Datos Identificativos 2021/22
Asignatura (*) Educación matemática I Código 652G02008
Titulación
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Grao 2º cuadrimestre
Primeiro Obrigatoria 6
Idioma
Castelán
Galego
Modalidade docente Presencial
Prerrequisitos
Departamento Pedagoxía e Didáctica
Coordinación
Soneira Calvo, Carlos
Correo electrónico
carlos.soneira@udc.es
Profesorado
Rodríguez Padín, Rocío
Soneira Calvo, Carlos
Correo electrónico
rocio.rodriguez.padin@udc.es
carlos.soneira@udc.es
Web
Descrición xeral Nesta materia preténdese describir e analizar os procesos que interveñen na aprendizaxe das matemáticas na Educación Primaria, así como coñecer métodos, técnicas e recursos para o seu traballo na aula.
Tamén se quere mostrar o papel que representa a matemática na sociedade actual, o seu papel ao longo da historia e o papel que xoga no camiño cara a unha educación crítica.
Plan de continxencia 1. Modificacións nos contidos
Non existen
2. Metodoloxías
*Metodoloxías docentes que se manteñen
Lecturas
Traballo autónomo do estudante

*Metodoloxías docentes que se modifican
Sesións maxistrais, pasarán a ser virtuais se o aforo das aulas permitido polas autoridades académicas non permita a asistencia de todo o estudantado
Prácticas de laboratorio, que pasarán a realizarse mediante sesións síncronas que serán gravadas e subidas a Teams.
Actividades iniciais e Discusión dirixida, que se realizarán mediante Teams.
Aqueles estudantes que se reuninsen fisicamente para realizar os traballos en grupo pasarán a facelo virtalemente, a través preferentemente das plataformas institucionais da UDC.

3. Mecanismos de atención personalizada ao alumnado
As titorías individuais realizaranse por Teams.

4. Modificacións na avaliación
A proba mixta será virtual.
As prácticas de laboratorio serán virtuais.
As presentacións dos traballos academicamente dirixidos farase mediante un video.
Para realilzar os traballos tutelados, os estudantes de cada grupo organizarnase e comunicaranse entre si mediante a plataforma Teams e calesquera outras plataformas institucionais da UDC.

*Observacións de avaliación:

5. Modificacións da bibliografía ou webgrafía
Non hai modificacións

6. Atención personalizada.
As titorías realizaranse todas vía Teams e correo electrónico institucional

Competencias do título
Código Competencias / Resultados do título

Resultados de aprendizaxe
Resultados de aprendizaxe Competencias / Resultados do título
Potenciar e desenvolver o coñecemento de conceptos matemáticos básicos. A38
B1
B2
B3
B4
B5
B8
B9
B10
B11
B12
B15
B18
B19
B21
C1
C3
C4
C6
C7
C8
As matemáticas no currículo escolar da Educación Primaria. A39
B1
B2
B3
B4
B8
B9
B10
B11
B12
B15
B18
B19
C1
C3
C4
C6
C7
C8
Coa finalidade de que os estudantes experimenten a utilidade das matemáticas no mundo que lles rodea día a día, resolveranse problemas matemáticos e non propiamente matemáticos. A40
B1
B2
B3
B4
B5
B8
B9
B10
B11
B12
B15
B18
B19
C1
C3
C4
C6
C7
C8
Avaliar e analizar o ensino e a aprendizaxe das matemáticas na etapa de Educación Primaria utilizando recursos didácticos. A42
B1
B2
B3
B4
B5
B8
B9
B10
B11
B12
B15
B18
B19
C1
C3
C4
C6
C7
C8
O progreso científico, en todas as súas ramas, require unha estreita e forte interacción coa matemática; de aquí a necesidade de valorar a forte e longa relación entre a matemática e a ciencia. A41
B1
B2
B3
B4
B5
B8
B9
B10
B11
B12
B15
B18
B19
B22
B23
B24
B25
C1
C3
C4
C6
C7
C8
Adquirir ferramentas a través da Educación Matemática Crítica para emitir xuízos fundados desde unha perspectiva da Educación para o Desenvolvemento fomentando a construción dun cidadán global. A38
A39
A40
A41
A42
B2
B3
B8
B11
B12
B18
C1
C3
C4
C6
C7
C8

Contidos
Temas Subtemas
As matemáticas e a súa relación coa cultura e a sociedade.

As matemáticas na cultura.
As matemáticas na sociedade, desde un punto de vista crítico.
As matemáticas como ferramenta para a sostenibilidade.
As matemáticas a través da historia.
As matemáticas na Prehistoria, na Idade Antiga, na Idade Media, na Idade Moderna e na Idade Contemporánea.
O ensino e a aprendizaxe das matemáticas na etapa de Educación Primaria. Currículo escolar.
Modelos de aprendizaxe e ensino.
Desenvolvemento de competencias matemáticas escolares.
Recursos e materiais para o ensino das matemáticas. Tarefas matemáticas.
Material didáctico.
Os números naturais. Os sistemas de numeración. Desenvolvemento do concepto de número.
Sistemas de numeración.
A adición e a subtracción. Iniciación aos problemas de cálculo.
Problemas aditivos e substractivos.
Os algoritmos.
A multiplicación e a división. Problemas multiplicativos e de división.
Os algoritmos.
A divisibilidade

Planificación
Metodoloxías / probas Competencias / Resultados Horas lectivas (presenciais e virtuais) Horas traballo autónomo Horas totais
Sesión maxistral A38 18 29 47
Prácticas de laboratorio A38 A39 A40 A41 A42 B1 B2 B3 B4 B5 B8 B9 B11 B12 B15 B18 B19 B25 C1 C3 C6 C7 C8 21 25 46
Proba mixta A40 B2 B3 B4 B8 B9 B22 C1 3 11 14
Lecturas A39 A41 A42 B1 B15 C7 C8 0 10.5 10.5
Actividades iniciais B18 C4 C7 1 0 1
Discusión dirixida A39 A40 B2 B3 B8 B18 2 1 3
Traballos tutelados A38 A39 A40 A41 A42 B1 B2 B3 B5 B8 B9 B10 B11 B12 B15 B21 B22 B23 B24 C1 C3 C4 C6 C8 0 26.5 26.5
 
Atención personalizada 2 0 2
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Sesión maxistral Exposición dos distintos temas por parte do profesorado, buscando presentar a información e motivar o estudo e o traballo. Ao ser a docencia en modalidade híbrida, realizaranse de forma virtual.
Prácticas de laboratorio Traballo na aula sobre aspectos concretos dos diferentes temas, resolvendo cuestións que ilustren ou apliquen os contidos da materia, seguindo guións máis ou menos abertos, e coa axuda de materiais.
Proba mixta Proba que integra preguntas tipo de probas de ensaio e preguntas tipo de probas obxectivas.
En canto a preguntas de ensaio, recolle preguntas abertas de desenvolvemento. Ademais, en canto preguntas obxectivas, pode combinar preguntas de resposta múltiple, de ordenación, de resposta breve, de discriminación, de resolución de problemas, de completar e/ou de asociación. Nestas probas avaliaranse os contidos impartidos na sesións maxistrais, nas prácticas de laboratorio e nas lecturas dos apuntamentos da materia subidos ao Moodle.
Lecturas Material escrito que se propón aos estudantes para coñecer diferentes cuestións do temario.
Actividades iniciais Diálogo entre o/a docente e o estudantado para coñecer os intereses e motivacións do estudantado.
Discusión dirixida Diálogo na aula entre estudantes e co profesorado, dirixido por este último, sobre aspectos concretos dos diferentes temas
Traballos tutelados Proporase un traballo, a realizar en grupo, relacionado con algún contido da materia. Presentarase un informe escrito e realizarase unha presentación na aula, combinando o uso de recursos TIC con exposición oral.
Realizarase polo menos unha tutoría de seguimento na que o grupo debe expor oralmente os progresos ata ese momento e as liñas de continuidade, ademais dun guión escrito.

Atención personalizada
Metodoloxías
Prácticas de laboratorio
Proba mixta
Traballos tutelados
Descrición
A atención personalizada descríbese como momentos de traballo presencial co/coa docente.
A forma e o momento en que se desenvolven indicaranse en relación a cada actividade ao longo do curso segundo o plan de traballo da materia.
As titorías individuais poderán ser vía Teams ou presenciais.
As titorías grupais realizaranse vía Teams.

Os traballos tutelados guiaranse mediante titorías grupais vía Teams.
Cada grupo de estudantes deberá acudir a aquelas titorías de seguimento que convoque o docente, e expor oralmente os seus progresos ata esa data e liñas de continuidade previstas.

Avaliación
Metodoloxías Competencias / Resultados Descrición Cualificación
Prácticas de laboratorio A38 A39 A40 A41 A42 B1 B2 B3 B4 B5 B8 B9 B11 B12 B15 B18 B19 B25 C1 C3 C6 C7 C8 Resolución das distintas actividades grupais, cuestións e problemas propostos nas prácticas de laboratorio, entregadas en tempo e forma. Terase en conta a capacidade de análise, o rigor na argumentación, a precisión, e a claridade de exposición. 20
Proba mixta A40 B2 B3 B4 B8 B9 B22 C1 Proba escrita presencial. Valolarase as respostas concretas e precisas, o grao de corrección segundo o requerido en cada pregunta, e a claridade na exposición.
Engloba contidos das prácticas de laboratorio, das lecturas e da sesión maxistral. Serán probas individuais.
40
Traballos tutelados A38 A39 A40 A41 A42 B1 B2 B3 B5 B8 B9 B10 B11 B12 B15 B21 B22 B23 B24 C1 C3 C4 C6 C8 Valorarase o grado de consecución dos obxectivos cumprindo as directrices docentes, o rigor, a argumentación, a profundidade da análise das situacións propostas, e a claridade da exposición.
Realizaranse en grupo e expoñerase na aula nas últimas semanas do curso.
40
 
Observacións avaliación
Opción A. Alumnado que asiste e participa no 80% das sesións interactivas:

A cualificación final será consecuencia dos resultados obtidos nos seguintes apartados:

Prácticas de laboratorio: 20%

Proba mixta: 40%

Traballo tutelado: 40%

Cada actividade e cada apartado será cualificado nunha escala de 0 a 10.

Para superar a materia cómpre acadar un mínimo de 5 sobre 10 en cada un dos tres apartados anteriores. Nese caso, a cualificación total final será a media ponderada destes tres apartados segundo as porcentaxes antes indicadas.

En caso de non superar algún dos apartados, a cualificación final será a de suspenso, correspondente ao apartado non superado.

Na 2ª oportunidade recuperaranse só aqueles apartados suspensos na 1ª, e a cualificación final calcularase de xeito análogo. Isto é, coa media ponderada seguindo as mesmas porcentaxes no caso de ter superados os 3 apartados, e coa nota correspondente ao apartado non superado en caso contrario. 


Opción B. Alumnado que non asiste ou non participa no 80% das sesións interactivas:

Neste caso a avaliación non será como no caso anterior, senón que a proba mixta constituirá o 100% da cualificación final.

Non obstante, este alumnado pode optar, se o prefire, por se integrar nalgún grupo de traballo, formado indiferentemente por alumnado asistente ou non asistente, e realizar o traballo tutelado. Neste caso, a cualificació do traballo tutelado constituiría o 20% da nota final e a proba mixta final o 80%, sempre e cando ambas partes teñan unha cualificación non inferior a 5 sobre 10. En caso contrario, a nota final será a correspondente á parte suspensa. 

Na 2ª oportunidade recuperaranse só aqueles apartados suspensos na 1ª, e a cualificación final calcularase de xeito análogo. Isto é, coa media ponderada seguindo as mesmas porcentaxes no caso de ter superados os 3 apartados, e coa nota correspondente ao apartado non superado en caso contrario.


Con carácter xeral para todo o alumnado:

Cada estudante debe colocar no seu perfil de usuario de Moodle unha foto  que o identifique.

As faltas de ortografía nos traballos e materiais presentados reducirán a puntuación final.

Nos traballos de avaliación que se entreguen os contidos deben estar apropiadamente referenciados ao longo do traballo e no apartado de referencias usando certas normas. O texto literal debe declararse usando ditas normas. No parafraseado deben figurar as fontes orixinais das ideas que se reelaboran. A presencia de fontes científicas no traballo é un signo de credibilidade que é un requisito imprescindible para demostrar a excelencia académica.

Recoméndase consultar:https://www.udc.es/gl/biblioteca/servizos/apoio_investigacion/servizos_apoio/index.html

Tense que evitar o plaxio.

As citas e as referencias a calquera texto debe declararse, o uso literal do texto ou ideas doutros autores parafraseadas sen declarar a fonte supón o suspenso do traballo en aplicación do artigo 14.4 da NORMAS DE AVALIACIÓN, REVISIÓN E RECLAMACIÓN DAS CUALIFICACIÓNS DOS ESTUDOS DE GRAO E MESTRADO UNIVERSITARIO, aprobada polo Consello de Goberno do 19 de decembro de 2013 e modificada o 29 de xuño de 2017, na que se indica que "na realización de traballos, o plaxio e a utilización de material non orixinal, incluído aquel obtido a través de internet, sen indicación expresa da súa procedencia e, se é o caso, o permiso do seu autor/a, poderá ser considerada causa de cualificación de suspenso na actividade".

Fontes de información
Bibliografía básica (). .

ALSINA, C. ‑ FORTUNY, J.M.(1994) "La matemática del consumidor" (Institut Català delConsum:Barcelona)

ÁLVAREZ, A. (1995) "Uso de la calculadora en el aula"(carpeta E.S.O.) (Narcea:Madrid)

ÁLVAREZ, A. (1996) "Actividades matemáticascon materiales didácticos" (carpeta para la E.S.O.) (Narcea:Madrid)

ANTÓN, J.L. y otros (1994) "Taller deMatemáticas" (carpeta E.S.O.) (Narcea:Madrid)

BAROODY, A.J. (1988) "El pensamientomatemático de los niños" (Vi­sor‑MEC:Ma­drid)

CALLEJO, M.L. (1994) "Un club matemáticopara la diversidad" (Narcea:Madrid)

CASTELNUOVO, E. (1990) "Didáctica de lamatemática moderna" (Trillas:Mexico)

CASTRO, E. (ed.)(2001) "Didáctica de la Matemática en la Educación Primaria".(Síntesis: Madrid)

CHAMORRO, Mª del CARMEN (coord.) (2003) Didáctica de las Matemáticas para Primaria .(Pearson: Madrid)

CHAMOSO, JOSÉ; RAWSON, WILLIAM ( 2003 ) Matemáticas en una tarde de paseo ( Nivola: Madrid)

CHEVALLARD, Yves - BOSCH, Marianna - GASCÖN, Josep(1997) "Estudiar Matemáticas. El eslabón perdido entre enseñanza yaprendizaje" (Horsori: Barcelona)

COCKCROFT,W.H. (1985) "Las matemáticas sí cuentan" (M.E.C.: Madrid)

COMAP ( 1999 ) Las matemáticas en la vida cotidiana ( Addison-Wesley:Madrid)

CORBALÁN, F. (2002) "La matemática aplicada a la vidacotidiana" (Graó:Barcelona)

DICKSON, L. ‑ BROWN, M. ‑ GIBSON, O. (1991) "Elaprendizaje de las matemáticas" (Labor / M.E.C.:Madrid)

FISHER, R. -VINCE, A. (1990) "Investigando las Matemáticas" 4 vol. (Akal:Madrid)

GALLEGO LÁZARO, CARLOS... [et al.] (2005) Repensar el aprendizaje de las matemáticasMatemáticas para convivir comprendiendo el mundo ( Graó:Barcelona)

GIMÉNEZ, JOAQUIM; SANTOS, LEONOR; DA PONTE,JOAO PEDRO (coords.) ( 2004 ) La actividad matemática en elaula Homenaje a Pablo Abrantes ( Graó: Barcelona)

GODINO, JUAN D. (2003) “ProyectoEdumat-Maestros. Matemáticas y su Didáctica para Maestros” URL: http://www.ugr.es/~jgodino/edumat-maestros/welcome.html

GÓMEZ CHACÓN, INÉS Mª; FIGUERAS OCAÑA, LOURDES; MARÍN RODRÍGUEZ, MARGARITA ( 2001 ) Matemáticasen la red: Internet en el aula de Secundaria ( Ministerio deEducación y Ciencia – nancea: Madrid)

GORGORIÓ, N.; DEOULOFEU, J.; BISHOP, A. (coords.) ( 2000) Matemáticas y educaciónRetos y cambios desde una perspectiva internacional / (Graó:ICE de la Universitat de Barcelona; Barcelona)

LLINARES, S. - SÁNCHEZ, M.V. (1990) "Teoríay Práctica en Educación Matemática" (Alfar:Sevilla)

MAZA, C. (1989) "Sumar y restar" (Visor:Madrid)

MAZA, C. (1991) "Multiplicar ydividir" (Visor:Madrid)

N.C.T.M. (2003) "Principios yEstándares para la educación matemática" (S.A.E.M. “Thales”:Sevilla)

ORTON, A.(1990) "Didáctica de las matemáticas" (Morata/M.E.C.: Madrid)

UDINA IABELLÓ, F. (1989) "Aritmética y calculadoras" (Síntesis:Madrid)

VELÁSQUEZ, FIDELA (coord.) (2004) Matemáticase Internet ( Graó: Barcelona)

Os libros da colección "Matemáticas:cultura y aprendizaje" de la editorial Síntesis.

Bibliografía complementaria


Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente

Materias que se recomenda cursar simultaneamente

Materias que continúan o temario
Educación matemática II/652G02018
Educación matemática III/652G02024
Resolución de problemas en matemática/652G02030

Observacións

Recoméndase os envíos dos traballos tutelados telemáticamente. En caso contrario, empregar a impresión a dobre cadra, papel reciclado,  evitar imprimir borradores, e non utilizar prásticos.  

Débese facer un uso sostible dos recursos e a prevención de impactos negativos sobre o medio natural.

Débese ter en conta a importancia dos principios éticos relacionados cos valores da sostenibilidade nos comportamentos persoais e profesionais.



(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías