Datos Identificativos 2021/22
Asignatura (*) Xénero. Saúde e Coidados Código 653862316s
Titulación
Máster Universitario en Asistencia e Investigación Sanitaria (semipresencial)
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Mestrado Oficial 2º cuadrimestre
Primeiro Optativa 3
Idioma
Castelán
Modalidade docente Híbrida
Prerrequisitos
Departamento Ciencias da Saúde
Coordinación
Movilla Fernandez, Maria Jesus
Correo electrónico
maria.jesus.movilla@udc.es
Profesorado
Canosa Domínguez, Nereida María
Freijomil Vázquez, Carla
Movilla Fernandez, Maria Jesus
Correo electrónico
nereida.canosa@udc.es
carla.freijomil@udc.es
maria.jesus.movilla@udc.es
Web
Descrición xeral O/A estudante será capaz de coñecer e aplicar as características diferenciadoras do proceso de saude-enfermidade-atención na investigación de problemas de saude das mulleres.
Plan de continxencia 1. Modificacións nos contidos: Non se realizará ningunha modificación.
2. Metodoloxías
*Metodoloxías docentes que se manteñen: Todas
*Metodoloxías docentes que se modifican: Realizarase de maneira virtual a totalidade dos seminarios e probas.
3. Mecanismos de atención personalizada ao alumnado: Para a comunicación e seguimento do alumnado utilizaranse as ferramentas informáticas institucionais, sendo o Campus Virtual da UDC a canle principal de comunicación.
4. Modificacións na avaliación: Ningunha *Observacións de avaliación: A realización das probas será mediante o uso das ferramentas informáticas institucionais.
5. Modificacións da bibliografía ou webgrafía: Ningunha

Competencias do título
Código Competencias do título
A3 Adquirir un sentido ético de la investigación sanitaria
A4 Obtener un sustrato teórico suficiente para comprender el entorno clínico de aplicación de las técnicas de investigación
A5 Adquirir el conocimiento de la realidad investigadora en un ámbito concreto de las ciencias de la salud
B2 Tener fluidez y propiedad en la comunicación científica oral y escrita
B3 Adquirir el compromiso por la calidad del desarrollo de la actividad investigadora
B4 Desarrollar la capacidad de análisis y de síntesis
B7 Desarrollar la capacidad de establecer una relación de empatía con los sujetos implicados en el desarrollo de la actividad investigadora
B9 CB7 Que los estudiantes sepan aplicar los conocimientos adquiridos y su capacidad de resolución de problemas en entornos nuevos o poco conocidos dentro de contextos más amplios (o multidisciplinares) relacionados con su área de estudio
B10 CB8 Que los estudiantes sean capaces de integrar conocimientos y enfrentarse a la complejidad de formular juicios a partir de una información que, siendo incompleta o limitada, incluya reflexiones sobre las responsabilidades sociales y éticas vinculadas a la aplicación de sus conocimientos y juicios
C4 Desarrollarse para el ejercicio de una ciudadanía respetuosa con la cultura democrática, los derechos humanos y la perspectiva de género
C7 Desarrollar la capacidad de trabajar en equipos interdisciplinares o transdisciplinares, para ofrecer propuestas que contribuyan a un desarrollo sostenible ambiental, económico, político y social
C8 Valorar la importancia que tiene la investigación , la innovación y el desarrollo tecnológico en el avance socioeconómico y cultural de la sociedad
C9 Tener la capacidad de gestionar tiempos y recursos: desarrollar planes, priorizar actividades, identificar las críticas, establecer plazos y cumplirlos

Resultados de aprendizaxe
Resultados de aprendizaxe Competencias do título
Coñecer e aplicar as características diferenciadoras do proceso saude-enfermidade-atención nas mulleres AI3
AI4
AI5
BI3
BI7
BI9
BI10
CI4
CI8
Coñecer e aplicar os aspectos intrínsecos á perspectiva de xénero na investigación de problemas de saude das mulleres AI3
AI4
AI5
BI3
BI4
BI7
BI9
BI10
CI4
CI8
Identificar os elementos que subxacen no manexo da saude sexual e reproductiva das mulleres para xerar novo coñecemento AI3
AI4
AI5
BI2
BI3
BI4
BI7
BI9
CI4
CI7
CI8
CI9
Aplicar técnicas de investigación en atención humanizada da saude sexual e reproductiva das mulleres AI3
AI4
AI5
BI2
BI4
BI7
BI9
BI10
CI4
CI7
CI8
CI9

Contidos
Temas Subtemas
I.- A mirada sesgada na saude da muller 1.1.- A saude indiferenciada
1.2.- Paradigma da invisibilidade
1.3.- Morbilidade diferencial invisible
1.4.- Do "estar" enfermas ó "ser" enfermas. Medicalización do malestar nas mulleres.
1.5.- Saude mental e adicións dende a perspectiva de xénero
1.6.- Enfermidades cardiovasculares dende a perspectiva de xénero.
1.7.- Violencia contra a muller e saude
II.- Saude sexual e reproductiva da muller 2.1.- Paradigma do control e manipulación.
2.2.- Medicalización da prevención e promoción da saude sexual e reproductiva da muller
2.3.- Microviolencias da atención sanitaria
2.4.- Violencia obstétrica. Aproximación conceptual
2.5.- Prevención de la violencia obstétrica a través da atención centrada na persoa.
III.- Atención humanizada na saude sexual e reproductiva das mulleres 3.1.- Autonomía da muller
3.2.- Problemas éticos na reproducción
3.3.- Dereitos sexuais e reproductivos
3.4.- Modelos de relación asistencial. A importancia dos vínculos

Planificación
Metodoloxías / probas Competencias Horas presenciais Horas non presenciais / traballo autónomo Horas totais
Aprendizaxe colaborativa A3 A4 A5 B3 B4 B7 B9 B10 C4 C7 C8 C9 4 12 16
Presentación oral A3 A4 A5 B2 B3 B4 B7 B9 B10 C4 C7 C8 C9 1 2 3
Proba mixta A3 A4 A5 B2 B3 B4 B7 B9 B10 C4 C7 C8 C9 1 10 11
Sesión maxistral A3 A4 A5 B3 B4 B10 C4 C8 15 30 45
 
Atención personalizada 0 0
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Aprendizaxe colaborativa Conxunto de procedementos de ensino-aprendizaxe guiados de forma presencial e/ou apoiados con tecnoloxías da información e as comunicacións, que se basean na organización da clase en pequenos grupos nos que o alumnado traballa conxuntamente na resolución de tarefas asignadas polo profesorado para optimizar a súa propia aprendizaxe e a dos outros membros do grupo.
Presentación oral Intervención inherente aos procesos de ensino-aprendizaxe baseada na exposición verbal a través da que o alumnado e profesorado interactúan dun modo ordenado, propoñendo cuestións, facendo aclaracións e expoñendo temas, traballos, conceptos, feitos ou principios de forma dinámica.
Proba mixta Proba que integra preguntas tipo de probas de ensaio e preguntas tipo de probas obxectivas.
En canto a preguntas de ensaio, recolle preguntas abertas de desenvolvemento. Ademais, en canto preguntas obxectivas, pode combinar preguntas de resposta múltiple, de ordenación, de resposta breve, de discriminación, de completar e/ou de asociación.
Sesión maxistral Exposición oral complementada co uso de medios audiovisuais e a introdución de algunhas preguntas dirixidas aos estudantes, coa finalidade de transmitir coñecementos e facilitar a aprendizaxe.

Atención personalizada
Metodoloxías
Presentación oral
Aprendizaxe colaborativa
Descrición
A atención persoalizada realizarase durante o desenrolo do traballo tutelado e seminarios. Realizarase ben de maneira presencial ou a través das ferramentas informáticas institucionais, sendo o Campus Virtual da UDC, o email e TEAMS as canles principais de comunicación.

Avaliación
Metodoloxías Competencias Descrición Cualificación
Presentación oral A3 A4 A5 B2 B3 B4 B7 B9 B10 C4 C7 C8 C9 Exposición verbal por parte do estudantado dos diferentes productos obtidos a partir do traballo colaborativo desenvolto na materia 10
Aprendizaxe colaborativa A3 A4 A5 B3 B4 B7 B9 B10 C4 C7 C8 C9 Actividades grupais guiadas polo profesorado, que se basean na organización da clase en pequenos grupos nos que o alumnado traballa conxuntamente na resolución de tarefas asignadas polo profesorado para optimizar a súa propia aprendizaxe e a dos outros membros do grupo. 40
Proba mixta A3 A4 A5 B2 B3 B4 B7 B9 B10 C4 C7 C8 C9 Proba que integra preguntas tipo de probas de ensaio e preguntas tipo de probas obxectivas. 50
 
Observacións avaliación

MATRICULA PARCIAL.



Os/As estudantes poderán solicitar DISPENSA ACADEMICA.



Os/as estudantes de matricula parcial deberán poñerse en contacto
ca profesora coordinadora da materia ó inicio do curso. 

Poderán realizar
o mesmo proceso de avaliación que o descrito para a PRIMEIRA OPORTUNIDADE ou unha proba obxectiva final sendo necesario acadar 5 puntos para superar a materia.

 

SEGUNDA OPORTUNIDADE E OUTRAS.

Poderán realizar o mesmo proceso de avaliación que o descrito para a PRIMEIRA OPORTUNIDADE ou unha proba obxectiva final sendo necesario acadar 5 puntos para superar a materia.


 



OPORTUNIDADE ADIANTADA. 

A
avaliación consistirá en unha proba obxectiva sendo necesario acadar 5 puntos
para superar a materia.



 



MATRICULA DE HONRA.

 Poderá outorgarse ás puntuacions máis elevadas superiores a 9.



NON PRESENTADO.

 A
calificación de Non Presentado corresponderá ó/á estudante que non fixera a
proba mixta e que non tivera alcanzado previamente a puntuación total de 5 nas outras actividades de avaliación.


Fontes de información
Bibliografía básica Josefina Goberna Tricas y Margarita Boladeras (). Bioética de la maternidad, comunicación y entorno sanitario. Universidad de Barcelona
Josefina Goberna Tricas y Margarita Boladeras (). El concepto "violencia obstétrica". Tecnos
Juan José Díaz de la Cruz y Juan Zarco (2004). El espejo social de la mujer con gran discapacidad. Editorial Fundamentos
Mari Luz Esteban (2003). El género como categoría analítica. Revisiones y aplicaciones a la salud. Cuadernos de Psiquiatría Comunitaria
Karina Bárcenas Barajas (2021). Género y sexualidad en disputa Desigualdades en el derecho a decidir sobre el propio cuerpo desde el campo médico. Universidad Nacional Autónoma de México
Belen Nogueiras (2021). La violencia contra las mujeres. Prevención y detección. Madrid: Díaz de Santos
Carme Valls-Llobet (2020). Mujeres invisibles para la medicina. Madrid: Capitán Swing
Carme Valls-Llobet (2016). Mujeres, salud y poder. Madrid: Ediciones Cátedra
María Casado y Albert Royes (2012). Sobre Bioética y Género. Editorial Aranzadi
Victoria Camps (2021). Tiempo de cuidados. Barcelona:Arpa

Bibliografía complementaria


Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente

Materias que se recomenda cursar simultaneamente

Materias que continúan o temario

Observacións

Uso docente do inglés: será conveniente que o alumnado teña un coñecemento básico de inglés para manexar material bibliográfico e/ou ler algún texto escrito nese idioma e, sobre todo, consultar en Internet distintas páxinas relacionadas coa materia da clase. Recoméndase que os estudantes teñan un grao de coñecemento de inglés correspondente ao nivel A2 de usuario básico, recollido no documento do Marco común europeo de referencia sobre coñecemento de idiomas (http://cvc.cervantes.es/ensenanza/biblioteca_ele/marco/cvc_mer.pdf)

Esta materia ten en conta as recomendacións de SOSTENIBILIDADE MEDIO AMBIENTE, PERSOA E IGUALDADE DE XENERO:

- A entrega dos traballos documentais que se realicen nesta materia, realizarase a través da plataforma Moodle, en formato dixital sen necesidade de imprimilos.

- Teranse en conta os principios éticos relacionados cos valores da sustentabilidade nos comportamentos persoais e profesionais.

- Atendendo ás distintas normativas de aplicación para a docencia universitaria nesta materia terase en conta a perspectiva de xénero velando pola non utilización dunha linguaxe sexista na aula, nos documentos desenvolvidos na materia e nas actividades docentes realizadas co alumnado.

- Traballarase para identificar e modificar prexuízos e actitudes sexistas dentro da aula, influíndo na contorna para modificalos e fomentar valores de respecto e igualdade.

- Prestarase especial atención en detectar situacións de discriminación por razón de xénero e proporanse accións e medidas para corrixilas. 

- Facilitarase a plena integración do alumnado que por razón físicas, sensoriais, psíquicas ou socioculturais, experimenten dificultades a un acceso idóneo, igualitario e proveitoso á vida universitaria.

- Nesta materia, o profesorado, ten contraído o compromiso de aplicación da normativa da UDC ante situacións de plaxio.



(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías