Competencias do título |
Código
|
Competencias / Resultados do título
|
Resultados de aprendizaxe |
Resultados de aprendizaxe |
Competencias / Resultados do título |
Analizar criticamente procesos, accións e proxectos socioeducativos identificando a súa perspectiva ética e/ou paradigma.
|
A2 A9 A10 A11
|
B5
|
C1 C4
|
Familiarizarse coas metodoloxías participativas descubrindo as posibilidades que ofrecen para empoderar ás persoas e os grupos sociais e transformar a sociedade e o mundo. |
A1 A9 A10 A11 A18 A19
|
B2 B5
|
C1 C4
|
Vincular a acción socioeducativa e concretamente o deseño e desenvolvemento de proxectos socioeducativos coa extensión da democracia participativa, a xustiza social e os Dereitos Humanos |
A1 A9 A10 A11
|
B1 B2 B5
|
C1 C4
|
Aplicar habilidades de reflexión e traballo cooperativo á lectura, interpretación e discusión de fontes primarias de información (documentos impresos, electrónicos, audiovisuais, etc.) e tamén á análise de experiencias de educación social mediante a realización dun traballo de campo. |
A6 A8 A9 A10 A11 A13
|
B1 B2 B5
|
C1 C3 C4
|
Utlizar o galego a nivel escrito e oral coa calidade lingüística requirida. |
|
|
C1
|
Coñecer referentes profesionais no ámbito da inserción laboral que teñen o galego como lingua de traballo |
A20
|
|
C4
|
Contidos |
Temas |
Subtemas |
NÚCLEO 1. Mapeando os proxectos de acción educativa sociocomunitaria no escenario do procomún |
1.1. O proxecto en educación social como construción educativa, sociocomunitaria e política.
1.2. As bases do proxecto: democracia participativa e xustiza social, autoxestión da vida cotiá, dereitos humanos, dereitos das seres humanas, obxectivos de desenvolvemento sostible, obxectivos do bo vivir e sostenibilidade.
1.3. Prácticas de innovación cidadá, creatividade social e micro utopías baseadas nos coidados.
1.4. O proxecto desde diferentes perspectivas epistemolóxicas. A perspectiva adaptativo-conservadora, a perspectiva educativo-reformadora, a perspectiva crítico-transformadora. O interese técnico, o interese práctico e o interese emancipador. Os paradigmas positivista, interpretativo, crítico, postcrítico e desconstrutivista |
NÚCLEO 2. : Metodoloxías de participación comunitaria na sociedade dos coidados |
2.1. Metodoloxías participativas e Investigación Acción Participativa
2.2. O ilusionismo social
2.3. A fotovoz e as pedagoxías feministas
2.4. A cartografía social
2.5. A metodoloxía Oásis
|
NÚCLEO 3. Fases e elementos dos proxectos socioeducativos |
3.1. O estudo do contexto e a negociación inicial
3.2. O traballo de campo, a devolución da información, o autodiagnóstico e a construción de acordos
3.3. A planificación das accións
3.4. O desenvolvemento das accións
3.5. Avaliación do proceso e dos resultados
3.6. Participación cidadá, grupos de traballo e estruturas organizativas e institucionais
3.7. Ferramentas e técnicas relacionadas coa información, coa participación e coa construción de acordos |
Núcleo 4. Procesos participativos en marcha: orzamentos participativos e rede muncial de cidades, pobos, barrios, illas en transición, investigación acción participativa feminista, |
4.1. Porta Aberta (A Coruña)
4.2. Decide Madrid
4.3. Orzamentos participativos en Portugal
4.4. Escenarios en transición
4.5. Microutopias da vida cotia: grupos de apoio mutuo, aplana a curva, etc.
4.6. Xustiza reproductiva, alfabetización menstrual crítica e IAP feminista |
Planificación |
Metodoloxías / probas |
Competencias / Resultados |
Horas lectivas (presenciais e virtuais) |
Horas traballo autónomo |
Horas totais |
Análise de fontes documentais |
A1 A2 A9 A10 A11 B1 |
8 |
25 |
33 |
Aprendizaxe colaborativa |
A1 A2 A6 A9 A10 A11 A13 C1 |
5 |
20 |
25 |
Estudo de casos |
A1 A6 A8 A9 A10 A11 A18 A19 A20 B1 C3 C4 |
5 |
25 |
30 |
Discusión dirixida |
A2 A9 A10 A11 A13 A20 B1 B5 C1 C4 |
12 |
12 |
24 |
Traballos tutelados |
A9 A10 A11 A13 A20 B1 B2 B5 C1 C4 |
12 |
24 |
36 |
|
Atención personalizada |
|
2 |
0 |
2 |
|
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado |
Metodoloxías |
Metodoloxías |
Descrición |
Análise de fontes documentais |
Presentación comprensiva de documentos multitextuais e análise e reflexión sobre o seu contido en relación con procesos participativos e propostas, perspectivas, experiencias e proxectos estudados. |
Aprendizaxe colaborativa |
Traballo en equipos, presencial ou on line, para contrastar puntos de vista sobre a información extraída dos documentos, realización de resumos analíticos e aplicación a estudos de caso e resolución de problemas. |
Estudo de casos |
Selección de casos (experiencias, proxectos, etc) para analizar e reflexionar sobre a súa vinculación cos contidos da materia.
Presentación de casos e/ou experiencias participativas na Galicia formando parte do "Programa Piloto para a docencia en galego no Grao en Educación social". Con unha finalidade dupla:
Visibilizar referentes profesionais que utilizan o galego como lingua de traballo.
Achegar praxes profesionais vencelladas á paricipación de diferentes colectivos na Galicia |
Discusión dirixida |
Posta en común do traballo de análise e reflexión realizado polos equipos sobre os documentos multitextuais e os casos estudados formulando argumentos con diferentes perspectivas tendo en conta a diversas propostas estudadas na materia. |
Traballos tutelados |
Traballo en equipo que implica a realización de traballo de campo en escenarios socioeducativos, aplicando a metodoloxia de estudo de caso ou a análise de documentos multitextuais e a recollida de datos mediante medios dixitais. Esixe asistencia obrigatoria ás titorías planificadas para guíar o proceso. |
Atención personalizada |
Metodoloxías
|
Traballos tutelados |
|
Descrición |
Supervisión nas clases interactivas e nas titorías do traballo en grupo que implica a realización dun estudo de caso. A estrutura e as condicións de realización entregaranse a comenzo de curso.
|
|
Avaliación |
Metodoloxías
|
Competencias / Resultados |
Descrición
|
Cualificación
|
Traballos tutelados |
A9 A10 A11 A13 A20 B1 B2 B5 C1 C4 |
Traballo en equipo: análise de estudos de caso, realización de microinvestigación con traballo de campo. Por exemplo, Fotovoz.
Criterios de cualificación do análise dos estudos de caso:
- Informe: adecuación aos requisitos de estrutura e contido, e elaboración da información.
- Apéndices: organización e análise de datos (fotos, resúmos, etc.).
- Traballo de campo (cantidade e pertinencia da recollida de datos, número de compoñentes do equipo, complexidade/diversidade dos datos).
|
45 |
Análise de fontes documentais |
A1 A2 A9 A10 A11 B1 |
Proba mixa que permite examinar ideas procedentes das fontes documentais, establecer conexións entre contidos, dar razóns e argumentar e deseñar unha acción socioeducativa a partir dun caso.
Criterios de avaliación:
- Definición de conceptos: mencionando/recoñecendo aspectos claves.
- Explicación de conceptos: presentación razonada das características ou implicacións relacionadas cos conceptos ou identificación de explicacións axeitadas
- Relación fundamentada entre contidos de propostas ou proxectos diferentes ofrecendo/recoñecendo información sobre as razóns dos vínculos.
- Acción socioeducativa coherente co caso e con as decisións metodolóxicas. |
45 |
Aprendizaxe colaborativa |
A1 A2 A6 A9 A10 A11 A13 C1 |
Cartafol do grupo (10%)
Criterios de avaliación do cartafol:
- análise da información
- presentación da información
- número de tarefas de clase incluidas |
10 |
|
Observacións avaliación |
Cualificación final Tanto o exame como o traballo colaborativo teñen que ser avaliados con nota mínima de 5 para poder considerarse aptos. Cando algunha das actividades de avaliación non acade a cualificación de aprobado e a suma dos poncentaxes sexa de 5 o superior a 5 a cualificación que figurará nas actas será a obtida na actividade suspensa. Integridade académica: Os contidos incluidos nos traballo deben estar
apropiadamente referenciados ao longo do texto e no apartado de
referencias usando as normas APA 6ª edición. O texto literal debe declararse
usando as normas APA 6ª edición. No parafraseo deben figurar as fontes
orixe das ideas que se reelaboran. A presenza de fontes no traballo é un signo de credibilidade que é requisito imprescindible para
demostrar excelencia académica. Recoméndase consultar: www.suagm.edu/umet/biblioteca/pdf/GuiaRevMarzo2012APA6taEd.pdf http://www.ugr.es/~plagio_hum/0401Prevencion.htm Política antiplaxio: As citas e referencias a calquera tipo de texto deben
declararse. O uso de texto literal ou ideas de outros autores ou autoras
parafraseadas sen declarar a fonte supón o suspenso do traballo en
aplicación do artígo 14.4 da normativa académica de avaliacións,
cualificacións e reclamacións, aprobada polo Consello de Goberno do 19 de
decembro de 2013, na que se indica que “na realización de traballos, o plaxio e
a utilización de material non orixinal, incluído aquel obtido a través de
internet, sen indicación expresa da súa procedencia e, se é o caso, o permiso
do seu autor/a, poderá ser considerada causa de cualificación de suspenso na
actividade". Debe consultarse: http://www.ugr.es/~plagio_hum/ http://blogbibliotecas.mecd.gob.es/2015/01/22/plagio-academico Prazo de Admisión de propostas para o traballo tutelado: Non serán admitidas propostas para o traballo tutelado unha vez rematado o prazo de admisión fixado na documentación complementaria que será entregará na clase. Composición dos grupos e traballo: Nas tarefas en grupo, incluído o traballo tutelado, a avaliación de cada membro variará en función da asistencia a clase, as sesións obrigatorias de seguimento e en función da implicación no proceso. Ao longo da realización do traballo e nas diversas convocatorias de avaliación ponde darse variacións na composición dos grupos e no número de compoñentes se, a criterio da profesora, así se asegura a elaboración apropiada do mesmo. Asistencia: Cunha asistencia inferior o 80% das clases presenciais non contará a nota da aprendizaxe colaborativa. É obrigatoria a asistencia do alumnado ao 80% das sesións. Se realiza o exame sen superar o requisito de asistencia, a cualificación final del alumnado será de 50% para o exame e 50% para o traballo tutelado. Nestos casos o alumnado ten que falar co profesorado sobre as condicións de realización do traballo. Dispensa académica de exención de asistencia: Aqueles e aquelas estudantes con dispensa académica de exención de asistencia serán avaliados a través de traballo e exame individual, igual que aqueles que non cumpran a asistencia do 80% das clases. A nota final será de 50% para o exame e 50% para o traballo tutelado. Será necesario unha nota igual ou superior a 5 sobre 10 para aprobar a materia. Nestos casos o alumnado ten que falar coa profesorado sobre as condicións de realización do traballo. Condición de NON PRESENTADO A condición de NON PRESENTADO só será acadada cando non realice ninguna das actividades de avaliación, é dicir nin o dossier, nin a proba de exame nin o traballo tutelado. A realización dalgunha das actividades de avaliación obriga recibir a correspondente cualificación. Linguaxe non discriminatoria: É obrigatorio o uso dunha linguaxe correto, respectuoso e inclusivo, evitando termos discriminatorios relativos a xénero, a etnia, a procedencia social, a diversidade funcional, a orientación sexual, etc. O non cumplimento deste requisito acarreará consecuencias negativas na nota de ata un punto menos. Transversalidade de xénero e interculturalidade:
´É obrigatorio a consideración de cuestións inclusivas en materia de xénero e interculturalidade e decolonialismo. O non cumplimento deste requisito acarreará consecuencias negativas na nota de ata un punto menos. Segunda convocatoria Seguirase os criterios definidos para a primeira convocatoria.
|
Fontes de información |
Bibliografía básica
|
Villasante, Tomás R. (2006). Desbordes creativaos. Estilos y estrategias para la transformación social.. Madrid: La Catarata
Andreotti, Vanessa et al. (2019). Da casa construída pela modernidade o micelio saudável. Sinergias – diálogos educativos para a transformação social
Max-Neef, Manfred (1998). El desarrollo a escala humana. Conceptos, aplicaciones y algunas reflexiones. Barcelona: Icaria
Encina, J. y Ávila, María Ángeles (2014). El desempoderamiento. Viviendo la construcción de un nuevo mundo sin poder. Sevilla: Edita UNILCO-espacio nómada
Hernández, Mª Dolores; Martín, Pedro y Tomás R. Villasante (2003). Estilos y coherencias entre las metodologías creativas. Metodologías y presupuestos participativos
Soliz, Fernanda y Maldonado, Adolfo (2012). Guía de metodologías comunitarias participativas Guía No. 5 . Clínica Ambiental
Encinas, Javier et al (2010). Ilusionismo social. Investigación participativa y culturas populares. http://ilusionismosocial.org/
ENDA América Latina - Colombia (2003). La cartografía social como recurso metodológico para el proyecto barrios del mundo. http://territorioyculturapuj.files.wordpress.com/2010/07/la-cartografia-social-como-recurso-metodolo
García Barón, Catalina (2005). La cartografía social en la práctica. http://www.quartiersdumonde.org/uploads/documento/archivo/25/Documento_de_sistematizaci_n_de_la_util
Sanz Vega,Carlos Miguel; Noriega Pérez, Alba; Noguerol del Cid, Carmen y Serra Lorenzo, Rubén (2018). Manejo de la técnica Fotovoz como herramienta comunitaria. RqR
Andreotti, Vanessa et al. (2015). Mapping interpretations of decolonization in the context of higher education. Decolonization: Indigeneity, Education & Society
Instituto ELOS (s/d). Metodologia Elos Manual de Bolso .
Fernández Ramos, Javier y Piñeiro García de León,Concepción (2015). Metodología OASIS: vivir el cambio que queremos ver en el mundoEREMOS VER EN EL MUNDO. REVISTA INTERNACIONAL sobre INVESTIGACIÓN en EDUCACIÓN GLOBAL y para el DESARROLLO
Red Cimas (2015). Metodologías Participativas. http://www.book2look.com/book/wAaFoznPtl
ALBERICH, Tomás. et al. (2010). Metodologías Participativas. Manual. http://www.redcimas.org//archivos/libros/manual_2010.pd
Lather, Patti (2006). Paradigm proliferation as a good thing to think with: teaching research in education as a wild profusion. International Journal of Qualitative Studies in Education
Escalante Ruiz, María Gracia (2015). Photovoice: voces sin sonido. Servicios Sociales y Política Social
Encina, Javier y Ezeiza, Ainoa (2017). Sin poder. VolapuK |
Basaigoti, Manuel; Bru, Paloma y Lorenzada, Concha (2001): IAP (Investigación-acción participativa) “de bolsillo”.
Madrid: ACSUR-Las Segovias. Lorenzana, Concha (ed.)
(2002): Tomamos la palabra. Experiencias de ciudadanía participativa.
Barcelona: Icaria/ACSUR-Las Segovias. Bibliografía xeral Ander Egg, E. (1988). Formulación de Proyectos
de Acción Social. Buenos Aires: Húmanitas Ander Egg, E. (1990). Repensando la
investigación-acción participativa. Comentarios, Críticas y sugerencias.
Vitoria-Gasteiz: Servicio de Publicaciones, Gobierno Vasco. Ander Egg, E. (1997). Cómo elaborar un
proyecto. (15ª ed.). Albacete: Editorial. Instituto de Ciencias Sociales
Aplicadas. Ander Egg, E. y Aguilar, María José (2005). Guía
para diseñar proyectos sociales y culturales. Buenos Aires: Lumen / Humanitas. Feliz, T. (2010). Diseño de Programas de
Educación Social. Madrid: McGraw Hill. Herrero García, G. Y Ramírez Navarro, J.M. (2006).
Manual práctico para elaborar Proyectos sociales. Madrid: Siglo XXI
Parcerisa, A., Ginés, N. Y Forés, A. (Coord).(2010).
La Educación social: una mirada didáctica. Barcelona: Graó |
Bibliografía complementaria
|
(). .
Fdez. Casadevante, José Luis; Morán, Nerea y Prats, Fernando (2018). Ciudades en movimiento. Avances y contradicciones en las políticas municipalistas desde la óptica de las transiciones ecosociales. FUHEM
Welp, Yanina (2018). Todo lo que necesitás saber sobre las democracias del siglo XXI. Buenos Aires: Paidós |
|
Recomendacións |
Materias que se recomenda ter cursado previamente |
|
Materias que se recomenda cursar simultaneamente |
Teoría da educación/652G03001 |
|
Materias que continúan o temario |
|
Observacións |
Facer un uso sostible dos recursos e da prevención de impactos negativos sobre o medio natural no relativo a realización dos traballos da materia. Ter en conta os principios éticos relacionados coa sostenibilidade nos comportamentos personais e profesionais. Segundo se recolle nas distintas normativas de aplicación para a docencia universitaria deberase incorporar a perspectiva de xénero nesta materia (usarase linguaxe non sexista, utilizarase bibliografía de autores e autoras, propiciarase a intervención en clase de alumnos e alumnas, analizase os textos tendo en conta estereotipos e nesgos). Será obrigatorio a utilización dunha linguaxe inclusivo e do tratamento da perspectiva de xénero nos traballos da materia. De non ter sido considerados podería penalizarse a nota final con un punto menos por cada aspecto. Traballárase para identificar e modificar prexuízos e actitudes sexistas, e influirase na contorna para modificalos e fomentar valores de respecto e igualdade. Deberanse detectar situacións de discriminación por razón de xénero e proporanse accións e medidas para corrixilas. Facilitarase a plena integración do alumnado que por razón físicas, sensoriais, psíquicas ou socioculturais, experimenten dificultades o acceso axeitado, igualitario e proveitoso á vida universitaria. A integridade académica terá que estar presente nos traballos realizados no senso de referenciar axeitadamente as fontes orixinais e usar os modos de citación axeitados para honrar as autoras e autores das ideas utilizados nos mesmos. Non cumprir con este requisito carrexará consecuencias negativas na calificación final en función do alcance da falta cometida. |
|