Competencias do título |
Código
|
Competencias / Resultados do título
|
Resultados de aprendizaxe |
Resultados de aprendizaxe |
Competencias / Resultados do título |
Recoñecer a problemática das adicións como unha responsabilidade socio-comunitaria. |
A1 A14 A17
|
B3
|
C4 C8
|
Discriminar os límites existentes entre a conduca normal e as conducas aditivas. |
A14
|
|
|
Analizar os principais factores que interveñen, así como as pautas e liñas de actuación fundamentais, dirixidos á prevención das condutas aditivas. |
A8 A12
|
|
|
Analizar os principais factores predispoñentes e precipitantes das condutas aditivas
|
A4 A5
|
B1 B2
|
|
Valorar a importancia da prevención das condutas aditivas no eido socio-comunitario. |
A8
|
B5
|
C7
|
Deseñar e avaliar iniciativas e intervencións socioeducativas de carácter preventivo no campo das adicións. |
A7 A21
|
B4 B6
|
C1 C6
|
Contidos |
Temas |
Subtemas |
MÓDULO I: Aproximación conceptual ás adicións. |
1.1. Límites entre as condutas normais e as condutas aditivas.
1.2. Clasificación das adicións.
1.3. Semellanzas e diferenzas entre as adicións químicas e as psicolóxicas.
1.4. Características das condutas aditivas.
1.5. Factores de inicio y mantemento das adicións.
1.6. Patoloxía dual: comorbilidade entre as adicións e outros trastornos mentais |
MÓDULO II: Adicións psicolóxicas. |
2.1. Xogo patolóxico.
2.2. Adición ao sexo.
2.3. Adición ás compras.
2.4. Adición á comida.
2.5. Adición ao traballo.
2.6. Adición ao exercicio físico.
2.7. Adición ao móvil.
2.8. Adicción a Internet.
2.9. Otros tipos de adicciones psicolóxicas. |
MÓDULO III: Adicións químicas. |
3.1. Adición ao alcohol.
3.2. Adición á nicotina.
3.3. Adición ás anfetaminas.
3.4. Adición ao cannabis.
3.5. Adición aos alucinóxenos.
3.6. Adición aos inhalantes.
3.7. Adición á cocaína.
3.8. Adición aos opiáceos.
3.9. Adición a outros tipos de drogas. |
MÓDULO IV: Prevención de condutas aditivas. |
4.1. Tipos de prevención.
4.2. Obxectivos a conseguir no tratamento de cualqueira dependencia.
4.3. Liñas de intervención comúns a todas as adicións.
4.4. Prevención de recaídas: estratexias de intervención.
4.5. Programas de prevención: deseño, avaliación e intervención. |
Planificación |
Metodoloxías / probas |
Competencias / Resultados |
Horas lectivas (presenciais e virtuais) |
Horas traballo autónomo |
Horas totais |
Aprendizaxe colaborativa |
A4 A5 A7 A8 A14 B1 C4 |
2 |
6 |
8 |
Discusión dirixida |
A1 A5 A8 A12 A14 A21 B5 B6 C1 C2 |
4 |
4 |
8 |
Estudo de casos |
A1 A5 A7 A8 A12 A14 B4 B5 |
5 |
5 |
10 |
Portafolios do alumno |
A5 A7 A8 A14 A17 A21 B1 B3 B5 C4 C8 |
3 |
15 |
18 |
Proba mixta |
A1 A5 A8 A14 A21 B1 B5 C4 |
3 |
32 |
35 |
Resumo |
A14 B1 B2 C4 |
4 |
6 |
10 |
Sesión maxistral |
A1 A2 A5 A8 A16 A21 B4 C7 |
15 |
15 |
30 |
Solución de problemas |
A5 A8 A12 A14 A21 B1 B4 C4 |
2 |
2 |
4 |
Simulación |
A7 A12 A21 C4 |
2 |
2 |
4 |
Análise de fontes documentais |
A5 A8 A14 B1 B5 C4 C6 |
2 |
6 |
8 |
|
Atención personalizada |
|
15 |
0 |
15 |
|
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado |
Metodoloxías |
Metodoloxías |
Descrición |
Aprendizaxe colaborativa |
Tanto nas sesións expositivas como interactivas proporanse actividades en pequeno grupo co obxectivo de favorecer a aprendizaxe mutua (planificación conxunta, comunicación multidireccional, etc.). |
Discusión dirixida |
O profesorado guiará o debate sobre diversas temáticas relativas ás adicións co obxectivo de promover o debate grupal, o intercambio de opinións e experiencias, etc. |
Estudo de casos |
Ao longo das sesións interactivas formularanse algunhas casuísticas relacionadas coa adición co obxecto de analizar en profundidade as súas causas, factores mantedores e consecuencias. |
Portafolios do alumno |
Cada estudante deberá recompilar todas as actividades propostas nas sesións interactivas nun dosier que entregará ao final do cuadrimestre, nunha data a sinalar polo profesorado. A entrega deste dosier é individual. |
Proba mixta |
Para a avaliación dos contidos abordados nas sesións expositivas o alumnado deberá efectuar unha proba mixta que incluirá preguntas tipo test e outras de resposta curta (preguntas a respostar cunha palabra ou en poucas liñas, de completar, de poñer un exemplo, unha definición dalgún termo relevante, etc.). |
Resumo |
Consiste nunha síntese dos principais contidos traballados. É un recurso óptimo para facilitar a comprensión do texto e a concentración persoal sobre o material obxecto de estudo. É tamén unha axuda importante para o repaso e a preparación de exames. |
Sesión maxistral |
As sesións expositivas serán desenvolvidas polo profesorado mediante presentacións en power point dos principais contidos de temario. |
Solución de problemas |
Entre as actividades propostas ao longo do curso, desenvolveranse algunhas nas que o alumando deberá aportar solucións a problemas formulados en relación ás adicións. |
Simulación |
Técnica de dinámica de grupos que ten como obxectivo axudar a desenvolver a perspectiva social e a empatía mediante a representación de diferentes papeis dentro de situacións conflitivas onde interveñen diferentes posturas que teñen que ser combinadas. Utilízase para traballar as relacións interpersoais, o comportamento, os valores e as actitudes. |
Análise de fontes documentais |
Durante o desenvolvemento das sesións expositivas e interactivas proporcionaranse diversas fontes audiovisuais e escritas relacionadas cos contidos do temario co obxectivo de que o alumnado analice e comprenda os aspectos psicolóxicos e sociais implicados nas adicións. |
Atención personalizada |
Metodoloxías
|
Portafolios do alumno |
Proba mixta |
|
Descrición |
Tanto a preparación do exame como a realización das actividades que se incluirán no portafolio serán obxecto de atención individualizada ao longo do curso durante as horas de titorías. Estas titorías faranse preferentemente de forma presencial (titorías individuais). Porén, se a situación sanitaria xeral así o esixe, poderán desenvolverse titorías de forma virtual (correo electrónico, Moodle, Teams).
|
|
Avaliación |
Metodoloxías
|
Competencias / Resultados |
Descrición
|
Cualificación
|
Portafolios do alumno |
A5 A7 A8 A14 A17 A21 B1 B3 B5 C4 C8 |
En relación co portafolio valorarase:
- A adecuación metodolóxica das propostas de traballo.
- A profundidade do contido.
- O dominio das aplicacións empregadas na elaboración das propostas educativas.
- A utilización de fontes documentais complementarias e actuais.
- A presentación e a claridade na exposición. |
50 |
Proba mixta |
A1 A5 A8 A14 A21 B1 B5 C4 |
- Nas preguntas tipo test, definiranse diversas alternativas de resposta onde só unha será a correcta. Penalizaranse os erros nas respostas.
- Nas preguntas de resposta aberta, valorarase a precisión e claridade nas respostas, de tal xeito que o estudante amose un axeitado dominio e comprensión dos contidos avaliados. |
50 |
|
Observacións avaliación |
OPCIÓN A Alumnado con dedicación completa: asistencia/participación nas actividades de clase igual ou superior ao 85%: a) Elaboración e presentación do portafolio/dosier de prácticas (50%). b) Exame escrito (tipo proba mixta) sobre os contidos da materia (50%). OPCIÓN B Alumnado cunha asistencia/participación nas actividades de clase inferior ao 85% e alumnado con recoñecemento de dedicación a tempo parcial e dispensa académica de exención de asistencia, segundo establece a "Norma que regula o réxime de dedicación ao estudo e a permanencia e a progresión dos estudantes de grao e mestrado universitario na Universidade daCoruña" (aprobada en Consello de Goberno de 28 de xuño de 2016): Exame escrito sobre os contidos teórico-prácticos da materia (100%). OBSERVACIÓNS ADICIONAIS: Para o alumnado asistente (opción A): 1. Para superar a materia é necesario obter unha puntuación do 50% do peso de cada unha das partes obxecto de avaliación (dosier e proba mixta). 2. O dosier presentarase antes da data do exame oficial (para presentarse ao exame é condición indispensable ter presentado o dosier). Para todo o alumnado (opcións A e B): 1. A convocatoria de xullo (2ª oportunidade) estará sometida aos mesmos criterios que a convocatoria de maio/xuño (1ª oportunidade). 2. Segundo establecen as "Normas de avaliación, revisión e reclamación das cualificacións dos estudos de grao e mestrado universitario (aprobada o 19/12/2013 e modificada o 30/04/2014) no Art. 21.2: Considerarase como “Non presentado” (NP) a aquel estudante que, estando matriculado na materia, non concorra ás distintas actividades de avaliación que se establecen para o curso académico. Así, será cualificado como “Non presentado” cando: a) Non complete o proceso de avaliación continua, nas condicións que figure na guía docentes, ou b) Non se presente á proba do período oficial de avaliación. 3. No relativo á realización fraudulenta (plaxio) das
probas de avaliación, a cualificación axustarase ao establecido no artigo 14.
4. Normas de avaliación, revisión e reclamación das cualificacións dos estudos
de grao e mestrado universitario: "Na realización de traballos, o plaxio e
a utilización de material non orixinal, incluído aquel obtido a través da
internet, sen indicación expresa da súa procedencia e, se é ou caso, ou permiso
do seu autor/a, poderá ser considerada causa de cualificación de suspenso na
actividade. Todo iso sen prexuízo das responsabilidades disciplinarias ás que
puidese haber lugar tras o correspondente procedemento". Dacordo con esta
norma, a realización fraudulenta de calquera actividade obxecto de avaliación
implicará a cualificación de "0" (Suspenso) na convocatoria vixente.
|
Fontes de información |
Bibliografía básica
|
Echeburúa, E. (2001). Abuso de alcohol. Madrid: Editorial síntesis
Echeburúa, E., Labrador, F. J. y Becoña, E. (Coords.) (2009). Adicción a las nuevas tecnologías en adolescentes y jóvenes. Madrid: Pirámide
Echeburúa, E. y Corral, P. (2010). Adicción a las nuevas tecnologías y a las redes sociales en jóvenes: un nuevo reto. Adicciones, 22(2), 91-96
Echeburúa, E. y Requesens, A. (2012). Adicción a las redes sociales y nuevas tecnologías en niños y adolescentes. Madrid: Pirámide
Becoña, E. (2002). Bases científicas de la prevención de las drogodependencias. Madrid: Ministerio del Interior
López, A. y Becoña, E. (2006). El craving en personas dependientes de la cocaína. Anales de Psicología, 22(2), 205-211
Echeburúa, E., Becoña, E. y Labrador, F. J. (Coords.) (2010). El juego patológico. Avances en la clínica y en el tratamiento. Madrid: Pirámide
Echeburúa, E. (1994). Evaluación y tratamiento de los trastornos adictivos. Madrid: Fundación Universidad-Empresa
Echeburúa, E. y Corral, P. (1997). Evaluación y tratamiento de un caso clínico de alcoholismo. Madrid: Pirámide
Becoña, E. y Vázquez, F. (2001). Heroína, cocaína y drogas de síntesis. Madrid: Editorial síntesis
Echeburúa, E. y Corral, P. (2008). Juego responsable: ¿una alternativa para la prevención y el tratamiento de la ludopatía?. Adicciones, 20(4), 321-326
Fernández-Montalvo, J. y Echeburúa, E. (1998). Laborodependencia: cuando el trabajo se convierte en adicción. Revista de Psicopatología y Psicología Clínica, 3(2), 103-120
Maciá, D. (1996). Las drogas: conocer y educar para prevenir. Madrid: Pirámide
Becoña, E. (2000). Los adolescentes y el consumo de drogas. Papeles del Psicólogo, 77, 25-32
Becoña, E. y Calafat, A. (2005). Los jóvenes y el alcohol. Madrid: Pirámide
Becoña, E. y Martín, E. (2004). Manual de intervención en drogodependencias. Madrid: Editorial Síntesis
Servicio Extremeño de Salud (2008). Manual de intervención en juego patológico. Badajoz: Junta de Extremadura
Fernández-Montalvo, J. y Echeburúa, E. (1997). Manual práctico del juego patológico. Madrid: Pirámide
Corral, P., Echeburúa, E. e Irureta, M. (2005). Perfil psicopatológico diferencial de las mujeres ludópatas: implicaciones para el tratamiento. Análisis y Modificación de Conducta, 31, 539-556
Echeburúa, E. (2005). Retos de futuro en el tratamiento del juego patológico. Adicciones, 17(1), 11-16
Labrador, F. J. (Coord.) (2011). Técnicas de modificación de conducta. Madrid: Pirámide
Echeburúa, E. (2012). ¿Existe realmente la adicción al sexo?. Adicciones, 24(4), 281-286 |
|
Bibliografía complementaria
|
Graña, J. L. (1994). Conductas adictivas. Teoría, evaluación y tratamiento. Madrid: Debate
APA (2014). DSM 5. Manual diagnóstico y estadístico de los trastornos mentales. Buenos Aires: Panamericana
Bach, E. y Forés, A. (2010). La asertividad para gente extraordinaria. Barcelona: Plataforma Editorial
Caballo, V. E. (1993). Manual de evaluación y entrenamiento de las habilidades sociales. Madrid: Siglo XXI
Robles, H. y Peralta, M. I. (2009). Programa para el control del estrés. Madrid: Pirámide
Lega, L. I., Caballo, V. E. y Ellis, A. (2009). Teoría y práctica de la terapia racional emotivo-conductual. Madrid: Siglo XXI
Beck, A. T., Wright, F. D., Newman, C. F. y Liese, B. S. (1999). Terapia cognitiva de las drogodependencias. Barcelona: Paidós
Ellis, A., McInerney, J. F., DiGiuseppe, R. y Yeager, R. J. (1992). Terapia racional-emotiva con alcohólicos y toxicómanos. Bilbao: Desclée De Brouwer |
|
Recomendacións |
Materias que se recomenda ter cursado previamente |
|
Materias que se recomenda cursar simultaneamente |
|
Materias que continúan o temario |
|
Observacións |
Esta materia abogará pola utilización dunha linguaxe inclusiva, tanto
nas intervencións nas aulas como nos contidos traballados e actividades desenvolvidas.
En coherencia con esta perspectiva, propiciarase a intervención de alumnas e
alumnos nas aulas. |
|