materia. Actividade a realizar en grupo. |
Prácticas de laboratorio |
O alumno leva a cabo experiencias de laboratorio seguindo un guion, baixo a supervisión do profesor. |
Prácticas a través de TIC |
Trátanse cuestións que requiren a consulta de bases de datos e o emprego de ferramentas bioinformáticas. |
Proba mixta |
Proba escrita sobre os contidos teóricos da materia. |
Atención personalizada |
Metodoloxías
|
Traballos tutelados |
|
Descrición |
De forma individualizada ou en grupo, resolveranse dúbidas ou proporcionarase orientación. |
|
Avaliación |
Metodoloxías
|
Competencias / Resultados |
Descrición
|
Cualificación
|
Sesión maxistral |
A5 A8 A11 A12 A15 B2 B3 B7 |
Durante as clases maxistrales faranse preguntas de resposta rápida utilizando dispositivos electrónicos. A avaliación desta actividade require participar no 80% das probas que se realicen. |
5 |
Prácticas de laboratorio |
A5 A8 A11 A12 A15 A30 A31 B1 B2 B3 B5 B7 |
Valorarase o grao de coñecemento e comprensión xeral das prácticas realizadas mediante unha proba con preguntas tipo ensaio, test de resposta múltiple, resposta breve e/ou de asociación. |
15 |
Traballos tutelados |
A5 A8 A11 A12 A15 A29 B1 B2 B3 B5 B7 |
Valorarase a capacidade de solucionar problemas e relacionar os contidos da materia mediante dúas probas con preguntas test de resposta múltiple, de resposta breve e/ou de asociación implementadas no Campus Virtual. |
10 |
Proba mixta |
A5 A11 A12 A15 A29 B1 B2 B3 B7 |
Valorarase o grao de coñecemento e comprensión xeral da materia. Pode incluir preguntas tipo ensaio, de resposta múltiple, de resposta breve e/ou de asociación e tamén resolución de problemas.
|
50 |
Prácticas a través de TIC |
A5 A8 A12 A15 B2 B3 B5 B7 |
Valorarase o grao de comprensión das análises realizadas e de coñecemento das ferramentas bioinformáticas utilizadas. A proba require o uso dun ordenador conectado a internet e equipado cos programas bioinformáticos a utilizar. |
20 |
|
Observacións avaliación |
Para ser avaliado é imprescindible realizar as probas sobre a teoría (proba mixta), prácticas de laboratorio e prácticas TIC. Para superar a materia debe acadarse un 5 e ter >4 nas probas mixtas e unha cualificación media nas prácticas >4 (laboratorio e TIC). Se a cualificación resultante da suma de todas as actividades avaliables fose igual ou superior a 5, pero non se reunisen os requisitos indicados, a cualificación sería 4,9 (suspenso). Considérase Non Presentado (NP) cando o alumno non se presente á proba do período oficial de avaliación. As matrículas de honra concédense preferentemente entre os alumnos que acaden a cualificación igual ou superior a 9 na primeira oportunidade da convocatoria (xaneiro). Realizarase un exame parcial e no caso de ter unha cualificación superior a 4 non terá que repetirse nas oportunidades de xaneiro e xullo. Na segunda oportunidade (xullo) poderá optarse por: (A) asumir os criterios de avaliación da primeira oportunidade (especificados no apartado de AVALIACIÓN); ou (B) realizar as probas correspondentes a teoría (proba mixta), prácticas de laboratorio e prácticas TIC, representando en este caso un 65% a proba mixta. No caso de alumnado con dedicación a tempo parcial e dispensa de exención de asistencia, poderán adoptarse medidas adicionais para que poida superar a materia tales como flexibilidade no prazo de entrega de traballos tutelados, flexibilidade no horario de prácticas ou realización dunha proba global de avaliación dos resultados da aprendizaxe. Os estudantes que soliciten a convocatoria adiantada de decembro poderán escoller entre a aplicación da guía docente do curso en vigor ou do curso anterior. A realización fraudulenta das probas ou actividades de avaliación, unha vez comprobada, implicará directamente a cualificación de suspenso "0" na materia na oportunidade correspondente.
|
Fontes de información |
Bibliografía básica
|
Klug, W.S., Cummings, M.R., Spencer, C.A (2013). Conceptos de Genética . Pearson/Prentice Hall, Madrid
Klug, W.S., Cummings, M.R., Spencer, C.A., Paladino, M.A., Killian, D.J. (2020). Concepts of Genetics. Pearson Education, Harlow
Pierce, B.A. (2015). Genética: un enfoque conceptual. Médica Panamericana, Madrid
Pierce, B.A. (2020). Genetics: a conceptual approach. Freeman, New York |
|
Bibliografía complementaria
|
Lodish, H., Berk, A., Kaiser, C.A., Krieger, M., Bretscher, A., Ploegh, H., Amon, A., Scott, M.P. (2016). Biología celular y molecular (7ªed) . Médica Panamericana, Madrid
Alberts, B., Johnson, A., Lewis, J., Raff, M., Roberts, K., Walter, P. (2010). Biología molecular de la célula. Omega, Barcelona
Herráez, A. (2012). Biología molecular e ingeniería genética. Elsevier, Ámsterdam
Lewin, B. (2008). Genes IX. McGraw-Hill. México
Benito, C., Espino, F.C. (2013). Genética: conceptos esenciales. Médica Panamericana, Madrid
Snustad, D.P., Simmons, M.J. (2012). Genetics (6th ed.). John Wiley and Sons, New York
Brooker, R.J. (2018). Genetics: analysis and principles (6th ed.). McGraw-Hill, New York
Hartwell, L.H., Goldberg, M.L., Fischer, J.A., Hood, L., Aquadro, C.F. (2015). Genetics: from genes to genomes (5th ed.) . McGraw-Hill, New York
Brown, T.A. (2008). Genomas (3ª ed.). Médica Panamericana, Buenos Aires
Russell, P.J. (2010). iGenetics: a molecular approach (3rd ed.) . Benjamin Cummings, San Francisco
Perera, J., Tormo, A., García, J.L. (2002). Ingeniería genética. Vol. I: Preparación, análisis, manipulación y clonaje de DNA. Síntesis, Madrid
Perera, J., Tormo, A., García, J.L. (2002). Ingeniería genética. Vol. II. Expresión de DNA en sistemas heterólogos. Síntesis, Madrid
Griffiths, A.J.F., Wessler, S.R., Carroll, S.B., Doebley, J. (2015). Introduction to genetic analysis (11th ed.). W.H. Freeman, New York
Krebs, J.E., Goldstein, E.S., Kilpatrick, S.T. (2012). Lewin genes: fundamentos. Médica Panamericana, Madrid
Watson, J.D., Baker, T.A., Bell, S.P., Gann, A., Levine, M., Losick, R. (2014). Molecular biology of the gene. Pearson, Boston
Cox, M.M., Doudna, J.A., O'Donnell (2012). Molecular biology: principles and practice. W.H. Freeman, New York
Craig, N.L., Cohen-Fix, O., Green, R., Greider, C., Storz, G., Wolberger, C. (2014). Molecular biology: principles of genome function. Oxford University Press, Oxford
Real García, M.D., Raussell Segarra, C., Latorre Castillo, A. (2017). Técnicas de ingeniería genética. Síntesis, Madris |
Consultar a plataforma Moodle para fontes de información adicionais. |
Recomendacións |
Materias que se recomenda ter cursado previamente |
Citoloxía/610G02007 | Bioquímica I/610G02011 | Bioquímica II/610G02012 | Microbioloxía/610G02015 | Xenética/610G02019 |
|
Materias que se recomenda cursar simultaneamente |
|
Materias que continúan o temario |
Xenética de poboacións e evolución/610G02021 | Citoxenética/610G02022 |
|
Observacións |
Recoméndase: Asistir a clase e seguir de forma continuada o desenvolvemento da materia. Consultar regularmente o Campus Virtual e o correo electrónico para dispoñer dos materiais e estar o corrente da programación das actividades. Asistir a titorías para resolver calquera dúbida ou dificultade que poida ter. Consultar a bibliografía recomendada. Levar o día o traballo da materia.
PROGRAMA GREEN CAMPUS FACULTADE DE CIENCIAS Para axudar a conseguir unha contorna inmediata sostible e cumplir co punto 6 da "Declaración Ambiental da Facultade de Ciencias (2020)", os traballos documentais que se realicen nesta materia: a. Solicitaranse maioritariamente en formato virtual e soporte informático. b. De realizase en papel: - Non se emplearán plásticos. - Realizaranse impresións a dobre cara. - Evitarse a realización de borradores.
|
|