Datos Identificativos 2021/22
Asignatura (*) Introdución á Socioloxía Industrial e da Empresa Código 650G01012
Titulación
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Grao 1º cuadrimestre
Segundo Formación básica 6
Idioma
Castelán
Modalidade docente Presencial
Prerrequisitos
Departamento Socioloxía e Ciencias da Comunicación
Coordinación
Rodríguez Teijeiro, Ariadna
Correo electrónico
ariadna.rodriguez@udc.es
Profesorado
Rodríguez Teijeiro, Ariadna
Correo electrónico
ariadna.rodriguez@udc.es
Web
Descrición xeral Esta materia enmárcase no enfoque da Socioloxía Industrial e do Traballo como unha disciplina que se sitúa nun campo científico de intersección entre a Socioloxía e a Economía. Baséase no estudo sistemático das relacións sociais de intercambio que os individuos establecen entre si e das institucións económicas que desas relacións derívanse. Partindo desta definición, o curso centrarase no estudo da natureza das relacións sociais de índole económica así como nas institucións referidas á produción, distribución e consumo de bens e servizos escasos. Así mesmo preténdese transmitir os principais conceptos desde a perspectiva sociolóxica sobre os cambios nos procesos de produción, na configuración e funcionamento das organizacións e no mundo laboral, cos que analizar e comprender a realidade social do traballo, os cambios que experimentou ao longo da historia e a organización social que caracterizou cada etapa.
Plan de continxencia 1. Modificacións nos contidos:

- Non se realizarán cambios.

2. Metodoloxías:

*Metodoloxías docentes que se manteñen:

- Sesión maxistral (non computa na avaliación).
- Obradoiro (computa na avaliación).
- Presentación oral (computa na avaliación).
- Traballos tutelados (computa na avaliación).
- Atención personalizada (non computa na avaliación).

*Metodoloxías docentes que se modifican:

- Ningunha.

3. Mecanismos de atención personalizada ao alumnado:

- Correo electrónico: Diariamente. De uso para facer consultas, solicitar encontros virtuais para resolver dúbidas e facer o seguemento das actividades prácticas e dos traballos tutelados.
- Moodle: Diariamente. Segundo a necesidade do alumnado para formular consultas, acceder ós materiais necesarios para o desenrolo da materia, así como para a elaboración das actividades prácticas e traballos.
- Teams: Sesións semanais (tantas como demande o alumnado) para: a/ comprobar o avance nos contidos teóricos da materia; b/ o seguimento e apoio na realización das prácticas e traballos tutelados. Esta dinámica permite facer un seguimento normalizado e axustado ás necesidades da aprendizaxe do alumnado para desenvolver o traballo da materia.

4. Modificacións na avaliación:

- Ningunha. Se manterá o sistema de avaliación baseado nun 100% na avaliación continua, de maneira que os estudantes serán calificados en base os criterios establecidos na Guía Docente. Asemesmo, se valorará das actividades e traballos presentados:
- A profundidade, reflexión e capacidade crítica.
- O dominio das fontes utilizadas.
- O tratamento dunha linguaxe propia do contexto disciplinar.
- A utilización de fontes documentais complementarias e actuais.
- A presentación e a claridade da exposición.
- A ausencia de plaxio no contido.

*Observacións de avaliación:

- Mantéñense as mesmas que figuran na guía docente.

5. Modificacións da bibliografía ou webgrafía

- Non se realizarán cambios. Os estudantes disporán de todos os materiais necesarios para o desenrollo da materia en Moodle.


Competencias do título
Código Competencias do título

Resultados de aprendizaxe
Resultados de aprendizaxe Competencias do título
Aprender a aprender, por exemplo, cómo, cándo, ónde novos desenvolvementos persoais son necesarios. Comprender detalles do funcionamento empresarial, tamaño de empresas, rexións xeográficas, sectores empresariais, vinculación con coñecemento e teorías básicas. Comprender os principios da psicoloxía, identificar as implicacións para a organización empresarial. Comprender os principio éticos, identificar as implicacións para as organizacións empresariais, deseño de escenarios. Identificar aspectos relacionados e comprender o seu impacto na organización empresarial. Identificar as características dunha organización Identificar novos desenvolvementos de organizacións empresariais para afrontar con éxito o entorno cambiante. A1
A4
A5
A6
A7
A8
A12
A20
A21
A23
Definir criterios de acordo de cómo unha empresa é definida e vincular os resultados coa análise do entorno para identificar perspectivas A3
A9
A11
A16
A17
A18
A19
A23
A24
B8
B10
B11
B12
B13
Expresarse correctamente, tanto de forma oral coma escrita, nas linguas oficiais da comunidade autónoma. Desenvolverse para o exercicio dunha cidadanía aberta, culta, crítica, comprometida, democrática e solidaria, capaz de analizar a realidade, diagnosticar problemas, formular e implantar solucións baseadas no coñecemento e orientadas ao ben común Entender a importancia da cultura emprendedora e coñecer os medios ao alcance das persoas emprendedoras Asumir como profesional e cidadán a importancia da aprendizaxe ao longo da vida. Valorar a importancia que ten a investigación, a innovación e o desenvolvemento tecnolóxico no avance socioeconómico e cultural da sociedade. B1
B2
B3
B4
B5
B6
B7
B9
B14
C1
C2
C3
C4
C5
C6
C7
C8

Contidos
Temas Subtemas
PARTE I. INTRODUCCIÓN Á DISCIPLINA SOCIOLÓXICA.
.
TEMA 1: O COÑECEMENTO CIENTÍFICO DA SOCIEDADE
1.1. Fundamentos teóricos da socioloxía.
1.2. Categorías sociais e a "mirada sociolóxica".
1.3. O método en socioloxía: técnicas cuantitativas e cualitativas de investigación social.
PARTE II. ANÁLISIS DO PROCESO DE INDUSTRIALIZACIÓN E AS CONSECUENCIAS SOCIAIS Y EMPRESARIAIS. .
TEMA 2: A REVOLUCIÓN INDUSTRIAL E AS NOVAS FORMAS DE ORGANIZACIÓN DO TRABALLO.
2.1. A empresa como organización racional.
2.2. Organización e racionalidade.
2.3. A Escola de Relacións Humanas.
TEMA 3: APARICIÓN DA SOCIOLOXÍA INDUSTRIAL E DA EMPRESA. CARACTERÍSTICAS DA SOCIEDADE INDUSTRIAL. 3.1. Orixe, aparición e interese da Socioloxía Industrial.
3.2. Principais autores e postulados.
3.3. Características das sociedades industriais.
TEMA 4: A REVOLUCIÓN INDUSTRIAL COMO REVOLUCIÓN CIENTÍFICO-TÉCNICA. CARACTERÍSTICAS DA SOCIEDADE POSTINDUSTRIAL.
4.1. Teorías da converxencia.
4.2. Avances económicos e empresariais.
4.3. Efectos e características sociais.
PARTE III. ORGANIZACIÓN E CULTURA EMPRESARIAL.
.
TEMA 5: O ANÁLISIS DA EMPRESA COMO SISTEMA SOCIAL.
5.1. Organización formal (funcional e xerárquica).
5.2. Organización informal (grupos primarios e secundarios).
5.3. Burocracia industrial e sistema de roles.
TEMA 6: TEORÍAS DA MOTIVACIÓN E DA SATISFACCIÓN NO TRABALLO. 6.1. A humanización do traballo: poñendo en valor o factor humano.
6.2. Conceptos de motivación e de satisfacción laboral.
6.3. Principais teorías e incentivos para aumentar a motivación na empresa.

Planificación
Metodoloxías / probas Competencias Horas presenciais Horas non presenciais / traballo autónomo Horas totais
Sesión maxistral A1 A3 A4 A5 A6 A7 A8 A9 A11 A12 A16 A17 A18 A19 C2 25 4 29
Obradoiro A20 A21 A23 A24 B1 B2 B3 B6 B7 B8 B9 B11 B12 B13 C3 C5 C6 C7 C8 24 36 60
Presentación oral B4 B5 B10 B14 C1 C4 4 10 14
Traballos tutelados A1 A8 A9 A11 A16 A17 A18 A19 A23 B3 B5 B6 B7 20 20 40
 
Atención personalizada 7 0 7
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Sesión maxistral Sesións de clases maxistrais nas que se explican os contidos teóricos da materia.
Obradoiro Sesións eminentemente prácticas onde os estudantes, de forma individual e en grupo, poñen en práctica os coñecementos adquiridos a través da realización de actividades e traballos.
Presentación oral Exposición oral dalgúns dos traballos realizados polos estudantes de maneira individual ou grupal.
Traballos tutelados Metodoloxía deseñada para promover a aprendizaxe autónoma, baixo a tutela do profesor e baseada na asunción polos estudantes da responsabilidade pola súa propia aprendizaxe.

Atención personalizada
Metodoloxías
Obradoiro
Presentación oral
Traballos tutelados
Sesión maxistral
Descrición
Realizarase un seguimento continuo dos estudantes a través de tutorías e atención personalizada como complemento das actividades a realizar na aula.

Ademáis das tutorías en horario oficial, establecerase unha hora á semana de tutoría para necesidades de repaso da materia impartida durante a semana, revisión de traballos, aclaración de dudas, etc.

Recoméndase ao alumnado facer uso das mesmas para a consulta e seguimento das actividades e traballos que deben realizar de cara a alcanzar o maior aproveitamento e aprendizaxe na materia.

Avaliación
Metodoloxías Competencias Descrición Cualificación
Obradoiro A20 A21 A23 A24 B1 B2 B3 B6 B7 B8 B9 B11 B12 B13 C3 C5 C6 C7 C8 Exercicios, prácticas individuais ou en grupo realizadas na aula nas que se aplicarán os coñecementos adquiridos na asignatura. 50
Presentación oral B4 B5 B10 B14 C1 C4 Exposición oral de traballos realizados de modo individual ou en grupo. 20
Traballos tutelados A1 A8 A9 A11 A16 A17 A18 A19 A23 B3 B5 B6 B7 Metodoloxía deseñada para promover a aprendizaxe autónoma, baixo a tutela da profesora e basada na asunción polos estudantes da responsabilidade polo seu propio aprendizaxe. 30
 
Observacións avaliación

De acordo coas recomendacións feitas debido á crise de saúde provocada polo Covid-19, o sistema de avaliación da materia basearase ao 100% na avaliación continua. De maneira que os estudantes serán calificados en base aos seguintes criterios de avaliación: 1) realización e entrega de exercicios e prácticas levadas a cabo nos talleres (50% da calificación); b) exposición oral dalgunhas das actividades realizadas (20% da calificación); c) elaboración dun traballo final sobre parte dos contidos teóricos da materia (30% da calificación).

Segunda oportunidade e convocatoria adiantada: os criterios de avaliación son os mesmos para todas as oportunidades de avaliación, polo que os estudantes terán a oportunidade de aprobar e acceder ao 100% da nota do curso en cada unha das oportunidades de avaliación.

Calificación de non presentado: Corresponde ao alumno cando só participa en actividades de avaliación que teñan unha ponderación inferior ao 20% na nota final, independentemente da nota obtida.

Estudantes con recoñecemento de dedicación parcial e exención de asistencia á exención de asistencia: o alumno deberá comunicarlle esta circunstancia á profesora ao comezo do curso para establecer un calendario específico de datas compatible coa súa dedicación.

Sistema antiplaxio: a profesora resérvase o dereito de non avaliar os traballos que presenten plaxio no seu contido (todas as actividades presentadas no marco da materia someteránse ao programa antiplaxio Turnitin).











Fontes de información
Bibliografía básica

BIBLIOGRAFÍA BÁSICA: 

Bell, D. (1984). Las ciencias sociales tras la Segunda Guerra Mundial. Madrid: Ed. Alianza Universidad. 

Bosch, J. LL. y Torrente, D. (2000). Sociología del trabajo. Barcelona: Ediciones de la Universidad de Barcelona.

Duverger, M. (1962). Métodos de las ciencias sociales. Barcelona: Ed. Ariel. 

Elías, J. y Mascaray, J. (1998). Más allá de la comunicación interna. Barcelona: Gestión 2000.

Giner, S. (1979). Sociología. Barcelona: Ed. Península.

Goodale, J. G. (2008). La entrevista. Técnicas y aplicaciones para la empresa. Madrid: Pirámide.

Guiddens, A. (2001). Sociología. Madrid: Ed. Alianza. 

Lucas Marín, A. (1984). Sociología de la empresa. Madrid: Ed. Ibérica. 

                      -(2002). Sociología de las organizaciones. Madrid: McGraw-Hill.

Macionis, J. y Plummer, K. (2010). Sociología. Madrid: Prentice Hall.

Moreno, L. P. (2012). Dirección y gestión de recursos humanos. Madrid: Ediciones Díaz de Santos.

Osterman, P. (Comp.) (1988). Los mercados internos de trabajo. Madrid: Ministerio de Trabajo y Seguridad Social. 

Rocher, G. (1980). Introducción a la Sociología General. Barcelona: Ed. Herder. 

Sarries Sanz, L. (1999). Sociología industrial. Zaragoza: Mira Editores. 

Sayer, A. y Walker, R. (1992). La nueva economía social. Reelaboración de la división del trabajo. Madrid: Ministerio de Trabajo y Seguridad Social.

Solow, R. M. (1992). El mercado de trabajo como institución social. Madrid: Alianza Editorial.

Vatin, F. (2004). Trabajo, ciencia y sociedad. Ensayos de Sociología y epistemología del trabajo. Buenos Aires: Lumen.

Watson, T. (1995). Trabajo y Sociedad. Manual introductorio a la Sociología del trabajo, industrial y de la empresa. Barcelona: Hacer Editorial.




Bibliografía complementaria

BIBLIOGRAFÍA COMPLEMENTARIA:

Blanco, J. M. G. (1986). Industrialización, capitalismo y racionalidad en Max Weber. Reis, (35), 81-87.

Finkel, L. (1994). La organización social del trabajo. Madrid: Pirámide.

García Madaria, J. M. (1985). Teoría de la organización y sociedad contemporánea. Barcelona: Ariel Ciencia Política.

Garmendia, J. A. (Ed.) (1987). Sociología industrial y de la empresa. Madrid: Ed. Apilar.

Köhler, H. D. y Artiles, A. M. (2007). Manual de la Sociología del trabajo y de las relaciones laborales. Madrid: Delta Publicaciones.

Mickler, O. (2000). La racionalización post-taylorista y las investigaciones de trabajo en la sociología alemana del trabajo desde la mitad de la década de los noventa. Reis, 245-260.

Rifkin, J. (1996). El fin del trabajo. Nuevas tecnologías contra puestos de trabajo: El nacimiento de una nueva era. Barcelona: Ed. Paidós.

             -(2011). La tercera revolución industrial. Cómo el poder lateral está transformando la energía, la economía y el mundo. Barcelona: Ed. Paidós.


Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente

Materias que se recomenda cursar simultaneamente

Materias que continúan o temario

Observacións

1. Aconséllase ao alumnado realizar as lecturas complementarias que a profesora facilite e recomende ao longo do cuadrimestre, de cara a obter un máximo aproveitamento da materia. 

2. A entrega dos traballos documentais que se realicen nesta materia: a. solicitarase en formato virtual e/ou soporte informático; b. realizarase a través do Campus Virtual, en formato dixital sen necesidade de imprimilos.

3. Débese ter en conta a importancia dos principios éticos relacionados cos valores de sostenibilidade nos comportamentos persoais e profesionais.

4. Traballaráse para identificar e modificar prexuízos e actitudes sexistas e fomentar valores de respecto e igualdade.

5. Facilitarase a plena integración do alumnado que por razón físicas, sensoriais, psíquicas ou socioculturais, experimenten dificultades a un acceso axeitado, igualitario e proveitoso á vida universitaria. 



(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías