Competencias do título |
Código
|
Competencias / Resultados do título
|
Resultados de aprendizaxe |
Resultados de aprendizaxe |
Competencias / Resultados do título |
Adquisición do coñecemento do significado ético e xurídico do exercicio profesional da Terapia ocupacional |
A1 A8 A11 A15 A16 A18 A19 A20 A23 A24 A25 A34
|
B6 B10 B17
|
C4 C7 C8
|
Comprensión e utilización dos principais conceptos éticos, deontolóxicos e xurídicos manexados pola Terapia ocupacional |
A8 A11 A15 A16 A18 A19 A20 A23 A25
|
B6 B10 B17
|
C7
|
Adquisición de habilidades para identificar y avaliar os problemas éticos presentes na prática asistencial dos terapeutas ocupacionais |
A1 A8 A11 A15 A16 A19 A20 A23 A34
|
B6 B10 B17
|
|
Adquisición de habilidades para a xestión dos feitos, os valores e os dereitos nos procesos de toma de decisións no exercicio profesional |
A1 A8 A15 A16 A18 A19 A20 A23 A24 A25 A34
|
B3 B4 B5 B6 B9 B10 B17 B28 B29
|
C4 C7
|
Contidos |
Temas |
Subtemas |
Tema 1. O dereito
|
As razóns do Dereito: que, por que e para que o Dereito? O Dereito como prática social: normatividade, coactividade e carácter institucional. O ámbito do Dereito: Dereito e outras ordes normativos. A estrutura do Dereito: principios constitucionais básicos e dereitos fundamentais. Os elementos do Dereito: suxeitos, fontes e materiais. Os tipos de normas. A obediencia ao dereito. Creación, interpretación, aplicación e argumentación xurídicas.
|
Tema 2. A Bioética
|
Historia. Concepto. Bioética clínica e Bioética ecolóxica. Fundamentación. Metodoloxía. Bioética e razoamento prático.
|
Tema 3. A relación asistencial |
Historia. Concepto. A relación asistencial como relación sociosanitaria. Modelos. Do paternalismo e a beneficencia á autonomía e os dereitos. Unha proposta.
|
Tema 4. A Terapia Ocupacional no marco das profesións asistenciais |
As profesións. A terapia ocupacional como profesión. Educación, práctica profesional e investigación. A responsabilidade ética, deontolóxica e xurídica do terapeuta ocupacional. Deontoloxía e ética profesional en terapia ocupacional. Colexios profesionais e códigos deontolóxicos. Relacións profesionais: co usuario, entre terapeutas ocupacionales, con outros profesionais e coa sociedade.
|
Tema 5. Toma de decisións. O consentimento informado |
O consentimento Informado. Concepto, orixe e evolución. Información e comunicación. Dinámica do consentimento informado. A planificación anticipada da atención. As instrucións previas. Límites ao consentimento informado. O consentimento informado en terapia ocupacional. |
Tema 6. Capacidade, incapacidade e discapacidade. Decisións de representación |
Capacidade, incapacidade e discapacidade. A discapacidade: modelos de atención á discapacidade: prescindencia, médico-rehabilitador, modelo social, modelo da diversidad funcional, modelo do benestar. Capacidade, incapacidade e decisións de representación. A avaliación da capacidade. Os supostos de minoría de idade e das persoas con discapacidade. As decisións de representación. Funcións e límites. Criterios para a tóma de decisións. |
Tema 7. Información, documentación e confidencialidade |
Información e documentación clínica. Intimidade, confidencialidad e segredo profesional. Os datos de saúde. A historia clínica. |
Tema 8. Xustiza e recursos socio-sanitarios. |
Xustiza e recursos socio-sanitarios. Criterios de distribución dos recursos socio-sanitarios: idade, enfermidade, discapacidade, dependencia. Saúde, ocupación e xustiza. A xustiza ocupacional. |
Tema 9. Os comités de ética. |
Os comités de ética. Comités de ética asistencial. Comités de ética da investigación. Os comités internacionais, nacionais e autonómicos. O Comité de Bioética de España. |
Planificación |
Metodoloxías / probas |
Competencias / Resultados |
Horas lectivas (presenciais e virtuais) |
Horas traballo autónomo |
Horas totais |
Sesión maxistral |
A1 A8 A11 A19 A20 A23 A24 A25 A34 B3 B6 B9 B10 B17 B28 C4 C7 C8 |
20 |
18 |
38 |
Discusión dirixida |
A19 B3 B4 B5 B6 B9 B10 B17 B28 B29 C4 C7 C8 |
20 |
18 |
38 |
Traballos tutelados |
A8 A15 A19 A20 A23 A24 A25 A34 B3 B4 B5 B6 B9 B17 B28 B29 C4 C7 C8 |
2 |
22 |
24 |
Presentación oral |
A8 A15 A16 A18 A20 A23 A24 A25 A34 |
1 |
18.5 |
19.5 |
Proba de ensaio |
A1 A8 A24 A34 B3 B4 B6 B9 B10 C7 C8 |
2 |
18.5 |
20.5 |
|
Atención personalizada |
|
10 |
0 |
10 |
|
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado |
Metodoloxías |
Metodoloxías |
Descrición |
Sesión maxistral |
A exposición oral será complementada co uso de medios audiovisuais e a introdución de algunhas preguntas dirixidas aos estudantes, coa finalidade de transmitir coñecementos e facilitar a aprendizaxe.
|
Discusión dirixida |
O obxectivo do cinefórum é o emprego de ferramentas non convencionais ou distintas para a aprendizaxe. Está previstá proxección dunha película, seguida dun debate entre os asistentes. (Con anterioridade entregaranse materiais para preparar o seminario, e con posterioridade os estudantes deberán preparar un comentario da mesma). Tamén serán obxecto de discusión dirixida textos literarios, artigos da prensa e tamén experimentos básicos de filosofía moral coa finalidade de estimular o exercicio do razonamiento práctico por parte de las/os asistentes.
|
Traballos tutelados |
O obxectivo desta actividade é fomentar a aprendizaxe autónoma por parte do estudante, fóra do ámbito das aulas. A leitura, análise crítica e comentario de publicacións científicas, normas deontolóxicas ou xurídicas, ou documentos relacionados coa bioética e a dentoloxía profesional son o principal material de traballo. Os traballos parciais poderán consistir na presentación dunha acta dun Comité de ética asistencial que analiza e resolve dous casos clínicos.
Este sistema de ensino baséase en dous elementos básicos: a aprendizaxe independente dos estudantes e o seguimento desa aprendizaxe polo profesor-titor. |
Presentación oral |
Os alumnas/os presentarán en grupo, diante do resto da aula o resultado dos traballos tutelados. |
Proba de ensaio |
O exame constará dunha serie de preguntas que se corresponderán cos contidos do programa. A duración do exame será de 2 horas. |
Atención personalizada |
Metodoloxías
|
Traballos tutelados |
|
Descrición |
A atención personalizada farase, globalmente, mediante tutorías personalizadas directas e virtuais, individuais e grupais. |
|
Avaliación |
Metodoloxías
|
Competencias / Resultados |
Descrición
|
Cualificación
|
Discusión dirixida |
A19 B3 B4 B5 B6 B9 B10 B17 B28 B29 C4 C7 C8 |
Participación en clase e comentario do seminario-Cineforum e doutros materiais faciltados en función de criterios cuantitativos (frecuencia na participación) e cualitativos (pertinencia, madurez, coherencia e calidade expositiva). |
20 |
Traballos tutelados |
A8 A15 A19 A20 A23 A24 A25 A34 B3 B4 B5 B6 B9 B17 B28 B29 C4 C7 C8 |
Terase en conta a capacidade de análise e de síntese, así como o grao de aplicación da teoría á práctica. Estes traballos poderán ser grupales e consistir na análise de casos. A unidade, a coherencia e a reflexión persoal ou colectiva serán os elementos a considerar de face a distinguir os mellores traballos. |
30 |
Proba de ensaio |
A1 A8 A24 A34 B3 B4 B6 B9 B10 C7 C8 |
No exame valorarase o nivel de coñecemento dos contidos do programa. O profesor indicará os materiais necesarios para contestar ás preguntas. Salvo que o profesor dispoña outra cousa, será preciso aprobar a proba de ensaio para poder efectuar o promedio coas outras partes. |
50 |
|
Observacións avaliación |
O/a estudante que conte con algunha clase de dispensa académica deberá contactar canto antes co profesor responsable da materia para a asignación de tarefas individuais. De non ser entregadas as tarefas individuais no prazo establecido, só poderá optar a un máximo de 50 puntos sobre 100 pola realización da proba escrita na convocatoria ordinaria ou extraordinaria. No caso de que se suspenda na convocatoria ordinaria, conservarase a nota dos traballos tutelados ata a oportunidade de xullo. Nesta convocatoria manteranse os mesmos porcentaxes de cualificación. No caso de que un estudante incorra en plaxio nalgunha dos exercicios, devandito exercicio será cualificado cun cero.
|
Fontes de información |
Bibliografía básica
|
|
- Abel, Francesc,
“Comités de ética asistencial”, Anales
del Sistema Sanitario de Navarra 29, suplemento 3 (2006), 75-83.
- Alarcos
Martínez, Francisco J. “Principios bioéticos y teorías de la justicia”, en Bioética global, Justicia y Teología moral,
Bilbao, Desclée de Brouwer-UPCO, 2005, 189-254.
- Banks, S., “From
professional ethics to ethics in professional life: implications for learning,
teaching and study”, Ethics and social
welfare, 2009, 3 (1), pp. 55-63.
- Barnitt, R., “Ethical
dilemmas in occupational therapy and physical therapy: a survey of
practitioners in the UK National Health Service”, Journal of Medical Ethics, 1998, 24, 193-199.
- Beauchamp, Tom
L. and Childress, James F., Principles
of biomedical ethics, 7th edition, New York, Oxford University
Press, 2013.
- Beauchamp,
Tom L. y Childress, James F., Principios
de ética biomédica, traducción de la cuarta edición de Teresa Gracia
García-Miguel, F. Javier Júdez Gutiérrez, Lydia Feito Grande; revisión
científica de Diego
Gracia Guillén y F. Javier Júdez Gutiérrez, Barcelona,
Masson, 1998.
- Bushby, K. et. al.,
“Ethical tensions in occupational therapy practice: A scoping review”, British Journal of Occupational Therapy,
2015, 78, 212-221.
- Carballo, F. et
al, “Uso racional de recursos”, Gracia, Diego y Júdez, Javier (eds.), Bioética en la práctica clínica, Madrid,
Triacastela, 2004, 213-248.
- Casado, María,
“Ética, Derecho y deontología profesional”, Derecho
y Salud 6/1 (1998), 30-35.
- Cortina,
Adela, “Profesionalidad” en Cerezo Galán, P. (ed.) Democracia y virtudes
cívicas. Madrid, Biblioteca Nueva, 2005.
- Couceiro,
Azucena, “Los comités de ética asistencial: origen, composición y método de
trabajo”, en Azucena Couceiro (ed.), Bioética para clínicos, Madrid, Triacastela, 1999, 269-281.
- Couceiro,
Azucena, “Los niveles de justicia sanitaria y la distribución de recursos”, Anales del Sistema Sanitario de Navarra
29, suplemento 3 (2006), 61-74.
- Daniels, Norman,
“Justice, Health, and Health Care, in Rhodes, R., Battin, M. and Silvers, A.,
Medicine and Social Justice: Essays on the distribution of health care, New
York, Oxford University Press, 2012 https://www.hsph.harvard.edu/benchmark/ndaniels/pdf/justice_health.pdf
- De
los Reyes, M. et al. “Relaciones entre
profesionales sanitarios”, en Gracia, Diego y Júdez, Javier (eds.), Bioética en la práctica clínica, Madrid,
Triacastela, 2004, 299-330.
- Dige, M.,
“Occupational therapy, professional development, and ethics”, Scandinavian Journal of Occupational Therapy, 2009, 16, 88-98.
- Drane,
James F., “Las múltiples caras de la competencia”, en Couceiro, Azucena (ed.), Bioética para clínicos, Madrid, Triacastela, 1999, 163-176.
- Drane, James F.,
“What is Bioethics? A history”, en Lolas, F. y Agar, L., Interfaces between bioethics and the empirical social sciences,
Santiago de Chile, Regional Program on Bioethics OPS/OMS, Publication Series
2002, 2002, pp. 15-31.
- Emmanuel, Ezequiel
J. y Emmanuel, Linda L., “Cuatro modelos
de relación médico-paciente”, en Couceiro, Azucena
(ed.), Bioética para clínicos,
Madrid, Triacastela, 1999, 109-126.
- Gafo,
Javier (ed.), El derecho a la asistencia
sanitaria y la distribución de recursos, Madrid, UPCO, 1999.
- García-Llerena,
Viviana, “Decisiones de representación en España”, Julgar, número especial: Consentimiento informado, 2014, pp.
249-285.
- García-Llerena,
Viviana,
De la bioética a la biojurídica: El
principialismo y sus alternativas, Granada, Comares, 2012.
- Gracia,
Diego, “Ética profesional y ética institucional: ¿Convergencia o conflicto?”, Revista española de salud pública 80
(2006), 457-467.
- Gracia,
Diego, “La confidencialidad de los datos clínicos”, en
Como arqueros al blanco. Estudios de
Bioética, San Sebastián, Triacastela, 2004, 303-318.
- Gracia,
Diego, “La deliberación moral”, en Gracia, Diego y Júdez, Javier (eds.), Bioética en la práctica clínica, Madrid,
Triacastela, 2004, 21-32.
- Gracia, Diego, “La
ética y las profesiones sanitarias”, en Como
arqueros al blanco. Estudios de Bioética, San Sebastián, Triacastela, 2004,
265-278.
- Gracia,
Diego, “Principios y metodología de la bioética”, en Azucena
Couceiro (ed.), Bioética para clínicos,
Madrid, Triacastela, 1999, 201-222.
- Gracia,
Diego, Procedimientos de decisión en
ética clínica, Madrid, Eudema, 1991.
- Hammell, K. W.,
“Reflections on… well-being and occupational rights”, Canadian Journal of Occupational Therapy, 2008, 75, 61-64.
- Hernando,
Pablo y Marijuán, Mabel, “Método de análisis de conflictos éticos en la
práctica asistencial”, Anales del Sistema Sanitario de Navarra 29, suplemento 3 (2006), 91-99.
- Júdez,
Javier, et al. “La confidencialidad en la práctica clínica, la historia clínica
y la gestión de la información”, en Gracia, Diego y Júdez, Javier (eds.), Bioética en la práctica clínica, Madrid,
Triacastela, 2004, 75-126.
- MacIntyre,
Alasdair, Animales racionales y
dependientes. Por qué los seres humanos necesitamos las virtudes,
Barcelona, Paidós, 2001.
- McRuer, Robert, Crip theory. Cultural Signs of queerness and
disability, New York, New York University Press, 2006.
- Moscoso,
Melania, La discapacidad como diversidad funcional: los límites del paradigma
etnocultural comomodelo de justicia social, Dilemata, 2011, 7.
- Nussbaum,
Martha C., Las fronteras de la justicia
(2006), traducción de Ramón Vilà Vernis y Albino Santos Mosquera, Barcelona,
Paidós, 2007.
- Palacios,
Agustina y Romañach, Javier, “El modelo
de la
diversidad. La Bioética y los derechos humanos como
herramientas para alcanzar la plena dignidad en la diversidad funcional,
Madrid, Diversitas, 2006.
- Pellegrino,
Edmund D., “La metamorfosis de la ética médica. Una mirada retrospectiva a los
últimos treinta años”, en Couceiro, Azucena (ed.), Bioética para clínicos,
Madrid, Triacastela, 1999, 73-87.
- Sandel,
Michael, Justicia: ¿hacemos lo que
debemos?, Debolsillo, Barcelona, 2012.
- Seoane,
José Antonio, “¿A quién pertenece la historia clínica? Una propuesta
armonizadora desde el lenguaje de los derechos”, Derecho y Salud 10/2 (2002), 231-354.
- Seoane,
José Antonio, “Del paternalismo al autonomismo: ¿hay otros modelos de
fundamentación ética”, en La Bioética,
mosaico de valores, Madrid, Asociación de
Bioética Fundamental y Clínica, 2005, 77-104.
- Seoane,
José Antonio, “Derecho y personas con discapacidad. Hacia un nuevo paradigma”, Siglo Cero 35/1 (2004), 20-50.
- Seoane,
José Antonio, “Ética, Derecho y datos personales”, Cuadernos de Derecho Público 19-20 (2003), 91-130.
- Seoane,
José Antonio, “La relación clínica del siglo XXI”, Derecho y Salud 16/1 (2008), 1-28.
- Seoane,
José Antonio, “Las autonomías del paciente”, Dilemata, 2010, 3, pp.. 61-75.
- Seoane,
José Antonio, García-Llerena, Viviana, Triviño, Rosana, Bioética y Terapia Ocupacional, Síntesis, Madrid (en prensa).
- Simón,
Pablo “El consentimiento informado y la participación del enfermo en las
relaciones sanitarias”, en Couceiro, Azucena
(ed.), Bioética para clínicos,
Madrid, Triacastela, 1999, 133-144.
- Simón,
Pablo e Júdez, Javier, “Consentimiento informado”, en Gracia, Diego y Júdez,
Javier (eds.), Bioética en la práctica
clínica, Madrid, Triacastela, 2004, 33-54.
- Simón,
Pablo et al. “La capacidad de los pacientes para tomar decisiones”, en Gracia,
Diego y Júdez, Javier (eds.), Bioética en
la práctica clínica, Madrid, Triacastela, 2004, 55-74.
- Simón,
Pablo, “Diez mitos en torno al consentimiento informado”, Anales del Sistema
Sanitario de Navarra 29, suplemento 3
(2006), 29-40.
- Simón,
Pablo, “La ética de las organizaciones sanitarias: el segundo estadio de
desarrollo de la bioética”, Revista de
Calidad Asistencial 17/4 (2002), 247-259.
- Simón, Pablo,
“Sobre bioética clínica y deontología médica”, en Couceiro,
Azucena (ed.), Bioética para clínicos,
Madrid, Triacastela, 1999, 89-92.
- Simón,
Pablo, Couceiro, Azucena y Barrio, Inés M.,
“Una metodología de análisis de los problemas bioéticos”, en Azucena Couceiro (ed.), Bioética para clínicos, Madrid, Triacastela, 1999, 233-237.
- Simón, Pablo, El consentimiento informado. Historia,
teoría y práctica, Madrid, Triacastela, 2000.
- Singer, Peter et al., “El doble criterio y el uso de
QALY en la distribución de los recursos sanitarios”, en Singer, Peter, Desacralizar la vida humana. Ensayos sobre
ética, traducción de García Trevijano, Carmen, Madrid, Cátedra, 2003,
358-374.
- Taff, S. D., Bakhshi,
P. and Babulal, G. M., “The Accountability-Well-Being-Ethics framework: A new
philosophical foundation for occupational therapy”, Canadian Journal of Occupational Therapy, 2014, 81, 320-329.
- Vergara, Oscar, "To Be Alive When Dying: moral
catharsis and hope in patients with limited life prognosis", Medicine, Health Care and Philosophy. 2021 Jun 3. doi:
10.1007/s11019-021-10028-1. Online ahead of print. V
- Vergara, Oscar, “Autonomy, Monomania and Free Development of Personality in the Clinical
Relationship. To what extent can the autonomous person be protected?”, Ramon
Llull Journal of Applied Ethics, 12 (2021), en prensa.
- Vergara, Oscar, “Dialéctica
o erística. La aproximación hermenéutica a la ética biomédica como problema o
como solución”, Cuadernos de Bioética 99 (2019), pp. 125-134.
- Vergara, Oscar, "The Narrative Essence of the Narrative Approach", Theoretical Medicine and Bioethics, 39 (2018), pp. 361-374.
- Vergara, Oscar, Método y razón práctica en la ética biomédica, Granada, Comares, 2018.
- Wallis, M. A. 1987a. “‘Profession’ and
‘Professionalism’and the Emerging Profession of Occupational Therapy”: Part 1. The British Journal of Occupational Therapy,
50, 264-265 (Part 2. The British Journal of Occupational Therapy, 50, 300-302).
Normas éticas e deontolóxicas básicas Xuramento
Hipocrático (século V a.C.). Código Deontológico de Terapia Ocupacional (CGCTO, 2020) Código ético e Normas
de actuación en el ejercicio profesional (COTEC, 1996). Código ético de
Asociación americana de terapeutas ocupacionales (AOTA, 2005). Código de ética de
la Federación mundial de terapeutas Ocupacionales (WFOT, 2005). Normas xurídicas básicas Constitución
española de 1978 Convenio para a
protección dos dereitos humanos e a dignidade do ser humano con respecto ás
aplicacións da Bioloxía e a Medicina (Convenio relativo aos dereitos humanos e
á Biomedicina) (1997). Lei 41/2002, de 14
de novembro, básica reguladora da autonomía do paciente e de dereitos e obrigas
en materia de información e documentación clínica. Lei galega 3/2001,
do 28 de maio, reguladora do consentemento informado e a historia clínica dos pacientes. Lei orgánica
3/2018, de 5 de decembro, de Protección de Datos Persoais. Real Decreto
1720/2007, do 21 de decembro, polo que se aproba o Regulamento de protección de
datos de carácter persoal Lei 39/2006, do 14
de decembro, de promoción da autonomía persoal e atención ás persoas en
situación de dependencia. Lei 16/2003, do 28
de maio, de cohesión e calidade do Sistema Nacional de Saúde. Lei 44/2003, do 21
de novembro, de ordeación das profesións sanitarias. Lei 55/2003, do 16
de decembro do Estatuto marco do personal estatutario dos servizos de saúde. |
Bibliografía complementaria
|
|
|
Recomendacións |
Materias que se recomenda ter cursado previamente |
|
Materias que se recomenda cursar simultaneamente |
|
Materias que continúan o temario |
|
|