Datos Identificativos

2022/23

Asignatura (*)

Austeridade e precariedade na era da globalización

Código

615525002

Titulación

Mestrado Universitario en Políticas Sociais e Intervención Sociocomunitaria

Descriptores

Ciclo

Período

Curso

Tipo

Créditos

Mestrado Oficial

2º cuadrimestre

Primeiro

Obrigatoria

Idioma

Castelán

Galego

Modalidade docente

Presencial

Prerrequisitos

Departamento

Socioloxía e Ciencias da Comunicación

Coordinación

Rodríguez Barcón, Alberto

Correo electrónico

alberto.barcon@udc.es

Profesorado

Rodríguez Barcón, Alberto

Correo electrónico

alberto.barcon@udc.es

Web

Descrición xeral

No marco do Mestrado en Política Social, esta asignatura representa unha reflexión crítica sobre a evolución do capitalismo. Iso implica coñecer as crises do sistema e as solucións e modelos propostos para superalas. O curso estudará en detalle as consecuencias do modelo económico imposto trala crise de finais dos anos setenta, e as consecuencias sociais derivadas da aplicación de políticas económicas de oferta e axustes sociais: crecemento das desigualdades e crises de lexitimidade do sistema e os seus impactos no mercado de traballo. Especial atención merecerá o caso de Europa.

Competencias do título

Código	Competencias do título
A2	CE2 - Interpretar os feitos e as políticas sociais desde os distintos paradigmas teóricos vixentes na análise da exclusión.
A3	CE3 - Deseñar e desenvolver procesos de observación e documentación para o estudo das políticas e os sistemas de benestar social.
A4	CE4 - Recompilar e interpretar a información suficiente para chegar a diagnósticos fiables sobre os riscos de exclusión e os factores de vulnerabilidade social.
A5	CE5 - Interpretar as situacións e os procesos de marxinación social e económica de colectivos desde unha perspectiva histórica e macroestrutural.
A6	CE6 - Avaliar a capacidade e eficacia das medidas de intervención para corrixir ou previr situacións e procesos de exclusión social.
A7	CE7 - Identificar e valorar a posibilidade de intervención e prevención en procesos de conflitividade social.
A8	CE8 - Identificar procesos e factores de cohesión social, e deseñar medidas para a súa potenciación.
B1	CB1 - Demostrar coñecementos avanzados, de carácter multidisciplinar, para a investigación e o exercicio profesional no ámbito da exclusión social.
B2	CB2 - Aplicar e integrar os coñecementos a contornos e problemas emerxentes e indefinidos, na práctica investigadora e profesional.
B3	CB3 - Seleccionar o marco científico adecuado para avaliar as evidencias dispoñibles e postular hipóteses razoadas sobre a avaliación previsible dos feitos sociais estudados.
B4	CB4 - Identificar os dilemas éticos e a responsabilidade social tras os retos formulados na práctica profesional e investigadora.
B5	CB5 - Comunicar con claridade os coñecementos e problemas científicos sobre os que se traballa tanto a un público non experto como de especialistas.
B6	CB6 - Posuír e comprender coñecementos que proporcionen unha base ou oportunidade para ser orixinais no desenvolvemento e/ou a aplicación de ideas, a miúdo nun contexto de investigación.
B7	CB7 - Que os estudantes saiban aplicar os coñecementos adquiridos e a súa capacidade de resolución de problemas en contornos novos ou pouco coñecidos dentro de contextos máis amplos (ou multidisciplinares) relacionados coa súa área de estudo.
B8	CB8 - Que os estudantes sexan capaces de integrar coñecementos e enfrontarse á complexidade de formular xuízos a partir dunha información que, sendo incompleta ou limitada, inclúa reflexións sobre as responsabilidades sociais e éticas vinculadas á aplicación dos seus coñecementos e xuízos.
B11	CB11 - Participar en proxectos de investigación e colaboracións científicas no ámbito da exclusión social, en contextos interdisciplinares e de transferencia de coñecementos.
B12	CB12 - Manter responsabilidade e compromiso co desenvolvemento profesional continuo de forma autónoma.
B13	CX1 - Comprender e integrar coñecementos complexos para traducilos en propostas de investigación e programas de intervención en contextos sociais problemáticos.
B15	CX3 - Deseñar, aplicar e avaliar proxectos de investigación en ciencias sociais relacionados cos procesos e as situacións de exclusión social.
B16	CX4 - Dirixir e coordinar equipos de investigación e profesionais de carácter multidisciplinar que traballen nos principais ámbitos da exclusión social.
B17	CX5 - Elaborar e defender informes, proxectos e memorias no campo das ciencias sociais.
B18	CX6 - Valorar a adecuación das distintas ferramentas teóricas, metodolóxicas e técnicas ás preguntas e os obxectivos específicos formulados sobre a realidade social e as políticas sociais.
B19	CX7 - Dar respostas innovadoras e orixinais ante situacións problemáticas emerxentes relacionadas coa exclusión social.
B20	CX8 - Aplicar a perspectiva comparada na comprensión das problemáticas sociais e das respostas e solucións políticas.
B21	CX9 - Aplicar unha perspectiva interdisciplinar na análise e a valoración de problemáticas de exclusión e políticas sociais de inclusión e cohesión.
C1	CT1 - Expresarse correctamente, tanto de forma oral como escrita, nas linguas oficiais da comunidade autónoma.
C2	CT2 – Dominar a expresión e a comprensión de forma oral e escrita dun idioma estranxeiro.
C3	CT3 - Utilizar as ferramentas básicas das tecnoloxías da información e as comunicacións (TIC) necesarias para o exercicio da súa profesión e para a aprendizaxe ao longo da súa vida.
C5	CT5 - Entender a importancia da cultura emprendedora e coñecer os medios ao alcance das persoas emprendedoras.
C6	CT6 -Adquirir habilidades para a vida e hábitos, rutinas e estilos de vida saudables.
C7	CT7 - Desenvolver a capacidade de traballar en equipos interdisciplinares ou transdisciplinares, para ofrecer propostas que contribúan a un desenvolvemento sostible ambiental, económico, político e social.
C8	CT8 - Valorar a importancia que ten a investigación, a innovación e o desenvolvemento tecnolóxico no avance socioeconómico e cultural da sociedade.

Resultados de aprendizaxe

Resultados de aprendizaxe	Competencias do título
Coñecer o concepto de globalización é as suas dimensións	AM2 AM3 AM4 AM5 AM8	BM1 BM2 BM4 BM5 BM6 BM8 BM12 BM13 BM15 BM19 BM20 BM21
Analizar os efectos da austeridade sobre os Estados do Benestar: a economía política e as respostas nacionais	AM2 AM3 AM5 AM8	BM11 BM17 BM18	CM1 CM2 CM3 CM5 CM6 CM7
Coñecer as consecuencias da globalización sobre o emprego, os salarios, e a desigualdade	AM2 AM3 AM4 AM5 AM8	BM1 BM2 BM4 BM5 BM6 BM16	CM1 CM2 CM3 CM5 CM6 CM7
Análise e propostas de políticas públicas para a reducción das desigualdades	AM2 AM3 AM4 AM5 AM8	BM1 BM2 BM4 BM5 BM6 BM8 BM11 BM12 BM13 BM15 BM19 BM20 BM21	CM1 CM2 CM3 CM5 CM6 CM7
Coñecer o papel da cidade contemporánea nas novas realidades de austeridade e precariedade	AM5 AM6 AM7	BM3 BM7	CM7 CM8

Contidos

Temas	Subtemas
A evolución do capitalismo global nos últimos 70 anos	- O pacto de posguerra: os anos de capitalismo organizado - Introducción á crise: o fin do keynesianismo - O neoliberalismo como modelo político-económico
Globalización e capitalismo desde a década dos 90	- A xestión da economía e os mercados - O incremento das desigualdades - As novas economías emergentes
As consecuencias do modelo sobre o emprego, os salarios e a desigualdade	- Análise dos mercados de traballo - Vellas realidades, novas desigualdades - A figura do traballador pobre
Os Estados de Benestar en crise: Qué desigualdade?	- O cambio nos modelos de provisión de benestar - Cara a novos deseños nas políticas públicas para a reducción das desigualdades
A cidade como actor clave na era da globalización	- Unha ollada crítica á cidade contemporánea na era global - A expresión urbana da desigualdade - O conflito sobre o espazo: os novos fenómenos socioespaciais

Planificación

Metodoloxías / probas	Competencias	Horas presenciais	Horas non presenciais / traballo autónomo	Horas totais
Traballos tutelados	A2 A3 A4 A5 A6 B2 B3 B4 B7 B11 B12 B13 B15 B16 B17 B18 B19 B20 C2 C7	0	18	18
Presentación oral	C1 C5 C6 C7	8	12	20
Lecturas	A2 B1 B6 B8 B17 B18 B21	4	8	12
Sesión maxistral	A2 A4 A5 A7 A8 B5 B6 B15 B19 B20 B21 C3 C5 C8	45	45	90

Atención personalizada		10	0	10

*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías

Metodoloxías	Descrición
Traballos tutelados	Realizarase un traballo tutelado que consistirá no deseño dunha política de reducción da desigualdade en prol dalgún colectivo desfavorecido
Presentación oral	Os traballos finais serán expostos oralmente e discutidos na aula
Lecturas	O profesor poderá proporcionar unha selección de lecturas ao longo do curso para o seu posterior debate en clase ou de apoio aos aspectos teóricos desenvolvidos ao longo da materia
Sesión maxistral	O profesor irá introducindo os diferentes contidos da materia nas clases maxistrais que serán participativas, incentivando ao alumnado ao debate. Nas clases sosterase o principio de debate democrático, escoitando e respetando todas as opinións diversas en torno aos temas tratados, tanto de parte do profesorado como do alumnado

Atención personalizada

Metodoloxías

Traballos tutelados

Presentación oral

Descrición

Levaranse a cabo tutorías personalizadas, no despacho do profesor ou a través de medios temáticos, para apoiar o desenvolvemento dos traballos tutelados, a presentación oral e as dúbidas sobre as lecturas.

Para o alumnado con recoñecemento de dedicación a tempo parcial e dispensa académica de exención de asistencia, acordarase ao inicio do curso un calendario específico de titorías compatible coa súa dedicación.

Avaliación

Metodoloxías	Competencias	Descrición	Cualificación
Traballos tutelados	A2 A3 A4 A5 A6 B2 B3 B4 B7 B11 B12 B13 B15 B16 B17 B18 B19 B20 C2 C7	Consistirá no deseño dunha medida de correción da desigualdade a prol dos colectivos vulnerábeis	85
Presentación oral	C1 C5 C6 C7	Os traballos finais serán expostos oralmente na aula	15

Observacións avaliación
A avaliación dos estudantes que cursan a modalidade online será a seguinte: - Traballo tutelado: 100% da cualificación

Fontes de información

Bibliografía básica
	ARMINGEON, K. y GUTHMANN, K. (2014). Democracy in Crisis? The Declining Support for National Democracy in European Countries, 2007–2011. European Journal of Political Research doi: 10.1111/1475-6765.12046 ARMINGEON, K. , KAI GUTHMANN, K Y WEISSTANNER, D. (2015). How the Euro divides the union: the effect of economic adjustment on support for democracy in Europe. Socio-Economic Review, 2016, Vol. 14, No. 1, 1–26 doi: 10.1093/ser/mwv028 BECKFIELD, J. (2006).European Integration and Income Inequality. American Sociological Review, Vol. 71:964–985. CABRERA, M. Y GONZÁLEZ, J.I. (2000). La disyuntiva no es pagar o sisar la deuda, es pagarla a un sobreprecio o a un precio justo. Revista de economía institucional, 3. DOBBELS, M. (2014). ‘‘Runaway Train Never Going Back?’ The Implications of the New Economic Governance for Democracy in the EU’. Journal of Contemporary European Research. 10 (2), pp. 203-220. FUMAGALLI, A. y LUCARELLI, S. (2015). Finance, Austerity and Commonfare. Theory, Culture & Society, Vol. 32(7–8) 51–65. GROOTA, S.,MOHLMANNA, J.L , GARRETSENB, J.H. y. DE GROOTA, H.(2011). The crisis sensitivity of European countries and regions: stylized facts and spatial heterogeneity. Cambridge Journal of Regions, Economy and Society 2011, 4, 437–456. doi:10.1093/cjres/rsr024 GUILLÉN, A.M., GONZÁLEZ-BEGEGA, S. y LUQUE BALBONA. D. (2016): Austeridad y ajustes sociales en el Sur de Europa. La fragmentación del modelo de bienestar Mediterráneo. Revista Española de Sociología (RES) 2016, Vol. 25 (2), 261-272. HAZAKIS, K.J. (2015) The Political Economy of Economic Adjustment Programs in the Eurozone: A Detailed Policy Analysis Politics & Policy, Volume 43, No. 6: 822-854 KNIGHT, D.M.& STEWART, CH (2016) Ethnographies of Austerity: Temporality, Crisis and Affect in Southern Europe, History and Anthropology, 27:1, 1-18, DOI:10.1080/02757206.2015.1114480 MACARTNEY, H. (2014) The paradox of integration? European democracy and the debt crisis, Cambridge Review of International Affairs, 27:3, 401-423, DOI:10.1080/09557571.2013.819836 MARQUÉS PERALES, I. (2016). El capital en el siglo xxi. Thomas Piketty. Madrid: Fondo de Cultura Económica, 2014. RES n.º 25 (2) (2016) pp. 297-299. MERCILLE, J. y MURPHY, E. (2016). Conceptualising European Privatisation Processes after the Great Recession. Antipode Vol. 48 No. 3 2016, pp. 685–704 doi: 10.1111/anti.12212 PETERS, J. (2012) Neoliberal convergence in North America and Western Europe: Fiscal austerity, privatization, and public sector reform. Review of International Political Economy, 19:2, 208-235, DOI: 10.1080/09692290.2011.552783 PETROPOULOS, N.P. y TSNOBANOGLOU, G.O. (2014) The debt crisis in the Eurozone. Social Impacts. Newcastle:Cambridge Scholars Pubblishing ROBBINS, G. y LAPSLEY, I (2014) The success story of the Eurozone crisis? Ireland's austerity measures. Public Money & Management, 34:2, 91-98, DOI:10.1080/09540962.2014.887515 RODRÍGUEZ CABRERO, G. (2016). La fragmentación del régimen de bienestar Mediterráneo. Revista Española de Sociología (RES), Vol. 25 (2), 273-276. SALIDO CORTÉS, O. (2016). El impacto de género de la crisis en los países del Sur de Europa. Revista Española de Sociología (RES) 2016, Vol. 25 (2), 277-279. SANCHÍS, M. (2014).El fracaso de las élites. Lecciones y escarmientos de la gran crisis., Barcelona: Ed. Pasado & presente. STREECK, W.(2014): Buying time: the delayed crisis of democratic capitalism. London: Verso. TAYLOR-GOOBY, P., DEAN, H., MUNRO, M. y PARKER, G. (1999). Risk and the welfare state. British Journal of Sociology Vol. 50 No. 2 pp. 177–194. WALTER, S. (2016). Crisis Politics in Europe: Why Austerity Is Easier to Implement in Some Countries Than in Others. Comparative Political Studies , Vol. 49(7) 841–873 DOI: 10.1177/0010414015617967 WENDT, C. y THOMPSON, T. (2004) European Integration and Health Care. Social Austerity Versus Structural Reform In European Health Systems: A Four-Country Comparison Of Health Reforms. International Journal of Health Services, Volume 34, Number 3, Pages 415–433 WOOLFSON, Ch. y SOMMERS, J. (2016) Austerity and the Demise of Social Europe: The Baltic Model versus the European Social Model. Globalizations, 13:1, 78-93,DOI: 10.1080/14747731.2015.1052623
Bibliografía complementaria

Recomendacións

Materias que se recomenda ter cursado previamente

Materias que se recomenda cursar simultaneamente

Materias que continúan o temario

Observacións
Nas clases sosterase o principio de debate democrático, escoitando e respetando todas as opinións diversas en torno aos temas tratados, tanto de parte do profesorado como do alumnado

(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías